Wyrok z dnia 2009-12-16 sygn. III KK 187/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

WYROK Z DNIA 16 GRUDNIA 2009 R.

III KK 187/09

Przepis art. 47 k.p.k. reguluje kwestię wyłączenia od udziału w sprawie nie samej jednostki organizacyjnej, w której prowadzone są czynności w tym stadium postępowania, lecz konkretnej osoby, która czynności te prowadzi w roli prokuratora prowadzącego albo nadzorującego postępowanie przygotowawcze, czy też oskarżyciela publicznego, a co do której istnieją powody wyłączenia z mocy prawa (art. 47 w zw. z art. 40 § 1 pkt 14, 6 i 10 k.p.k.) lub okoliczności tego rodzaju, że mogłyby one wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności tej osoby (art. 47 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k.).

Przewodniczący: sędzia SN J. ŻywolewskaŁawniczak. Sędziowie SN: M. Buliński, D. Rysińska (sprawozdawca). Prokurator Prokuratury Krajowej: Z. Siejbik.

Sąd Najwyższy w sprawie Marcina P., skazanego z art. 190 § 1 w zb. z art. 157 § 2 w zw. z art. 11 § 2 i art. 64 § 2 k.k. oraz z art. 13 § 1 w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 1 w zw. z art. 11 § 2 i art. 64 § 2 k.k. i innych, po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 16 grudnia 2009 r., kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 4 marca 2009 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w B. z dnia 20 października 2008 r.,

uchylił zaskarżony wyrok w części utrzymującej w mocy skazanie Marcina P. za czyn przypisany w punkcie 2, zakwalifikowany z art. 13 § 1 w zw. z art. 148 § 1 w zb. z art. 157 § 1 w zw. z art. 11 § 2 i art. 64 § 2 k.k., i sprawę w tym zakresie przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w G. (...).

Z uzasadnienia

Prokurator oskarżył Marcina P. o popełnienie w nocy z 9 na 10 grudnia 2006 r. w I., w warunkach multirecydywy, trzech przestępstw polegających na:

• I. usiłowaniu dokonania zabójstwa Rafała U., co spowodowało u niego obrażenia o których mowa w art. 157 § 2 k.k.;

• II. usiłowaniu dokonania zabójstwa Mariusza J., co spowodowało u niego obrażenia określone w art. 157 § 1 k.k.;

• III. wzięciu udziału w pobiciu Marcina B., narażającym go na bezpośrednie niebezpieczeństwo skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub w art. 157 § 1 k.k., a powodującym skutek wskazany w art. 157 § 2 k.k.

Po rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy w B., wyrokiem z dnia 20 października 2008 r., uznał oskarżonego Marcina P. za winnego tego, że:

• 1) w dniu 9 grudnia 2006 r. ok. godz. 23.30 w barze w I. groził Rafałowi U. popełnieniem przestępstwa na jego szkodę oraz jego rodziny, w ten sposób, że mówił, iż go zabije i jego rodzinę, a następnie wykręcił mu głowę i przystawił nóż do szyi, po czym pokrzywdzony odepchnął w sposób zdecydowany jego rękę z nożem, co spowodowało u niego obrażenia w postaci przecięcia naskórka lewej ręki oraz rany kłutej nosa i prawego policzka, które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała Rafała U. na okres nie przekraczający 7 dni, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie 13 listopada 2001 r. do 13 listopada 2006 r. kary 5 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Są-du Rejonowego w I. za czyny z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 158 § 1 k.k., art. 157 § 1 k.k. i in., tj. przestępstwa z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., i za to na podstawie art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. wymierzył karę 2 lat pozbawienia wolności,

• 2) w dniu 10 grudnia 2006 r., około godziny 01.00 w I., przewidując możliwość pozbawienia życia i na to się godząc, zadał Mariuszowi J. cios nożem o ostrzu klinowym o dł. 11 cm w okolicę tylnej lewej części tułowia, powodując ranę kłutą penetrującą grupę tkanek mięśniowych przykręgosłupo-wych skośnie ku górze na głębokość 78 cm sięgającą dna okolicy kręgosłupa, naruszając tym samym prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała u Mariusza J. na okres przekraczający 7 dni, lecz zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż pokrzywdzonemu udzielono natychmiastowej pomocy medycznej, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie 13 listopada 2001 r. do 13 listopada 2006 r. kary 5 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w I., za czyny z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 158 § 1 k.k., art. 157 § 1 k.k. i in., tj. przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., i za to na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył karę 15 lat pozbawienia wolności,

• 3) w dniu 10 grudnia 2006 r. około godz. 1.00 w I. wziął udział w pobiciu Marcina B., w ten sposób, że dołączył do osoby bijącej wyżej wymienionego, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania, wymachując nożem oraz szarpiąc narażał go na bezpośrednie niebezpieczeństwo wystąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub w art. 157 § 1 k.k., czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie 13 listopada 2001 r. do 13 listopada 2006 r. kary 5 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w I. za czyny z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 158 § 1 k.k., art. 157 § 1 k.k. i in., tj. przestępstwa z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., i za to na podstawie art. 158 § 1 k.k. wymierzył karę 2 lat pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 i art. 86 § 1 k.k. Sąd orzekł karę łączną 15 lat pozbawienia wolności, dokonując na jej poczet odpowiedniego zaliczenia rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego w sprawie oraz zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację od tego orzeczenia wniósł, obok oskarżyciela publicznego, także obrońca skazanego. (...)

Sąd Apelacyjny w G., po rozpoznaniu wniesionych środków odwoławczych, wyrokiem z dnia 4 marca 2009 r., utrzymał wyrok Sądu pierwszej instancji w mocy, uznając obie apelacje za oczywiście bezzasadne.

Kasację od tego orzeczenia wniósł obrońca skazanego. Zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego: (...)

3) art. 440 k.p.k. w zw. z art. 47 k.p.k. w zw. z art. 41 § 1 k.p.k. i art. 2 § 1 pkt 1 k.p.k., mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegające na utrzymaniu w mocy zaskarżonego orzeczenia, pomimo uzasadnionych wątpliwości co do bezstronności funkcjonariuszy KPP w I., wykonujących czynności w postępowaniu przygotowawczym, zważywszy na fakt, iż jedną z osób pokrzywdzonych w niniejszym postępowaniu był Marcin B., funkcjonariusz Policji, zatrudniony w przedmiotowej Komendzie; (...)

Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w G., w odpowiedzi na kasację, wniósł o jej oddalenie.

Na rozprawie kasacyjnej Prokurator Prokuratury Krajowej wniósł o oddalenie kasacji jako oczywiście bezzasadnej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja okazała się częściowo skuteczna, chociaż większość wysuniętych w niej zarzutów należy ocenić jako bezzasadne w stopniu oczywistym.

Za całkiem bezpodstawny trzeba zatem, w pierwszej kolejności, uznać zarzut rażącej obrazy art. 440 w zw. z art. 47 oraz art. 41 § 1 i art. 2 § 1 pkt 1 k.p.k. Przede wszystkim należy stwierdzić, że zarzut ten nie ma żadnego uzasadnienia faktycznego. O ile bowiem obrońca twierdzi, że funkcjonariusze Komendy Powiatowej Policji w I. nie zachowywali bezstronności przy wykonywaniu czynności w postępowaniu przygotowawczym wobec tego, że jedną z osób pokrzywdzonych przestępstwem był Marcin B. – funkcjonariusz tej właśnie jednostki, to okoliczność ta po prostu nie odpowiada rzeczywistości. Marcin B., co wynika już z notatki na k. 2 akt, a także z danych podawanych w protokołach przesłuchania świadka, był bowiem faktycznie funkcjonariuszem Policji, jednak Posterunku w P., a nie Komendy w I. Niezależnie od tego, nie sposób jednak nie zwrócić uwagi i na to, że skarżący, zarzucając Sądowi odwoławczemu niedostrzeżenie faktu niedochowania zasady obiektywizmu w postępowaniu przygotowawczym, sam nie dostrzega, że przepis art. 47 k.p.k. reguluje kwestię wyłączenia od udziału w sprawie nie samej jednostki organizacyjnej, w której prowadzone są czynności w tym stadium postępowania, lecz konkretnej osoby, która czynności te prowadzi w roli prokuratora prowadzącego postępowanie przygotowawcze, czy też oskarżyciela publicznego, a co do której to osoby istnieją powody wyłączenia z mocy prawa (art. 47 w zw. z art. 40 § 1 pkt. 1-4, 6 i 10 k.p.k.) lub okoliczności tego rodzaju, że mogłyby one wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności tej osoby (art. 47 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k.). Takiej konkretnej osoby, co do której w ogóle byłoby można rozważać kwestię odpowiedniego stosowania trybu wyłączenia (zob. art. 42 i art. 48 k.p.k.), autor kasacji w rzeczywistości nie określa, skoro ogranicza się tylko do ogólnego wskazania funkcjonariuszy jednostki organizacyjnej Policji, niewymienionych nawet z nazwiska. Za nieodzowne też należy uznać wytknięcie, że skarżący, domagając się przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, nie wskazuje sposobu ewentualnego naprawienia sugerowanych uchybień postępowania przygotowawczego, zwłaszcza – co najbardziej istotne – w kontekście problematyki skuteczności przeprowadzonych już w tym postępowaniu czynności. Z podnoszonego zaś sposobu ich podejmowania nie wywodzi żadnych wniosków dla oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów. Wszystkie te względy w sposób jednoznaczny przemawiają więc przeciwko tezie lansowanej w kasacji, iżby Sąd Apelacyjny miał w omawianym zakresie uchybić przepisowi art. 440 k.p.k. (...).