Wyrok z dnia 2006-12-20 sygn. III KK 398/06

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KK 398/06

W Y R O K

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2006 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący)

SSN Antoni Kapłon (sprawozdawca) SWSO del. do SN Tomasz Artymiuk

Protokolant Teresa Jarosławska

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Krzysztofa Parchimowicza

w sprawie 1. K. D. oskarżonego z art. 270 § 1 k.k. i innych, 2. A. L. i A. D. oskarżonych z art. 270 § 1 k.k.

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 20 grudnia 2006 r.,

kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego - na niekorzyść (PR V […]) od wyroku Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 19 kwietnia 2006 r., sygn. akt IV K 1167/05

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Garwolinie.

U Z A S A D N I E N I E

K. D. oskarżony został o to, że:

„I. w dniu 14.03.2005 r. w G. woj. [...], posługując się jako autentyczną sfałszowaną deklaracją PCC-1, dot. umowy kupna - sprzedaży ciągnika rolniczego W. nr rej. […] wyłudził poświadczenie nieprawdy poprzez podstępne wprowadzenie w błąd pracownika Urzędu Skarbowego w Garwolinie w ten sposób, że wiedząc o tym, iż właściciel ww. ciągnika K. L. nie żyje i deklaracja PCC-1 dot. umowy kupna - sprzedaży tego ciągnika została podpisana przez inną osobę, przedłożył tę deklarację w Urzędzie Skarbowym w Garwolinie celem dokonania opłaty skarbowej od zawartej umowy”, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

„II. w dniu 31.03.2005 r. w G., woj. [...] posługując się jako autentyczną sfałszowaną umową kupna - sprzedaży ciągnika rolniczego W. nr rej. […] wyłudził poświadczenie nieprawdy poprzez podstępne wprowadzenie w błąd pracownika Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w Garwolinie w ten sposób, że wiedząc o tym, że właściciel tego ciągnika K. L. nie żyje spisał umowę kupna - sprzedaży tego pojazdu z jego synem A. L., który podpisał się na niej za swojego ojca, a następnie umowę tę przedłożył w Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego w Garwolinie celem dokonania zarejestrowania zakupionego ciągnika na siebie”, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

A. L. oskarżony został o to, że „w dniu 1 marca 2005 r. w P. woj. [...] dokonał sfałszowania umowy kupna – sprzedaży ciągnika rolniczego W. nr rej. […] w ten sposób, że wiedząc, iż sprzedający ten ciągnik K. L. będący jego ojcem nie żyje, spisał umowę kupna – sprzedaży tego pojazdu z K. D., podpisując się na tej umowie za swojego ojca”, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 270 § 1 k.k.

A. D. została oskarżona o to, że „w dniu 14 marca 2005 r. w m. S. gm. P., woj. [...] dokonała sfałszowania deklaracji PCC-1 dot. umowy kupna – sprzedaży ciągnika rolniczego W. nr rej. […], który zakupił jej mąż K. D. w ten sposób, że widząc, iż sprzedający ten ciągnik K. L. nie żyje, podpisała się za niego na tej deklaracji”, tj. o popełnienie przestępstwa z art. 270 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Garwolinie, wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2006 r., sygn. akt: IV K 1167/05, na podstawie art. 66 § 1 i 3 k.k. i art. 67 § 1 k.k. postępowanie karne wobec wszystkich trojga oskarżonych, o wyżej opisane czyny, warunkowo umorzył na okres próby 2 lat.

Na podstawie art. 67 § 3 k.k. orzekł świadczenie pieniężne na rzecz F. na cel związany ze zmniejszeniem szkód wyrządzonych działalnością przestępczą od oskarżonych: A. L. i A. D. w kwocie po 400 (czterysta) złotych, zaś od oskarżonego K. D. w kwocie 600 (sześćset) złotych.

Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 27 kwietnia 2006 roku.

Został on zaskarżony kasacją Prokuratora Generalnego – na niekorzyść (sygn. PR V […]), w której zarzucono rażące i mające wpływ na treść wyroku naruszenie prawa materialnego, a to art. 66 § 3 k.k. poprzez warunkowe umorzenie postępowania prowadzonego przeciwko oskarżonym o popełnienie przestępstwa zagrożonego karą do 5 lat pozbawienia wolności, pomimo braku ku temu ustawowych warunków przewidzianych w wymienionym wyżej przepisie. W oparciu o tak sformułowany zarzut autor kasacji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Garwolinie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja jest zasadna.

Zaskarżony wyrok zapadł z rażącą obrazą art. 66 § 3 k.k.

Na wstępie przypomnieć wypada, że przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Sąd może umorzyć warunkowo postępowanie karne, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 66 § 1 k.k., przy czym nie stosuje się tej instytucji do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 3 lata pozbawienia wolności.

Wyjątek od tej zasady przewidziany jest w art. 66 § 3 k.k., który to przepis daje możliwość warunkowego umorzenia postępowania także do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Muszą wszakże zaistnieć przesłanki w tymże przepisie określone (oczywiście przy założeniu spełnienia przesłanek ogólnych statuowanych – jak już wspomniano – w art. 66 § 1 k.k.).

Chodzi tutaj o następujące wypadki: a) pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, b) sprawca naprawił szkodę, lub c) pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody. Aby omawiany przepis mógł znaleźć zastosowanie, musi być spełniona choć jedna z tych trzech przesłanek.

Przechodząc na grunt sprawy niniejszej, to należy z całą mocą podkreślić, że żadna z owych sytuacji nie zaistniała. Sąd Rejonowy w Garwolinie na rozprawie w dniu 27 grudnia 2005 r. (k. 88 akt głównych sprawy) stwierdził z urzędu, że pokrzywdzonym w rozpoznawanej sprawie jest Urząd Skarbowy w Garwolinie, zarządzając powiadomienie go o posiedzeniu w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania w dniu 19 kwietnia 2006 r. Do chwili ogłoszenia cyt. wyżej wyroku, nie doszło do żadnych czynności pomiędzy oskarżonymi a przedstawicielami Urzędu Skarbowego w Garwolinie, które nosiłyby charakter pojednania. Z uwagi na charakter przestępstw zarzucanych oskarżonym, a tym samym braku szkody, nie może być w ogóle mowy o jej naprawieniu lub uzgodnieniu sposobu takiego naprawienia.

Z tych przyczyn nie było żadnych podstaw do zastosowania art. 66 § 3 k.k., a co za tym idzie, do warunkowego umorzenia postępowania.

Na marginesie jako zasadna jawi się konstatacja, że w realiach niniejszej sprawy Sąd Rejonowy w Garwolinie nietrafnie uznał za pokrzywdzonego Urząd

Skarbowy w tymże mieście. Punktem wyjścia winien być tu przepis art. 49 § 1 k.p.k., który określa, że pokrzywdzonym może być osoba fizyczna lub prawna, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Dalej należy rozważyć charakter przestępstw zarzucanych oskarżonym (art. 270 § 1 i 272 k.k.). Przedmiotem ochrony tych przepisów jest dobro prawne ogólnej natury, a to wiarygodność dokumentu. W takiej zatem sytuacji wspomniany Urząd Skarbowy w Garwolinie nie ma statusu pokrzywdzonego (zob. uchwała SN z dnia 30 września 2003 r., I KZP 19/03, OSNKW 2003, z. 9-10, poz. 78, Kodeks karny. Komentarz pod red. A. Zolla, część ogólna, t. I, str. 1000-1002, Warszawa 2004).

W tym stanie rzeczy, uwzględniając kasację, należało zaskarżony wyrok uchylić, a sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Garwolinie do ponownego rozpoznania.