Wyrok z dnia 2011-09-29 sygn. IV CSK 652/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

Sygn. akt IV CSK 652/10

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)

SSN Anna Kozłowska

SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej imienia [...] w W.

przeciwko Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej w S. o uchylenie uchwały ewentualnie o stwierdzenie nieważności uchwały, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 29 września 2011 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 12 maja 2010 r.,

1. oddala skargę kasacyjną;

2. zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa im. [...] w W. wniosła przeciwko Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej w S. pozew o uchylenie, ewentualnie o stwierdzenie nieważności uchwały nr 2 Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia 16 kwietnia 2009 r. w sprawie udzielenia absolutorium członkom Zarządu.

W dniu 16 kwietnia 2009 r. Walne Zgromadzenie Kasy Krajowej podjęło uchwałę w sprawie udzielenia absolutorium zarządowi za rok 2008. W głosowaniu brało udział 41 podmiotów reprezentujących 46 496 udziałów, przy czym „za” oddano głosy odpowiadające 46 494 udziałów, „przeciw” głosy odpowiadające 2 udziałom, nikt nie wstrzymał się od głosowania. W głosowaniu nie brała udziału A. sp. z o.o., co do której Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2009 r. oddalił skargi kasacyjne Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w S. oraz A. spółki z o.o. w S. od wyroku Sądu Apelacyjnego ustalającego, że nie jest ona członkiem Krajowej Kasy.

Sąd Okręgowy przyjął, że spór między stronami dotyczył zgodności zaskarżonej uchwały z prawem w zakresie oceny, czy założyciele Kasy Krajowej mają status jej członków. Uznał, że skoro członkostwo Fundacji na rzecz Polskich Związków Kredytowych i H. sp. z o.o. w S. w Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej w S. zostało potwierdzone prawomocnymi wyrokami Sadu Okręgowego w G., to stanowisko powódki, kwestionujące dopuszczalność udziału tych podmiotów w głosowaniu, jako godzące w materialną prawomocność orzeczeń sądowych, nie zasługiwało na uwzględnienie (art. 365 k.p.c.). Ponadto w pełni podzielił stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale z dnia 25 października 2006 r., III CZP 67/06 (OSNC 2007, nr 6, poz. 89), że z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.; dalej „ustawa o s.k.o.k.”) osoby prawne niebędące spółdzielczymi kasami oszczędnościowo - kredytowymi nie utraciły z mocy prawa członkostwa w Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej. Uznał też, że zaskarżona uchwała nie narusza przepisów prawa, nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, nie ma na celu pokrzywdzenia członka ani nie godzi w interesy spółdzielni.

Powódka wniosła apelację od wyroku Sądu Okręgowego.

Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 12 maja 2010 r. oddalił apelację oraz orzekł o kosztach postępowania. Podzielił dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne oraz ich ocenę prawną. Uznał, że nietrafny jest zarzut naruszenia art. 365 k.p.c., zatem dwa prawomocne wyroki Sądu Okręgowego w G., oddalające powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej im. [...] w W. o ustalenie, że Fundacja na rzecz Polskich Związków Kredytowych oraz H. sp. z o.o. nie są członkami Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w S., wiążą Sądy rozpoznające niniejszą sprawę. Zasadniczym skutkiem istnienia tych orzeczeń, wynikającym z art. 365 § 1 k.p.c., jest bowiem związanie nimi poza stronami również Sądu rozstrzygającego niniejszą sprawę. W konsekwencji Sąd Apelacyjny stwierdził bezzasadność pozostałych zarzutów apelacji dotyczących naruszenia prawa materialnego, mianowicie art. 33 ust. 1 w związku z art. 48 ust. 3 i art. 48 ust. 2 i 3 ustawy o s.k.o.k.

Powódka w skardze kasacyjnej zaskarżyła wyrok Sądu Apelacyjnego w całości, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, mianowicie art. 365 § 1 przez jego błędną wykładnię, a także naruszenie prawa materialnego, mianowicie art. 33 ust. 1 w związku z art. 48 ust. 3 ustawy o s.k.o.k. oraz art. 42 § 2 i 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (jedn. tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.; dalej „pr. spółdz.”).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Podstawowe znaczenie w niniejszej sprawie ma zarzut naruszenia art. 365 § 1 k.p.c., zgodnie z którym orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Rozważenia w związku z tym wymaga, czy Sądy orzekające w niniejszej sprawie są związane dwoma prawomocnymi wyrokami Sądu Okręgowego w G. oddalającymi powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej im. [...] w W. o ustalenie, że Fundacja na rzecz Polskich Związków Kredytowych oraz H. sp. z o.o. nie są członkami Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo -Kredytowej w S. Sąd Najwyższy podkreślił w uchwale z dnia 4 grudnia 2009 r., III CZP 97/09 (OSNC 2010, nr 6, poz. 88), że prawomocny wyrok oddalający powództwo wiąże na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. strony, sądy i inne organy oraz ma w myśl art. 366 k.p.c. powagę rzeczy osądzonej. Uznaniu mocy wiążącej prawomocnego wyroku oddalającego powództwo nie stoi na przeszkodzie ogólne sformułowanie jego sentencji. Moc wiążącą na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. ma wprawdzie jedynie sentencja orzeczenia, niemniej jednak w niektórych przypadkach - jak np. w razie oddalenia powództwa - ze względu na ogólność rozstrzygnięcia, doniosłość przy ustalaniu zakresu mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia, czyli granic prawomocności materialnej orzeczenia, mogą mieć także zawarte w uzasadnieniu orzeczenia motywy rozstrzygnięcia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, OSNC-ZD 2008A, poz. 20).

Sąd Najwyższy w niniejszym składzie podziela poglądy wypowiedziane w uchwale z dnia 4 grudnia 2009 r. i w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r. Sądy orzekające w niniejszej sprawie są zatem związane prawomocnymi wyrokami Sądu Okręgowego w G. oddalającymi powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo -Kredytowej im. [...] w W. o ustalenie, że Fundacja na rzecz Polskich Związków Kredytowych oraz H. sp. z o.o. nie są członkami Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w S. W tej sytuacji bezprzedmiotowe są podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia art. 33 ust. 1 w związku z art. 48 ust. 3 ustawy o s.k.o.k. oraz art. 42 § 2 i 3 pr. spółdz.

Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 398¹⁴ k.p.c. orzekł, jak w sentencji.