Postanowienie z dnia 2022-01-27 sygn. III OZ 21/22

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca: Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Burmistrza [...] na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 18 listopada 2021 r. sygn. akt II SO/Gd 19/21 o wymierzeniu na wniosek Stowarzyszenia [...] z siedzibą w [...] grzywny Burmistrzowi [...] z powodu nieprzekazania skargi dotyczącej udostępnienia informacji publicznej postanawia: oddalić zażalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku postanowieniem z dnia 18 listopada 2021 r. sygn. akt II SO/Gd 19/21, po rozpoznaniu sprawy z wniosku Stowarzyszenia [...] z siedzibą w [...] o wymierzenie grzywny Burmistrzowi [...] z powodu nieprzekazania skargi dotyczącej udostępnienia informacji publicznej – w punkcie 1 wymierzył grzywnę Burmistrzowi [...] w wysokości 5.000 zł; w punkcie 2 zasądzić od Burmistrza [...] na rzecz wnioskodawcy kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że w dniu [...] kwietnia 2021 r. skarżące Stowarzyszenie zwróciła się do organu z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej. Organ pismami z dnia [...] kwietnia, [...] maja oraz [...] czerwca 2021 r. udzielał Stowarzyszeniu wymijających odpowiedzi. W związku z brakiem udzielenia żądanej informacji w dniu [...] lipca 2021 r. Stowarzyszenie przesłało do Burmistrza skargę na bezczynność. Jednakże na dzień złożenia wniosku, Stowarzyszenie nie otrzymało żadnego pisma z Sądu, które świadczyłoby o skierowaniu sprawy do rozpoznania, a z informacji pozyskanych od pracownika Sądu uzyskano informację, że Sąd nie otrzymał skargi i akt sprawy.

Zarządzeniem Przewodniczącej Wydziału z dnia 8 września 2021 r. wezwano Burmistrza do przesłania w terminie 7 dni odpowiedzi na wniosek w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną, kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym oraz akt sprawy (korespondencji prowadzonej między stronami). Wobec braku odpowiedzi na powyższe wezwanie Przewodnicząca Wydziału ponownie, zarządzeniem z 13 października 2021 r., wezwała Burmistrza [...] do złożenia odpowiedzi na wniosek oraz przesłania akt sprawy w terminie 7 dni. Zarządzenie to, doręczone 14 października 2021 r., do dnia rozpoznania wniosku nie zostało przez organ wykonane, ani też organ w żaden sposób do niego się nie odniósł.

Z uwagi na powyższe Sąd Wojewódzki uznał wniosek o ukaranie organu grzywną za uzasadniony. Rozpoznając sprawę Sąd ten wziął pod uwagę, że opóźnienie w przekazaniu skargi do sądu na dzień złożenia wniosku wynosiło prawie 4 miesiące oraz że trwa ono nadal. Oznacza to, że na dzień orzekania organ wielokrotnie przekroczył termin, o którym mowa w art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 2176) – dalej: "u.d.i.p.". Co więcej, organ zignorował wystosowane do niego przez Sąd dwukrotnie wezwania o udzielenie odpowiedzi na wniosek oraz przesłanie akt sprawy, co uniemożliwiało uwzględnienie jakichkolwiek okoliczności usprawiedliwiających zwłokę w przekazaniu skargi. Sąd ustalając wysokość grzywny musiał mieć też na uwadze charakter sprawy będącej przedmiotem skargi, która nie została mu przekazana. W związku z tym, w ocenie Sądu meriti grzywna w wysokości 5.000 zł powinna stanowić dostateczną represję za brak aktywności w realizacji spoczywającego na organie obowiązku ustawowego przekazania skargi do sądu administracyjnego, szczególnie wobec postawy organu ignorującego również wezwania Sądu do wypełnienia obowiązku przekazania akt sprawy. Kwota wymierzonej grzywny uwzględnia zarówno czas i charakter uchybienia, w tym fakt, że zaniechanie organu stanowi przeszkodę do rozpoznania skargi Stowarzyszenia, a więc uniemożliwia realizację konstytucyjnego prawa do sądu.

W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, na podstawie art. 55 § 1 w zw. z art. 21 pkt 1 u.d.i.p. orzekł jak w pkt 1 sentencji postanowienia. O kosztach postępowania orzeczono w pkt 2 sentencji postanowienia na podstawie art. 200 w zw. z art. 64 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) – dalej: "P.p.s.a." i art. 205 § 1 P.p.s.a., zasadzając od organu na rzecz wnioskodawcy zwrot kwoty 100 zł , tytułem uiszczonego wpisu od wniosku.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł Burmistrz [...]. Zaskarżając je w całości zarzucił naruszenie art. 55 § 1 P.p.s.a. w związku z art, 154 § 6 P.p.s.a. mające wpływ na wynik sprawy, polegające na przyjęciu, że Sąd wymierza grzywnę w sytuacji gdy organ nie ponosi winy za nieprzekazanie skargi wnioskodawcy z dnia 8 lipca 2021 r., ze względu na okoliczności od niego niezależne, zwłaszcza w sytuacji, gdy wymierzenie grzywny nie jest obligatoryjne, a nadto Sąd w przedmiotowej sprawie wymierzył grzywnę w kwocie nie adekwatnej do specyfiki, charakteru i przyczyn uchybienia.

W oparciu o powyższy zarzut organ wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, ewentualnie o zmianę poprzez obniżenie wymierzonej grzywny do mniejszych rozmiarów oraz zasądzenie na rzecz organu kosztów postępowania według norm przepisanych. Jednocześnie na podstawie art. 106 § 3 P.p.s.a. organ wniósł o przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów: rejestr wydanych delegacji służbowych w 2021 r. oraz lista obecności pracowników Urzędu Miejskiego w [...] w miesiącu wrześniu.

W uzasadnieniu zażalenia organ wskazał przede wszystkim, że brak odpowiedzi ze strony Burmistrza [...] nie jest wyrazem lekceważenia i bagatelizowania postanowień Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku oraz skarżącego Stowarzyszenia. W toku wymiany korespondencji pomiędzy organami doszło do wielu uchybień i niefortunnych pomyłek. Intencją Burmistrza [...], jako przedstawiciela organu, do którego skierowany został wniosek Stowarzyszenia, w żadnym razie nie był uporczywy brak udzielania odpowiedzi wnioskodawcy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Stosownie do treści art. 54 § 1 P.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Organ przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia (art. 54 § 2 P.p.s.a.).

Zgodnie natomiast z art. 21 pkt 1 u.d.i.p. do skarg rozpatrywanych w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, z tym, że przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi.

Przepis art. 55 § 1 P.p.s.a. stanowi zaś, że w razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2 ww. ustawy, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 tej ustawy, tj. do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że dla wymierzenia grzywny za nieprzekazanie w terminie skargi do sądu administracyjnego irrelewantne jest to, z jakiego powodu skarga nie została przez organ przekazana do sądu w terminie, tym bardziej, że organ był dwukrotnie wzywany przez Sąd Wojewódzki do nadesłania odpowiedzi na wniosek Stowarzyszenia wraz z aktami sprawy. Grzywna wymierzana na podstawie art. 55 § 1 P.p.s.a. ma m.in. funkcję dyscyplinującą, a znajduje swoją podstawę faktyczną w samym fakcie nieprzekazania w terminie skargi do sądu administracyjnego przez podmiot, do którego wpłynęła i przeciwko któremu jest skierowana. Podmiot musi zatem przekazać skargę w terminie nakreślonym w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publiczne.

Co zaś się tyczy kwestii wysokości nałożonej grzywny to przepisy prawa umożliwiały wymierzenie jej w wysokości określonej w art. 154 § 6 P.p.s.a., tj. do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Trudno tym samym zgodzić się z organem, że Sąd Wojewódzki wymierzając grzywnę w wysokości oscylującej na poziomie jednego miesięcznego wynagrodzenia przepis ten zastosował dowolnie i bez rozważenia okoliczności faktycznych sprawy. Zasadnie Sąd pierwszej instancji wskazał przy tym, że wysokość grzywny powinna stanowić w okolicznościach przedmiotowej sprawy dostateczną represję za brak aktywności w realizacji spoczywającego na organie obowiązku ustawowego przekazania skargi do sądu administracyjnego, szczególnie wobec postawy organu ignorującego wezwania Sądu do wypełnienia obowiązku przekazania akt sprawy. Kwota wymierzonej grzywny uwzględnia zarówno czas i charakter uchybienia, w tym fakt, że zaniechanie organu stanowi przeszkodę do rozpoznania skargi Stowarzyszenia, a więc uniemożliwia realizację konstytucyjnego prawa do sądu.

Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a.