Wyrok z dnia 2020-11-30 sygn. I OSK 1391/20
Numer BOS: 2227201
Data orzeczenia: 2020-11-30
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Znaczenie dowodu w postaci wywiadu środowiskowego w postępowaniu o przyznanie zasiłku okresowego
- Rodzinny wywiad środowiskowy (art. 106 ust. 4 u.p.s. i art. 107 u.p.s.)
I OSK 1391/20 - Wyrok NSA
|
|
|||
|
2020-07-14 | |||
|
Naczelny Sąd Administracyjny | |||
|
Czesława Nowak-Kolczyńska Monika Nowicka /sprawozdawca/ Tamara Dziełakowska /przewodniczący/ |
|||
|
6320 Zasiłki celowe i okresowe | |||
|
Pomoc społeczna | |||
|
IV SA/Wr 152/19 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2019-06-14 | |||
|
Samorządowe Kolegium Odwoławcze | |||
|
Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny | |||
|
Dz.U. 2019 poz 2325 art 145 § 1 pkt 1 lit. c Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. 1960 nr 30 poz 168 art 7, 77 § 1, art 80, art 42 § 1 w zw.z art 44 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego |
|||
Sentencja
Dnia 30 listopada 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska Sędziowie Sędzia NSA Monika Nowicka (spr.) Sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 czerwca 2019 r., sygn. akt IV SA/Wr 152/19 w sprawie ze skargi R. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku okresowego uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania. |
||||
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, wyrokiem z dnia 14 czerwca 2019 r. ( sygn. akt IV SA/Wr 152/19), oddalił skargę R. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku okresowego. W motywach w/w wyroku Sąd Wojewódzki wskazał, że R. K., wnioskiem z dnia 15 maja 2018 r. (data wpływu do organu - 30 maja 2018 r.) zwrócił się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we [...] o przyznanie m. in. zasiłku okresowego w miesiącu maju 2018 r. i w miesiącach kolejnych ze względu na: niepełnosprawność, długotrwałą chorobę i bezrobocie. Do wniosku dołączył zaświadczenie z dnia 23 kwietnia 2018 r. Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie [...] o zaliczeniu do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do dnia 31 marca 2020 r. i jednocześnie poinformował organ, że bezpieczne przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w lokalu mieszkalnym jest niemożliwe. W związku z tym zatem wskazał, że przeprowadzenie wywiadu środowiskowego może odbyć się (cyt.): "w dowolnym innym bezpiecznym miejscu". Decyzją z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...], Prezydent [...] - działając na podstawie art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1, 3 i 4, art. 4, art. 8 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 2, art. 38 ust. 1 i 2, art. 106 ust. 1 i 4 oraz art. 107 ust. 4a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508) - odmówił uwzględnienia wniosku R. K. a - rozpoznając sprawę w trybie instancji odwoławczej - Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...], decyzją z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...], utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Zdaniem bowiem organów obu instancji, zachowanie strony wskazywało w tym przypadku na brak współpracy, co uniemożliwiało ustalenia jej sytuacji socjalno-bytowej a w dalszej kolejności czyniło niemożliwym udzielenie żądanej pomocy. Kolegium zaznaczyło także, iż brak zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego może przejawiać się nie tyko w jednoznacznym formułowaniu odmowy udziału w jego przeprowadzeniu, ale także w unikaniu ustalenia terminu jego przeprowadzenia, czy też uniemożliwiania pracownikowi socjalnemu bezpiecznego kontaktu ze stroną w jej miejscu zamieszkania. Organ pomocy społecznej dwukrotnie zaś w tym przypadku kierował do wnioskodawcy pismo z wyznaczeniem terminu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, wskazując dane pracownika socjalnego, numer kontaktowy oraz miejsce przyjmowania interesantów. W pismach tych zaznaczono też, że w przypadku jakiejkolwiek niedogodności w zakresie wyznaczonego terminu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego należy się z tą osobą skontaktować. W wyznaczonych terminach zainteresowany był natomiast nieobecny w mieszkaniu. Wprawdzie też złożył osobiście w siedzibie MOPS pismo z prośbą o wyznaczenie nowego terminu wywiadu środowiskowego wraz z informacją o braku możliwości innych działań z uwagi na przebywanie na zwolnieniu lekarskim, ale - w ocenie Kolegium - niezrozumiałe jednak było tłumaczenie odwołującego się co do braku możliwości kontaktu z pracownikiem z powołaniem się na zwolnienie lekarskie, w sytuacji osobistego składania wyjaśnień w siedzibie organu pomocy społecznej. Tego rodzaju działanie Kolegium uznało zatem za działanie pozorujące współpracę z organem, zwłaszcza, że strona cyklicznie składała różne wnioski o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej. Na wyżej przedstawioną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...] R. K. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, w której domagał się uchylenia zaskarżonej decyzji. Podniósł przy tym, że składał różne propozycje skutecznego przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, jednak MOPS wszystkie te propozycje odrzucał. Ponadto sytuacja skarżącego była znana Ośrodkowi, ponieważ w poprzednich okresach czasu pomoc była mu przyznawana, a status życiowy był potwierdzany wywiadami środowiskowymi. Wskazywał też w tym miejscu, iż MOPS zwolnił go z odpłatności za pobyt matki w DPS-ie sporządzając w tym celu wywiad środowiskowy a którego sporządzenie nie stanowiło trudności. Twierdził zatem, że jego aktywność od praktycznie trzech lat, w tym spełnianie wezwań i stawianie się celem uzupełniania pism w MOPS, przeczyła twierdzeniom o unikaniu współpracy z MOPS-em. W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wnosiło o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Pismem z dnia 11 czerwca 2019 r., złożonym osobiście w dniu 13 czerwca 2019 r., skarżący wniósł o odroczenie posiedzenia Sądu w dniu 14 czerwca 2019 r., przedkładając w załączeniu zaświadczenie lekarza sądowego z dnia 11 czerwca 2019 r. Jednocześnie skarżący wniósł o wyznaczanie w przyszłości posiedzeń Sądu po godzinie 12.00 ze względu na jego ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia. Oddalając skargę – na zasadzie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: "p.p.s.a.") - Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że skarga była niezasadna. Na wstępie Sąd Wojewódzki omówił pojęcie pomocy społecznej oraz przesłanki jej udzielania, określone w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508, dalej: "u.p.s), w tym instytucję zasiłku okresowego, podkreślając jednocześnie, że jedną z okoliczności szczególnych, jakie winny zostać wzięte pod uwagę przy udzielaniu świadczeń z pomocy społecznej jest kwestia współdziałania wnioskodawcy z pracownikiem socjalnym w rozwiązaniu jego trudnej sytuacji życiowej. W ocenie Sądu Wojewódzkiego, przywiązywanie zaś szczególnej uwagi do realizacji w/w obowiązku współdziałania było bardzo istotne, ponieważ pomoc społeczna nie może się sprowadzać do prostego rozdawnictwa świadczeń. W związku z tym bierna bądź roszczeniowa postawa podmiotów, objętych tą pomocą może – jak wywodził Sąd I instancji - spowodować odmowę przyznania świadczenia bądź wstrzymanie wypłaty świadczenia, o czym mowa m.in. w art. 11 ust. 2 u.p.s. Z przepisu tego wynikało bowiem, że organy pomocowe zobligowane są do wszechstronnej analizy i oceny postawy beneficjenta pomocy społecznej pod kątem istnienia woli współdziałania w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, a także pozostałych przesłanek wymienionych w cytowanym przepisie, których wystąpienie pozwala na odmowę przyznania bądź wstrzymanie wypłaty świadczeń. Wobec tego – jak podkreślił Sąd - na organach obu instancji spoczywał obowiązek przeanalizowania - również w tym aspekcie - postępowania osoby domagającej się świadczenia na podstawie ustawy o pomocy społecznej. Poza tym Sąd Wojewódzki wskazał, iż - stosownie do treści art. 106 ust. 4 i art. 107 ust. 1 u.p.s. - decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia (...) wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego, którego celem jest ustalenie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób bądź rodzin korzystających bądź ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej. Stąd też wywiad środowiskowy jest szczególnego rodzaju środkiem dowodowym służącym ustaleniu okoliczności mających bezpośredni wpływ na przyznanie bądź odmowę przyznania wnioskowanej pomocy. W przypadku więc ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny, a także gdy nastąpiła zmiana danych zawartych w wywiadzie, sporządza się aktualizację wywiadu. W przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy aktualizację sporządza się nie rzadziej niż co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych (art. 107 ust. 4 u.p.s.). Poza tym Sąd podkreślił również, że wspomniany wywiad środowiskowy przeprowadzany jest w miejscu zamieszkania danej osoby ( § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 1788 ze zm.). Odnosząc powyższe do stanu sprawy, Sąd Wojewódzki zaakcentował zatem, że skarżący swoją postawą i działaniem uniemożliwił skuteczne przeprowadzenie przez pracowników socjalnych wywiadu środowiskowego w miejscu swojego zamieszkania. Sąd wyjaśnił przy tym, że w piśmie z dnia 6 czerwca 2018 r. skarżący został poinformowany o terminie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w dniu 26 czerwca 2018 r. między godziną 13.00 i 14.00. Ponadto w dniach 19 czerwca i 25 czerwca 2018 r. pracownicy socjalni udali się do miejsca zamieszkania skarżącego, celem dodatkowego poinformowania go o wyznaczonym na dzień 26 czerwca 2018 r. terminie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, ale go w mieszkaniu nie zastali. Również w dniu wyznaczonym na przeprowadzenie wywiadu (26 czerwca 2018 r.) skarżący był nieobecny w mieszkaniu, przy czym odbiór w/w pisma pokwitował w dniu 31 lipca 2018 r. zaś w dniu 6 sierpnia 2018 r. złożył osobiście w MOPS wniosek o ustalenie nowego terminu wywiadu środowiskowego, informując o przebywaniu na zwolnieniu lekarskim. Ustalając po raz drugi termin na przeprowadzenie wywiadu, organ wystosował do skarżącego pismo z dnia 8 sierpnia 2018 r., w który termin ten został określony na dzień 28 sierpnia 2018 r. między godziną 13.00 i 14.00. W wyznaczonym dniu pracownice socjalne nie zastały jednak skarżącego w miejscu zamieszkania, natomiast odbiór tego pisma skarżący potwierdził dopiero w dniu 11 września 2018 r. W ocenie Sądu Wojewódzkiego, wprawdzie zawiadomienia o terminach przeprowadzenia wywiadu środowiskowego skarżący odebrał po wyznaczonych terminach wywiadu, ale ponieważ w zawiadomieniach tych podane zostało nazwisko pracownika socjalnego, miejsce i godziny urzędowania oraz telefon kontaktowy wraz z prośbą o kontakt w celu ewentualnego uzgodnienia nowego dogodnego terminu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego a skarżący nie skorzystał z możliwości kontaktu z pracownikiem socjalnym to należało uznać, że nie dołożył on staranności w celu umożliwienia przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w jego miejscu zamieszkania. Natomiast – zdaniem Sądu Wojewódzkiego – nie miało znaczenia dla sprawy twierdzenie strony, że jej sytuacja była doskonale znana organowi pomocy społecznej z racji udzielanego już wcześniej wsparcia. Jednocześnie też, odnosząc się do kwestii nieuwzględnienia wniosku skarżącego o odroczenie rozprawy, Sąd Wojewódzki, przytaczając treść art. 99 i art. 107 p.p.s.a., wyjaśnił, że skarżący, wnosząc o odroczenie rozprawy i przedkładając zaświadczenie lekarskie, nie wskazał na zamiar zgłoszenia na rozprawie jakichkolwiek wniosków dowodowych. Nie udokumentował również braku możliwości stawiennictwa na rozprawie wyznaczonej przed godziną 12.00. Tymczasem skarżący zamieszkiwał niedaleko centrum miasta, gdzie znajduje się siedziba Sądu a ponadto przedłożone zaświadczenie lekarskie nosiło ślady poprawiania, m. in. w dacie stawiennictwa i numerze statystycznym choroby, jak również nie było w pełni czytelne, m. in. w pkt 4 – przewidywany termin zdolności do stawienia się. Z tych powodów Sąd uznał, że nie wystąpiła w tym wypadku konieczność odroczenia rozprawy i wstrzymania rozpoznania sprawy. W skardze kasacyjnej, zaskarżając powyższy wyrok w całości, R. K. zarzucił Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu – w trybie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. - naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy a to: 1. art. 109 p.p.s.a. - wyrażające się w nieodroczeniu rozprawy w dniu 14 czerwca 2019 r. pomimo usprawiedliwienia przez skarżącego nieobecności zaświadczeniem lekarza sądowego, poświadczającego niemożność stawiennictwa skarżonego na rozprawie, co należy zakwalifikować jako okoliczność nadzwyczajną, o której mowa w dyspozycji rzeczonego przepisu, co uniemożliwiło wyrażanie stanowiska przez skarżącego (potencjalnej modyfikacji, uzupełnienia tego stanowiska) podczas rzeczonej rozprawy, a co za tym idzie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem pozbawiło skarżącego prawa do czynnego udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym, 2. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7, 77 § 1, art. 80 i art. 42 § 1 w zw. z art. 44 k.p.a. - wyrażające się w niedostrzeżeniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu okoliczności, iż: - zawiadomienie o terminie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego doręczane było skarżącemu każdorazowo w terminie przypadającym po terminie wyznaczonym przez organ, co w uniemożliwiało wzięcie udziału przez skarżącego w tej czynności; twierdzenia organu administracyjnego, o tym, iż kierowanie korespondencji uniemożliwia stosowanie przez organ określonej w art. 44 k.p.a., tzw. fikcji doręczenia są bezpodstawne, albowiem przyjętą (choćby w postępowaniu podatkowym praktyką) jest pozostawianie w skrytce pocztowej informacji o możliwości odbioru pisma, kierowanego przez organ w oznaczonym terminie (tzw. awizo), czego konsekwencją jest jednoczesna możliwość doręczania pism na adres skrytki pocztowej, przy zachowaniu możliwości zastosowania art. 44 k.p.a., a co za tym idzie nie sposób przerzucać odpowiedzialności za stosowanie takiej formy doręczenia na skarżącego; - w nawiązaniu do zarzutu sformułowanego w lit. a jak również w tirecie poprzedzającym - organ przerzucił odpowiedzialność za prawidłowe zawiadomienie i zorganizowanie czynności wywiadu środowiskowego na skarżącego, powołując się przy tym na okoliczność braku kontaktu (telefonicznego) ze strony skarżącego, czemu skarżący zaprzeczał choćby w samej treści skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a która to czynność powinna zostać wyjaśniona w toku rozprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym. Wskazując na powyższe podstawy kasacyjne, skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu wraz z zasądzeniem od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną skarżącemu z urzędu w kwocie ustalonej na podstawie norm prawem przepisanych, albowiem wynagrodzenie to nie zostało opłacone ani w całości, ani w części. Ponadto skarżący oświadczył, że zrzeka się rozpoznania sprawy na rozprawie. Odpowiedź na skargę kasacyjną nie została wniesiona. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej jako p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny związany jest podstawami skargi kasacyjnej, z urzędu zaś bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie żadna z wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, wobec czego kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego ograniczyła się do zbadania zawartych w skardze kasacyjnej zarzutów. Zostały one oparte na podstawie kasacyjnej, wymienionej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a., to jest na istotnym naruszeniu przepisów procedury, i w części dotyczącej zarzutów opartych na: art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7, 77 § 1, art. 80 i art. 42 § 1 w zw. z art. 44 k.p.a. okazały się one zasadne. Przedmiotowa sprawa dotyczyła wniosku R. K. o przyznanie mu zasiłku okresowego w miesiącu maju 2018 r. i w miesiącach kolejnych ze względu na: niepełnosprawność, długotrwałą chorobę i bezrobocie a zatem wniosek ten miał oparcie w art. 38 ust. 1 u.p.s. Zgodzić się przy tym trzeba z Sądem Wojewódzkim, że przy rozstrzyganiu o zasadności tego rodzaju wniosku, dowód w postaci wywiadu środowiskowego jest dowodem niezmiernie istotnym. Niezależnie bowiem, że przeprowadzenie tego rodzaju dowodu jest wymagane przepisami prawa (art. 106 ust. 4 i art. 107 ust. 1 u.p.s.), to właśnie na podstawie informacji, zgromadzonych podczas przeprowadzania wspomnianego wyżej wywiadu, pracownik socjalny uzyskuje dane o sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób bądź ich rodzin, które ubiegają się o przyznanie świadczenia pomocowego lub już z takich świadczeń korzystają. Z uwagi zaś na regulację prawną, zawartą w art. 12 u.p.s., ma rację również Sąd Wojewódzki podkreślając, że przeprowadzanie wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania strony umożliwia pracownikowi socjalnemu dokonanie realnej oceny sytuacji bytowej danej osoby, w tym jej poziomu życia. Dodać też w tym miejscu należy, że po myśli art. 11 ust. 2 u.p.s., brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych, a także odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w zakresie integracji społecznej realizowanych w ramach Programu Aktywizacja i Integracja, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. W rezultacie więc istotnie należało przyjąć, tak jak podkreślał to Sąd Wojewódzki, że wywiad środowiskowy jest szczególnego rodzaju środkiem dowodowym służącym ustaleniu okoliczności mających bezpośredni wpływ na przyznanie bądź odmowę przyznania wnioskowanego świadczenia. Tym niemniej, jeśli temu dowodowi, jakim jest wywiad środowiskowy w postępowaniu o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej, przyznaje się tak duże znaczenie, to nie może być żadnych wątpliwości, związanych z prawidłowością przeprowadzenia takiego dowodu ani też wątpliwości co do wystąpienia w danej sprawie okoliczności, dla których przeprowadzenie omawianego dowodu nie mogło być zrealizowanie. Tymczasem taka sytuacja w analizowanym przypadku wystąpiła. Przeprowadzenie wywiadu środowiskowego ze skarżącym pierwotnie zostało wyznaczone na dzień 26 czerwca 2018 r. a informacja o tym wprawdzie zawarta była w piśmie MOPS-u we [...] z dnia 6 czerwca 2018 r., ale odbiór tego pisma R. K. pokwitował dopiero w dniu 31 lipca 2018 r. Analogiczna sytuacja zachodziła również przy kolejnej próbie wyznaczenia nowego terminu dla przeprowadzenia z wnioskodawcą wywiadu środowiskowego. Pismo z dnia 8 sierpnia 2018 r., informujące o nowym terminie wywiadu, wyznaczonego na dzień 28 sierpnia 2018 r., skarżący odebrał dopiero w dniu 11 września 2018 r. W rezultacie więc w obu przypadkach nie można było twierdzić, że skarżący był (skutecznie pod względem prawnym) powiadomiony o wyznaczonym terminie przeprowadzania dowodu w postaci wywiadu środowiskowego. Oczywiście można mieć było w tym wypadku wątpliwości, czy strona w tym postępowaniu wykazała się właściwą zapobiegliwością i aktywnością, ale to organ administracji publicznej był podmiotem, który prowadzi postępowanie administracyjne a brak owej większej aktywności ze strony wnioskodawcy nie uniemożliwiał Prezydentowi Miasta [...] (Kierownikowi MOPS-u) wyznaczenia w tym postępowaniu konkretnego terminu dla przeprowadzenia wspomnianego wywiadu i powiadomienia strony o tym terminie z większym wyprzedzeniem czasowym. Wyjaśnić też trzeba, że skoro w procedurze administracyjnej w art. 42 § 1 i art. 44 k.p.a. są unormowane sposoby doręczenia zawiadomień dla stron postępowania, będących osobami fizycznymi, to okoliczność, że przed wyznaczonymi terminami dla przeprowadzenia ze stroną wywiadu środowiskowego pracownicy socjalni zachodzili do mieszkania wnioskodawcy, próbując się z nim w ten sposób dodatkowo skontaktować, nie miało wpływu na rozstrzygnięcie. Taki wpływ natomiast miało niedostrzeżenie przez Sąd Wojewódzki, iż w toku postępowania administracyjnego, w którym została wydana zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta [...] z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...] o odmowie przyznania R. K. zasiłku okresowego za miesiąc maj 2018 r. i miesiące kolejne, doszło do uchybienia wskazanym w skardze kasacyjnej normom (art. 7, 77 § 1, art. 80 i art. 42 § 1 w zw. z art. 44 k.p.a.), a uchybienie to miało charakter istotny. Odmowa bowiem uwzględnienia wniosku strony była wyłącznie spowodowana wadliwie przeprowadzonym postępowaniem dowodowym. Przy ponownym zatem rozpoznaniu sprawy Sąd Wojewódzki winien więc rozpoznać skargę R. K., mając na uwadze powyższą ocenę prawną. Wcześniej jednak Sąd powinien uzupełnić akta administracyjne, gdyż nie zawierają one w ogóle zaskarżonej decyzji. Znajduje się w nich natomiast inna decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego we [...] również z dnia [...] listopada 2018 r., ale nosząca numer: [...], podczas, gdy decyzja zaskarżona w tej sprawie miała numer [...]. Odnosząc się natomiast do zarzutu kasacyjnego, opartego na art. 109 p.p.s.a. (nieuwzględnienie przez Sąd Wojewódzki wniosku skarżącego o odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień 14 czerwca 2019 r.), skład orzekający uznał, że zarzut ten nie był usprawiedliwiony. Niezależnie bowiem od dokonanej przez Sąd Wojewódzki oceny zaświadczenia lekarskiego, dołączonego do pisma skarżącego z dnia 11 czerwca 2018 r. (złożonego osobiście w Sądzie w dniu 13 czerwca 2018 r., to jest w dniu poprzedzającym rozprawę, na której został wydany zaskarżony wyrok) a której to ocenie trudno odmówić zasadności, należy wyjaśnić, że przepis art. 109 p.p.s.a., zgodnie z którym rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość zawiadomienia którejkolwiek ze stron albo jeżeli nieobecność strony lub jej pełnomocnika jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć, chyba że strona lub jej pełnomocnik wnieśli o rozpoznanie sprawy w ich nieobecności, ma charakter procesowy. Zgodnie zaś z art. 174 pkt 2 p.p.s.a., skargę kasacyjną można oprzeć na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W skardze kasacyjnej jej autor podnosił zaś jedynie, że rozpoznanie sprawy przez Sąd Wojewódzki na rozprawie wyznaczonej na dzień 14 czerwca 2018 r. (pod nieobecność skarżącego) spowodowało to, iż nie mógł on: wyrazić, zmodyfikować czy uzupełnić swojego stanowiska. W skardze kasacyjnej nie wskazano jednak, co tak istotnego skarżący chciał Sądowi przekazać a zatem nie wyjaśniono, w jaki sposób owo – zdaniem skarżącego - uchybienie miało wpływ na wynik sprawy. Niezależnie od powyższego dodać też należy, iż składając osobiście pismo w Sądzie, zawierające wniosek o odroczenie rozprawy, skarżący mógł jednocześnie w tym piśmie swoje stanowisko zaprezentować. Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w ramach prawa pomocy orzeka właściwy wojewódzki sąd administracyjny (art. 254 § 1 p.p.s.a.). |
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).