Postanowienie z dnia 2021-12-02 sygn. III OZ 1012/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Rafał Stasikowski po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia S. G. 4 Ż. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 czerwca 2021 r. sygn. akt II SO/Kr 6/21 o wymierzeniu grzywny z powodu nieprzekazania sądowi skargi w sprawie z wniosku P.M. o wymierzenie grzywny S. G. 4 Ż. w Z. z powodu nieprzekazania skargi sądowi postanawia: oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2021 r., sygn. akt II SO/Kr 6/21 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wymierzył S. G. 4 Ż. w Z. grzywnę w wysokości 5000 zł (pkt. 1 sentencji) oraz zasądził od S. G. 4 Ż. w Z. na rzecz P.M. kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt. 2 sentencji).

W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że pismem z dnia [...] kwietnia 2021 r. P.M., załączając kopie: skargi na bezczynność, wniosku o udostępnienie informacji publicznej i wniosku o wymierzenie grzywny z [...] lutego 2020 roku, złożył wniosek o ponowne wymierzenie grzywny S. G. 4 Ż. w Z. oraz o zasądzenie kosztów, wobec nieprzekazania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie skargi na bezczynność w przedmiocie dostępu do informacji publicznej, która to skarga została złożona dnia [...] stycznia 2020 r. Wnioskodawca podał, że mimo ukarania grzywną S. G. 4 Ż. w Z. postanowieniem z dnia 10 grudnia 2020 roku sygnatura akt II SO/Kr 2/20, Stowarzyszenie nadal nie przekazało skargi.

Sąd I instancji podniósł, że w przedmiotowej sprawie niesporne jest, iż Stowarzyszenie mimo wymierzenia mu już grzywny za nieprzekazanie skargi, nadal z obowiązku się nie wywiązało, mimo że od dnia złożenia skargi minęło prawie półtora roku, a od daty wymierzenia grzywny ponad pół roku. Orzeczenie to jest prawomocne.

W zakresie wysokości grzywny wskazano, że skarżony podmiot nie przekazał skargi mimo znacznego upływu czasu, ukarania już grzywną i nie reaguje na ponowny wniosek w tym przedmiocie. Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie okoliczności sprawy wskazują, że nieprzekazanie skargi wynika ze złej woli Stowarzyszenia. Sąd ten ocenił, że orzeczona grzywna w wysokości 5000 zł, mając na uwadze maksymalne progi zawarte w art. 154 § 6 w zw. z art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej: p.p.s.a.), przytoczone okoliczności, a także możliwość wymierzenia jej ponownie, będzie spełniać cele, dla jakich winna być orzekana, zarówno cechując się adekwatną karą za konkretne wyżej opisane zaniechanie, jak i skutkować będzie prewencyjnie na przyszłość w celu usunięcia zaniechania w przedmiocie przekazania skargi, odpowiedzi na skargę i akt administracyjnych.

W zażaleniu na powyższe postanowienie Stowarzyszenie wniosło o jego uchylenie, wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu ze znajdujących się w aktach sprawy o sygn. akt: II SO/Kr 2/20 dokumentów w postaci: pisma skarżącego z dnia [...].10.2020 r. (data stempla pocztowego - [...] maja 2021 r.) wraz z załącznikiem w postaci odpisu skargi; pisma WSA w Krakowie z dnia [...] czerwca 2021 r., sygn. akt: II SO/Kr 2/20; pisma skarżącego z dnia [...] czerwca 2021 r. kierowanego do sygn. akt: II SO/Kr 2/20 oraz sygn. akt: II SO/Kr 6/21 - na okoliczność treści tych dokumentów, a w szczególności na fakt, że skarżący złożył odpowiedź na wniosek o wymierzenie grzywny z dnia [...] kwietnia 2021 r. wraz z odpisem skargi, skierowany błędnie do sygnatury akt poprzedniej sprawy o wymierzenie grzywny. W zażaleniu zawarto również wniosek o zwrot kosztów postępowania.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono oparcie rozstrzygnięcia na błędnie ustalonym stanie faktycznym przez przyjęcie, że skarżący nie wykonał obowiązku przedłożenia skargi w sytuacji, gdy odpis tej skargi został wysłany do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie jako załącznik do pisma datowanego na dzień "[...].10.2021 r.", data stempla pocztowego [...] maja 2021 r., do błędnej sygn. akt: II SO/Kr 2/20 zamiast do sygn. akt: II SO/Kr 6/21, co miało wpływ na treść wydanego w sprawie rozstrzygnięcia.

Skarżąca podniosła, że wobec doręczenia wniosku o ponowne ukaranie grzywną, Stowarzyszenie złożyło odpowiedź na wniosek załączając jednocześnie odpis skargi. Odpowiedź na wniosek była dotknięta oczywistymi omyłkami, bowiem skarżąca wskazała w treści błędną sygnaturę akt sprawy, tj. powołała sygnaturę sprawy poprzedniej, czyli II SO/Kr 2/20, zamiast właściwej II SO/Kr 6/21, pozostawiła na piśmie także błędną datę - [...] października 2020 r., mimo że zostało pismo sporządzone w dacie [...] maja 2021 r. i tego dnia nadane listem poleconym na adres Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (data stempla pocztowego potwierdza tę okoliczność). Stowarzyszenie wskazało, że wraz z pismem tym został przedłożony odpis skargi jako załącznik do pisma. Skarżąca nie była świadoma pozostawienia na piśmie błędnej, bo dotyczącej poprzedniej sprawy sygnatury akt, ani także błędnej daty. O fakcie omyłki powzięła informację dopiero w chwili doręczenia Stowarzyszeniu pisma z WSA w Krakowie z dnia [...] czerwca 2021 r., doręczonego w dniu [...] czerwca 2021 r., w odpowiedzi na pismo z dnia "[...].10.2021" ([...] maja 2021 r. - data stempla pocztowego), w którym Sąd powiadomił Stowarzyszenie, że w przedmiotowej sprawie sygn. II SO/Kr 2/20 nie ekspediował żadnego wezwania datowanego na dzień [...] maja 2021 r., a w związku z tym wskazana korespondencja została dołączona do akt sprawy.

Skarżąca podniosła, że wobec takiej informacji w odpowiedzi na pismo WSA w Krakowie z dnia [...] czerwca 2021 r., sygn. akt: II SO/Kr 2/20 w dniu [...] czerwca 2021 r. wysłała pismo do WSA w Krakowie, powołując w jego treści sygn. akt sprawy II SO/Kr 2/20 oraz II SO/Kr 6/21 i wyjaśniła, że doszło do omyłkowego pozostawienia w treści pisma sygnatury akt sprawy poprzedniej i wnioskowała o przekazanie dokumentu wraz z załącznikami do właściwej sprawy o sygn. II SO/Kr 6/21. Pismo to musiało wpłynąć do sądu już po dacie wydania zaskarżonego postanowienia. Niemniej jednak z uwagi na fakt złożenia odpowiedzi na wniosek o wymierzenie kary grzywny z dnia [...] kwietnia 2021 r., doręczony w dniu [...] maja 2021 r., stowarzyszenie złożyło, wbrew ustaleniom Sądu I Instancji odpowiedź zawierającą wyjaśnienie braku spełnienia obowiązku z art. 54 § 2 p.p.s.a. wraz z odpisem skargi.

Stowarzyszenie oceniło, że błędna sygnatura akt wskazana w odpowiedzi nie może przesądzać o braku woli wykonania wezwania Sądu, a tym samym uzasadniać wymierzenie skarżącemu grzywny w sytuacji, kiedy skarżąca swój obowiązek w terminie wykonała.

Skarżąca oceniła również, że wymierzona grzywna w kwocie 5000 zł jest grzywną rażąco dolegliwą, przewyższającą możliwości finansowe Stowarzyszenia, które nie dysponuje środkami własnymi, a jedynie publicznymi.

Stowarzyszenie wniosło także o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia przedmiotowego zażalenia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Organ przekazuje skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia (art. 54 § 2 p.p.s.a.).

W rozstrzyganej sprawie skarga na bezczynność dotyczy udostępnienia informacji publicznej, a w myśl art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429 ze zm., dalej: u.d.i.p.) przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi. Przepis art. 21 pkt 1 u.d.i.p. stanowi lex specialis w stosunku do przepisu art. 54 § 2 p.p.s.a.

W razie niezastosowania się przez organ do obowiązku przekazania w terminie skargi, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a.. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. (art. 55 § 1 p.p.s.a.). Grzywna, o jakiej mowa w art. 55 § 1 p.p.s.a. ma charakter mieszany tj. dyscyplinująco - restrykcyjny, a wyłączną, materialnoprawną przesłanką wymierzenia tejże grzywny jest niewypełnienie obowiązku przekazania skargi wraz z odpowiedzią na skargę i aktami administracyjnymi do sądu. Zgodnie z art. 55 § 1 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a., grzywna może zostać wymierzona do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 9 lutego 2021 r. (M. P. z 2021 r. poz. 137), przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2020 r. wyniosło 5.167,47 zł, zatem górna granica grzywny wymierzanej na podstawie art. 55 § 1 p.p.s.a. wynosi 51.674,70 zł.

Obowiązkiem stowarzyszenia było przekazanie skargi na bezczynność najpóźniej do dnia [...] stycznia 2020 r., a to w związku z wpłynięciem skargi do stowarzyszenia w dniu [...] stycznia 2020 r. W skutek braku realizacji tego obowiązku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wymierzył skarżącej grzywny (vide postanowienie z 10 grudnia 2020 r., sygn. akt II SO/Kr 2/20). Po wymierzeniu grzywny stowarzyszenie nadał pozostawało w bezczynności. Odpis skargi przekazano dopiero pismem z dnia [...] maja 2021 r. Od daty doręczenia prawomocnego postanowienia o wymierzeniu grzywny ([...] grudnia 2020 r., vide k. 38 akt sprawy II SO/Kr 2/20) do czasu przekazania skargi (pismo z [...] maja 2021 r., vide k. 74 akt sprawy II SO/Kr 2/20) upłynęło tym samym 4 miesiące i 27 dni. Istotne jest także to, iż nastąpiło to dopiero po doręczeniu stowarzyszeniu wezwania do złożenia odpowiedzi na ponowny wniosek o wymierzenie grzywny, z czego należy wyprowadzić wniosek, że gdyby nie wezwanie Sądu to stowarzyszenie dalej nie wykonałoby swojego obowiązku. Świadczy to o wysokim stopniu ignorancji obowiązków prawnych po stronie skarżącego. Nie jest wykluczone, iż bezczynność mogła być przejawem złej woli. Brak jest tym samym podstaw do przyjęcia, iż stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony prawidłowo.

Wbrew twierdzeniom zażalenia cele dyscyplinująco - restrykcyjne wypełni w sposób właściwy kwota grzywny wynosząca 5000 złotych. Pierwsza kwota grzywny nie spełniła swoich celów. W związku z tym, iż jest to już drugie postępowanie w sprawie niewykonania przez Stowarzyszenie obowiązków wynikających z art. 54 § 2 p.p.s.a., zasądzona kwota jest adekwatna do skali naruszeń obowiązków prawnych przez stowarzyszenie i odpowiednia dla zagwarantowania prawidłowego przebiegu postępowania sądowoadministracyjnego. Mając na uwadze powyższe prawidłowo Sąd I instancji przyjął, że zaistniały podstawy do wymierzenia grzywny na podstawie 55 § 2 p.p.s.a..

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.