Wyrok z dnia 2018-12-28 sygn. XII C 50/18

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt XII C 50/18 (poprzednio I C 2039 / 13)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Mariola Lewandowska

po rozpoznaniu w dniu 18.12.2018 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w G.

przeciwko (...)w K.

o zapłatę 180 352, 30 zł

na skutek sprzeciwu pozwanego od wyroku zaocznego z dnia 27.05.2014 r., I C 2039/13

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok zaoczny:

a) w punkcie I co do kwoty 141 987, 68 zł (sto czterdzieści jeden tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt siedem złotych, sześćdziesiąt osiem groszy) należności głównej wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi według stopy procentowej wynoszącej 5 punktów procentowych ponad stopę bazową obowiązującą w Niemczech, nie więcej jednak niż w wysokości odsetek ustawowych obowiązujących w Polsce, za okres od dnia 30.08.2011 r. do dnia zapłaty,

b) w punkcie III co do kwoty 11 507, 86 zł kosztów procesu,

c) w punkcie IV w zakresie wskazanym powyżej;

II. uchyla zaskarżony wyrok zaoczny w pozostałym zakresie oraz:

a) umarza postępowanie w sprawie co do kwoty 16 199, 99 zł należności głównej wraz z liczonymi od niej odsetkami od dnia 30.08.2011 r. do dnia zapłaty,

b) oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. nakazuje pozwanemu uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu 1 856, 19 zł nieopłaconych kosztów sądowych, zaliczając na ten cel nadwyżkę zaliczki uiszczonej przez pozwanego nad dotychczas pokrytymi z niej wydatkami;

IV. nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda w punkcie I wyroku zaocznego 501, 47 zł nieopłaconych kosztów sądowych, zaliczając na ten cel nadwyżkę zaliczki uiszczonej przez powoda nad dotychczas pokrytymi z niej wydatkami.

UZASADNIENIE

Powód – (...) sp. z o.o. w G. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) w K. 180 352, 30 zł, tj.:

- 160 104, 31 zł – tytułem odszkodowania za szkodę majątkową w pojeździe M. (...)powstałą na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 19.06.2011 r.,

- 16 200 zł – tytułem zwrotu części kosztów wynajmu pojazdu zastępczego za okres, w którym powód nie mógł korzystać z pojazdu uszkodzonego wskutek zdarzenia komunikacyjnego,

- 4 048 zł tytułem kosztów holowania pojazdu uszkodzonego wskutek zdarzenia komunikacyjnego, wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi:

- od kwoty 160 104, 31 zł – od dnia 30.08.2011 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 20 248 zł – od dnia 08.12.2012 r. do dnia zapłaty,

a także o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany jest ubezpieczycielem z tytułu odpowiedzialności za szkody wywołane ruchem pojazdu o nrze rej. (...). W dniu 30.08.2011 r. powód otrzymał od pozwanego pismo odmawiające uznania roszczeń oraz wypłaty odszkodowania. Powód w piśmie z dnia 12.12.2011 r. ponowił żądanie zapłaty odszkodowania, a w piśmie z dnia 26.11.2012 r. zgłosił żądanie zapłaty kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, naprawy pojazdu oraz transportu z miejsca zdarzenia komunikacyjnego. W pismach z dnia 27.11.2012 r. oraz 14.12.2012 r. pozwany definitywnie odmówił wypłaty odszkodowania.

Powód podał, że w dniu 19.06.2011 r. na drodze (...) kierujący pojazdem (...) D. L. wyjeżdżając na drogę zajechał drogę jadącemu pojazdem (...) M. K. – ówczesnemu prezesowi zarządu powodowej spółki, skutkiem czego doszło do uszkodzenia pojazdu (...) należącego do powoda. Przybyły na miejsce patrol policji uznał za winnego zdarzenia D. L. i ukarał go mandatem w kwocie 35 euro. Pojazd został odholowany na parking przez pomoc drogową za wynagrodzeniem 973, 15 euro. M. K. nadto został obciążony przez Gminę Z. kosztami akcji usuwania zanieczyszczenia spowodowanego wypadkiem. W dniu 28.09.2011 r. rzeczoznawca samochodowy M. B. dokonał oględzin pojazdu oraz wykonał dokumentację zdjęciową, po czym ustalił zakres uszkodzeń pojazdu oraz szacunkowy koszt naprawy na kwotę 160 104, 31 zł netto, na podstawie czego została zlecona naprawa pojazdu. Koszt naprawy pojazdu wyniósł 170 700 zł netto, z braku środków finansowych naprawa została zakończona w lipcu 2012 r.

Wyrokiem zaocznym z dnia 27.05.2014 r., I C 2039/13, Sąd Okręgowy we Wrocławiu:

I. zasądził od pozwanego (...) w K. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w G. 180 352, 30 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w sposób następujący:

- od kwoty 160 104, 31 zł – od dnia 30.08.2011 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 20 248 zł – od dnia 08.12.2012 r. do dnia zapłaty;

II. ustalił, że pozwany (...) w K. odpowiedzialny będzie wobec powoda za mogącą ujawnić się w przyszłości szkodę spowodowaną uszkodzeniem pojazdu M. (...) nr rej. (...) na terenie RN w dniu 19.06.2011 r.;

III. zasądził od pozwanego na rzecz powoda 13 337,74 zł kosztów procesu;

IV. nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

W sprzeciwie od wyroku zaocznego z dnia 03.09.2014 r. (k. 258-264) pozwany (...) w K. wniósł o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Pozwany zakwestionował roszczenie powoda co do zasady i wysokości. Podniósł, iż w jego ocenie dochodzone roszczenia stanowią wyłącznie próbę wyłudzenia odszkodowania. Takie ustalenia legły u podstaw decyzji o odmowie wypłaty jakichkolwiek świadczeń. Pozwany zakwestionował opisane przez powoda okoliczności zdarzenia z dnia 19.06.2011 r. Wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego rzeczoznawca ustalił, że założone w samochodzie powoda ogumienie było niedozwolone (rozmiar założonych opon i ich nośność nie były zgodne ze wskazaniami producenta – opony powinny być szersze) oraz że samochód powoda miał znaczne uszkodzenia powstałe jeszcze przed 19.06.2011 r. (w Stanach Zjednoczonych) – cała prawa strona była naprawiana i lakierowana na nowo, podobnie jak maska przednia, dach i pokrywa klapy bagażnika. Pozwany wskazał, że w chwili zdarzenia jezdnia była mokra i zakwestionował, aby pojazd powoda (prowadzony przez M. K.) poruszał się z dozwoloną w miejscu zdarzenia prędkością (80 km/h). Wskazane okoliczności (nieujawnione bądź nieustalone w dniu zdarzenia) mają w ocenie pozwanego istotny wpływ na prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy. Nie jest bowiem wykluczone, że gdyby ogumienie w pojeździe powoda było prawidłowe, zaś prędkość dostosowana do panujących na drodze warunków jazdy, kierujący samochodem M. (...) uniknąłby zderzenia z drzewem. Ze sporządzonego zawiadomienia o wypadku drogowym nie wynika, aby kierujący pojazdem powoda podjął próbę uniknięcia zderzenia z drzewem (brak śladów hamowania). Nie można wykluczyć, że do wypadku drogowego doszło wyłącznie z winy kierującego pojazdem powoda, zaś wersja przedstawiona w pozwie nie jest zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy i ustalona została wyłącznie na potrzeby postępowania likwidacyjnego oraz sądowego. Pozwany wskazał, że w ustaleń poczynionych w postępowaniu likwidacyjnym wynika, że samochód powoda został sprowadzony ze Stanów Zjednoczonych, co miało miejsce w kwietniu 2010 r. Pojazd ten na skutek kolizji na terenie Stanów Zjednoczonych został uszkodzony, a następnie uznany za złom. Okoliczności te poddają w wątpliwość dobry stan techniczny tego pojazdu w chwili zdarzenia i jego wartość podaną przez powoda.

Niezależnie od powyższego pozwany zakwestionował wskazane przez powoda koszty związane z naprawą uszkodzonego pojazdu oraz wynajęciem pojazdu zastępczego, fakt ich poniesienia, a także faktyczne przeprowadzenie tych prac i wynajęcie pojazdu. Pozwany podniósł, iż powód załączył do pozwu faktury wystawione przez firmę (...), które są fikcyjne, albowiem wskazana firma nie istnieje, zakończyła działalność gospodarczą z dniem 01.09.2010 r.

Ponadto podniósł, iż wysoce nieprawdopodobny jest fakt poniesienia tych kosztów przez powoda, tym bardziej, że zapłata ww. faktur nastąpić miała w formie gotówkowej. Oznacza to że w okresie od 14.06.2012 r. do 12.07.2012 r. powód zapłacił gotówką 423 058, 50 zł brutto, tj. kwotę przewyższającą wartość samochodu w dniu zdarzenia.

Pozwany zakwestionował wreszcie ustalenie odpowiedzialności z tytułu szkody mogącej ujawnić się w przyszłości, albowiem co do zasady ustalenie takiej odpowiedzialności odnosić się powinno jedynie do szkody na osobie, a nie na rzeczy. Ponadto powód naprawił rzekomo uszkodzony pojazd, a co za tym idzie, powinien on być przywrócony do stanu sprzed zdarzenia i brak jest interesu prawnego powoda dla stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość.

Pozwany podniósł wreszcie, że w sprawie znajduje zastosowanie niemieckie prawo materialne.

W piśmie procesowym z dnia 12.01.2015 r. (k. 355-362) powód ograniczył powództwo do kwoty 160 152, 31 zł, w tym:

- 160 104, 31 zł tytułem odszkodowania za szkodę majątkową w pojeździe M. (...)powstałą na skutek wypadku komunikacyjnego z dnia 19.06.2011 r.,

- 4 048 zł tytułem kosztów holowania pojazdu uszkodzonego wskutek zdarzenia komunikacyjnego,

wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi:

- od kwoty 160 104, 31 zł – od dnia 30.08.2011 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 4 048 zł – od dnia 08.12.2012 r. do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia.

Powód podniósł, że nabył pojazd w Polsce w pełni sprawny za kwotę 450 000 zł, pokrytą z kredytu bankowego.

Wskazał, że przebieg zdarzenia został opisany w notatce policyjnej będącej dokumentem

urzędowym. M. K. jechał z prędkością dozwoloną. Samochód był sprawny technicznie i przystosowany do jazdy, a opony umożliwiały jazdę po mokrej nawierzchni. Powód zaprzeczył, jakoby M. K. swoim zachowaniem naruszył zasady ruchu drogowego, w tym dokonał nieprawidłowego manewru związanego z hamowaniem, albowiem zachowanie M. K. było oceniane w postępowaniu wyjaśniającym przed sporządzeniem notatki policyjnej i ukaraniem D. L.. Zakwestionował także twierdzenia pozwanego co do badania śladów hamowania.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W dniu 19.06.2011 r. godz. 19.55 niedaleko miejscowości Z. w Niemczech na drodze krajowej nr (...) W./K. miał miejsce wypadek samochodowy, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód M. (...), rok prod. (...), nr rej. (...), stanowiący współwłasność (...) sp. z o.o. w G. i (...) Banku S.A. we W.. Samochodem kierował M. K., będący wówczas jedynym wspólnikiem i prezesem zarządu (...) sp. z o.o.

D. L., kierujący samochodem M. (...), nr rej. (...), stanowiącym własność (...), wyjeżdżał z parkingu leśnego na drogę główną w lewą stronę. Nie widział nadjeżdżającego samochodu M. (...). M. K. zauważył wyjeżdżający z parkingu – po jego stronie jezdni – drugi pojazd i chcąc uniknąć zderzenia odbił w lewo i uderzył w przydrożne drzewo.

Na miejsce został wezwany patrol policji, który przybył po ok. 1-1,5 h oraz patrol straży pożarnej.

D. L. został ukarany mandatem w kwocie 35 € za wykroczenie z § 10, § 1 ust. 2, § 49 kodeksu drogowego (StVO).

/ dowód: dowód rejestracyjny – k. 38; zaświadczenie Starostwa Powiatowego w O. z dnia 22.10.2013 r. – k. 39; zawiadomienie KP w W. o wypadku drogowym z dnia 19.06.2011 r. – k. 57-68; porozumienie z dnia 12.07.2012 r. – k. 373-376; zeznania świadków: M. K. – e-protokół z dnia 09.06.2015 r. k. 525-527, D. L. – k. 737-741 i 762-766; opinia biegłego z zakresu motoryzacji M. S. – k. 1059-1077 /

W samochodzie M. (...) zostały uszkodzone elementy:

- czołowej części pojazdu z tablicą rejestracyjną, zderzakiem, kratami i listwami, wzmocnieniem przednim, zestawem czujników, reflektorami i błotnikiem przednim lewym,

- przedziału silnikowego z pokrywą silnika, podłużnicą lewą, głowicą silnika i kołami zębatymi rozrządu, chłodnicami, sprężarką, przekładnią kierowniczą i elementami mechanizmu zwrotniczego oraz zawieszenia i sygnałów dźwiękowych,

- systemu Airbag z poduszkami przednimi,

- koła jezdnego lewego.

/ dowód: kalkulacja naprawy nr (...)– k. 74-88; zdjęcia – k. 89-95; ekspertyza rzeczoznawcy J. H. z dnia 05.07.2011 r. z dnia 19.08.2011 r. – k. 424-462; zeznania świadków: M. K. – e-protokół z dnia 09.06.2015 r. k. 525-527, D.L. – k. 737-741 i 762-766, M. B. – e-protokół z dnia 08.08.2017 r. k. 1018-1019; opinia biegłego z zakresu motoryzacji M. S. – k. 1059-1077 /

Samochód M. (...), VIN (...), został wyprodukowany w USA w (...) r. i sprowadzony do Polski jako uszkodzony na początku 2010 r.

Samochód ten zakupił na aukcji internetowej P. M., zam. w G., przywiózł z Niemiec, gdzie dokonał odprawy celnej. Samochód miał uszkodzone drzwi i błotnik po stronie prawej. P. M. we własnym serwisie dokonał naprawy samochodu, potem samochód został poddany przeglądowi w autoryzowanym serwisie. Do naprawy zostały użyte części oryginalne. Samochód miał oryginalne ogumienie.

Dnia 17.05.2010 r. rzeczoznawca samochodowy E. G. w G. sporządził opinię nr (...)dotyczącą wartości rynkowej samochodu M. (...), VIN (...), stanowiącego własność P. M., w której określił wartość tego pojazdu w stanie nieuszkodzonym na 472 300 zł.

Dnia 04.08.2010 r. samochód został poddany badaniu technicznemu, w wyniku którego zostało stwierdzone, że spełnia on wymagania techniczne z art. 66 prawa o ruchu drogowym.

Dnia 06.08.2010 r. P. M. jako sprzedający oraz (...) sp. z o.o. w G. jako kupujący zawarli umowę sprzedaży tego samochodu za cenę 450 000 zł.

Dnia 09.08.2010 r. (...) Bank S.A. we W. oraz (...) sp. z o.o. w G. zawarli umowę kredytu złotowego nr (...). Bank udzielił powodowi kredytu w kwocie 427 368, 42 zł z przeznaczeniem na nabycie samochodu M. (...) o wartości 450 000 zł.

Dnia 11.08.2010 r. powód oraz (...) S.A. w S. zawarli umowę ubezpieczenia OC i AC tego samochodu potwierdzoną polisą nr (...), na okres od 16.08.2010 r. do 15.08.2011 r.

Samochód został zarejestrowany w Starostwie Powiatowym w O. w dniu 06.08.2010 r. / dowód: dowód rejestracyjny – k. 38; tabele danych – k.  335-336; umowa sprzedaży z dnia 06.08.2010 r. – k. 337 i 477; umowa kredytu z dnia 09.08.2010 r. – k. 364-366; opinia z dnia 17.05.2010 r. – k. 367-368; potwierdzenie umowy ubezpieczenia – k. 369-370; wniosek o zarejestrowanie pojazdu – k. 476; faktura zakupu z dnia 24.01.2010 r. – k. 478-479; decyzja podatkowa i zaświadczenie podatkowe z dnia 28.04.2010 r. – k. 480-484; pokwitowanie z dnia 28.04.2010 r. – k. 485-486; zaświadczenie z dnia 27.07.2010r. – k. 487-488; świadectwo własności z dnia 08.03.2010 r. – k. 489-491; dokument zapłaty akcyzy – k. 492; zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym z dnia 04.08.2010 r. z załącznikiem – k. 493-494; zeznania świadków: M. K. – e-protokół z dnia 09.06.2015 r. k. 525-527, P. M. – e-protokół z dnia 17.07.2015 r. k. 613-615; zdjęcia – k. 1034-1046 / Samochód M. (...) nr rej. (...) objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej w towarzystwie (...) w K. – nr polisy (...). / dowód: pismo z dnia 14.12.2011 r. – k. 34-35; akta szkodowe pozwanego – płyta CD k. 973 /

Za holowanie samochodu M. (...) z miejsca zdarzenia powód zapłacił na rzecz (...)w W. 973, 15 € netto + 184, 90 E VAT. / dowód: zlecenie i rachunek nr (...) – k. 69-71 /

Na podstawie ekspertyzy sporządzonej przez rzeczoznawcę M. B. powód zlecił naprawę samochodu M. (...) w serwisie samochodowym w okolicy siedziby firmy. Sprawą naprawy zajmował się Z. P., zam. w J., który wziął samochód do naprawy, dostarczył samochód zastępczy, a następnie odstawił samochód naprawiony. M. K. nie miał bezpośredniego kontaktu z wykonawcą naprawy.

W międzyczasie M. K. sprzedał udziały w spółce (...) i przekazał nabywcy samochód M. (...). Ponieważ nie została zarejestrowana zmiana danych spółki, M. K. otrzymywał od Urzędu Skarbowego wezwania do zapłaty mandatów, jakie zostały nałożone na nowego użytkownika pojazdu.

W dniu 12.07.2012 r. (...) sp. z o.o. i M. K. zawarli porozumienie w sprawie rozliczenia naprawy samochodu i odszkodowania. M. K. zobowiązał się pokryć koszty naprawy, natomiast (...) sp. z o.o. zobowiązała się zwrócić mu odszkodowanie, jakie zostanie przez spółką zasądzone lub uzyskanie od ubezpieczyciela. / dowód: kalkulacja naprawy nr (...)– k. 74-88; porozumienie z dnia 12.07.2012 r. – k. 373-376; zeznania świadka M. K. – e-protokół z dnia 09.06.2015 r. k. 525-527; zdjęcia – k. 533-538 /

W dniu 27.06.2011 r. (...) sp. z o.o. zgłosił szkodę (...) S.A. jako reprezentantowi (...) za pośrednictwem (...) S.A.

W toku likwidacji szkody pozwany zlecił dokonanie oszacowania szkody oraz ustaleń dotyczących samochodu (...) rzeczoznawcy M. Ż.. Rzeczoznawca ten ustalił, że pojazd został sprowadzony z USA, gdzie we wrześniu 2009 r. doznał szkody.

Dnia 05.07.2011 r. oraz 19.08.2011 r. rzeczoznawca samochodowy J. H. sporządził kalkulację szkody, w której oszacował koszty naprawy bez VAT na 97 050 €, z VAT na 115 489, 50 €, wartość samochodu bez VAT na 52 941, 18 €, z VAT na 63 000 €, wartość pozostałości bez VAT na 15 336, 13 €, z VAT na 18 250 €, wartość szkody bez VAT na 37 605, 05 €, z VAT na 44 750 €, zaś szkodę ocenił jako całkowitą – brak technicznych możliwości naprawy.

Pismem z dnia 30.08.2011 r. w imieniu (...) likwidator szkody M. W. odmówiła zaspokojenia roszczenia zgłoszonego przez powoda.

Pismem z dnia 14.12.2011 r. likwidator szkody poinformowała pełnomocnika powoda adw. A. H., iż jego wątpliwości odnoszą się do rekonstrukcji szkody, zakresu szkody i uwarunkowań wypadkowych szkody.

Wątpliwości ubezpieczyciela dotyczyły okoliczności wypadku, tj. uszkodzenia nowego samochodu w porównaniu do drugiego, starego pojazdu, obecności pasażera uszkodzonego samochodu, rozbieżności w relacjach uczestników zdarzenia, a także przedłożenia faktur rzekomo wystawionych przez J. B..

W dniu 24.09.2012 r. przedstawiciel (...) S.A. wykonał zdjęcia samochodu po naprawie.

Pismem z dnia 26.11.2012 r. pełnomocnik powoda adw. A. H. przesłał likwidatorowi szkody M. W. rachunek za najem pojazdu zastępczego i zgłosił szkodę obejmującą:

- koszty najmu netto – 41 957, 27 € (173 250 zł x 4,1292),

- koszty naprawy netto – 38 773, 98 €,

- koszty holowania netto – 973, 15 €,

domagając się zapłaty do dnia 07.12.2012 r. Pismem z dnia 27.11.2012 r. pozwany podtrzymał swoją decyzję przedstawioną w piśmie z dnia 30.08.2011 r. / dowód: korespondencja – k. 19- 37; akta szkodowe – k. 139-154; akta szkodowe – k. 303-336, 411-423; ekspertyza z dnia 05.07.2011 r. i 19.08.2011 r. – k. 424-462; pismo (...) S.A. z dnia 05.01.2015 r. – k. 529; pismo (...)z dnia 27.11.2013 r. – k. 532; zdjęcia – k. 533-538; teczka szkody (...) S.A. nr (...); zeznania świadków: M. Ż. – k. 566-567, J. H. – k. 837-840 i 903-905, M. W. – k. 954-956 i 991-993 /

Dnia 30.09.2013 r. (...) Bank S.A. we W. oraz (...) sp. z o.o. w G. zawarli umowę, przez którą Bank przeniósł na powoda wierzytelność wobec (...) o odszkodowanie z tytułu zdarzenia z dnia 19.06.2011 r. / dowód: umowa z dnia 30.09.2013 r. z załącznikami – k. 40-56 /

J. B. prowadził w J. działalność gospodarczą pod nazwą (...) w formie przedsiębiorstwa jednoosobowego oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w branży stolarskiej od ok. 2003/2004 r. do ok. 2007 r., kiedy to wyjechał z Polski. Firma ta zajmowała się przygotowywaniem domów z prefabrykatów, które następnie były przewożone do Niemiec i tam montowane. (...) sp. z o.o. została wpisana do KRS dnia 04.06.2001 r. i wykreślona dnia 08.04.2010 r. Działalność jednoosobowa J. B. została zakończona formalnie dnia 01.09.2010 r.

Firma (...) nie zajmowała się naprawą ani wynajmem samochodów.

Faktury oznaczone:

- nr (...)z dnia 14.06.2012 r. – na kwotę 55 350 zł brutto – za naprawę blacharsko-lakierniczą wraz z częściami – M. (...) nr rej. (...),

- nr (...)z dnia 25.06.2012 r. – na kwotę 60 147 zł brutto – za naprawę pojazdu M. (...) nr rej. (...) (zakup podzespołów mechanicznych),

- nr (...)z dnia 02.07.2012 r. – na kwotę 49 200 zł brutto – za naprawę blacharsko-lakierniczą wraz z częściami – M. (...) nr rej. (...),

- nr (...)z dnia 10.07.2012 r. – na kwotę 45 264 zł brutto – za naprawę oraz zakup podzespołów elektronicznych – M. (...) nr rej. (...),

nie zostały wystawione przez firmę (...).

/ dowód: faktury – k. 96-99; wydruk informacji z wyszukiwarki KRS – k. 338; wydruk informacji z

rejestru REGON – k. 339; zeznania świadka J. B. – k. 778-781 i 824-826 /

Stan miejsca zdarzenia z dnia 19.06.2011 r., tj. położenie wyjazdu z parkingu leśnego, zadrzewienie, itp. wskazują, że widoczność z wyjazdu na drogę (...) jest bardzo ograniczona oraz że widoczność istnienia poprzecznej drogi leśnej jest bardzo ograniczona. Warunki te mogły skutkować możliwością zauważenia przez D. L. samochodu M. (...)dopiero w czasie wyjazdu samochodem M. (...) i zatrzymania na drodze asfaltowej oraz przy nagłym wyjeździe na drogę (...) samochodu (...) wymusić na kierującym samochodem M. (...) konieczność wykonania manewru omijania mogącego skutkować zjazdem na znacznie obniżone pobocze i uderzeniem w drzewo.

Prędkość samochodu M. (...) w chwili uderzenia w drzewo wynosiła 28,8 km/h.

W samochodzie M. (...) podczas kolizji zamontowane było ogumienie o wymiarach 225/40 ZR 18 88 Y. Do tego samochodu producent dopuszcza opony o wymiarach 235/55 R17, czyli opony w chwili kolizji były węższe od dopuszczalnych o 10 mm, czyli 4,00 %, miały średnicę mniejszą o 53,3 mm, czyli 7,7 %. Wpływ różnicy wymiarowej kół, a także nośności opon, jest istotny przy innym prowadzeniu samochodu, np. próbie hamowania przed przeszkodą lub utracie przyczepności wskutek znoszenia bocznego. W zdarzeniu z dnia 19.06.2011 r. wpływ przyczepności kół i nośności opon na zaistnienie kolizji nie jest szczegółowo rozważany ze względu na ustalenia dowodzące, że gwałtownie wymuszony krzywoliniowy tor jazdy na ograniczonej powierzchni drogi przy bezpośredniej bliskości przydrożnego drzewa był powodem zaistnienia kolizji.

Brak jest wpływu stanu technicznego pojazdu, w szczególności jego ogumienia, na przebieg zdarzenia.

Ustalenie kierunku jazdy pojazdu D. L. przez M. K. w analizowanych warunkach było bardzo utrudnione.

Koszt naprawy pojazdu zmierzającej do przywrócenia stanu sprzed zdarzenia z dnia 19.06.2011 r. wynosi:

- z uwzględnieniem części nowych oryginalnych producenta pojazdu i stawki roboczogodziny stosowanej w autoryzowanych serwisach (...)– 146 463, 18 zł netto, 180 149, 71 zł brutto,

- z uwzględnieniem części nowych oryginalnych producenta pojazdu i stawki roboczogodziny stosowanej w wyspecjalizowanych zakładach naprawiających takie pojazdy w O. – 141 987, 68 zł netto, 174 644, 84 zł brutto.

Średni czas naprawy pojazdu tej klasy obejmujący zdiagnozowanie uszkodzeń, czas oczekiwania na części samochodowe i naprawę w autoryzowanym serwisie wynosi 24 dni.

Uszkodzenia tego pojazdu w chwili sprowadzania go ze Stanów Zjednoczonych mogły zostać naprawione na terenie Polski i było to ekonomicznie uzasadnione.

Wartość pojazdu w dniu 19.06.2011 r. wynosiła 273 900 zł.

/ dowód: opinia biegłego z zakresu motoryzacji M. S. – k. 1059-1077 /

Sąd zważył, co następuje.

Sprzeciw pozwanego od wyroku zaocznego z dnia 27.05.2014 r. zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Przeprowadzone po wydaniu wyroku zaocznego postępowanie, w szczególności ocena zgromadzonego materiału dowodowego oraz stanu prawnego sprawy, doprowadziło Sąd do przekonania, iż zaskarżony wyrok zaoczny podlega utrzymaniu w mocy co do kwoty 141 987, 68 zł należności głównej wraz z odsetkami, zaś w pozostałym zakresie należy go uchylić i umorzyć postępowanie w sprawie co do kwoty 16 199, 99 zł należności głównej wraz z odsetkami oraz oddalić powództwo w dalszej części.

Powód dochodzi od pozwanego naprawienia szkody majątkowej w pojeździe M. (...) nr rej. (...) doznanej na skutek zdarzenia drogowego z dnia 19.06.2011 r.

Skierowanie tego roszczenia w stosunku do pozwanego jest usprawiedliwione co do zasady oraz w przeważającej w istocie części co do wysokości.

Ponieważ wypadek z dnia 19.06.2011 r. miał miejsce na terenie Republiki Federalnej Niemiec, zastosowanie do oceny skutków prawnych tego zdarzenia, w tym odpowiedzialności odszkodowawczej – stosownie do postanowień art. 3 i art. 8 Konwencji o prawie właściwym dla wypadków drogowych sporządzonej w Hadze dnia 04.05.1971 r. (Dz.U. z 2003 r., Nr 63, poz. 585) w zw. z art. 34 obowiązującej od dnia 16.05.2011 r. ustawy z dnia 04.02.2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 80, poz. 432 ze zm.) – znajdują przepisy prawa materialnego niemieckiego.

Jurysdykcja krajowa Sądu Okręgowego we Wrocławiu znajduje podstawę w art. 11 ust. 1 pkt b Rozporządzenia nr 1215/2012 z dnia 12.12.2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania oraz wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych, tj. według siedziby poszkodowanego, ale także w art. 26 Rozporządzenia wobec wdania się pozwanego w spór przed tymże Sądem.

Sąd ustalił treść prawa niemieckiego na podstawie publikatora www.gesetze-im-internet.de prowadzonego przez Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów (tekst na k. 1161-1169 i 1180) oraz na podstawie opracowania: Katarzyna Styrna-Bartman, Ewa Tuora-Schwiewrskott, Niemiecki Kodeks Cywilny. Przepisy § 1-432 z wyjaśnieniami w tłumaczeniu na język polski, Regensburg 2014 (tekst na k. 1189-1195).

Powód skierował swoje roszczenie przeciwko pozwanemu, który ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą w ramach reżimu tejże odpowiedzialności o charakterze mieszanym, gwarancyjnym, w którym ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej przyjmuje – w ramach umownego stosunku ubezpieczenia – odpowiedzialność za działania i zaniechania innej osoby stanowiące czyn niedozwolony generujący szkodę na osobie lub mieniu po stronie podmiotu trzeciego, niebędącego stroną stosunku ubezpieczenia.

Zgodnie z § 823 ust. 1 kodeksu cywilnego niemieckiego z 1896 r. ( Bürgerlichesgesetzbuch – BGB), kto bezprawnie umyślnie lub przez niedbalstwo narusza życie, ciało, zdrowie, wolność, własność lub inne prawo osoby trzeciej, jest zobowiązany do naprawienia powstałej w wyniku tego szkody. Zgodnie zaś z § 100 ustawy z dnia 23.11.2007 r. o umowie ubezpieczeniowej ( Versicherungsvertragsgesetz – VVG) w przypadku ubezpieczenia OC ubezpieczyciel jest zobowiązany do zwolnienia ubezpieczonego od roszczeń, jakich dochodzi osoba trzecia wobec ubezpieczonego na podstawie jego odpowiedzialności za fakt, jaki miał miejsce w okresie obowiązywania ubezpieczenia, oraz do odrzucenia nieuzasadnionych roszczeń. Z kolei zgodnie z § 115 ust. 1 pkt 1 VVG osoba trzecia może dochodzić swojego prawa do odszkodowania również wobec ubezpieczyciela ( gegen den Versicherer – w tłumaczeniu na k. 1741 znajduje się oczywista omyłka pisarska), jeżeli chodzi o ubezpieczenie OC w celu spełnienia obowiązku ubezpieczeniowego według ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Obowiązkowy charakter ma ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego - § 1 ustawy z dnia 05.04.1965 r. o obowiązkowym ubezpieczeniu posiadacza pojazdu mechanicznego ( Pflichtversicherungsgesetz ).

Odpowiedzialność ubezpieczyciela OC wobec poszkodowanego uzależniona jest każdorazowo od odpowiedzialności ubezpieczonego posiadacza pojazdu lub osoby, za którą ponosi od odpowiedzialność, np. kierującego, któremu pojazd został powierzony.

Zgodnie z § 7 ust. 1 ustawy z dnia 03.05.1909 r. o transporcie drogowym ( Straßenverkehrsgesetz – StVG), jeżeli podczas eksploatacji pojazdu mechanicznego lub przyczepy, zostanie zabity człowiek, zostanie naruszone ciało lub zdrowie człowieka lub zostanie uszkodzona rzecz, wówczas posiadacz samoistny jest zobowiązany do naprawienia pokrzywdzonemu powstałej szkody. Natomiast w świetle § 7 ust. 3 odpowiedzialność odszkodowawczą ponosi posiadacz zależny, gdy pojazd został mu oddany do dyspozycji przez posiadacza samoistnego.

Jak wynika z akt szkodowych pozwanego oraz zaświadczenia Komendy Policji, właścicielem samochodu osobowego M. (...) nr rej. (...) była R. H., ale umowę ubezpieczenia zawierał D. L. będący posiadaczem tego pojazdu. Zatem odpowiedzialność za szkodę doznaną przez osobę trzecią ponosi D. L., a w ślad za nim pozwany jako ubezpieczyciel OC.

Wzajemne zestawienie i analiza materiału dowodowego obejmującego zeznania uczestników wypadku z dnia 19.06.2011 r. M. K. i D. L., zaświadczenie Komendy Policji, a także opinię biegłego z zakresu motoryzacji M. S., w pełni pozwala na dokonanie ustalenia, iż sytuację wypadkową z dnia 19.06.2011 r. spowodował D. L.. Wyjeżdżał on z parkingu leśnego na drogę krajową po tej stronie jezdni, którą jechał kierujący M. nr rej. (...) M. K.. Ponieważ obserwacja drogi był utrudniona, należało zachować szczególną ostrożność. Tymczasem D. L. wyjechał na drogę nagle, zajmując pas ruchu, po którym poruszał się M. K.. Tenże kierowca, mający pierwszeństwo przejazdu, nie miał możliwości wcześniejszego dostrzeżenia nagłej przeszkody i zmuszony został do wykonania nagłego manewru omijania drugiego pojazdu, co skutkowało zjazdem na pas przeciwny, pobocze i uderzeniem w drzewo. D. L. został ukarany mandatem w wysokości 35 € za wykroczenie drogowe.

W ocenie Sądu wątpliwości pozwanego wyrażane wobec przebiegu i okoliczności wypadku mogły zostać i zostały należycie wyjaśnione. Przebieg i przyczyny zdarzenia zostały opisane w zeznaniach jego uczestników, a następnie poddane analizie przez opiniującego w sprawie biegłego M. S..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków M. K. i D. L. wskazujących na okoliczności i przebieg wypadku z dnia 19.06.2011 r. Pomiędzy tymi zeznaniami nie było istotnych różnic (kwestia, czy D. L. chciał skręcić w prawo czy w lewo, nie ma istotnego znaczenia, skoro i tak musiał wyjechać na drogę krajową), opisali oni wykonywane manewry, które doprowadziły do zagrożenia kolizją pojazdów i próby jej uniknięcia przez M. K. poprzez odbicie w lewą stronę. Takie sytuacje drogowe nie są niczym nietypowym, nie powinny mieć miejsca, ale zdarzają się wielokrotnie w ruchu drogowym, kiedy na pasie ruchu pojawia się przeszkoda, w szczególności wyjeżdża z drogi podporządkowanej inny pojazd. Podjęcie próby jego ominięcia jest odruchem wręcz naturalnym.

Na wysokie prawdopodobieństwo takiego przebiegu wypadku wskazuje także ocena okoliczności zdarzenia dokonana przez biegłego M. S.. Analiza ta była wszechstronna i wnikliwa, biegły dokonał oględzin miejsca zdarzenia, sporządził zdjęcia, wykonał różne manewry odpowiadające manewrom wykonanym przez uczestników zdarzenia. Wnioski wyprowadzone przez biegłego zostały poparte logiczną, rzeczową argumentacją. Sąd uznał, że opinia biegłego M. S. została wykonana prawidłowo, rzetelnie, z dużym zaangażowaniem i wnikliwością, przez co jest wiarygodna i w pełni przydatna dla poczynienia ustaleń stanu faktycznego sprawy. Treść i wnioski sformułowane w opinii potwierdziły okoliczności podane przez powoda na uzasadnienie zgłoszonego żądania.

Należy zwrócić uwagę, iż pozwany nie sformułował w istocie zastrzeżeń wobec opinii. Pełnomocnik pozwanego został zobowiązany do ustosunkowania się do opinii w terminie dwóch tygodni (pismo z dnia 19.07.2018 r. doręczone dnia 23.07.2018 r. – k. 1083 i 1085). W piśmie z dnia 01.08.2018 r. pełnomocnik pozwanego wniósł o przedłużenie mu terminu o 14 dni, który to wniosek został uwzględniony – przedłużony termin upływał 20.08.2018 r. Następnie w piśmie z dnia 06.08.2018 r. ponownie wskazał, że dalsze ustosunkowanie się do opinii nastąpi po konsultacji ze specjalistami pozwanego. W piśmie z dnia 20.08.2018 r. pełnomocnik pozwanego ponownie wniósł o przedłużenie mu terminu do dnia 27.08.2018 r. (czyli o kolejny tydzień); również ten wniosek został uwzględniony. Wreszcie w piśmie z dnia 27.08.2018 r. pełnomocnik pozwanego wniósł o kolejne przedłużenie terminu do dnia 03.09.2018 r. (czyli znowu o tydzień); także i ten wniosek został uwzględniony. O kolejne przedłużenie pełnomocnik pozwanego wystąpił w piśmie z dnia 03.09.2018 r., termin został przedłużony zgodnie z wnioskiem do dnia 10.09.2018 r. Pomimo uwzględnienia kolejnych wniosków pełnomocnik pozwanego nie złożył już pisma zawierającego ustosunkowanie się do opinii biegłego i sformułowanie stosownych zastrzeżeń i wniosków.

Jedyne zastrzeżenia zawarte zostały – jako „stanowisko wstępne” – w piśmie z dnia 06.08.2018 r. Dotyczyły one dwóch kwestii: wpływu zamontowania opon o niewłaściwym rozmiarze na zdarzenie z dnia 19.06.2011 r. oraz określenia wartości pojazdu przed wystąpieniem szkody.

Druga ze wskazanych okoliczności pozbawiona jest w istocie znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem powód nie dochodzi szkody wyrażającej się obniżeniem wartości pojazdu po wypadku. Ponadto biegły M. S. oszacował wartość pojazdu sprzed szkody na 273 900 zł, zaś rzeczoznawca pozwanego na etapie likwidacji szkody J. H. na 63 000 €, czyli 250 664, 40 zł (według średniego kursu NBP z dnia 17.06.2011 r. wynoszącego 3,9788 zł), czyli niewiele mniej. Koszty naprawy samochodu biegły oszacował ostatecznie na 141 987, 68 zł netto, 174 644, 84 zł brutto, czyli kwoty znacznie niższe, zarówno od wartości pojazdu wskazanej w opinii, jak i wartości pojazdu ustalonej przez rzeczoznawcę pozwanego. Wartość pojazdu nie wpływa zatem na ocenę wysokości szkody jako kosztów prac niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego.

Natomiast, jeżeli chodzi o kwestię rozmiaru opon, Sąd uznał, że została ona precyzyjnie przez biegłego wyjaśniona w opinii zasadniczej. Biegły wskazał, że rozmiar opon nie miał znaczenia w przypadku manewru wykonanego przez M. K., należałoby go uwzględnić w razie oceny próby hamowania przed przeszkodą lub wystąpienia znoszenia bocznego, co nie miało miejsca w trakcie zdarzenia z dnia 19.06.2011 r. Biegły wskazał też wyraźnie, iż na podstawie dokumentacji zgromadzonej w sprawie nie można ustalić, czy ktokolwiek badał ślady hamowania na miejscu zdarzenia i czy tego rodzaju ślady istniały. Takie czynności standardowo wykonują na miejscu zdarzenia funkcjonariusze policji, sporządzając stosowne notatki oraz zdjęcia. Brak udokumentowania śladów hamowania, ich lokalizacji, długości, itp. powoduje, iż nie da się ocenić hamowania pojazdu należącego do powoda. Jednakże biegły wskazał, że prędkość samochodu w chwili uderzenia w drzewo mogła wynosić 28,8 km/h, a zatem nie była znaczna. Pozwany zakwestionował stanowisko, iż mniejsza powierzchnia styczności pojazdu z jezdnią nie wpływa na specyfikę i efektywność hamowania, ale swojego pogląd w żaden sposób nie uzasadnił, nie odwołał się do żadnych źródeł pozwalających na wyprowadzenie wniosku odmiennego od wniosku opiniującego. Strona, zwłaszcza będąca profesjonalistą, nie może ograniczyć się do kwestionowania wniosków opinii, ale powinna przedstawić swoje stanowisko poparte odpowiednim materiałem, jak opracowania naukowe, analizy, albo inne konkretne źródła. Z kolei w piśmie z dnia 03.09.2018 r. pełnomocnik pozwanego wskazał, że specjaliści pozwanego nie zdołali wypracować ostatecznego stanowiska co do opinii biegłego i ostatecznie nie uczynili tego w ciągu łącznie 49 dni, czyli 7 tygodni. Taki okres zdaje się wręcz sugerować, iż opinia biegłego jest jak najbardziej trafna, skoro nie udało się nie tylko uzasadnić zastrzeżeń ale w istocie ich kompletnie opracować, skoro pierwotnie zgłoszone miały charakter jedynie wstępny. Z tych przyczyn Sąd uznał za zbędne i niecelowe prowadzenie jakichkolwiek czynności uzupełniających pisemną opinię, w szczególności nic nie wskazuje, aby zachodziła potrzeba przesłuchania biegłego na rozprawie.

Przywołana okoliczność miałaby według pozwanego wpłynąć na przyczynienie się powoda do zwiększenia zakresu szkody. Pozwany nie zaproponował jednakże, na czym miałoby polegać to przyczynienie, w sprzeciwie od wyroku zaocznego w ogóle podważał okoliczności zaistnienia wypadku.

Reasumując powyższe, należy wskazać, iż powód może domagać się od pozwanego odszkodowania za szkodę poniesioną w wyniku wypadku drogowego z dnia 19.06.2011 r.

Zgodnie z § 249 ust 2 BGB, jeżeli obowiązek naprawienia szkody wynika z uszkodzenia osoby lub rzeczy, wierzyciel może żądać zamiast przywrócenia stanu poprzedniego zapłaty koniecznej sumy pieniężnej; w razie uszkodzenia rzeczy suma pieniężna obejmuje podatek obrotowy tylko wówczas i w takim zakresie, w jakim faktycznie powstał obowiązek jego zapłaty.

Ponieważ powód jest przedsiębiorcą, może skorzystać z pomniejszenia należnego podatku VAT o podatek naliczony, wobec tego przypadające mu odszkodowanie winno zostać naliczone w wartościach netto, co zresztą sam powód uwzględnił, formułując żądanie pozwu.

Należne powodowi odszkodowanie obejmuje koszty naprawy samochodu M. (...) nr rej. (...) niezbędne do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Wysokość tychże kosztów Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego M. S.. Strony nie zgłosiły zastrzeżeń do wyliczenia kosztów zawartego w tej opinii, nie kwestionowały ani zakresu niezbędnych prac ani wykorzystanych do tego części. Sąd uznał, że należy przyjąć wartość prac ustaloną przy uwzględnieniu cen nowych części zamiennych oraz stawek robocizny stosowanych w serwisach samochodowych w O.. W dacie wypadku samochód M. (...) był samochodem niespełna dwuletnim, a zatem praktycznie nowym, zastosowanie do naprawy nowych, oryginalnych części zamiennych nie budzi najmniejszych wątpliwości (można dodać, iż świadek P. M. zeznał, iż do tego samochodu brak jest części w postaci zamienników). Natomiast brak jest możliwości uznania, że zachodziła bezwzględna konieczność wykonania naprawy w autoryzowanym serwisie (...) zamiast standardowego serwisu samochodowego. Powód nie wykazał, aby uszkodzenia samochodu oraz niezbędne do jego naprawy czynności miały taki charakter, aby mogły zostać wykonane wyłącznie w serwisie autoryzowanym. Można dodać, że powód – niezależnie od uwag pozwanego – sam przedłożył faktury, jakie miały pochodzić od firmy zlokalizowanej w J., czyli nie zależało mu na naprawie w (...). Stąd też za niezbędne, ale i wystarczające, należy uznać koszty uwzględniające stawki robocizny stosowane w serwisach samochodowych w O..

Zatem koszty naprawy stanowiące szkodę po stronie powoda podlegającą naprawieniu wynoszą 141 987, 68 zł.

W świetle prawa niemieckiego, tak samo jak i według prawa polskiego, odszkodowanie za szkodę w postaci kosztów naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku wypadku przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, czy pojazd został naprawiony czy nie. Wysokość takich kosztów może zostać ustalona metodą kosztorysową.

Powód zażądał także zwrotu kosztów holowania uszkodzonego samochodu w wysokości 4 048 zł. Co do zasady tego rodzaju koszt stanowi szkodę wynikłą wskutek wypadku drogowego podlegającą naprawieniu w ramach ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu. W okolicznościach tej sprawy żądanie nie mogło jednakże zostać uwzględnione z uwagi na zgłoszenie roszczenia w walucie polskiej zamiast w euro. Powód dołączył do pozwu fakturę wystawioną przez firmę (...) w W., z której wynika, że zapłacił na jej rzecz 973,15 € netto. Brak jest podstaw prawnych do przeliczenia tej kwoty na złote. Zgodnie z § 244 ust. 1 BGB, jeżeli świadczenie płatne w kraju zostało określone w innej walucie niż euro, płatność może zostać wykonana w euro, chyba że płatność w innej walucie została wyraźnie uzgodniona. Przepis ten wyraża zasadę walutowości i wskazuje, że w razie określenia zobowiązania w innej walucie to dłużnikowi przysługuje uprawnienie do spełnienia świadczenia (zapłaty) w walucie obowiązującej w miejscu wykonania zobowiązania. Wierzyciel może domagać się wyłącznie spełnienia świadczenia w walucie oznaczonej w treści zobowiązania, wynikającej z jego źródła. Przepisy BGB nie przewidują natomiast sytuacji odwrotnej. Zobowiązanie wyrażone w euro winno zostać spełnione w euro. Skoro powód na terenie Niemiec wydatkował środki w euro na holowanie pojazdu, to tym samym poniósł szkodę o wartości wyrażonej w tej właśnie walucie i nie może żądać spełnienia świadczenia przeliczonego na inną walutę. To pozwany może, wedle swego uznania, zaspokoić powoda poprzez świadczenie równowartości w złotych polskich. W konsekwencji żądanie powoda zapłaty odszkodowania w kwocie 4 048 zł nie mogło zostać uwzględnione, albowiem powód nie poniósł szkody wyrażonej sumą pieniężną w złotych polskich w takiej wysokości.

Zasądzeniu na rzecz powoda winna zatem podlegać wyłącznie kwota 141 987, 68 zł należności głównej.

Według § 286 ust. 3 BGB dłużnik roszczenia pieniężnego popada w zwłokę, jeżeli nie spełni świadczenia w terminie 30 dni od dnia wymagalności i dostarczenia mu rachunku lub równoważnego dokumentu. Zgodnie zaś z § 288 ust. 1 BGB w zw. z § 247 ust. 1 i 2 BGB dług pieniężny jest oprocentowany w okresie zwłoki, zaś stopa procentowana wynosi rocznie 5 punktów procentowych powyżej stopy bazowej, jaką ogłasza Niemiecki Bank (...) na podstawie stopy procentowej Europejskiego Banku Centralnego.

Powód zgłosił szkodę dnia 27.06.2011 r., a zatem może domagać się odsetek zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 30.08.2011 r. Ponieważ powód zażądał odsetek ustawowych, nie precyzując bliżej tego określenia, Sąd oznaczył odsetki jako odsetki liczone według stopy procentowej wynoszącej 5 punktów procentowych ponad stopę bazową obowiązującą w Niemczech, nie więcej jednak niż w wysokości odsetek ustawowych obowiązujących w Polsce, mając na uwadze dyspozycję art. 321 kpc, tj. zakaz orzekania ponad żądanie objęte pozwem.

Ponieważ powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia, postępowanie w sprawie podlegało w tej części umorzeniu stosownie do art. 355 § 1 kpc.

W pozostałym zakresie powództwo o zapłatę należności głównej oraz odsetek, a także o ustalenie, podlegało oddaleniu.

Zgodnie z § 256 ust. 1 niemieckiego kodeksu postępowania cywilnego ( Zivilprozeßordnung – ZPO) powód może domagać się ustalenia stosunku prawnego, jeżeli ma w tym interes prawny. Jednakże niedopuszczalne jest rozdzielanie roszczenia o odszkodowanie, tj. dochodzenie odszkodowania za szkodę już zaistniałą oraz ustalenie odpowiedzialności za szkody nieujawnione lub szkody, których wartości nie da się jeszcze oszacować; w takiej sytuacji powód może domagać się albo ustalenia odpowiedzialności w całości albo odszkodowania za szkodę już powstałą i ujawnioną (zob. wyroki niemieckiego Federalnego Sądu Najwyższego – Bundesgerichtshof : z dnia 19.04.2016 r. – VI ZR 506/14, NJW-Spezial 2016, 361; z dnia 08.07.2003 r. – VI ZR 304/02, NJW 2003, 2827; z dnia 28.09.1999 r. – VI ZR 195/98, NJW 1999, 3774-3776; dostępne m.in. na stronie juris.bundesgerichtshof.de). Powód nie wskazał, jaka szkoda mogłaby wystąpić w przyszłości i w czym wyraża się jego interes prawny. Można dodać, iż z zeznań świadka M. K. i zdjęć wykonanych przez (...) S.A. wynika, że samochód został naprawiony i był następnie użytkowany, a zatem trudno dopatrzyć się możliwości powstania i ujawnienia się innego rodzaju szkody. Ponadto należy podzielić stanowisko wyrażone w sprzeciwie, iż ustalenie odpowiedzialności na przyszłość dotyczy szkody na osobie, a nie szkody na mieniu (treść przywołanych wyżej wyroków BGH wskazuje, że roszczenia o ustalenie odpowiedzialności za szkody jeszcze nieujawnione zgłaszane są w sprawach o naprawienie szkody na osobie wynikłej z wypadków lub błędów medycznych).

Wobec częściowego uwzględnienia żądania pozwu o kosztach procesu należało orzec ostatecznie zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc zasadą ich stosunkowego rozdzielenia.

Powód wygrał sprawę ostatecznie w 78, 73 % (uzyskał 141 987, 68 zł z żądanych 180 352, 30 zł), pozwany odpowiednio w 21, 27 %. Koszty procesu po stronie powoda objęły: opłatę od pozwu – 9 018 zł, wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na podstawie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych obowiązującego w dacie wniesienia pozwu – 3 600 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, zaliczkę wydatkowaną na koszty tłumaczenia załączników do pozwu – 1 220, 55 zł, zaliczkę na poczet kosztów opinii biegłego – 2 500 zł, tj. łącznie 16 355, 55 zł, z czego 78, 73 % wynosi 12 876, 72 zł. Koszty procesu po stronie pozwanego objęły: wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na podstawie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – 3 600 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, koszt tłumaczenia przysięgłego dokumentów złożonych przez pozwanego – 520 zł (k. 463) oraz zaliczki wydatkowane na koszty przeprowadzenia dowodów w trybie pomocy prawnej (przesłuchanie świadków przed sądami niemieckimi) – 2 298, 63 zł, tj. łącznie 6 435, 63 zł, z czego 21, 27 % wynosi 1 368, 86 zł. Różnica między wskazanymi kwotami wynosi 11 507, 86 zł i podlega zasądzeniu na rzecz powoda.

Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o przyznanie mu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, albowiem nie uzasadnia tego ani nakład pracy pełnomocnika ani stopień skomplikowania sprawy. Pomimo pojawienia się w sprawie elementu transgranicznego, sprawa nie jest skomplikowana faktycznie ani prawnie, przeciwnie stanowi typową sprawę o odszkodowanie za zdarzenie komunikacyjne. Składnika kosztów celowych po stronie pozwanego nie stanowi także opłata sądowa od sprzeciwu, albowiem zgodnie z art. 348 kpc koszty sprzeciwu ponosi pozwany, choćby wyrok zaoczny został następnie uchylony. Gdyby pozwany złożył odpowiedź na pozew w zakreślonym mu terminie 30 dni, nie doszłoby do wydania wyroku zaocznego i powstania w ogóle po jego stronie kosztu procesu w postaci wskazanej opłaty.

W konsekwencji powyższych rozważań Sąd – działając na podstawie art. 496 kpc:

I. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok zaoczny:

a) w punkcie I co do kwoty 141 987, 68 zł należności głównej wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi według stopy procentowej wynoszącej 5 punktów procentowych ponad stopę bazową obowiązującą w Niemczech, nie więcej jednak niż w wysokości odsetek ustawowych obowiązujących w Polsce, za okres od dnia 30.08.2011 r. do dnia zapłaty,

b) w punkcie III co do kwoty 11 507, 86 zł kosztów procesu,

c) w punkcie IV w zakresie wskazanym powyżej;

II. uchylił zaskarżony wyrok zaoczny w pozostałym zakresie oraz:

a) umorzył postępowanie w sprawie co do kwoty 16 199, 99 zł należności głównej wraz z liczonymi od niej odsetkami od dnia 30.08.2011 r. do dnia zapłaty,

b) oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Na podstawie art. 113 uksc w zw. z art. 100 kpc nieopłacone koszty sądowe obejmujące: nadwyżkę wynagrodzenia przyznanego biegłemu M. S. nad zaliczką powoda – 1 391, 66 zł oraz wynagrodzenie przyznane tłumaczowi A. D. – 851 zł + 115 zł, tj. łącznie 2 357, 66 zł, obciążają strony w tym samym stosunku: pozwanego w 78, 73 %, tj. w kwocie 1 856, 19 zł, powoda zaś w 21, 27 %, tj. w kwocie 501, 47 zł. Powód uiścił zaliczkę na koszty tłumaczenia w kwocie 2 000 zł, z czego wydane zostało – 1 220, 55 zł, zatem pozostaje 779, 45 zł, podlegające zaliczeniu na poczet nałożonego zobowiązania. Pozwany uiścił zaliczki na koszty tłumaczenia w kwotach 2 000 zł (30.12.2014 r.) oraz 2 000 zł (12.08.2015 r.), z czego wydane zostało 2 298, 63 zł, zatem pozostaje 1 701, 37 zł, podlegające zaliczeniu na poczet nałożonego zobowiązania.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.