Wyrok z dnia 2024-11-13 sygn. II SA/Łd 620/24

Dnia 13 listopada 2024 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Agata Sobieszek-Krzywicka (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Jarosław Czerw Asesor WSA Beata Czyżewska Protokolant Pomocnik sekretarza sądowego Paulina Kutkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2024 roku sprawy ze skargi D. z siedzibą w J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Sieradzu z dnia 3 lipca 2024 roku znak: SKO.4162.6.24 w przedmiocie odmowy czasowego odebrania psów 1. oddala skargę; 2. nakazuje zwrócić z funduszu Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na rzecz strony skarżącej D. z siedzibą w J. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem nienależne uiszczonego wpisu od skargi, zaksięgowaną w dniu 29 lipca 2024 roku pod pozycją [...]. a.tp.

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 lipca 2024 r., znak: SKO.4162.6.24, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Sieradzu, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 572), powołanej dalej jako: "k.p.a.", oraz art. 7 ust. 3 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1580), powołanej dalej jako: "u.o.z.", utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy Zapolice z dnia 19 marca 2024 r., znak: SO.6140.10.2024.KT, odmawiającą czasowego odebrania A. W. i D. W. psów: suki maści rudej rasy seter irlandzki i samca maści czarnej podpalany w typie mieszanej.

Jak wynika z akt sprawy w dniu 31 stycznia 2024 r. pracownik stowarzyszenia D. z siedzibą w J., dalej jako "D." lub "Stowarzyszenie", zawiadomił Wójta Gminy Zapolice o zastosowaniu środka przymusu w postaci czasowego odebrania dwóch psów w związku z bezpośrednim zagrożeniem ich życia lub zdrowia. W zawiadomieniu nie wskazano powodu interwencyjnego odbioru zwierząt.

W toku postępowania wyjaśniającego organ I instancji wezwał Stowarzyszenie do usunięcia braku formalnego wniosku poprzez jego podpisanie, jak również do przekazania dokumentacji fotograficznej obrazującej odebrane zwierząt ze wskazaniem miejsca ich obecnego pobytu, dowodów uzasadniających konieczność natychmiastowego odbioru zwierząt oraz podanie danych wskazujących na traktowanie psów w sposób określony w art. 6 ust. 2 u.o.z., dokumentacji medycznej zwierząt oraz informacji dotyczących D. wraz z wyciągiem z KRS i statusem organizacji (wezwanie zostało skutecznie doręczone w dniu 8 lutego 2024 r.).

W zakreślonym w piśmie terminie organizacja nie doręczyła wskazanych dokumentów, które wskazywałyby na złe traktowanie psów przez ich właścicieli, za wyjątkiem wyników badań weterynaryjnych przekazanych do siedziby organu w dniu 14 marca 2024 r., z których wynika, że suka rasy seter irlandzki jest wychudzona, posiada zaniki mięśniowe, jest wyłysiała, okrywa włosowa mocno przerzedzona, ma problem z tylnymi kończynami i poruszaniem się. Z kolei samiec rasy mieszanej posiada pasożyty - pchły, tkliwą tchawicę (prawdopodobnie od łańcucha), skóra w miejscu ściągnięcia łańcucha wytarta, posiada lekką tkliwość kręgosłupa - możliwa tkliwość stresowa).

Z przekazanych skanów dokumentacji medycznej zwierząt wynika, że psy były transportowane z Gminy Z. na D. (badania obu psów dnia 31 stycznia 2024 r. o godz. 2:00 oraz 2:30 przez lek. wet. K. O. w miejscowości D1.), kolejne badanie (tylko starszego psa rasy seter irlandzki) odbyło się w W. dnia 31 stycznia 2024 r. o godz. 11:17 przez lek. wet. M. G. - brak podpisu na przesłanej karcie informacyjnej wizyty. Ostatnie z badań (po raz kolejny tylko starszego psa) odbyło się dnia 31 stycznia 2024 r. o godz. 17:20 w miejscowości N. i zostało przeprowadzone przez lek. wet. M.C. Zastrzeżenia organu budzi trasa jaką musiał pokonać pies, który zdaniem D. jest w stanie zagrożenia zdrowia i życia (M. – D1. – W. – N. - razem ok. 680 km).

Rozstrzygnięcie w sprawie zostało podjęte w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony przez Komendę Powiatową Policji w Z1. w sprawie przeprowadzonej w dniu 31 stycznia 2024 r. interwencji, tj. notatka urzędowa [...] M. W. z dnia 31 stycznia 2024 r., notatka urzędowa [...] B. B. z dnia 31 stycznia 2024 r., protokół przesłuchania świadka G. W. z dnia 31 stycznia 2024 r., protokół oględzin miejsca - posesja [...] z dnia 31 stycznia 2024 r., protokół przesłuchania świadka M. W. z dnia 31 stycznia 2024 r., protokół przesłuchania świadka D. B. z dnia 1 lutego 2024 r., protokół z przesłuchania świadka K. Z. z dnia 1 lutego 2024 r., protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej – E. Z. z dnia 31 stycznia 2024 r., karta informacyjna wizyty w V. [...] z dnia 31 stycznia 2024 r., wyniki badań krwi z dnia 31 stycznia 2024 r. i dokumentacji fotograficznej psa rasy seter irlandzki (23 szt.) - nie otrzymano ani jednego zdjęcia młodszego psa - samca rasy mieszanej czarny podpalany (kopie dokumentów w aktach niniejszej sprawy) oraz protokoły przesłuchania stron postępowania – A. W. i D. W., a także protokoły przesłuchania świadków – G. W., D. B., R. J. i J. J.

Decyzją z dnia 19 marca 2024 r. Wójt Gminy Zapolice odmówił czasowego odebrania A. i D. W. psów: suki maści rudej rasy seter irlandzki i samca maści czarny podpalany w typie mieszanym. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że dnia 30 stycznia 2024 r. ok. godz. 23:46 z polecenia dyżurnego KPP w Z1. funkcjonariusze Policji udali się do miejscowości [...] w związku ze zgłoszeniem pracownika Stowarzyszenia dotyczącym problemu z zabezpieczeniem zaniedbanych psów i prośbą o asystę Policji. Na miejscu obecnych było trzech pracowników D. – E. Z, D. R. oraz T. J. (kserokopia notatek funkcjonariuszy Policji będących na miejscu odebrania psów). Z zeznań funkcjonariuszy policji wynika, iż na posesji znajdował się wolno chodzący pies w typie rasy seter irlandzki. Pies wychudzony, widoczne kości żebrowe, trząsł się, miał problemy z poruszaniem się na tylnych łapach. Pracownicy Stowarzyszenia nie wskazali od kogo otrzymali zgłoszenie dotyczące zaniedbanych zwierząt, mieli jednak dość precyzyjne informacje dotyczące lokalizacji działki (wjazd do wskazanej działki mieści się za posesją [...]). W czasie podejmowanych działań - poza wyraźną niedowagą, wypadającą sierścią i problemami z poruszaniem się -funkcjonariusz zeznał, iż nie widział żadnych obrażeń świadczących o stosowaniu wobec tego psa przemocy fizycznej. Funkcjonariusze udali się na teren posesji [...] w celu rozmowy z synem A. i D. W., jednakże nikt nie otworzył im drzwi. W zeznaniach pojawia się również informacja, iż funkcjonariusze oraz pracownicy D. weszli na działkę, na której znajdowały się psy, przeskakując ogrodzenie wykonane z paneli ogrodzeniowych. Zastali tam drugiego psa, który był uwiązany na łańcuchu i siedział w blaszanym garażu. Pies rasy mieszanej, średniej wielkości i średniej budowy ciała. Masa ciała prawidłowa, nie posiadał zmian chorobowych, ani widocznych na ciele śladów stosowania wobec niego przemocy. Pies miał dość ciasno zapięty łańcuch wokół szyi, poza tym był przyjazny (machał ogonem). Pracownik D. umieścił psy w przygotowanych klatkach i wraz z funkcjonariuszami KPP w Z1., podali klatki przez ogrodzenie pozostałym dwóm pracownikom D.

Dalej organ I instancji wskazał, że w aktach sprawy znajduje się również kopia protokołu przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej – E. Z. pracownika D., będącego na miejscu odbioru psów. E. Z. zeznał, iż 30 stycznia 2024 r. otrzymał informacje od K. K. (prezesa zarządu D.), że w miejscowości [...] znajdują się dwa psy, w tym jeden w stanie bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia. Pracownicy D. podjęli interwencję. Na miejscu rozmawiali z synem A. i D. W., ale odmówił on wejścia pracownikom D. na posesję i zabrania psów oraz stwierdził, aby pracownicy D. przyjechali następnego dnia w godzinach porannych. Wtedy pracownicy D. wezwali policję. Funkcjonariusze Policji oraz pracownik D. dostali się przez ogrodzenie na posesję, na której znajdowały się psy. Jak zeznał E. Z., na posesji znajdowały się dwa psy, jeden chodzący luzem, a drugi przypięty łańcuchem do budy. Psy nie miały zapewnionego stałego dostępu do wody. Zwierzęta zostały zapakowane do klatek i wywiezione pod adres [...], gdzie znajduje się ośrodek dla zwierząt. E. Z. zobowiązał się do zabezpieczenia psów z posesji [...] do czasu rozstrzygnięcia sprawy oraz zobowiązał się nie zbywać ani wydawać psów osobom trzecim przez cały okres trwania postępowania.

W dniu 5 marca 2024 r. organ I instancji dokonał przesłuchania właścicieli psów oraz świadków w sprawie czasowego odebrania dwóch psów. Do złożenia zeznań wezwany również został przedstawiciel Stowarzyszenia. Pomimo skutecznego doręczenia wezwania D. do osobistego stawiennictwa w siedzibie organu celem złożenia zeznań w przedmiotowym postępowaniu, przedstawiciel organizacji nie stawił się w wyznaczonym terminie (data odbioru wezwania: 22 lutego 2024 r.), organizacja nie złożyła również w tym zakresie żadnych pism i wyjaśnień.

Z zeznań właścicieli (A. i D. W.) wynika, iż są w posiadaniu od szczeniaka dwóch psów - 16-letniej suki rasy seter irlandzki oraz 4-letniego samca rasy mieszanej. Każdy z psów miał swoją ocieploną budę. Zwierzęta dostawały pożywienie regularnie w ciągu dnia i miały stały dostęp do wody. Pies N. (suka w typie rasy seter irlandzki) z uwagi na schorzenia (jest głucha, wyłysiała i ma chore stawy) leczona była w gabinecie weterynaryjnym "G". Suka jest wysterylizowana, w uchu posiada tatuaż z numerem hodowlanym. Młodszy pies – C. jest zdrowy, ma wszczepiony mikroczip. Właściciele zeznali również, że w październiku 2023 r. odbyła się kontrola dotycząca stanu psów, wykonana przez fundację "M.". Kontrolująca nie stwierdziła zastrzeżeń i uznano, że psy są w dobrym stanie.

Z zeznań świadków (J. i R. J., D. B., oraz G. W.) również wynika, iż psy są w posiadaniu A. i D. W. od szczeniaka. Zeznali, iż starszy pies (suka rasy seter irlandzki) ma ok. 16-19 lat, młodszy (samiec rasy mieszanej) ok. 3-4 lat. Suka schorowana, ma chore stawy, samiec jest młody i zdrowy. Świadkowie zgodnie zeznali, iż A. i D. W. bardzo dobrze opiekują się psami, zawsze o nie dbali i nigdy nie widzieli, aby znęcali się nad nimi.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału organ I instancji wskazał, że w momencie odebrania psów nie wystąpiły żadne ustawowe przesłanki do wykonania czynności, która miałyby oparcie w art. 6 ust. 2 u.o.z. Oba psy były właściwie dokarmiane, posiadały ocieplone budy, były badane i leczone przez weterynarzy. Młody pies był w dobrej kondycji, zdrowy i wesoły. Starszy pies miał choroby związane z wiekiem (16 lat), niezależne od sposobu utrzymywania przez właścicieli. Ponadto zastrzeżenia organu budzi również, że odebrania psów dokonano nocą pod nieobecność właścicieli, wchodząc na posesję przez ogrodzenie. O powyższej czynności nie powiadomiono Wójta Gminy, ani Powiatowego Lekarza Weterynarii. D. mimo wezwań nie stawił się na przesłuchanie w niniejszej sprawie, do dnia wydania decyzji organizacja nie poinformowała organu o miejscu przebywania zabranych psów oraz nie przesłała żadnych wiarygodnych dowodów świadczących o złym traktowaniu psów. Wójt Gminy Zapolice orzekł zatem o odmowie odebrania dwóch psów A. i D. W..

Odwołanie od powyższej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Sieradzu złożyła D., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, zarzucając naruszenie wskazanych przepisów prawa i wnosząc o uchylenie decyzji organu I instancji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez czasowe odebranie psów i przekazanie ich pod opiekę D., ewentualnie uchylenie decyzji organu I instancji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Wskazaną na wstępie decyzją z dnia 3 lipca 2024 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Sieradzu, po rozpatrzeniu powyższego odwołania, utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu tej decyzji Kolegium podkreśliło, że poszerzyło materiał dowodowy o kopię książeczek zdrowia odebranych psów, obrazujących przebieg wykonywanych zabiegów i szczepień weterynaryjnych, a także dokumentację medyczną potwierdzającej leczenie psów w gabinecie weterynaryjnym "G".

Organ odwoławczy wskazał, że w odpowiedzi na wezwanie z dnia 15 kwietnia 2024 r. A.i D. W. przedstawili kopie opisów wizyt lekarskich psa rasy seter irlandzki "N" w wymienionym wyżej gabinecie weterynaryjnym za okres 2016 - 2019 r. Do pisma załączyli również zdjęcia psów obrazujące ich stan, jak również nagrania z kamer przedstawiające przebieg interwencyjnego odebrania zwierząt, na których widać psy biegające luźno po terenie posesji. Poinformowali ponadto, że książeczki zdrowia psów zostały przekazane Prokuraturze Rejonowej w Z., w związku z zawiadomieniem o możliwości popełnienia przestępstwa przez pracowników D.

W odniesieniu do powyższego Kolegium dodało, że z załączonych dokumentów wynika, że pies rasy seter irlandzki "N" znajdował się pod opieką lekarsko-weterynaryjną gabinetu "G " w okresie od 2016 r. do 2019 r. Pies poddawany był diagnostyce zarówno w zakresie badań obrazowych, jaki i badań laboratoryjnych. Włączono leczenie w związku z problemami reumatycznymi i nieprawidłowym poziomem hormonów tarczycy.

W dalszej kolejności Kolegium wskazało, że w dniu 26 kwietnia 2024 r. Prokuratura Rejonowa w Z. przekazała do Kolegium kopie książeczek zdrowia psów, z których wynika, że zarówno pies - samica rasy seter irlandzki "N.", jak i pies - samiec rasy mieszanej "C." były poddawane szczepieniom przeciwko wściekliźnie i innym chorobom zakaźnym oraz okresowym odrobaczaniu.

Jednocześnie Kolegium wyjaśniło, że pismem z dnia 17 maja 2024 r. A. W. poinformowała o wydanym przez Prokuraturę Rejonową w Z. w dniu 29 kwietnia 2024 r. nakazie przeszukania pomieszczeń i innych miejsc położonych w schronisku dla zwierząt w W.. Przeszukanie miało miejsce w dniu 10 maja 2024 r., w jego trakcie ustalono, że psy o imieniu "C." i "N.", stanowiące dowód w postępowaniu karnym, nie znajdują się w miejscu przeszukania.

Kolegium dokonało również ponownego przesłuchania właścicieli zwierząt celem ustalenia przebiegu leczenia psa rasy seter irlandzki "N." po 2019 r. A. W. i D. W. stawili się w siedzibie Kolegium w dniu 22 maja 2024 r. i oświadczyli, że podtrzymują swoje dotychczasowe stanowisko i złożone we wcześniejszym etapie postępowania wyjaśnienia. Wskazali, że organizacja zarzuciła im, że psy pozbawione były dostępu do wody. Twierdzą, że obecnie wiadomym jest, jak działały osoby dokonujące czynności odbioru psów - pierwsze co robią po wejściu na posesję to przewracają wiaderko, czy miskę z wodą. Starszy pies "N." ostatni raz poddana była badaniu lekarza weterynarii, tak jak wynika to z dokumentacji, w dniu 30 stycznia 2019 r. Z uwagi na swoje schorzenia tarczycy otrzymała wówczas leki, które musi przyjmować już do końca życia. Na leki te nie były potrzebne recepty. Leczenie dolegliwości związanych ze stawami zakończyło się w 2019 r. Pies był na specjalnej diecie, której właściciele przestrzegali (tylko ryż i kurczak, a później sucha karma). Od momentu wejścia w posiadanie psa (szczeniaka), czyli od 2009 r. "N." była leczona w lecznicy dla zwierząt przy ul. [...]. Wydanie kopii dokumentacji medycznej nie było możliwe z uwagi na fakt, że uległa ona już brakowaniu. Młodszy pies "C.", zgodnie z dokumentacją medyczną odbył wizytę lekarsko-weterynaryjną w dniu 10 czerwca 2020 r. i 25 sierpnia 2020 r., w późniejszym okresie nie było takiej potrzeby. Pozostałe szczepienia odbywały się na wsi. Przyjeżdżał weterynarz i szczepił wszystkie zwierzęta, w tym "N." i C.". Właściciele zwierząt wskazali ponadto, że D. zarzucił im, że psy są zapchlone. Jest to nieprawdą. Na zdjęciach z dnia, w którym zostały im odebrane psy widać, że pies "N." ma założoną obrożę przeciw pchłom i kleszczom "Foresto". (A. W. przedstawiła posiadane przez nią fotografie potwierdzające jej twierdzenia). Taką samą obrożę posiadał "C.". Oprócz dwóch odebranych psów przesłuchiwani mają jeszcze suczkę rasy maltańczyk "M.". Zawsze kupowane były 3 szt. obroży przeciw pchłom i kleszczom.

W nawiązaniu do powyższego organ odwoławczy dodał, że w uzupełnieniu wyjaśnień zawartych w piśmie z dnia 17 maja 2024 r. A. i D. W. wskazali, że warunki w schronisku w W., w jakich przebywają obecnie inne psy odebrane przez D. ich właścicielom, są tragiczne. Psy umieszczone są w małych pomieszczeniach bez okien po 4 - 5 sztuk, część psów biega luzem, w jednym z pomieszczeń było około 20 sztuk psów, nie było widać tam misek, w kojcach pozamykane były psy rasowe. (A. W. złożyła do akt sprawy kserokopię protokołu przeszukania, które miało miejsce w dniu 10 maja 2024 r. pod adresem [...]).

Pismem z dnia 26 kwietnia 2024 r. zawiadomiono strony postępowania o możliwości zapoznania ze wszystkimi zgromadzonymi w sprawie materiałami.

Mając na uwadze powyższe ustalenia organ II instancji stwierdził, że psy znajdujące się na posesji pod adresem [...], zabezpieczone były przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych, miały zapewniony dostęp do wody i pożywienia, miały zapewniony dostęp do światła dziennego i możliwość poruszania się, miały więc dobre warunki bytowania. Również dokumentacja leczenia psów dostarczona przez właścicieli potwierdza, że były one objęte opieką weterynaryjną, a pies rasy seter irlandzki był poddawany leczeniu tarczycy i sztywności stawów (dokumentacja medyczna i fotograficzna, filmy z kamer na posesji [...]).

W świetle powyższego Kolegium stwierdziło, że w sprawie nie zachodziły przesłanki z art. 7 ust. 3 u.o.z., uprawniające Stowarzyszenie do natychmiastowego odebrania psów ich właścicielom, tym samym rozstrzygnięcie Wójta Gminy Zapolice uznało za prawidłowe. W ocenie organu II instancji, A. i D. W. podejmowali leczenie psa w podeszłym wieku rasy seter irlandzki "N.". Pies otrzymywał leki i był pod stałą opieką weterynaryjną. Pies - samiec rasy mieszanej "C." był zdrowy. Właściciele realizowali również cykliczne szczepienia, odrobaczania i odpchlenia zwierząt. Stan zdrowia i bytowania zwierząt nie zagrażał ich życiu i zdrowiu. Ponadto - zdaniem Kolegium - z dokumentacji zgromadzonej w sprawie nie wynika, aby istniało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia zwierząt. Zwierzęta nie zostały porzucone, były otoczone opieką, podejmowane było ich leczenie. Przetrzymywanie starszego psa na posesji, a nie jak wskazał D. "w domu", nie świadczy o zaistnieniu podstaw do interwencyjnego odbioru zwierzęcia w trybie art. 7 ust. 1, a tym bardziej z ust. 3 tego artykułu u.o.z.

Organ II instancji ocenił, że podnoszone w odwołaniu zarzuty dotyczące naruszenia art. 7, art. 8 § 1 k.p.a. w związku z art. 75 § 1, art. 77 § 1 k.p.a., art. 78 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. nie znajdują uzasadnienia. Materiał dowodowy w sprawie jest kompletny, a poczynione w sprawie ustalenia faktyczne nie dają podstaw do stwierdzenia, że utrzymywane psy znajdowały się w stanie zagrożenia ich zdrowia i życia oraz w stanie nieleczonej choroby.

Skargę na tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi złożył D. z siedzibą w J., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, zarzucając:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 7 ust. 3 u.o.z. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na faktycznym niezastosowaniu tego przepisu i uznaniu, że w sprawie nie zachodziły przesłanki z tego artykułu uprawniające D. do natychmiastowego odebrania psów ich właścicielom, podczas gdy mając na uwadze stan w jakim znajdowały się zwierzęta potwierdzony dowodami oraz okolicznościami sprawy, uprawniał on D. do podjęcia interwencyjnego odbioru psów;

2. naruszenie przepisów postępowania w postaci:

a) art. 7 k.p.a. i art. 77 k.p.a. w zw. z art. 138 § 1 pkt 1) w zw. z pkt 2) k.p.a. poprzez nierozpatrzenie całości materiału dowodowego oraz poprzez niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, z uwzględnieniem interesu społecznego i słusznego interesu obywateli oraz poprzez utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji i nieuchylenie jej w sytuacji, w której nie przeprowadzono, pomimo wskazania konieczności przeprowadzenia takiego dowodu przez skarżącego, zawartego w odwołaniu z dnia 19 marca 2024 r. czynności dowodowych mających na celu usunięcie wątpliwości organu odnośnie stanu zagrożenia zdrowia i życia psa w typie setera irlandzkiego, a w szczególności poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z przesłuchania lekarzy weterynarii opiekujących się psem po interwencji - w tym lek. wet. K. O., lek. wet. M. C. oraz lek. wet M. G., w sytuacji w której taki dowód przyczyniłby się do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego i rozwiania wątpliwości organu - co było w tych okolicznościach obowiązkiem organu;

b) art. 7 k.p.a. i art. 80 k.p.a. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny materiału dowodowego polegającą na:

- kompletnym zignorowaniu zeznań funkcjonariuszy Policji, którzy wskazali, że pies w typie rasy seter irlandzki był wychudzony, miał widoczne kości żebrowe, trząsł się, miał problemy z poruszaniem się na tylnych łapach - co jasno wskazuje, że stan psa daleko odbiegał od właściwego stanu w jakiem powinien znajdować się zadbany i prawidłowo zaopiekowany pies;

- zignorowanie faktu, iż w interwencji D.-u aktywnie pomagali i asystowali funkcjonariusze Policji, co powoduje uznanie, że w sytuacji, w której stan psa byłby właściwy, funkcjonariusze Policji nie podjęliby działań mających na celu pomoc Inspektorom D.-u;

- pominięciu faktu w postaci tego, że pies N. - suka w typie setera irlandzkiego nie była pod opieką lekarsko - weterynaryjną od 2019 r., w sytuacji, w której pies ten w chwili odbioru w 2024 r. był wychudzony, miał widoczne kości żebrowe, trząsł się, miał problemy z poruszaniem się na tylnych łapach, co wynika ze zgromadzonych w sprawie dowodów w postaci zeznań funkcjonariuszy policji przeprowadzającego interwencję oraz dokumentacji lekarsko - weterynaryjnej - co wskazuje na ewentualne zaniedbania ze strony właścicieli oraz wskazuje na brak zapewnienia opieki lekarsko - weterynaryjnej nad psem w powyższym stanie;

- niepodjęcie działań mających na celu sprawdzenie czy w istocie suka w typie setera irlandzkiego leczona była w "klinice weterynaryjnej przy ul. [...]" oraz niewyjaśnieniu przyczyn wybrakowania dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej z tej kliniki za okres 2019 - 2024 w sytuacji, w której lekarz weterynarii, posiadacz zwierząt i osoba odpowiedzialna za zwierzęta mają obowiązek przechowywania dokumentacji lekarsko - weterynaryjnej przez okres 5 lat od dnia jej sporządzenia;

- błędnej ocenie materiału dowodowego z przesłuchania A. W. i D. W. polegającej na uznaniu tego dowodu za wiarygodny, w sytuacji, w której osoby te jako właściciele psa były żywo zainteresowane korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem w sprawie oraz w sytuacji, w której dowody te stały w jawnej sprzeczności z innymi dowodami zgromadzonymi w aktach sprawy;

- kompletne zignorowanie wynikających z dowodów zgromadzonych w sprawie warunków w jakich pies przebywał poprzez pominięcie okoliczności wynikających z dowodów, iż: pies bytował w okresie zimowym przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych na dworze, zaś mając na uwadze jego stan zdrowia wskazać należy, iż wymagał on zapewniania psu warunków domowych;

- pominięcie wynikających z dokumentacji lekarsko - weterynaryjnej wniosków wskazujących na mnogie zaniedbania i choroby u psa w typie setera irlandzkiego;

- pominięcie faktu, że drugi z psów znajdował się w takich samych warunkach bytowych jak suka psa seter irlandzki, co skutkuje tym, że istnieje duże prawdopodobieństwo tego, iż właściciele doprowadziliby go do stanu podobnego, co powoduje z kolei, że również odbiór tego psa, w trybie art. 7 ust. 3 u.o.z., jest zasadny, albowiem istnieje duże prawdopodobieństwo tego, iż właściciele doprowadziliby go do stanu podobnego;

- dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego przejawiającą się we wskazaniu mówiącym o zastrzeżeniach organu względem trasy jaką pokonać miały psy odebrane, w sytuacji, w której organ nie dysponuje wiedza z zakresu medycyny weterynaryjne, aby móc oceniać działanie skrzącego w tym zakresie;

- błędną ocenę materiału dowodowego polegającą na uznaniu za wiarygodne zeznań świadków: J. i R. J., D. B. oraz G. W., w sytuacji, w której zeznania tych świadków stoją w jawnej sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie w postaci: dokumentacji lekarsko - weterynaryjnej oraz zeznaniami funkcjonariuszy policji;

c) art. 7 k.p.a. i art. 75 § 1 k.p.a. w zw. z art. 84 k.p.a. poprzez niepowołanie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny weterynaryjnej, w sytuacji, w której ze względu na nieposiadanie wiedzy specjalistycznej przez organ, opinia taka w okolicznościach przedmiotowej sprawy jest zasadna i konieczna;

d) art. 7 k.p.a. i art. 75 § 1 k.p.a. w zw. z art. 85 k.p.a. poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie dowodu z oględzin miejsca przebywania psa, w sytuacji, w której mając na uwadze stan sprawy dowód taki jawi się jako konieczny;

e) art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji powodów dla których dowodom: z dokumentacji lekarsko - weterynaryjnej oraz zeznaniom funkcjonariuszy policji, odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uznał za wiarygodne dowody z zeznań właścicieli psa, którzy byli zainteresowani korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem sprawy oraz powodów, dla których organ uznał za wiarygodne dowody z zeznań świadków zawnioskowanych przez właścicieli psa, w sytuacji, w której nie było innych niezależnych od stron dowodów w sprawie.

W oparciu o powyższe zarzuty pełnomocnik strony skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz o rozważenie uchylenia również decyzji organu I instancji. Pełnomocnik strony skarżącej oświadczył przy tym, że zrzeka się przeprowadzenia rozprawy w przedmiotowej sprawy i wnosi o zwrot kosztów postępowania sądowoadministracyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi pełnomocnik strony skarżącej rozwinął uzasadnienie podniesionych zarzutów.

W odpowiedzi na tę skargę Kolegium wniosło o jej oddalenie, podtrzymując przy tym w całości stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji oraz odniosło się do zarzutów skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2024 r., poz. 935), powołanej dalej jako: "p.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. W myśl powyżej regulacji sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, tj. jej zgodność z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.). Przy czym stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w graniach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.). Natomiast w razie nieuwzględnienia skargi, sąd skargę oddala odpowiednio w całości albo w części (art. 151 p.p.s.a.).

Kontrolując zaskarżoną w tej sprawie decyzję – Sąd doszedł do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, organy nie dopuściły się bowiem istotnego naruszenia prawa materialnego i prawa procesowego, uzasadniającego usunięcie z obrotu prawnego decyzji obu instancji.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy u.o.z., która w art. 6 ust. 1a reguluje bezwzględny zakaz znęcania się nad zwierzętami. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 1 ust. 1 u.o.z., zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą, zaś człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Jednym z środków prawnych mających na celu dobro zwierzęcia jest czasowe odebranie zwierzęcia właścicielowi lub opiekunowi, uregulowane w art. 7 u.o.z.

Wymieniony przepis wskazuje na dwa tryby postępowania właściwego organu, (tj. wójta burmistrza, prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia), zmierzające do wydania decyzji o czasowym odebraniu zwierząt. Ich zastosowanie warunkowane jest moment odebrania zwierzęcia. W przypadku opisanym w art. 7 ust. 1 u.o.z. odebranie zwierzęcia ma charakter następczy, tj. następuje na podstawie decyzji, zaś z uregulowania art. 7 ust. 3 u.o.z. wynika, że decyzja jest wydawana w chwili, w której zwierzę zostało już faktycznie odebrane.

Nie ulega jednak wątpliwości, iż w obu ww. regulacjach przesłanką do odebrania zwierzęcia jest ustalenie, że zwierzę traktowane jest w sposób określony w art. 6 ust. 2 u.o.z. W przepisie tym zawarty został katalog czynności (katalog ten ma charakter otwarty) wyczerpujących pojęcie znęcania się nad zwierzętami, rozumianego na gruncie u.o.z. jako zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień. Wśród tych czynności wymieniono utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji (art. 6 pkt 10 u.o.z.). Zaznaczyć w tym miejscu należy, że do wydania przez organ decyzji, o której mowa w art. 7 ust. 3 u.o.z. konieczne jest dodatkowo ustalenie, że w sprawie zachodzi przypadek niecierpiący zwłoki, a dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu. W takich przypadkach policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera zwierzę dotychczasowemu właścicielowi lub opiekunowi, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia (art. 7 ust. 3 u.o.z.). Dodać przy tym należy, że odebranie zwierzęcia ma charakter czasowy, bowiem jak stanowi art. 7 ust. 6 u.o.z., odebrane zwierzę podlega zwrotowi, jeżeli sąd (powszechny) nie orzeknie w trybie art. 35 ust. 3 u.o.z. przepadku zwierzęcia, a także jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone.

Organ administracji prowadzący postępowania na podstawie art. 7 ust. 3 u.o.z. winien ocenić, czy w chwili odebrania zwierzacie zaistniały ku temu ustawowe przesłanki. Pozytywna weryfikacja w tym kierunku, uprawnia do wydania decyzji na wskazanej podstawie prawnej. Tym samym, organ prowadzący postępowanie zobowiązany jest w sposób kompleksowy ustalić stan faktyczny sprawy, a następnie dokonać jego swobodnej oceny, przy zachowaniu reguł oraz norm proceduralnych zawartych w k.p.a.

W myśl art. 6 ust. 2 pkt 10 u.o.z. utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji, stanowi przejaw znęcania się nad zwierzętami, w rozumieniu art. 6 ust. 2 u.o.z. Przez właściwe warunki bytowania rozumie się na gruncie u.o.z. zapewnienie zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy, płci i wieku (art. 4 pkt 15 u.o.z.), zaś przez rażące zaniedbanie - drastyczne odstępstwo od określonych w ustawie norm postępowania ze zwierzęciem, a w szczególności w zakresie utrzymywania zwierzęcia w stanie zagłodzenia, brudu, nieleczonej choroby, w niewłaściwym pomieszczeniu i nadmiernej ciasnocie (art. 4 pkt 11 u.o.z.).

W ocenie Sądu, organy prawidłowo stwierdziły, iż w sprawie nie zachodziły przesłanki z art. 7 ust. 3 u.o.z., uprawniające stronę skarżąca do natychmiastowego odebrania psów ich właścicielom. Najwięcej kontrowersji w sprawie wzbudził pies rasy seter irlandzki "N.". Na temat młodszego psa rasy mieszanej "C." strona skarżąca podnosi mniej argumentów. Nie ulega wątpliwości, iż ten ostatni pies był zdrowy, przy czym nie wykazano, aby nie był otoczony niezbędną opieką. Natomiast starszy pies miał problemy zdrowotne, na co wskazywał jego wygląd oraz problemy z poruszaniem. Nie należy jednakże pomijać wieku psa rasy seter irlandzki (16 lat) skutkującego gorszą kondycją oraz występowaniem chorób związanych z wiekiem. Stan psa nie przesądza zatem, że był opieka nad nim sprawowana była niewłaściwie, a tym bardziej w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu.

Organy w sposób nie budzący żadnych wątpliwości ustaliły, że właściciele obu psów podejmowali leczenie psa w podeszłym wieku rasy seter irlandzki (suka). Pies otrzymywał leki był pod stałą opieką weterynaryjną. Ponadto nie ulega wątpliwości, iż właściciele realizowali w stosunku do obu psów cykliczne szczepienia, odrobaczania i odpchlenia.

Właściciele psów tj. A. W. i D. W. wyjaśnili, że są w posiadaniu od szczeniaka dwóch psów - 16 letniej suki rasy seter irlandzki oraz 4 letniego samca rasy mieszanej. Zaznaczyli, że psy posiadały swoje budy, które były ocieplone. Psy dostawały regularnie w ciągu dnia pożywienie i miały stały dostęp do wody. N. (suczka rasy seter irlandzki) leczona była w gabinecie weterynaryjnym G., jest schorowana - jest głucha, wyłysiała i ma chore stawy, stąd może wyglądać na zaniedbaną. Młodszy pies jest zdrowy. N. jest wysterylizowana oraz posiada w uchu tatuaż - jest z hodowli, C. (młodszy pies) ma wszczepiony mikroczip. Właściciele zeznali również, iż w październiku 2023 r. odbyła się kontrola dotycząca stanu psów, wykonana przez fundację M., która nie stwierdziła zastrzeżeń, psy w dobrym stanie.

Należy również zauważyć, że z zeznań świadków, tj. J. J. i R. J., D. B. oraz G. W. wynika, iż psy są w posiadaniu A. W. i D. W. o od szczeniaka. Starszy pies - suka rasy seter irlandzki ma ok. 16-19 lat, młodszy - samiec rasy mieszanej ok. 3-4 lat. Suka schorowana, ma chore stawy, samiec młody, zdrowy. Świadkowie zgodnie zeznali, iż właściciele psów bardzo dobrze opiekują się nimi, zawsze o nie dbali i nigdy nie widzieli, aby znęcali się nad nimi.

Z akt sprawy wynika, że odebrania psów dokonano nocą pod nieobecność właścicieli. Przedstawiciele organizacji weszli na posesję przez ogrodzenie. To mogłoby wskazywać, że wystąpiły w sprawie okoliczności wskazujące na bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia psów. Z ustaleń organów jednak nie wynika, aby takie okoliczności w sprawie wystąpiły. A nie ulega również wątpliwości, iż strona skarżąca nie powiadomiła Wójta Gminy ani powiatowego lekarza weterynarii o konieczności podjęcia interwencji w tej sprawie. Zaznaczyć także należy, że na dalszym etapie postępowania strona skarżąca nie podjęła współpracy z organami, w należytym zakresie, w celu ustalenia okoliczności sprawy i wykazania, iż zaistniały przesłanki wskazujące na konieczność podjętych przez organizację działań. Jak podniosło Kolegium, strona skarżąca mimo wezwań nie stawił się na przesłuchanie w sprawie odebrania psów i nie poinformowała gminy o miejscu przebywania zabranych psów oraz nie przesłał żadnych wiarygodnych dowodów. W aktach sprawy znajduje się również pismo Prokuratury Rejonowej w Z. z dnia 8 kwietnia 2024 r., skierowane do właścicieli psów, w którym wskazano, że wystosowano do strony skarżącej pismo, iż z uwagi na postanowienie o umorzeniu dochodzenia pożądanym jest bezzwłoczne zwrócenie psów właścicielom.

W ocenie Sądu, organy słusznie oceniły, że w momencie odebrania psów nie wystąpiły żadne ustawowe przesłanki do wykonania tej czynności, które miałyby oparcie w art. 6 ust. 2 u.o.z. Oba psy były właściwie dokarmiane, posiadały ocieplone budy, były badane przez weterynarzy. Młody pies był w dobrej kondycji, zdrowy, wesoły. Starszy pies ma swoje choroby ze względu na wiek, a nie zaniedbania właścicieli, a jego przewiezienie w obce miejsce może mieć negatywne skutki.

Analiza skargi wskazuje, że strona skarżąca w głównej mierze podniosła zarzuty nierozpatrzenia całego materiału dowodowego w sprawie oraz niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia sprawy. W ocenie Sądu, zarzuty te nie znajdują uzasadnienia, ponieważ zebrany materiał dowodowy w sprawie jest wystarczający do jej rozstrzygnięcia. Należy jednak zwrócić uwagę, że organ I instancji wezwał stronę skarżącą do przekazania dokumentacji fotograficznej obrazującej odebrane zwierzęta ze wskazaniem miejsca ich pobytu, dowodów uzasadniających konieczność natychmiastowego odbioru zwierząt oraz podanie danych wskazujących na traktowanie psów w sposób określony w art. 6 ust. 2 u.o.z., dokumentacji medycznej zwierząt (wezwanie zostało skutecznie doręczone w dniu 8 lutego 2024 r.). W zakreślonym terminie strona skarżąca nie doręczyła żadnych dokumentów, które mogłyby wskazywać na złe traktowanie psów przez ich właścicieli, za wyjątkiem kopii wyników badań weterynaryjnych (częściowo bez podpisu lekarza weterynarii) przekazanych do organu w dniu 14 marca 2024 r. Strona skarżąca została zawiadomiona o terminach przesłuchań świadków i stron postępowania oraz możliwości udziału w przeprowadzeniu dowodu, w tym do zadawania pytań świadkom i stronom oraz składania wyjaśnień pismem z dnia 20 lutego 2024 r. Strona skarżąca nie skorzystała z możliwości czynnego udziału w postępowaniu w powyższym jego zakresie.

Mając na uwadze zarzut skargi dotyczący nieprzeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny weterynaryjnej należy wskazać, że psy były badane przez lekarzy weterynarii, właściciele przedstawili wyjaśnienia oraz przedłożyli dokumenty, z których wynika jaki jest stan zdrowia psów, a zatem ta kwestia nie budziła wątpliwości i nie wymagała dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny weterynaryjnej.

W zakresie podniesionego przez stronę skarżąca zarzutu dotyczącego niepodjęcia działań mających na celu sprawdzenie, czy w istocie suka rasy seter irlandzki leczona była w "klinice weterynaryjnej przy ul. [...]" i niewyjaśnieniu przyczyn zbrakowania dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej za okres 2019-2024, słusznie podniosło Kolegium w odpowiedzi na skargę, że z protokołu wyjaśnień stron postępowania z dnia 22 maja 2024 r. wynika, że pies leczony był we wspomnianej placówce od 2009 r. do lipca 2016 r. Następnie (od sierpnia 2016 r.) pies leczony był w gabinecie weterynaryjnym "G.". Jak trafnie wskazała strona skarżąca, obowiązek przechowywania dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej obejmuje okres 5 lat od dnia jej sporządzenia. Ponadto wśród dokumentacji fotograficznej przekazanej przez stronę skarżącą brak jest zdjęć psa - samca maści czarny podpalany w typie mieszanym, potwierdzających opisane obrażenia, tj. "skóra w miejscu ściągnięcia łańcucha wytarta".

W świetle dokonanych przez organy ustaleń sprawy nie można stwierdzić, iż zaistniała sytuacja niecierpiąca zwłoki i że dalsze pozostawanie zwierząt u właścicieli zagrażało ich życiu lub zdrowiu. Nie można również stwierdzić, że doszło do znęcania się na zwierzętami poprzez niezapewnienie im właściwych warunków bytowania.

W kontrolowanej sprawie postępowanie zostało zatem przeprowadzone przez organy prawidłowo, a przede wszystkim z poszanowaniem zasady prawdy obiektywnej sformułowanej w art. 7 k.p.a., doprecyzowanej w art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. Zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający dla wydania orzeczenia rozstrzygającego istotę sprawy. Organy w przedmiotowej sprawie dokonały prawidłowej wykładni mających zastosowanie w sprawie przepisów prawa materialnego oraz dokonały ustaleń faktycznych w zakresie umożliwiającym wydanie decyzji. Tym samym, podniesione przez stronę skarżącą zarzuty, nie mogły skutkować uwzględnieniem ich skargi.

Reasumując, Sąd nie doszukał się takich naruszeń przepisów prawa materialnego, czy procesowego, które musiałyby skutkować koniecznością uchylenia zaskarżonej decyzji.

Z powyższych względów Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę w punkcie 1 wyroku. W punkcie 2 wyroku Sąd, na podstawie art. 225 p.p.s.a., orzekł o zwrocie na rzecz strony skarżącej kwotę 200 zł tytułem nienależnie uiszczonego wpisu od skargi.

Strona skarżąca, jako posiadająca status organizacji pożytku publicznego, jest zwolniona z obowiązku uiszczania wpisu, albowiem stosownie do art. 239 § 2 p.p.s.a. nie mają obowiązku uiszczania opłat sądowych organizacje pożytku publicznego, działające na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w sprawach własnych, z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez te organizacje działalności gospodarczej, a także organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571) w sprawach własnych dotyczących realizacji zleconego zadania publicznego na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.