Postanowienie z dnia 2006-04-04 sygn. I UZ 4/06
Numer BOS: 361701
Data orzeczenia: 2006-04-04
Rodzaj organu orzekającego: Sąd Najwyższy
Sędziowie: Teresa Flemming-Kulesza SSN (autor uzasadnienia), Zbigniew Hajn SSN, Herbert Szurgacz SSN
sygn. akt I UZ 4/06
POSTANOWIENIE
Dnia 4 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
SSN Herbert Szurgacz
w sprawie z powództwa M. B.
przeciwko Kompanii Węglowej Spółce Akcyjnej Kopalni Węgla Kamiennego "P.”
o uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 kwietnia 2006 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w G.
z dnia 24 listopada 2005 r., sygn. akt VIII Pa .../04,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
w
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. wyrokiem z dnia
24 listopada 2005 r. odrzucił skargę kasacyjną pozwanej Kompanii Węglowej Spółki
Akcyjnej Kopalni Węgla Kamiennego „P.” w sprawie z powództwa M.B. o uznanie
zdarzenia za wypadek przy pracy.
Sąd Okręgowy podniósł, że strona pozwana wezwana zarządzeniem
przewodniczącego do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej, braków
2
tych nie uzupełniła w zakresie dotyczącym oznaczenia wartości przedmiotu
zaskarżenia, co skutkowało odrzuceniem środka zaskarżenia. Odrzucając skargę
kasacyjną Sąd Okręgowy stwierdził, że sprawa o ustalenie wypadku przy pracy jest
sprawą o prawa majątkowe, zmierza bowiem bezpośrednio do realizacji prawa lub
uprawnienia mającego wpływ na późniejsze stosunki majątkowe stron, dlatego
strona pozwana powinna oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia w myśl art. 19
S 2 k.p.c.
Strona pozwana wniosła zażalenie na powyższe postanowienie.
Zarzucała naruszenie przepisów postępowania przez błędne zastosowanie
art. 398 4 § 2 k.p.c. polegające na przyjęciu przez sąd, iż sprawa o ustalenie
wypadku przy pracy jest sprawą o prawa majątkowe w związku z czym powinna
zawierać oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. W uzasadnieniu skarżąca
podniosła, że wykonała zarządzenie podając, iż sprawa o ustalenie zdarzenia za
wypadek przy pracy zgodnie z art. 189 k.p.c. jest sprawą o ustalenie i ma charakter
niemajątkowy. W niniejszej sprawie dochodzone roszczenie ma na celu wyłącznie
ustalenie, czy określone zdarzenie było wypadkiem przy pracy i nie przynosi
żadnych korzyści materialnych. Podnosiła również, iż na wcześniejszym etapie
postępowania strony nie były wzywane do określenia wartości przedmiotu
zaskarżenia, przez co należy domniemywać, że orzekające w sprawie sądy przyjęły
brak możliwości takich określeń. Twierdziła, iż gdyby przyjąć, że dochodzone
roszczenie ma charakter majątkowy to nieoznaczenie wartości przedmiotu
zaskarżenia traktowane jako brak formalny pozwu skutkowałoby jego zwrotem, a
na etapie postępowania apelacyjnego — odrzuceniem apelacji. Twierdziła także, iż
obowiązujące przepisy nie stanowią, jak oznaczać wartość przedmiotu zaskarżenia
przy dochodzeniu roszczeń o ustalenie, iż określone zdarzenie jest wypadkiem przy
pracy, a omawiane roszczenie pomimo, iż jest ściśle związane ze stosunkiem pracy
nie może być utożsamiane z innymi roszczeniami wskazanymi w art. 23 1 k.p.c.,
który wyraźnie określa jak ustalić wartość przedmiotu sporu.
Zażalenie zawiera wniosek o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz
zasądzenie kosztów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie nie jest zasadne.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, iż pracownik oraz
członkowie jego rodziny mają interes prawny w ustaleniu, iż dane zdarzenie jest
wypadkiem przy pracy (por. orzecznictwo dotyczące powództw o ustalenie i
sprostowanie protokołu powypadkowego, m.in. uchwałę z dnia 11 maja 1994 r. II
PZP 1/94 OSNCP z 1994, nr 6, poz. 96, wyrok z dnia 21 czerwca 2001 r. II UKN
425/00 OSNAPiUS z 2003 r., nr 6, poz. 157, postanowienie z dnia 27 stycznia 1998
r. II UKN 471/97 OSNAPiUS z 1999 r., nr 2, poz. 75). Nie ulega wątpliwości, iż
dochodzenie tych roszczeń zmierza bezpośrednio do realizacji prawa lub
uprawnienia mającego wpływ na stosunki majątkowe strony. Nie jest więc trafne
stanowisko pozwanego, iż powódka żąda jedynie ustalenia faktów, bądź ich
ustalenie zdąża do ustalenia istnienia prawa o charakterze niemajątkowym.
Podkreślić należy, iż świadczenia z tytułu wypadków przy pracy wymienione są w
art. 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673 ze zm.).
Wszystkie one mają charakter praw majątkowych, a dopuszczalność skargi
kasacyjnej w sprawach o te świadczenia, z wyjątkiem spraw o przyznanie prawa do
renty, uzależniona jest od wartości przedmiotu zaskarżenia (postanowienie Sądu
Najwyższego z 10 czerwca 2005 r. II UZ 38/05 OSNP z 2005 r. nr 24, poz. 400).
Błędne i nieuprawnione jest stanowisko skarżącej, odnośnie do tego, iż
powództwo o ustalenie ma charakter niemajątkowy. O jego charakterze przesądza
bowiem każdorazowo charakter roszczeń wynikający z dokonanych ustaleń. W
niniejszej sprawie dotyczy roszczenia o prawo majątkowe, przy czym sporne jest
istnienie samego prawa, natomiast rodzaj i wysokość świadczeń wynikających z
żądanego ustalenia są określone stosownymi przepisami.
Mijające się z prawdą jest również stanowisko wnoszącej skargę kasacyjną,
iż strony nie były wzywane do wskazania wartości przedmiotu sporu (zaskarżenia)
w toku postępowania. Jakkolwiek powódka w istocie nie została wezwana do
wskazania wartości przedmiotu sporu w pierwszej instancji, uczyniła to jednak na
żądanie sądu w postępowaniu odwoławczym podając kwotę 25.000 zł (k. 293).
Stąd także w świetle twierdzeń samej powódki oczywisty był majątkowy charakter
4
jej roszczenia. Na konieczność oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia w tego
rodzaju sprawach zwrócił również uwagę Sąd Najwyższy w powołanym przez Sąd
Okręgowy postanowieniu z dnia 27 marca 2003 r. II UZ 3/03 (OSNP z 2004 r., nr 7,
poz. 130).
Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w przedmiocie odrzucenia skargi
kasacyjnej wobec nieuzupełnienia jej braku jest zatem prawidłowe.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia na
podstawie na podstawie art. 394 1 w związku z art. 397 § 2 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 4 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
SSN Herbert Szurgacz
w sprawie z powództwa M. B.
przeciwko Kompanii Węglowej Spółce Akcyjnej Kopalni Węgla Kamiennego "P.”
o uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 kwietnia 2006 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w G.
z dnia 24 listopada 2005 r., sygn. akt VIII Pa .../04,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
w
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. wyrokiem z dnia
24 listopada 2005 r. odrzucił skargę kasacyjną pozwanej Kompanii Węglowej Spółki
Akcyjnej Kopalni Węgla Kamiennego „P.” w sprawie z powództwa M.B. o uznanie
zdarzenia za wypadek przy pracy.
Sąd Okręgowy podniósł, że strona pozwana wezwana zarządzeniem
przewodniczącego do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej, braków
2
tych nie uzupełniła w zakresie dotyczącym oznaczenia wartości przedmiotu
zaskarżenia, co skutkowało odrzuceniem środka zaskarżenia. Odrzucając skargę
kasacyjną Sąd Okręgowy stwierdził, że sprawa o ustalenie wypadku przy pracy jest
sprawą o prawa majątkowe, zmierza bowiem bezpośrednio do realizacji prawa lub
uprawnienia mającego wpływ na późniejsze stosunki majątkowe stron, dlatego
strona pozwana powinna oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia w myśl art. 19
S 2 k.p.c.
Strona pozwana wniosła zażalenie na powyższe postanowienie.
Zarzucała naruszenie przepisów postępowania przez błędne zastosowanie
art. 398 4 § 2 k.p.c. polegające na przyjęciu przez sąd, iż sprawa o ustalenie
wypadku przy pracy jest sprawą o prawa majątkowe w związku z czym powinna
zawierać oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. W uzasadnieniu skarżąca
podniosła, że wykonała zarządzenie podając, iż sprawa o ustalenie zdarzenia za
wypadek przy pracy zgodnie z art. 189 k.p.c. jest sprawą o ustalenie i ma charakter
niemajątkowy. W niniejszej sprawie dochodzone roszczenie ma na celu wyłącznie
ustalenie, czy określone zdarzenie było wypadkiem przy pracy i nie przynosi
żadnych korzyści materialnych. Podnosiła również, iż na wcześniejszym etapie
postępowania strony nie były wzywane do określenia wartości przedmiotu
zaskarżenia, przez co należy domniemywać, że orzekające w sprawie sądy przyjęły
brak możliwości takich określeń. Twierdziła, iż gdyby przyjąć, że dochodzone
roszczenie ma charakter majątkowy to nieoznaczenie wartości przedmiotu
zaskarżenia traktowane jako brak formalny pozwu skutkowałoby jego zwrotem, a
na etapie postępowania apelacyjnego — odrzuceniem apelacji. Twierdziła także, iż
obowiązujące przepisy nie stanowią, jak oznaczać wartość przedmiotu zaskarżenia
przy dochodzeniu roszczeń o ustalenie, iż określone zdarzenie jest wypadkiem przy
pracy, a omawiane roszczenie pomimo, iż jest ściśle związane ze stosunkiem pracy
nie może być utożsamiane z innymi roszczeniami wskazanymi w art. 23 1 k.p.c.,
który wyraźnie określa jak ustalić wartość przedmiotu sporu.
Zażalenie zawiera wniosek o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz
zasądzenie kosztów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie nie jest zasadne.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi wątpliwości, iż pracownik oraz
członkowie jego rodziny mają interes prawny w ustaleniu, iż dane zdarzenie jest
wypadkiem przy pracy (por. orzecznictwo dotyczące powództw o ustalenie i
sprostowanie protokołu powypadkowego, m.in. uchwałę z dnia 11 maja 1994 r. II
PZP 1/94 OSNCP z 1994, nr 6, poz. 96, wyrok z dnia 21 czerwca 2001 r. II UKN
425/00 OSNAPiUS z 2003 r., nr 6, poz. 157, postanowienie z dnia 27 stycznia 1998
r. II UKN 471/97 OSNAPiUS z 1999 r., nr 2, poz. 75). Nie ulega wątpliwości, iż
dochodzenie tych roszczeń zmierza bezpośrednio do realizacji prawa lub
uprawnienia mającego wpływ na stosunki majątkowe strony. Nie jest więc trafne
stanowisko pozwanego, iż powódka żąda jedynie ustalenia faktów, bądź ich
ustalenie zdąża do ustalenia istnienia prawa o charakterze niemajątkowym.
Podkreślić należy, iż świadczenia z tytułu wypadków przy pracy wymienione są w
art. 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673 ze zm.).
Wszystkie one mają charakter praw majątkowych, a dopuszczalność skargi
kasacyjnej w sprawach o te świadczenia, z wyjątkiem spraw o przyznanie prawa do
renty, uzależniona jest od wartości przedmiotu zaskarżenia (postanowienie Sądu
Najwyższego z 10 czerwca 2005 r. II UZ 38/05 OSNP z 2005 r. nr 24, poz. 400).
Błędne i nieuprawnione jest stanowisko skarżącej, odnośnie do tego, iż
powództwo o ustalenie ma charakter niemajątkowy. O jego charakterze przesądza
bowiem każdorazowo charakter roszczeń wynikający z dokonanych ustaleń. W
niniejszej sprawie dotyczy roszczenia o prawo majątkowe, przy czym sporne jest
istnienie samego prawa, natomiast rodzaj i wysokość świadczeń wynikających z
żądanego ustalenia są określone stosownymi przepisami.
Mijające się z prawdą jest również stanowisko wnoszącej skargę kasacyjną,
iż strony nie były wzywane do wskazania wartości przedmiotu sporu (zaskarżenia)
w toku postępowania. Jakkolwiek powódka w istocie nie została wezwana do
wskazania wartości przedmiotu sporu w pierwszej instancji, uczyniła to jednak na
żądanie sądu w postępowaniu odwoławczym podając kwotę 25.000 zł (k. 293).
Stąd także w świetle twierdzeń samej powódki oczywisty był majątkowy charakter
4
jej roszczenia. Na konieczność oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia w tego
rodzaju sprawach zwrócił również uwagę Sąd Najwyższy w powołanym przez Sąd
Okręgowy postanowieniu z dnia 27 marca 2003 r. II UZ 3/03 (OSNP z 2004 r., nr 7,
poz. 130).
Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w przedmiocie odrzucenia skargi
kasacyjnej wobec nieuzupełnienia jej braku jest zatem prawidłowe.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji postanowienia na
podstawie na podstawie art. 394 1 w związku z art. 397 § 2 k.p.c.
Treść orzeczenia pochodzi z bazy orzeczeń SN.