Wyrok z dnia 2021-11-30 sygn. III OSK 4340/21

Numer BOS: 2224649
Data orzeczenia: 2021-11-30
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny

Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:

III OSK 4340/21 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2021-11-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-03-04
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Olga Żurawska - Matusiak
Przemysław Szustakiewicz /sprawozdawca/
Tamara Dziełakowska /przewodniczący/
Symbol z opisem
6480
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
III SAB/Gl 176/20 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2020-10-27
Skarżony organ
Inspektor Nadzoru Budowlanego
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i stwierdzono, że organ dopuścił się bezczynności, która nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, umorzono postępowanie sądowe
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 149 § 1 pkt 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska Sędziowie: Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) Sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W.J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 października 2020 r., sygn. akt III SAB/Gl 176/20 w sprawie ze skargi W.J. na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok i stwierdza, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] dopuścił się bezczynności w rozpoznaniu wniosku z dnia 15 czerwca 2020 r.; 2. stwierdza, że bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. umarza postępowanie sądowe w zakresie zobowiązania Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] do rozpatrzenia wniosku z dnia 15 czerwca 2020 r.; 4. zasądza od Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] na rzecz W.J. kwotę 1037 (jeden tysiąc trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 27 października 2020 r., sygn. akt III SAB/Gl 176/20, oddalił skargę W.J. na bezczynność Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej. W uzasadnieniu wskazano na następujący stan faktyczny i prawny sprawy:

Wnioskiem z dnia 15 czerwca 2020 r. skarżący zwrócił się do organu o udostępnienie informacji publicznej, dotyczącej kompetencji osób, które z ramienia organu w jakikolwiek sposób uczestniczą w postępowaniach administracyjnych, prowadzonych w stosunku do nieruchomości przy ul. [...] w T., gdzie skarżący jest współwłaścicielem nieruchomości, w szczególności czy posiadają uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie oraz jaki kierunek studiów ukończyły i kiedy. Skarżący wnosił o podanie informacji w sposób umożliwiający zidentyfikowanie osób z posiadanymi uprawnieniami (kompetencjami). Wniosek został złożony za pośrednictwem platformy ePUAP.

W odpowiedzi na wniosek pismem z dnia 24 czerwca 2020r., organ wskazał, że jest organem administracji rządowej I instancji w sprawach nadzoru budowlanego i działa na postawie ustawy Prawo budowlane. Wykonuje swoje zadania przy pomocy powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego. Pracownicy powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego wchodzą w skład korpusu służby cywilnej. PINB zgodnie z przepisami musi posiadać wykształcenie wyższe, uprawnienia budowlane bez ograniczeń oraz staż pracy minimum 5 lat. Wskazał, iż PINB posiada wykształcenie wyższe budowlane oraz stosowne uprawnienia budowlane. Pracownicy zaś PINB [...] posiadają zgodne z wymogami przepisów wymagane kwalifikacje do zajmowanego stanowiska.

Pismem z dnia 1 lipca 2020 r. skarżący przesłał ponaglenie do organu zaznaczając, iż otrzymane pismo nie stanowi załatwienia jego wniosku o udzielenie informacji publicznej, o wskazanie kompetencji poszczególnych (oznaczonych z imienia i nazwiska) pracowników PINB [...], podanie czy posiadają uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, jakie studia ukończyły oraz kiedy. Podkreślił, iż uzupełniając w ten sposób wniosek z dnia 15 czerwca 2020 r. wyraźnie wskazał, iż dotyczy on podania informacji publicznej.

Pismem z dnia 14 lipca 2020 r. PINB wezwał skarżącego do wskazania szczególnej istotności dla interesu publicznego udzielenia przetworzonej informacji publicznej podkreślając, iż powinien wykazać nie tylko, że jest ona ważna dla dużego kręgu potencjalnych odbiorców, ale również, że jej uzyskanie stwarza realną możliwość wykorzystania uzyskanych danych dla poprawy funkcjonowania organów administracji i lepszej ochrony interesu publicznego. Jednocześnie, wyznaczył nowy termin na rozpatrzenie wniosku do 14 sierpnia 2020 r.

Skarżący w piśmie z dnia 18 lipca 2020 r. nadesłanym za pośrednictwem platformy ePUAP wskazał, iż PINB zobowiązał go do wykonywania opinii technicznych i wymaga, aby były sporządzane przez osoby z konkretnymi uprawnieniami w zakresie budownictwa, zaś po ich złożeniu - jeżeli ich treść organowi nie odpowiada - nakłada obowiązek sporządzania kolejnych. Jego zamiarem jest zatem ustalenie, czy organ zatrudnia osoby z kompetencjami równymi specjalistom, których pracę ocenia, a kwestia ta ma kluczowe znaczenie dla interesu publicznego, który wyraża się m.in. postulatem profesjonalizacji pracowników korpusu służby cywilnej.

Następnie w dniu pismem z dnia 16 lipca 2020 r. skarżący złożył skargę na bezczynność organu w sprawie udostępnienia informacji publicznej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podnosząc, że w piśmie z dnia 1 lipca 2020 r. nawiązującym do wniosku z dnia 15 czerwca 2020 r. skarżący domagał się udzielenia informacji publicznej przetworzonej, zwracając się o udzielenie informacji o kompetencjach osób, które z ramienia organu w jakikolwiek sposób uczestniczą w postępowaniach administracyjnych prowadzonych w stosunku do nieruchomości przy ul. [...] w T., lecz nie wykazał szczególnie istotnego interesu publicznego, który uzasadniałby udzielenie informacji publicznej we wnioskowanym zakresie. Organ wskazał, iż prowadzonych było i jest wiele postępowań w różnych sprawach dotyczących budynku usytuowanego na ww. nieruchomości, a współwłaściciele w czasie istnienia obiektu zmieniali się. Organy nadzoru budowlanego nie prowadzą rejestrów spraw prowadzonych dla budynku pod określonym adresem, więc w takim przypadku udzielenie odpowiedzi stanowiłoby informację przetworzoną, z uwagi na konieczność przeprowadzenia kwerendy wszystkich posiadanych rejestrów, a następnie akt postępowań. Dopiero w piśmie z dnia 18 lipca 2020 r. skarżący uszczegółowił żądanie co skutkowało tym, iż organ rozpatrzył wniosek w zakresie spraw obecnie prowadzonych dotyczący instalacji zabudowanych w budynku przy ul. [...] w T. i dotyczących współwłasności skarżącego. Pismem z dnia 12 sierpnia 2020 r. organ udzielił wnioskodawcy odpowiedzi na jego wniosek o treści: niżej wymienieni pracownicy brali i biorą udział w postępowaniach administracyjnych obecnie prowadzonych w tutejszym organie dotyczących instalacji zabudowanych w budynku przy ul. [...] w T.:

• Pani W.B. ukończyła w 1977 r. studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki [...] i posiada uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,

• Pani T.S. - ukończyła Policealne Studium Zawodowe [...] w 1981r., posiada tytuł technika budowlanego,

• Pani A.S. ukończyła w1996 r. studia na Wydziale Budownictwa Politechniki [...] i posiada uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,

• Pan W.G. ukończył w 1991 r. studia na Wydziale Budownictwa Politechniki [...] i posiada uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie’’.

Powołanym na wstępie wyrokiem, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej jako "P.p.s.a.") uznał, że skarga jest niezasadna.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji, żądane przez skarżącego informacje nie są informacją publiczną. Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1330; dalej: "u.d.i.p.") stanowi, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną. Informacją publiczną jest zatem każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Ponadto jak podaje się w literaturze, sprawą publiczną jest działalność zarówno organów władzy publicznej, organów samorządu gospodarczego i zawodowego oraz osób i jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania zadań władzy publicznej oraz gospodarowania mieniem publicznym. Sprawami publicznymi nie są jednak konkretne indywidualne sprawy danej osoby, zwłaszcza o charakterze prywatnym (I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz praktyczny, LexisNexis 2008 r., s. 15).

WSA w Gliwicach podniósł, iż w odpowiedzi na wniosek z dnia 15 czerwca 2020 r. o udzielenie informacji o kompetencjach osób, które z ramienia organu w jakikolwiek sposób uczestniczą w postępowaniach administracyjnych prowadzonych w stosunku do nieruchomości przy ul. [...] w T., w szczególności czy posiadają uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie oraz jaki kierunek studiów ukończyły i kiedy - PINB pismem z dnia 25 czerwca 2020 r. udzielił odpowiedzi stronie. W tej zatem części Sąd uznał wniosek strony za rozpatrzony, którego sposób załatwienia podlega odrębnemu zaskarżeniu. Pismo z dnia 1 lipca 2020 r. stanowiło nowy wniosek i w tym zakresie Sąd uznał, że objął on informacje, które nie stanowią informacji publicznej.

Sąd zaznaczył, że skarżący, zwracając się do PINB o udostępnienie informacji wskazanych we wniosku z dnia 1 lipca 2020 r., nie kierował się troską o sprawy publiczne. Uzasadnienie wniosku i dalsza korespondencja prowadzona z organem wskazują, iż wiedza ta jest skarżącemu potrzebna, gdyż organ zobowiązał go do uzupełnienia i poprawienia złożonej ekspertyzy technicznej, czyli do dokonania czynności, w zakresie której jest osobiście zainteresowany. Informacje, których domaga się skarżący związane są z postępowaniem dot. nieruchomości, której jest współwłaścicielem. Nadto w zakresie jednej ze spraw dot. przewodów kominowych usytuowanych w tym budynku strona wniosła o stwierdzenie nieważności postanowienia [...] Wojewódzkiego Inspektora Budowlanego z dnia [...] grudnia 2019 r., nr [...] uchylającego postanowienie PINB [...] nr [...] z dnia [...] października 2019 r. w przedmiocie nałożenia na współwłaścicieli nieruchomości położonej w T. przy ul. [...] obowiązku dostarczenia w terminie do dnia 15 grudnia 2019 r. ekspertyzy przewodów kominowych i istniejącego do nich podłączenia w budynku w części dotyczącej terminu wykonania obowiązku i wyznaczającego nowy termin wykonania obowiązku. Z treści zatem wniosku wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że żądane informacje mają posłużyć wnioskodawcy do jego prywatnego celu związanego z postępowaniem w jego własnej sprawie administracyjnej.

Nie może zatem ulegać wątpliwości, że wnioskodawca w ten sposób wykazał swój subiektywny interes. Tymczasem u.d.i.p. nie może być podstawą do otrzymania informacji we własnej sprawie. Stosownie bowiem do art. 1 ust. 1 u.d.i.p. jedynie informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną. Określenia istoty pojęcia "sprawa publiczna" powinno się dokonywać na podstawie kryterium interesu ogólnego a nie jednostkowego. Sprawami publicznymi nie będą zatem konkretne i indywidualne sprawy określonej osoby lub podmiotu. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, że pisma składane w indywidualnych sprawach, przez podmioty, których interesów sprawy te dotyczą, nie mają waloru informacji publicznej. Ich przedmiotem nie jest problem czy kwestia, która ma znaczenie dla większej ilości osób, czy grup obywateli, lub jest ważna dla funkcjonowania organów państwa. Przedmiotem pisma (wniosku) z dnia 1 lipca 2020 r. jest realizacja lub ochrona indywidualnych interesów osoby, która pismo to składa. Wobec tego pismo takie nie dotyczy sprawy publicznej, a żądane w nim informacje nie powinny być udostępniane w trybie u.d.i.p. Nie można bowiem przy pomocy u.d.i.p. starać się o uzyskanie informacji w swojej własnej sprawie. Strona danego postępowania, nie może żądać informacji o sposobie i przebiegu takiego postępowania, informacji o kwalifikacjach zawodowych urzędników zajmujących się jej sprawą administracyjną w ramach u.d.i.p., bowiem służą jej określone uprawnienia wynikające z przepisów m.in. Kodeksu postępowania administracyjnego lub Kodeksu postępowania cywilnego. Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie może być nadużywana i wykorzystywana w czysto prywatnych sprawach. Z żądania udostępnienia informacji publicznej musi wynikać interes obiektywny, a nie subiektywny. Skoro zatem treść wniosku z dnia 1 lipca 2020 r. stanowiącego uzupełnienie poprzedniego wniosku z dnia 15 czerwca 2020 r. wprost odnosi się informacji, które mają posłużyć do załatwiania indywidualnych spraw osoby składającej wniosek o udostępnienie informacji publicznej, nie zaś do istotnej kontroli społeczeństwa nad organami władzy publicznej i podmiotami wykonującymi zadania publiczne, to skarga strony skarżącej na bezczynność z tej przyczyny nie mogła być uwzględniona.

W dniu 11 stycznia 2021 r. skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył skarżący, wnosząc o uchylenie w całości zaskarżonego orzeczenia oraz rozpoznanie wniesionej skargi, ewentualnie uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie:

1. art. 1 ust. 1, art. 2, art. 4 ust. 1 pkt 1 i 3 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. d u.d.i.p. poprzez błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, iż informacje o wykształceniu i kompetencjach osób, prowadzących postępowania administracyjne w ramach władztwa organu nie stanową informacji publicznej, o czym - w ocenie Sądu pierwszej instancji - ma przesądzać istnienie subiektywnego interesu skarżącego w uzyskaniu tych informacji,

2. art. 134 § 1 P.p.s.a., polegające na zaniechaniu przez Sąd oceny faktycznej i prawnej zakresu wniosku skarżącego z dnia 15 czerwca 2020 r. oraz odpowiedzi organu z dnia 24 czerwca 2020 r. oraz błędne uznanie, że skarżący pismem z dnia 1 lipca 2020 r. złożył nowy wniosek o udzielenie informacji publicznej, podczas gdy w istocie złożył ponaglenie, dotyczące niezałatwienia wniosku z dnia 15 czerwca 2020 r.

Skarżący kasacyjnie nie zgodził się z poglądem Sądu pierwszej instancji, który uzależnił możliwość ubiegania się o informację publiczną od istnienia "obiektywnego" interesu przy jednoczesnym uznaniu, że istnienie interesu "subiektywnego" wyłącza możliwość uzyskania informacji publicznej. Z punktu widzenia przepisów u.d.i.p. motywy jakie towarzyszą wnioskodawcy przy zgłoszeniu żądania nie mają żadnego znaczenia. Ustawa nie wymaga ich podawania, a co więcej zabrania nawet podmiotowi, do którego został skierowany wniosek domagania się ich ujawnienia. Artykuł 2 ust. 2 u.d.i.p. stanowi bowiem, że od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego.

Skarżący kasacyjnie podniósł także, iż całkowicie błędnie Sąd pierwszej instancji uznał, iż skarżący złożył dwa wnioski o udostępnienie informacji publicznej: 15 czerwca 2020 r. oraz 1 lipca 2020 r. Pismo skarżącego z dnia 1 lipca 2020 r. stanowiło jedynie ponowienie pierwszego wniosku - ponaglenie, bowiem odpowiedź organu z dnia 24 czerwca 2020 r. w ogóle nie zawierała informacji, o którą skarżący się zwracał. Udzielenie przez organ "jakiejkolwiek" odpowiedzi na wniosek nie może prowadzić do uznania, iż organ obowiązek wykonał i sprawę załatwił. Pismo z dnia 24 czerwca 2020 r. ewidentnie nie zawierało odpowiedzi na wniosek z dnia 15 czerwca 2020 r. i odmienny wniosek Sądu nie znajduje żadnego oparcia w stanie tej sprawy. W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, iż udzielenie informacji niepełnej lub niejasnej w istocie wyczerpuje znamiona bezczynności.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zaważył co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę kasacyjną, związany jest jej granicami. Z urzędu bierze pod rozwagę wyłącznie nieważność postępowania. W rozpoznawanej sprawie żadna z enumeratywnie wymienionych w art. 183 § 2 P.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zachodzi, stąd NSA rozpoznał skargę kasacyjną w jej granicach

Skarga kasacyjna jest zasadna.

Za usprawiedliwiony należy uznać zarzut sformułowany w pkt 1 skargi kasacyjnej, w którym zarzucono WSA w Gliwicach, że bezpodstawnie przyjął, iż żądane przez skarżącego kasacyjnie informacje nie są informacjami publicznymi, ponieważ działał on z pobudek subiektywnych.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że w orzecznictwie i doktrynie podnosi się, że nadużycie prawa podmiotowego do informacji publicznej ma miejsce wówczas, gdy dany podmiot wnioskuje o udostępnienie informacji publicznej w celu innym niż chęć zachowania jawności życia publicznego czy uzyskania informacji mającej znaczenie dla większej liczby osób. Nadużycie to z reguły ma miejsce wówczas, gdy żądana informacja ma znaczenie wyłącznie indywidualne, będąc istotną tylko z perspektywy wnioskodawcy. Przy czym z reguły wnioskodawca przez nadużycie prawa zmierza do realizacji własnych interesów, na przykład przez zamiar wykorzystania udostępnionej informacji na potrzeby procesu cywilnego, którego wnioskodawca jest stroną. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazano, że "nadużycie prawa dostępu do informacji publicznej polega na próbie skorzystania z tej instytucji dla osiągnięcia celu innego niż troska o dobro publiczne, jakim jest prawo do przejrzystego państwa i jego struktur, przestrzeganie prawa przez podmioty życia publicznego, jawność działania administracji i innych organów władzy publicznej" (zob. wyrok NSA z dnia 23 listopada 2016 r., sygn. akt I OSK 1601/15). Nadużycie prawa dostępu do informacji wynikać może z takich okoliczności jak: seryjność i podobieństwo skarg, akcentowanie w treściach pism kwestii kosztów postępowania, model działania skarżącego i jego pełnomocnika, okoliczność czasowa między wniesieniem skargi a zaistnieniem bezczynności w sprawie. Również sposób wysłania wiadomości w sprawie może wskazywać, że wnioskodawca nie wykluczał możliwości zakwalifikowania jej jako SPAM, czego skutkami byłby obciążony organ (por. postanowienie NSA z 3 listopada 2015 r. sygn. akt I OSK 1940/15), a nawet liczył się z możliwością wykorzystania tego faktu w postępowaniu sądowym. Takie postępowanie, mające cechy nadużycia prawa do informacji, nie może być zaakceptowane i zasługiwać na ochronę prawną ze strony sądu, tym bardziej, że prowadzi do zagrożenia konstytucyjnego (art. 61 ust. 1 Konstytucji RP) prawa dostępu do informacji tych osób, które chcą go realizować zgodnie z jego istotą. Wskazane nadużycie absorbuje bowiem organ – jego siły i środki, w tym osobowe – co może opóźniać realizację wniosków niestanowiących nadużycia prawa.

W kwestii nadużycia prawa do informacji należy dodatkowo wyjaśnić, że takiej przesłanki odmowy udostępnienia informacji publicznej nie zna ustawa o dostępie do informacji publicznej. Zatem przy uwzględnieniu takiej okoliczności należy zachować szczególną ostrożność. Konstytucyjne prawo do informacji publicznej służy realizacji jednej z podstawowych wartości państwa demokratycznego, tj. jawności działania instytucji publicznych. Skoro prawo do informacji publicznej ma rangę konstytucyjną, a jego celem jest zapewnienie społecznej kontroli nad organami władzy publicznej, to wszelkie pozaustawowe przesłanki ograniczające to prawo mogą utrudnić lub wręcz uniemożliwić kontrolę społeczną nad funkcjonowaniem instytucji publicznych. Dlatego też ewentualne powołanie się na nadużycie prawa do informacji musi być zastrzeżone wyłącznie do przypadków skrajnych, w których wnioskodawca wykazuje się dużą dozą złej woli, a ilość i zakres objętych wnioskami informacji może utrudnić normalne funkcjonowanie i wypełnianie swoich ustawowych kompetencji przez organ administracji publicznej (tak NSA w wyroku z 16 marca 2021 r. sygn. akt III OSK 86/21, zob. także M. Jaśkowska, Nadużycie publicznego prawa podmiotowego jako przesłanka ograniczenia dostępu do sądu w sprawach z zakresu informacji publicznej, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2018, nr 1, s. 27-41).

Naczelny Sąd Administracyjny co do zasady nie kwestionuje możliwości odmowy udostępnienia informacji publicznej z powodu nadużycia prawa przez wnioskodawcę, ale należy brać pod uwagę, że pozaustawowy charakter nadużycia prawa do informacji publicznej nakazuje podchodzić do tej koncepcji z ostrożnością, zaś odmowa udostępnienia informacji publicznej z powołaniem się na tę przesłankę może nastąpić tylko w przypadkach wyjątkowych. W rozpoznawanej sprawie taki przypadek nie wystąpił, ponieważ wniosek z dnia 15 czerwca 2020 r. nie posiada charakteru nękania organu lub też pewnej seryjności, nie był też złożony w celu załatwienia jego indywidulanej sprawy. Z akt sprawy wynika, że do złożenia wniosku o udostępnienie informacji dotyczących kompetencji urzędników wykonujących zadania w zakresie nadzoru budowlanego w powiecie T. zainspirowały wątpliwości związane z postępowaniem, w którym on uczestniczył. Taka sytuacja nie oznacza, że zdobyte informacje mają służyć realizacji stricte prywatnego celu, ale wskazują na to, że w związku ze swoją sprawą wnioskodawca chce sprawdzić, czy urzędnicy nadzoru budowlanego posiadają niezbędne kwalifikacje związane z wykonywanymi obowiązkami, co mieści się w pojęciu informacji publicznej.

Uzasadniony jest również drugi zarzut skargi kasacyjnej, ponieważ WSA w Gliwicach nieprawidłowo uznał, że ponaglenie skarżącego z dnia 1 lipca 2020 r. stanowi nowy wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Treść tego pisma nie pozostawia wątpliwości, że jest ono próbą przyspieszenia odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 15 czerwca 2020 r. W piśmie tym wnioskodawca wskazuje, że organ w piśmie z dnia 24 czerwca 2020 r. nie udzielił mu pełnej odpowiedzi w zakresie posiadania przez pracowników PINB w [...] uprawnień do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie o co wnosił poprzednio. Tak więc Sąd pierwszej instancji naruszył w tym zakresie art. 134 § 1 P.p.s.a. Pełną informację w żądanym zakresie skarżący kasacyjnie otrzymał dopiero przy piśmie organu z dnia 12 sierpnia 2020 r.

Wobec powyższego uznać należy, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] pozostawał do dnia wniesienia skargi do Sądu pierwszej instancji w bezczynności w rozpoznaniu wniosku z dnia 15 czerwca 2020 r., gdyż skarżący kasacyjnie nie otrzymał merytorycznej odpowiedzi na swój wniosek, co bezspornie wynika z akt sprawy. Organ pozostawał zatem wobec tego wniosku w bezczynności i bezczynność ta trwała również w dniu wniesienia skargi.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 P.p.s.a. w zw. z art. 149 § 1 pkt 3 P.p.s.a., uwzględnił skargę kasacyjną i uchylił zaskarżony wyrok Sądu pierwszej instancji oraz stwierdził, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] dopuścił się bezczynności w rozpoznaniu wniosku, o czym orzeczono jak w pkt 1 wyroku. Bezczynność ta ustała jednak po wniesieniu skargi, tj. w dniu 12 sierpnia 2020 r., gdy organ udostępnił wnioskowaną informację. Skoro organ załatwił wniosek w przewidywanej przepisami u.d.i.p. formie (udostępnił wnioskowaną informację), to brak jest podstaw do zastosowania wobec organu art. 149 § 1 pkt 1 P.p.s.a., tj. nakazania organowi udzielenia informacji publicznej. W tych okolicznościach, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a., należało umorzyć postępowanie sądowe w części obejmującej zobowiązanie do załatwienia wniosku o udostępnienie informacji publicznej, bowiem stało się ono bezprzedmiotowe, o czym orzeczono jak w pkt. 3 wyroku.

Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, na podstawie art. 149 § 1a P.p.s.a., że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa (pkt 2 wyroku). Zauważyć bowiem należy, że opóźnienie w rozpoznaniu wniosku nie wynikało ze złej woli organu i nie nosiło cech lekceważącego traktowania obowiązków nałożonych przez u.d.i.p. Było jedynie następstwem nieprawidłowego odczytania intencji wnioskodawcy. Brak jest zatem podstaw by zwłoce organu przypisać charakter rażący.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt. 4 wyroku, na podstawie art. 203 pkt 1 i art. 200 w zw. z art. 205 § 2 P.p.s.a. w zw. z § 14 ust. 1 pkt 2 lit. b i w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.). Koszty te wynoszą 1037 złotych. Na koszty te składają się: wpis od skargi (100 zł), opłata kancelaryjna za sporządzenie i doręczenie uzasadnienia (100 zł), wpis od skargi kasacyjnej (100 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), wynagrodzenie dla pełnomocnika skarżącego kasacyjnie za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej (240 zł) oraz wynagrodzenie dla pełnomocnika za udział w pierwszej instancji (480 zł).

Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.