Wyrok z dnia 2023-09-28 sygn. III SA/Kr 1772/22

|Sygn. akt III SA/Kr 1772/22 | [pic] W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 28 września 2023 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Renata Czeluśniak, Sędziowie: WSA Ewa Michna, ASR WSA Marta Kisielowska (spr.), , Protokolant: Starszy Referent Monika Kostecka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 września 2023 r., sprawy ze skargi A. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 22 września 2022 r., znak SKO.PS/4110/561/2022 w przedmiocie uchylenia decyzji przyznającej zasiłek stały uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.

Zaskarżoną decyzją z dnia 22 września 2022 r., znak SKO.PS/4110/561/2022 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji Burmistrza Miasta i Gminy W. z dnia 19 lipca 2022 r. orzekającej o uchyleniu decyzji z dnia 13 sierpnia 2020 r. o przyznaniu A. B. (dalej: "skarżący") zasiłku stałego od dnia 1 lipca 2022 r. Podstawę prawną decyzji stanowił art. 2, art. 3, art. 4, art. 8, art. 37, art. 106 i art. 107 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 2268, dalej: "u.p.s.") oraz art. 163 i art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2021 r., poz. 735 ze zm., dalej: "k.p.a.").

Zaskarżona decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu 24 maja 2022 r. został przeprowadzony wywiad środowiskowy w stałym miejscu zamieszkania skarżącego przy ul. A. w W. Wskazano w nim, że skarżący otrzymuje pomoc w postaci zasiłku okresowego, celowego oraz rządowego programu pomocy z przeznaczeniem na zakup żywności, w łącznej kwocie 747,50 zł. Skarżący podał, że jest osobą samotną, po rozwodzie, prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, oddzielne gospodarstwo prowadzi J. K. Skarżący nie pracuje zawodowo, ani dorywczo, posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Pozostaje w stałym leczeniu z powodu schorzeń kręgosłupa. W części "C" formularza wywiadu środowiskowego wskazano, że skarżący mieszka z J. K., jednakże deklarują, że nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Nie uległa zmianie sytuacja zdrowotna skarżącego. Najemcą lokalu w W. jest w dalszym ciągu J. K., jednakże umowa najmu została wypowiedziana. Skarżący nie pracuje, ani dorywczo, ani zawodowo. Nie posiada zasobów finansowych, posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Skarżący podniósł, że w mieszkaniu przy ulicy A. nie da się mieszkać, panuje tam wilgoć, pleśń i odór. Skarżący przychodzi do mieszkania na około 3 godziny, żeby coś ugotować, zrobić pranie. Skarżący partycypuje w kosztach utrzymania tego lokalu- wydatki skarżącego za miesiąc kwiecień wyniosły 998.86 zł. Pomoc finansowa OPS obejmuje kwotę 747,59 zł (zasiłek stały i zasiłek okresowy). W kwietniu otrzymał pomoc finansową w postaci zasiłku celowego na sfinansowanie opłat za media (100 zł) oraz celowego na środki czystości (30 zł). Skarżący deklaruje, że z otrzymanych środków pokrył koszt pobytu w hostelu, wskazał również, że pożycza pieniądze od znajomych. Pracownik socjalny zwrócił uwagę, że istnieje duża dysproporcja pomiędzy wydatkami skarżącego a posiadanymi dochodami, a zatem możliwe jest samodzielne przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej. Zdaniem pracownika socjalnego na podstawie okoliczności sprawy należy stwierdzić, że skarżący prowadzi razem z J. K. wspólne gospodarstwo domowe. Wynika to z faktu, że udzielają sobie wzajemnie pełnomocnictw, upoważnień do występowania przed różnymi instytucjami, zawierania umów, uzyskiwania informacji o stanie zdrowia, wynajmują razem pokój w hostelu, wspólnie pojawiają się w mieszkaniu. Łączny dochód skarżącego wskazany w wywiadzie środowiskowym obejmuje kwotę 747,50 zł. Z oświadczeń skarżącego wynika, że nie pracuje ani zawodowo, ani dorywczo. Nie pobiera świadczeń z ZUS, ani KRUS. Jest osobą schorowaną, stale zażywającą leki, leczy się u różnych specjalistów, został zakwalifikowany do operacji kręgosłupa i cieśni lewej ręki, jest zadłużony o wielu osób z uwagi na sytuację mieszkaniową.

Do akt dołączono pismo wzywające skarżącego do złożenia pisemnych wyjaśnień, skąd posiadał zasoby finansowe w łącznej kwocie 7500 zł, które przeznaczono na pokrycie kosztów zakwaterowania w hostelu B. na terenie Miasta K. W piśmie z dnia 22 lutego 2022 r. skarżący zarzucił, że organ nie wskazał podstaw prawnych do żądania przedmiotowej informacji.

Pismem z dnia 2 czerwca 2022 r. skarżący został zawiadomiony o wszczęciu z urzędu postępowania w celu weryfikacji uprawnień do zasiłku stałego przyznanego decyzją nr [...] z dnia 13 sierpnia 2020 r. Skarżący został poinformowany, że na podstawie art. 10 § 1 k.p.a. przysługuje mu prawo wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

W piśmie z dnia 7 czerwca 2022 r. skarżący wskazał, że w zawiadomieniu nie podano podstawy prawnej wszczęcia postępowania, nie wskazano o jaką nieprawidłowość chodzi, czy nieprawidłowości zostały spowodowane przez skarżącego, czy też dotyczą nieprawidłowości popełnionych przez organ.

Pismem z dnia 15 czerwca 2022 r. Burmistrz Miasta i Gminy W. poinformował skarżącego o przesłankach zależnych od strony które na dzień zawiadomienia nie zostały spełnione, co może skutkować wydaniem decyzji niezgodnej z żądaniem strony. Organ podniósł, że w toku postępowania stwierdzono dysproporcję pomiędzy dochodem skarżącego, a jego sytuacją – wynikające z faktu regulowania opłat za hostel w kwotach 1500 zł miesięcznie. Organ wskazał, że z zebranych w sprawie dowodów wynika, że skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo z J. K.

W odpowiedzi na pismo skarżący wskazał, że działania organów administracji publicznej są niezgodne z prawem, sfałszowano część C wywiadu środowiskowego z dnia 24 maja 2022 r., ujawniono rzeczy, których nie wolno było ujawniać. Skarżący podniósł, że zadłużanie się przez niego u różnych osób nie może być traktowane jako dochód. Pokrycie kosztów pobytu w hostelu oraz utrzymanie mieszkania, zakup leków wymusza na skarżącym zadłużenie się. Podniósł, że z J. K. mieszka pod jednym dachem już 11 lat, a organy mają o tym wiedzę.

Decyzją z dnia 19 lipca 2022 r. Burmistrz Miasta i Gminy W. uchylił decyzję nr [...] z dnia 13 sierpnia 2020 r. dotyczącą zasiłku stałego z dniem 1 lipca 2022 r. W uzasadnieniu organ wskazał, że podczas wywiadu środowiskowego w dniu 24 maja 2022 r. pracownik socjalny stwierdził, że doszło do zmiany sytuacji skarżącego. Skarżący przedłożył faktury za pobyt w hostelu oraz potwierdzenie ich zapłaty gotówką. Organ wskazał, że z udokumentowanego dochodu strony można przyjąć, że na potrzeby mieszkaniowe może być przekazana kwota 847,50 zł. Tymczasem, zgodnie z oświadczeniem skarżącego przekazał on na ten cel kwotę 998,50 zł, co oznacza, że nie ujawnił dochodu przynajmniej w wysokości 118,64 zł w miesiącu. Zdaniem organu z doświadczenia życiowego wynika, że kwota wykazywana przez stronę, nie pozwalałaby na zabezpieczenie podstawowych potrzeb- żywności, leków, środków czystości. Zatem należy domniemywać, że skarżący ma nieudokumentowane dochody, których nie ujawnia w pismach do organu. W ocenie organu opłacanie pobytu w hostelu, w sytuacji gdy skarżący ma dostęp do lokalu mieszkalnego, należy uznać za zbytkowny wydatek. Skoro, skarżący opłaca dwa miejsca zamieszkania, mimo że mieszkanie przy ulicy A. nadaje się do zamieszkania, a zgodnie ze stanowiskiem ZBK pobyt w lokalu nie zagraża, ani życiu, ani zdrowiu skarżącego, oznacza to, że skarżący może zaspokajać potrzeby we własnym zakresie. Organ podniósł, że z okoliczności faktycznych sprawy wynika, że skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo z J. K. Świadczy o tym w szczególności wspólne zamieszkiwanie, wspólne korzystanie z mieszkania i znajdujących się w nim urządzeń, wspólne podejmowanie decyzji związanych z miejscem zamieszkania, wspólne ponoszenie kosztów mieszkania i utrzymania, udzielanie sobie pełnomocnictw oraz upoważnień, a także sposób formułowania stanowiska w sprawie – we wspólnym imieniu skarżącego i J. K.

W odwołaniu od decyzji skarżący zarzucił:

- naruszenie art. 8 k.p.a. poprzez naruszenie zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji publicznej;

- art. 7, 8, 10, 11, 23, 77, 80, 81 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak dogłębnego zbadania okoliczności sprawy;

- zaniechanie zastosowania art. 304 k.p.k. poprzez brak zawiadomienia przez organ o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w związku z podejrzeniem, że skarżący poświadcza nieprawdę;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na przyjęciu, że strona ma własne zasoby finansowe i ma możliwość samodzielnego zabezpieczenia swojego bytu oraz prowadzi gospodarstwo domowe z inną osobą.

W oparciu o podniesione zarzuty skarżący wniósł o natychmiastowe zastosowanie art. 304 k.p.k., wydanie decyzji zabezpieczającej środki finansowe i wszelkie prawa wynikające z u.p.s., w tym prawo do ubezpieczenia które skarżący utracił w dniu 19 lipca 2022 r., uchylenie decyzji, zabezpieczenie dowodów, a także wydanych zaświadczeń MGOPS w W., zwrócenie się do Wojewody Małopolskiego i Prezesa Rady Ministrów o przeprowadzenie kontroli MGOPS. Zawiadomienie Prokuratora, Wojewody Małopolskiego i Prezesa RM.

Decyzją z dnia 22 września 2022 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji Burmistrza Miasta i Gminy W. W wyniku przeprowadzonego wywiadu środowiskowego stwierdzono, że miała miejsce zmiana sytuacji skarżącego. W związku z tym wszczęto postępowanie w sprawie weryfikacji uprawnień skarżącego do pobierania zasiłku stałego. Organ II instancji podniósł, że przyczyną uchylenia decyzji przyznającej skarżącemu zasiłek stały jest stwierdzona przez pracownika socjalnego dysproporcja pomiędzy udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową strony. Skarżący wykazał dochód w wysokości 747,50 zł, od marca 2022 r. opłaca gotówką pobyt w hostelu A., a od października 2021 r. w hostelu B. Zdaniem Kolegium organ I instancji wykazał, że skarżący posiada środki na zaspokajanie niezbędnych potrzeb bytowych. Ma bowiem zapewnione zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, poprzez nieograniczony dostęp do lokalu mieszkalnego przy ulicy A., ponieważ w toku postępowania nie zostało wykazane, aby w lokalu występowały warunki zagrażające zdrowiu. Organ zwrócił uwagę, że przepis art. 106 ust. 5 u.p.s. przewiduje również możliwość uchylenia decyzji w przypadku zmiany sytuacji osobistej strony. Kolegium wskazało, że oświadczenia skarżącego o prowadzeniu jednoosobowego gospodarstwa domowego, pozostają w sprzeczności ze stanem faktycznym. W ocenie organu, wbrew odmiennym oświadczeniom skarżącego, prowadzi on wspólne gospodarstwo domowe z J. K. Skarżący mieszka z J. K. od 11 lat, wspólnie wynajmują pokój w hostelu, wspólnie regulują rachunki za mieszkanie, reprezentują się wzajemnie przed urzędami i osobami trzecimi.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skarżący zarzucił:

- naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy:

– art. 7, art. 77, art. 80 k.p.a. poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, niewyjaśnienie zakresu niezaspokojonych potrzeb skarżącego oraz jego możliwości majątkowych;

- zaniechanie zastosowania art. 304 k.p.k. i złożenia zawiadomienia o przestępstwie oraz zaniechanie zabezpieczenia wszystkich wskazanych dowodów w złożonym odwołaniu z dnia 3 sierpnia 2022 r., mimo obowiązku wynikającego z art. 304 k.p.k.;

- naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy- art. 11 k.p.a. poprzez zaniechanie wyjaśnienia skarżącemu przesłanek, którymi organ kierował się przy załatwieniu sprawy, co doprowadziło do naruszenia istotnej zasady postępowania administracyjnego, jaką jest zasada przekonywania;

- naruszenie prawa procesowego mającego istotny wpływ na wynik sprawy, a to poprzez brak zapoznania się ze wskazanymi, lecz niezabezpieczonymi dowodami, co spowodowało wydanie decyzji bezpodstawnej i bez dowodów, tym samym doprowadziło do niedopełnienia obowiązków przez pracowników Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie, które nie zabezpieczyło dowodów;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę do wydania decyzji a mający istotny wpływ na wynik sprawy, polegający na tym, że organ II instancji oparł swoją decyzję bez właściwego zbadania akt skarżącego i wskazanych dowodów, opierając swoją decyzję jedynie na tym, co zostało wskazane w decyzji MGOPS w W. z dnia 19 lipca 2022 r.

W oparciu o podniesione zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie z nakazem dokładnego zebrania akt i wskazanych dowodów, nakazanie SKO zastosowania art. 304 k.p.k., przeprowadzenie szczegółowej kontroli SKO w Krakowie z uwagi na zaniedbania do jakich doszło przed wydaniem decyzji, przyznanie skarżącemu pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata Ł. W., zasądzenie na rzecz pełnomocnika kosztów prawem przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie wniosło o jej oddalenie i podtrzymało stanowisko przyjęte w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 28 września 2023 r. skarżący podniósł, że w wywiadzie środowiskowym nie znalazły się żadne adnotacje dotyczące stanu lokalu, podczas gdy takie uwagi znalazły się w wywiadzie środowiskowym przeprowadzonym z J. K. tego samego dnia, przez tego samego pracownika socjalnego. Skarżący nie zgodził się ponadto z ustaleniami organów dotyczącymi wspólnego prowadzenia gospodarstwa domowego z J. K. Skarżący przedłożył do akt następujące dokumenty, wnosząc o przeprowadzenie dowodu na okoliczność ich treści: zaświadczenie lekarskie z dnia 5 września 2023 r., pismo z MOPS w W., kartę informacyjną leczenia szpitalnego, zaświadczenie lekarskie, pismo z PINB w W. z dnia 24 października 2022 r., pismo skarżącego z dnia 3 października 2022 r., adnotację urzędową z dnia 23 września 2021 r., protokół z przyjęcia ustnej skargi, pismo z PPIS w W. z dnia 23 lipca 2019 r., opinię mykologiczną z października 2019 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowił art. 106 ust. 5 w zw. z art. 12 u.p.s. Zgodnie z art. 106 ust. 5 u.p.s. decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, art. 12 i art. 107 ust. 5. Zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody. Jak stanowi art. 12 u.p.s., w przypadku stwierdzonych przez pracownika socjalnego dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia.

Zdaniem Sądu wadliwie wskazano w zaskarżonej decyzji, że doszło do zmiany sytuacji osobistej skarżącego, poprzez fakt, że prowadzi on wspólne gospodarstwo z J. K. W ocenie Sądu stan faktyczny, a w rezultacie sytuacja osobista skarżącego, nie uległy zmianie, zmianie uległa natomiast jej ocena przez organy, które w oparciu o całokształt okoliczności sprawy przyjęły, że skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z J. K. Organy niewątpliwie mogą dokonać odmiennej oceny stanu faktycznego niż przyjęta w innych wydanych przez te organy decyzjach, o ile ocena ta zostanie przez nie wnikliwie uzasadniona. Jednakże, odmienna ocena stanu faktycznego nie może stanowić podstawy do stwierdzenia, że doszło do zmiany sytuacji osobistej skarżącego, w stosunku do tej, która istniała w momencie wydawania decyzji o przyznaniu zasiłku stałego. W rezultacie, brak było podstaw do powołania się na zmianę sytuacji osobistej skarżącego dla uzasadnienia uchylenia dotychczasowej decyzji, ponieważ zmiana taka nie nastąpiła. Zdaniem Sądu, niedopuszczalne jest uchylenie decyzji o przyznaniu zasiłku skarżącemu z powołaniem się na nową ocenę sytuacji faktycznej przyjętej za podstawę uprzednio wydanej decyzji.

Zwrócić należy uwagę, że decyzja wydawana na podstawie art. 106 ust. 5 zd. drugie u.p.s. jest decyzją uznaniową, a w konsekwencji kontrola jej legalności dokonywana jest przez Sąd w ograniczonym zakresie. Jak słusznie wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny, polega ona na zbadaniu, czy przed podjęciem decyzji organ dysponował niezbędnym materiałem dowodowym uzasadniającym rozstrzygnięcie sprawy i czy dokonał wszechstronnej oceny okoliczności faktycznych istotnych dla takiego rozstrzygnięcia (por. wyrok NSA z 27.10.2020 r., I OSK 1011/20). Kontrolując legalność aktu, Sąd ocenia, czy w sprawie zachodziły warunki materialnoprawne uzasadniające skorzystanie przez organ administracji z przysługujących mu uprawnień oraz czy wydanie decyzji zostało poprzedzone prawidłowo przeprowadzonym postępowaniem, z zachowaniem przepisów procedury administracyjnej (tak: wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 22 czerwca 2016 r., sygn. akt I OSK 2429/14). Dokonując oceny legalności zaskarżonej decyzji należało również uwzględnić, że powołany art. 106 ust. 5 zdanie drugie u.p.s. ma charakter represyjny, daje bowiem podstawę do cofnięcia uprzednio przyznanego stronie prawa, z tej przyczyny konieczna jest ścisła interpretacja przesłanek wynikających z powołanego przepisu.

Sąd zwraca uwagę, że w postępowaniu o pozbawienie prawa do uprzednio przyznanego zasiłku w oparciu o art. 106 ust. 5 w zw. z art. 12 u.p.s. niewystarczające jest stwierdzenie istotnej dysproporcji pomiędzy deklarowaną a rzeczywistą sytuacją majątkową skarżącego, konieczne jest również stwierdzenie, że skarżący jest w stanie samodzielnie przezwyciężyć trudną sytuację życiową. Należy wskazać, że organy w zaskarżonych decyzjach zasadnie przyjęły, że z całokształtu okoliczności sprawy wynika, iż pomiędzy zadeklarowaną przez skarżącego wysokością dochodów, a jego rzeczywistą sytuacją majątkową zachodzi istotna dysproporcja. Wynika to bowiem w sposób jednoznaczny z faktu, że skarżący ponosi znacznie wyższe wydatki na utrzymanie, niż deklarowana przez niego wysokość dochodów. Partycypuje bowiem w opłatach za mieszkanie przy ulicy A., a także opłaca pobyty w hostelu. Co więcej, z akt sprawy wynika, że skarżący nie wyjaśnił skąd posiada środki na uiszczenie opłat za hostel, ani nie wyjaśnił organowi różnicy pomiędzy ujawnionymi dochodami a ponoszonymi przez skarżącego kosztami.

Sąd podziela pogląd (por. m. in. wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 stycznia 2018 r., sygn. akt VIII SA/Wa 366/17), że przy stosowaniu art. 12 u.p.s. organy administracyjne muszą pamiętać, że przepis ten ma charakter represyjny. Pojęcia dysproporcji pomiędzy udokumentowanymi dochodami a sytuacją majątkową wnioskodawcy nie można interpretować w sposób rozszerzający, ponieważ wprowadza on uregulowania dotyczące wyłączeń w zakresie przyznawania świadczeń osobom, które spełniły kryteria określone w przepisach ustawy odnoszące się do konkretnych świadczeń. Z tego powodu, zastosowanie przedmiotowego przepisu w każdym przypadku musi być poprzedzone dokładnymi ustaleniami i wnikliwą oceną tych ustaleń. Podkreślić należy, że niedopuszczalne jest domniemywanie jakichkolwiek okoliczności, które stanowiłyby podstawę wydania decyzji o cofnięciu zasiłku, a takie stwierdzenia znalazły się w decyzji organu pierwszej instancji.

Podkreślić należy, że decyzja wydawana na podstawie art. 106 ust. 5 w zw. z art. 12 u.p.s. ma charakter uznaniowy. Obowiązkiem organu jest w takich przypadkach wyczerpujące i wnikliwe wyjaśnienie w uzasadnieniu decyzji wszystkich okoliczności, które miały wpływ na jej podjęcie. Organ administracji, działający na podstawie przepisów prawa materialnego przewidujących uznaniowy charakter rozstrzygnięcia, jest obowiązany zatem, zgodnie z art. 7 k.p.a., załatwić sprawę w sposób zgodny ze słusznym interesem obywatela, jeśli nie stoi temu na przeszkodzie interes społeczny, ani nie przekracza to możliwości organu administracji wynikających z przyznanych mu uprawnień i środków (por. wyrok WSA w Warszawie, VIII SA/Wa 367/17).

W zaskarżonej decyzji, ani poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji nie znalazły się ustalenia organu dotyczące możliwości przezwyciężenia przez skarżącego trudnej sytuacji życiowej przy pomocy własnych środków. Należy podkreślić, że stan majątkowy osoby, której uprzednio przyznano świadczenie, musi wskazywać, że osoba ta jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku, gdy posiada znaczne zasoby finansowe, wartościowe przedmioty majątkowe lub nieruchomości (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 29 stycznia 2019 r.; sygn. akt II SA/Łd 886/18). Tymczasem, organ wskazał jedynie, że skarżący ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, w postaci dostępu do lokalu przy ulicy A. w W., a zatem może przeznaczyć środki wydatkowane na hostel na przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej. Organy zupełnie pominęły podnoszoną przez skarżącego okoliczność, że lokal ul. A. w W. nie nadaje się do zamieszkania, nie odniosły się do twierdzeń skarżącego, ani przedstawionych przez niego dowodów. Co więcej, w wywiadzie rodzinnym będącym podstawą wszczęcia niniejszego postępowania nie znalazły się żadne spostrzeżenia, ani uwagi pracownika socjalnego dotyczące stanu lokalu skarżącego, mimo że skarżący w czasie wywiadu zgłaszał uwagi w tym zakresie.

Zaskarżone decyzje nie poddają się kontroli Sądu, ponieważ Sąd nie ma możliwości zweryfikowania zawartych zarówno w decyzji organu I instancji, jak i II instancji twierdzeń, że skarżący w żaden sposób nie wykazał, iż stan techniczny lokalu uniemożliwia zamieszkiwanie w nim. Sąd nie ma również możliwości zweryfikowania twierdzeń skarżącego, że lokal nie nadaje się do zamieszkania.

Mając na względzie powyższe należało stwierdzić, że zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji zostały wydane z naruszeniem przepisów postępowania, tj. art. 7, 77 § 1 oraz 80 k.p.a., który mógł mieć wpływ na wynik sprawy – organ nie dokonał wszechstronnych ustaleń dotyczących kluczowych dla sprawy okoliczności.

W rezultacie, Sąd uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, ze względu na brak dokonania przez organy kluczowych dla sprawy ustaleń faktycznych w oparciu o całokształt dowodów będących w dyspozycji organu, a także znanych organowi z innych toczących się z wniosku skarżącego postępowań. Podkreślić bowiem należy, że decyzja cofająca przyznane uprzednio uprawnienia powinna w sposób wyczerpujący wskazywać w oparciu o jakie dowody organ ustalił, że istnieje dysproporcja pomiędzy wykazanymi przez skarżącego dochodami a rzeczywistą sytuacją majątkową skarżącego, a także na jakiej podstawie organ ustalił, że skarżący ma możliwość samodzielnego przezwyciężenia trudnej sytuacji, wykorzystując własne zasoby majątkowe.

Organy, dążąc do ustalenia rzeczywistej sytuacji majątkowej i dochodowej skarżącego, powinny wezwać skarżącego do wykazania źródeł finansowania opłaty za pobyt w hostelu, ustalić czy skarżący ma możliwość przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej w oparciu o własne zasoby. Organy mogą również rozważyć przesłuchanie skarżącego, jeżeli spełnione zostaną przesłanki określone w art. 86 k.p.a. Dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, organy w oparciu o całokształt okoliczności sprawy, dokonają ustaleń faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, a w braku współpracy skarżącego w ustalaniu istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych, rozstrzygną zgodnie z przepisami u.p.s. oraz k.p.a.

W ocenie Sądu prawidłowe są ustalenia przyjęte w zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, w świetle których całokształt okoliczności faktycznych sprawy daje podstawy do stwierdzenia, że skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z J. K. Zasadnie przyjęły organy, że okoliczność wspólnego dbania o zabezpieczenie potrzeb bytowych, wspólnego zamieszkiwania, korzystania z urządzeń domowych, wynajmowania wspólnego pokoju w hostelu oraz zastępowania się w postępowaniach oraz przed organami, daje podstawy do stwierdzenia, że skarżący wbrew twierdzeniom podnoszonym w toku postępowania, prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z J. K.

Sąd podziela pogląd wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 20 marca 2018 r., sygn. akt II SA/Łd 347/18), w którym przyjęto: "O prowadzeniu jednoosobowego gospodarstwa domowego nie przesądza wyłącznie oświadczenie strony ubiegającej się o przyznanie pomocy, ale przede wszystkim ocena stanu faktycznego dokonana przez pracownika organu. Dla określenia, czy dana osoba jest osobą samotnie gospodarującą istotne jest więc ustalenie faktycznego związku osób wspólnie zamieszkujących. Wyjaśnienia w związku z tym wymaga, czy codzienne sprawy związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego, takie jak: zapewnienie środków utrzymania, utrzymanie porządku i czystości, przygotowywanie posiłków, załatwianie bieżących spraw życia codziennego (m.in. załatwienie spraw urzędowych, opieka nad dziećmi) odbywają się wyłącznie z udziałem jednej osoby, czy też przy współpracy innych osób przebywających w danym gospodarstwie dla osiągnięcia wspólnych celów bytowych. Przejawem wspólnego gospodarowania jest również możliwość swobodnego i nieograniczonego dostępu do wszystkich pomieszczeń i urządzeń domowych".

Ponownie rozpoznając sprawę organy zgromadzą materiał dowodowy istotny dla ustalenia mających znaczenie w sprawie okoliczności faktycznych- dotyczących rzeczywistej sytuacji majątkowej, osiąganych dochodów a dochodów deklarowanych oraz czy skarżący wykorzystując własne zasoby może przezwyciężyć trudną sytuację życiową. W tym celu organy wykorzystają możliwości przewidziane przepisami k.p.a. oraz u.p.s., wzywając skarżącego do wykazania okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Następnie, w oparciu o całokształt okoliczności sprawy, z uwzględnieniem obowiązku współdziałania skarżącego z organem, wydadzą rozstrzygnięcie, które uzasadnią zgodnie z art. 107 k.p.a. Organy prowadząc postępowanie zapewnią stronie prawa określone w art. 10 k.p.a.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez organy przepisów Kodeksu postępowania karnego, Sąd zwraca uwagę, że ewentualne kwestie odpowiedzialności karnej nie należą do kompetencji sądów administracyjnych, a zatem nie mogą być elementem oceny legalności zaskarżonej decyzji.

Sąd nie ma ponadto środków prawnych do zlecenia kontroli w Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Krakowie, ani przeprowadzenia kontroli organu, który wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd zapoznał się z przedłożonymi przez skarżącego na rozprawie w dniu 28 września 2023 r. dokumentami i zgodnie z art. 106 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 1634, dalej: "p.p.s.a.") uwzględnił je przy ocenie legalności zaskarżonych decyzji.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.