Postanowienie z dnia 2008-04-03 sygn. II PK 352/07

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II PK 352/07

POSTANOWIENIE

Dnia 3 kwietnia 2008 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Herbert Szurgacz

w sprawie z powództwa K. K. – M.

przeciwko […] Urzędowi Wojewódzkiemu

o zapłatę,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 kwietnia 2008 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P.

z dnia 27 lipca 2007 r., sygn. akt VI Pa […],

odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania

Uzasadnienie

Powódka wniosła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego w P., Wydział VI Pracy, z dnia 27 lipca 2007 r. Jako podstawę skargi wskazała naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 87 k.c. w związku z art. 300 k.p. poprzez uznanie, że każde działanie pracodawcy w granicach ustawowej legitymacji wyklucza możliwość oceny i kwalifikacji takiego działania jako groźby wobec pracownika oraz poprzez uznanie, że „groźbą” nie jest działanie pracodawcy polegające na wskazaniu pracownikowi wypowiedzenia definitywnego umowy jako alternatywy dla odmowy natychmiastowego podpisania porozumienia przez pracownika w sprawie istotnego obniżenia wynagrodzenia, w sytuacji, gdy prawidłowo środkiem tym jest wypowiedzenie warunków pracy i płacy. Jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazała, że skarga jest oczywiście uzasadniona, a nadto w sprawie występują istotne zagadnienia prawne, a mianowicie czy działanie pracodawcy w granicach ustawowej legitymacji generalnie wyklucza możliwość oceny i kwalifikacji takiego działania jako groźby wobec pracownika oraz czy stosowanie przez pracodawcę zmierzającego do obniżenia wynagrodzenia wobec pracownika argumentu definitywnego zwolnienia z pracy, zamiast prawidłowego wypowiedzenia warunków pracy i płacy, może być oceniane jako działanie w ramach zgodnych z prawem kompetencji pracodawcy, a jeśli tak, to czy może być wtedy rozpatrywane jako działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, czyli jako jedna z przesłanek „groźby”, zwłaszcza wtedy, gdy pracownik nie dał podstaw do rozwiązania z nim umowy o pracę.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 398⁹ § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Jeżeli te okoliczności nie zachodzą Sąd Najwyższy, zgodnie z art. 398⁹ § 2 k.p.c., uprawniony jest do wydania postanowienia o odmowie przyjęcia kasacji do rozpoznania.

Odnosząc się do stwierdzenia zawartego w skardze kasacyjnej, iż jest ona oczywiście uzasadniona należy zauważyć, że jeżeli przesłanką wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania jest „oczywista zasadność skargi” (art. 398⁴ § 1 w związku z art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c.), powinna ona w uzasadnieniu wniosku zawrzeć wywód prawny wskazujący, w czym wyraża się ta "oczywistość" i przedstawić argumenty na poparcie tego twierdzenia. Uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi w niniejszej sprawie do rozpoznania nie zawiera zaś żadnych argumentów na poparcie twierdzenia o jej oczywistej zasadności, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że rozpoznanie skargi kasacyjnej następuje tylko z przyczyn kwalifikowanych, gdyż tylko one decydują o wyniku „przedsądu”. Powołanie się na przesłankę zawartą w art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c. zobowiązuje zatem skarżącą do przedstawienia wywodu prawnego, uzasadniającego jej pogląd, że skarga jest oczywiście uzasadniona, przy czym, o ile dla uwzględnienia skargi kasacyjnej wystarczy, że jej podstawa jest usprawiedliwiona, to dla jej przyjęcia do rozpoznania konieczne jest wykazanie kwalifikowanej postaci naruszenia przepisów prawa materialnego lub procesowego polegającej na jego oczywistości, widocznej prima facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2003 r., IV CZ 100/03, LEX nr 82274). Sytuacja taka w szczególności istnieje wtedy, gdy bez wątpienia wystąpiły uchybienia, na które powołuje się skarżąca, lub gdy jest pewien, że miały one wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia albo też podniesione zarzuty oczywiście uzasadniają wniesiony środek zaskarżenia. Pamiętać przy tym trzeba, że oczywiste jest to, co jest widoczne bez potrzeby głębszej analizy, czy przeprowadzenia dłuższych badań czy dociekań.

Co się tyczy przedstawionych w skardze kasacyjnej dwu pytań, mających dokumentować występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, należy stwierdzić, iż nie spełniają one wymagań z art. 398⁹ § 1 pkt 1 k.p.c. W orzecznictwie wyjaśniono, że działanie pracodawcy w granicach ustawowej legitymacji wyklucza jego kwalifikację jako groźbę bezprawną. Jest to pogląd trafny i utrwalony w orzecznictwie (por. np. wyrok z dnia 5 sierpnia 1980 r., I PR 52/80, OSNCP 1981 nr 2-3, poz. 39; OSPiKA 1982 nr 9-10, poz. 164 z glosą F. Małysza; wyrok z dnia 5 stycznia 1983 r., I PR 106/82, OSNCP 1983 nr 9, poz. 137; uzasadnienie wyroku z dnia 8 maja 2002 r., I PKN 221/01, OSNP 2004 nr 6, poz. 98; OSP 2005 nr 1, poz. 11 z glosą J. Jończyka, wyrok z dnia 29 kwietnia 2005 r., III PK 107/04, OSNP 2005/2-3/369). Ponadto w wyroku z dnia 17 lutego 1999 r. (I PKN 570/98) Sąd Najwyższy stwierdził, że groźbą byłaby sytuacja, w której uzasadnione byłyby obawy powódek, iż im samym lub innym osobom grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Odnosząc się zaś do wymogu bezprawności groźby zauważył, że propozycja ułożenia stosunku pracy na nowych warunkach nie jest działaniem bezprawnym, podobnie jak i bezprawia nie stanowi informowanie pracownika, że w przyszłości musi liczyć się - z uwagi na planowane zmiany organizacyjne czy ekonomiczne - z możliwością, iż zostanie zwolniony z pracy. Podobnie w wyroku z dnia 10 października 2002 r. (I PKN 439/01) w kontekście bezprawności groźby Sąd Najwyższy stwierdził, że „nie można uznać za bezprawną groźbę, gdy strona wskazuje na możliwość zastosowania środków, do użycia których jest uprawniona, w rozpoznawanej sprawie - na możliwość rozwiązania stosunku pracy w razie odmowy podjęcia pracy na nowym stanowisku pracy. Nie może budzić wątpliwości, że do uprawnień pracodawcy należy podejmowanie decyzji kadrowych, w tym przeniesienia na inne stanowisko, do zwolnienia pracownika włącznie, szczególnie w sytuacjach konfliktowych. Okoliczność, że pracodawca musi respektować przepisy prawa pracy regulujące tryb przeniesienia na inne stanowisko czy zwalniania z pracy, nie przekreśla faktu, iż jest to jego uprawnienie.”

Drugie, określone jako zagadnienie prawne, pytanie w istocie odnosi się do okoliczności sprawy, które skarżąca ocenia odmiennie niż Sąd II instancji. Tym samym uchyla się ono spod kontroli kasacyjnej zgodnie z art. 398³ § 3 k.p.c.

Z powyższych względów, na podstawie art. 398⁹ § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji postanowienia.