Postanowienie z dnia 1973-01-04 sygn. III CRN 344/72

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 344/72

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia4 stycznia 1973 r.

Przewodniczący: sędzia J. Ignatowicz. Sędziowie: K. Piasecki, W. Maruczyński (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym sprawy z wniosku Łucji L. o przeprowadzenie egzekucji z nieruchomości na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 2 maja 1972 r.,

postanowił uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Wojewódzkiemu w Gdańsku w celu rozpoznania zażalenia na postanowienie Sądu Powiatowego w Wejherowie z dnia 8 marca 1972 r.

Uzasadnienie

Dłużniczka Halina L. złożyła zażalenie na postanowienie Sądu Powiatowego w Wejherowie z dnia 8.III.1972 r. udzielające przybicia licytowanej nieruchomości na rzecz Edwarda N.

Sąd Wojewódzki w Gdańsku, opierając się na informacji swego Wydziału Finansowego, że do dnia 28.IV.1972 r. dłużniczka nie uiściła wpisu, postanowieniem z dnia 2.V.1972 r. odrzucił to zażalenie.

Minister Sprawiedliwości złożył w dniu 13.X.1972 r. rewizję nadzwyczajną od tego postanowienia i zarzucając temu postanowieniu rażące naruszenie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 24, poz. 110), wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i o przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu w Gdańsku w celu rozpoznania zażalenia na postanowienie Sądu Powiatowego w Wejherowie z dnia 8.III.1972 r.

Na wstępie wyłonił się problem, czy w danym wypadku rewizja nadzwyczajna jest dopuszczalna, a mianowicie czy Minister Sprawiedliwości zaskarżył prawomocne orzeczenie kończące postępowanie w sprawie w rozumieniu art. 417 § 1 k.p.c.

Egzekucja z nieruchomości składa się z pięciu kolejno po sobie następujących stadiów: 1) zajęcia nieruchomości, 2) opisu i oszacowania nieruchomości, 3) sprzedaży licytacyjnej zakończonej postanowieniem sądowym co do przybicia, 4) przysądzenia własności, 5) podziału sumy uzyskanej z egzekucji.

Można zająć stanowisko, że dopiero prawomocny plan podziału sporządzony przez sąd (art. 1035 k.p.c.), kończący w całości postępowanie egzekucyjne, mógłby być przedmiotem postępowania wynikłego z wniesienia rewizji nadzwyczajnej.

Takie stanowisko nie jest słuszne. Tak np. nauka prawa wyraźnie opowiada się za dopuszczalnością rewizji nadzwyczajnej od postanowienia o przysądzeniu własności (W. Siedlecki: Postępowanie cywilne w zarysie, PWN 1972, str. 463).

Użytego bowiem w art. 417 § 1 k.p.c. zwrotu "kończącego postępowanie w sprawie" nie należy rozumieć dosłownie, a mianowicie że chodzi tu o definitywne zakończenie całego postępowania. Należy natomiast przyjąć, że przepis ten ma na myśli również takie orzeczenie sądowe, które kończy samodzielną część postępowania.

Prawomocne postanowienie sądu co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, jest orzeczeniem kończącym zasadniczą część postępowania egzekucyjnego z nieruchomości i dlatego od takiego postanowienia dopuszczalna jest rewizja nadzwyczajna.

To trzecie bowiem stadium egzekucji z nieruchomości ma pewne cechy odrębności i samodzielności. Kończy ono definitywnie postępowanie egzekucyjne w odniesieniu do tych licytantów, którzy w toku licytacji oferowali niższą cenę od oferowanej przez licytanta, na którego rzecz udzielono przybicia.

Ponadto z momentem uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu prekluduje się możność zaskarżenia wcześniejszych uchybień postępowania. Zgodnie bowiem z art. 998 § 2 k.p.c. na postanowienie co do przysądzenia własności przysługuje zażalenie. Podstawą zażalenia nie mogą być uchybienia sprzed uprawomocnienia się przybicia.

Gdy więc w tym stadium postępowania egzekucyjnego dojdzie do rażącego naruszenia prawa lub interesu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wówczas również wzgląd na ekonomię procesową przemawia za rozwiązaniem wyżej omówionym. W przeciwnym wypadku zachodziłoby konieczność wyczekiwania z możliwością skutecznego wniesienia rewizji nadzwyczajnej na "definitywne" zakończenie postępowania egzekucyjnego, tj. tego dalszych stadiów.

Powracając do wniosku i podstawy rewizji nadzwyczajnej, Sąd Najwyższy uznał je za zasadne, albowiem postanowienie Sądu Wojewódzkiego jest istotnie rażąco wadliwe. W aktach sprawy znajdują się dowody stwierdzające, że dłużniczka uiściła wpis od zażalenia w dniu 22.IV.1972 r. Brak było przeto podstawy do odrzucenia zażalenia z powołaniem się na przepis art. 16 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy na podstawie przepisu art. 422 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.