Postanowienie z dnia 2011-04-08 sygn. II CZ 137/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

Sygn. akt II CZ 137/10

POSTANOWIENIE

Dnia 8 kwietnia 2011 r.

W skład kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony nie wchodzą koszty przejazdu do sądu pełnomocnika będącego adwokatem (art. 98 § 3 k.p.c.).

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)

SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

SSN Marta Romańska

w sprawie z wniosku Tadeusza C.

przy uczestnictwie Ewy P.

o zniesienie współwłasności,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 8 kwietnia 2011 r.,

zażalenia uczestniczki postępowania na orzeczenie o kosztach zawarte

w postanowieniu Sądu Okręgowego

z dnia 13 kwietnia 2010 r.,

1) odrzuca zażalenie w zakresie pkt 1 litera b zaskarżonego postanowienia,

2) oddala zażalenie w pozostałym zakresie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2010 r. Sąd Okręgowy po rozpoznaniu apelacji uczestniczki postępowania Ewy P. w sprawie z wniosku Tadeusza C. o zniesienie współwłasności od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 20 listopada 2009 r. zmienił to postanowienie w ten sposób, że oddalił wniosek i rozstrzygnął o kosztach postępowania, w tym zasadzając od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki 8563,28 tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz 1800 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Uczestniczka wniosła zażalenie na orzeczenie o kosztach postępowania w zakresie postanowienia dotyczącego kosztów postępowania w pierwszej i drugiej instancji, domagając się zmiany zaskarżonego orzeczenia (pkt lb i pkt 2) przez zasądzenia dodatkowo kwoty 3.022,41 złotych tytułem poniesionych przez pełnomocnika uczestniczki kosztów dojazdów na rozprawy sądowe z W. do K. Podstawą prawną zażalenia jest naruszenie przez zaskarżone postanowienie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 2, 32 ust. 5 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zażalenie podlega odrzuceniu w zakresie zaskarżenia postanowienia Sądu Okręgowego rozstrzygającego o kosztach postępowania przed Sądem pierwszej instancji (pkt 1 litera b), ponieważ zażalenie takie jest niedopuszczalne na podstawie art. 394¹ § 1 pkt 2 k.p.c. oraz art. 373 w związku z art. 394¹ § 3 i art. 398²¹ k.p.c.

W pozostałym zakresie, czyli w odniesieniu do zaskarżenia postanowienia w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego (pkt 2) zażalenie podlega oddaleniu. Z zażalenia wynika, że uczestniczka żąda dodatkowo, aby sąd zasądził na jej rzecz od wnioskodawcy kwoty 3.022,41 złotych będących zwrotem kosztów poniesionych przez pełnomocnika dojeżdżającego z W. na rozprawy do Sądu w K.

Strona wnosząca zażalenie nie zauważyła, że stanowiący o kosztach art. 98 § 1 i 3 k.p.c., na których naruszenie przez Sąd Okręgowy powołała się w zażaleniu odnosi się do niezbędnych kosztów strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika (w sprawie przez adwokata) i zalicza do tych kosztów wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego pełnomocnika, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Powołany art. 98 k.p.c. zawiera także § 2, w którym jest mowa o niezbędnych kosztach postępowania prowadzonego przez stronę osobiście lub przez nieprofesjonalnego pełnomocnika i do których to kosztów zalicza się również koszty dojazdu tych osób do sądu. Ze względu na dokonane przez ustawodawcę rozróżnienie składników niezbędnych kosztów postępowania, których zwrotu strona wygrywającą sprawę może się domagać, w zależności od wybranego sposobu reprezentacji przed sądem, w niniejszej sprawie nie można uznać kosztów dojazdu adwokata, będącego pełnomocnikiem uczestniczki za koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw w rozumieniu art. 98 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. Niezakwestionowanie konstytucyjności tych przepisów we właściwym postępowaniu powoduje, że obowiązują one uczestników postępowania sądowego oraz sąd rozpoznający sprawę, więc zarzucenie zaskarżonemu postanowieniu niekonstytucyjności w niniejszej sprawie jest bezpodstawne.

Mając to na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 394¹ § 1 pkt 2 k.p.c. oraz art. 373 w związku z art. 394¹ § 3 i art. 398²¹ k.p.c. odrzucił zażalenie w odniesieniu do pkt 1 litera b zaskarżonego postanowienia, a na podstawie art. 394¹ § 3 w związku z art. 398¹⁴ k.p.c. oddalił zażalenie w pozostałym zakresie.

Biuletyn Izby Cywilnej SN nr 01/2013

W skład kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony nie wchodzą koszty przejazdu do sądu pełnomocnika będącego adwokatem (art. 98 § 3 k.p.c.).

(postanowienie z dnia 8 kwietnia 2011 r., II CZ 137/10, H. Pietrzkowski, W. Katner, M. Romańska, OSNC-ZD 2011, nr C, poz. 71; BSN 2011, nr 6, s. 11)

Glosa

Jerzego P. Naworskiego, Palestra 2012, nr 11–12, s. 151

Glosa ma charakter krytyczny.

Komentator zauważył, że interpretacja prawa procesowego powinna być przede wszystkim literalna. Stwierdził, że ustawodawca nie sprecyzował rodzaju i zakresu wydatków adwokata podlegających zwrotowi w razie wygrania sprawy przez stronę, którą reprezentuje. Wskazał, że koszty związane z przejazdem adwokata na rozprawę stanowią jego wydatek. Wbrew stanowisku Sądu Najwyższego uznał, że nie ma podstaw rozumowanie wykluczające a priori spośród wydatków adwokata niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony koszty przejazdu do sądu tylko z tego tylko powodu, że art. 98 § 2 k.p.c. zalicza do nich koszty przejazdu do sądu nieprofesjonalnego pełnomocnika. Podniósł, że koszty przejazdu do sądu mieszczą się w kategorii składników kosztów określonych jako „wydatki jednego adwokata” w art. 98 § 3 k.p.c. Nie podzielił poglądu uzależniającego wejście kosztów przejazdów pełnomocnika do sądu w skład kosztów  niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony od wybranego przez stronę sposobu reprezentacji. Nie zgodził się również z zapatrywaniem, że wydatek adwokata w postaci kosztów dojazdu do sądu mieści się w wynagrodzeniu wyznaczonym w taryfie adwokackiej. W konkluzji przyjął, że wydatkiem adwokata, o którym mowa w art. 98 § 3 k.p.c., jest także podróż, a konkretnie koszty z nią związane, poniesione przez pełnomocnika w celu wzięcia udziału w rozprawie, przy czym podróż ta nie musi odbywać się przy wykorzystaniu najtańszego środka transportu.