Uchwała z dnia 2009-04-21 sygn. SNO 22/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

UCHWAŁA Z DNIA 21 KWIETNIA 2009 R.

SNO 22/09

Do postępowania w przedmiocie zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych na podstawie art. 130 § 3 u.s.p. stosuje się odpowiednio art. 249 § 3 k.p.k. i art. 464 § 1 zd. drugie k.p.k. (art. 128 u.s.p.).

Przewodniczący: sędzia SN Krzysztof Cesarz (sprawozdawca). Sędziowie SN: Jan Górowski, Dariusz Zawistowski.

Sąd Najwyższ y – Sąd Dysc yplinarn y z udziałem protokolanta w sprawie sędziego Sądu Rejonowego po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2009 r. w związku z uchwałą Sądu Apelacyjnego  Sądu Dyscyplinarnego z dnia 14 stycznia 2009 r., sygn. akt (...), w przedmiocie zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych, zażalenia sędziego na wymienioną uchwałę.

uchwalił: utrzymać w mocy zaskarżoną uchwałę.

Uzasadnienie

Prezes Sądu Rejonowego w A. w dniu 23 grudnia 2008 r. zarządził natychmiastową przerwę w czynnościach służbowych sędziego tego Sądu, o czym zawiadomił Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny.

Sąd ów uchwałą z dnia 14 stycznia 2009 r. na podstawie art. 130 § 3 i 131 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm. – dalej u.s.p.) zawiesił sędziego Sądu Rejonowego w czynnościach służbowych do dnia prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej.

Zażalenie na tę uchwałę złożył sędzia Sądu Rejonowego, zarzucając „obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, w takim zakresie, w jakim naruszone zostało prawo do obrony mojej osoby poprzez niedopuszczenie do udziału obrońcy w sprawie oraz w takim zakresie, w jakim Sąd Dyscyplinarny jedynie uprawdopodobnił okoliczność wskazaną w art. 130 § 1 u.s.p. (schwytanie na gorącym uczynku), a nie wykazał ją”. Skarżący nie sformułował żadnych wniosków.

Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:

Zarzuty podniesione w środku odwoławczym nie są zasadne.

Zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych na podstawie art. 130 § 3 u.s.p. jest sui generis środkiem zapobiegawczym, do którego w sprawach nieuregulowanych w rozdziale 3 tej ustawy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego (art. 128 u.s.p.). Świadczą o tym przesłanki uchwały o zawieszeniu, tożsame z zarządzeniem o natychmiastowej przerwie w czynnościach służbowych sędziego (zwłaszcza po zatrzymaniu go z powodu schwytania na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa umyślnego) oraz obowiązek niezwłocznego procedowania i wydania decyzji w tym przedmiocie. Wobec tego, że zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych w trybie art. 130 § 3 u.s.p. pełni funkcję środka zapobiegawczego, do posiedzenia Sądu Dyscyplinarnego mają odpowiednie zastosowanie przepisy art. 249 § 3 k.p.k. i art. 464 § 1 zd. drugie k.p.k. Chociaż postępowanie w kwestii zawieszenia w czynnościach służbowych nie jest postępowaniem dyscyplinarnym, normowanym w rozdziale 3 u.s.p., a sędzia nie jest tu obwinionym, to ma on prawo korzystać z obrońcy, jeśli się stawi. Obrońca może być obecny przy przesłuchaniu sędziego i składać wnioski. Sąd pierwszej instancji nie ma jednak obowiązku zawiadamiać o posiedzeniu ustanowionego obrońcy, nawet jeśli sędzia o to wnosi, chyba, że sąd uzna obecność obrońcy za celową, a zwłoka w postępowaniu nie utrudni przeprowadzenia czynności, czyli niezwłocznego rozważenia kwestii zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych albo uchylenia zarządzenia o przerwie w nich. Należy mieć na uwadze, że przerwa ta nie może trwać dłużej niż miesiąc i w tym czasie musi być podjęta jedna z wymienionych decyzji.

W niniejszej sprawie o posiedzeniu odbytym w dniu 14 stycznia 2009 r. sędzia Sądu Rejonowego został powiadomiony w dniu 6 stycznia 2009 r., a więc 8 dni wcześniej. Był więc dostateczny czas na ustanowienie obrońcy do wzięcia udziału w posiedzeniu i powiadomienie go przez sędziego o terminie, nawet jeżeli uznał on, że, mimo 20letniego stażu sędziowskiego, na tym etapie postępowania nie jest w stanie efektywnie bronić się sam. Ponadto, o tym, że posiedzenie w trybie art. 131 § 1 u.s.p. musi się odbyć, sędziemu było wiadomo już dnia 23 grudnia 2008 r., to jest po zarządzeniu przez prezesa przerwy w czynnościach służbowych. W tej sytuacji prawo sędziego do obrony nie zostało naruszone w sposób wskazany w zażaleniu, to jest przez „niedopuszczenie do udziału obrońcy w sprawie”, skoro obrońca nie został ustanowiony. Przypomnieć też trzeba, że Sąd pierwszej instancji jedynie nie uwzględnił wniosku o odroczenie posiedzenia.

Wbrew twierdzeniom zażalenia, Sąd ten nie naruszył dyspozycji art. 130 § 1 u.s.p. używając określenia o „uprawdopodobnieniu” faktu, że doszło do schwytania sędziego na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa umyślnego. Zdaniem skarżącego, Sąd powinien wykazać tę okoliczność. Taka konstatacja pomija jednak treść motywów uchwały, w których stwierdza się (ustala) fakt zatrzymania sędziego na gorącym uczynku w rozumieniu art. 130 § 1 u.s.p., oraz brak uprawnienia Sądu meriti do kategorycznego wypowiedzenia się co do popełnienia przez sędziego przestępstwa umyślnego. Odwołując się zaś do treści art. 249 (§ 1) k.p.k., na tym etapie chodzi tylko o duże prawdopodobieństwo jego popełnienia, co zostało wykazane. A przede wszystkim, postępowanie mające na celu natychmiastowe odsunięcie sędziego od wykonywania obowiązków służbowych, czy to na skutek natychmiastowej przerwy w czynnościach czy później zawieszenia w nich, nie może, jako postępowanie incydentalne, być miejscem dla kategorycznego rozstrzygania o sprawstwie i winie sędziego. Wykładnia art. 130 § 1 u.s.p. musi zatem uwzględniać cel tego postępowania, a więc nie może ograniczać się do interpretacji językowej.

Z przytoczonych względów uchwalono jak na wstępie.