Wyrok z dnia 1984-05-15 sygn. I PR 46/84

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PR 46/84

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia15 maja 1984 r.

Przewodniczący: sędzia SN J. Myślicki. Sędziowie SN: E. Brzeziński (sprawozdawca), M. Rafacz-Krzyżanowska.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z wniosku J. C. i innych przeciwko Zakładowi Transportowo-Sprzętowemu - Oddział Transportowo-Sprzętowy o wypłatę diet i tzw. rozłąki, na skutek odwołania wnioskodawcy od wyroku Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie z dnia 6 marca 1984 r.

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w R. ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Wnioskodawcy są zatrudnieni w pozwanym Zakładzie na stanowiskach kierowców bądź pomocników kierowców, z wyjątkiem Jana S., który jest zatrudniony na stanowisku dyspozytora.

Do dnia 31.III.1983 r. byli pracownikami Oddziału Zakładu w J. i w tym czasie, garażując w Punkcie Garażowania w P.-N., otrzymywali dodatek z tytułu rozłąki w związku z pracą poza stałym miejscem zamieszkania bądź "pełne" delegacje. Z dniem 1.IV.1983 r. wnioskodawcy zostali "przekazani" do Zakładu, jednakże Zakład ten nie wypłaca im ani dodatku z tytułu rozłąki, ani "pełnych" delegacji. W niniejszej sprawie więc domagają się zobowiązania pozwanego Zakładu do wypłacenia wymienionych wyżej świadczeń.

Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w R., orzekając jako Sąd pierwszej instancji, wyrokiem z dnia 6.III.1984 r. oddalił wniosek z następującym uzasadnieniem:

"Wnioskodawcy pracują w charakterze kierowców, pomocnika kierowcy - Z.J. oraz dyspozytora -  j. S. Wszyscy oni zostali ostatecznie zatrudnieni w pozwanym Oddziale ZTS w S. i w stosunku do wszystkich jako miejsce pracy wskazano Punkt Dyspozycyjny w P. Z powyższego wynika więc, że wnioskodawcy, wbrew swoim twierdzeniom, nie mogą być uznani jako pracownicy zatrudnieni poza stałą siedzibą zakładu pracy w rozumieniu załącznika nr 24 do UZP dla Górnictwa Naftowego z dnia 31 maja 1979 r., który ma w badanej sprawie zastosowanie. W świetle przepisu § 1 cyt. załącznika jego przepisy stosują się do pracowników, którzy zostali skierowani do pracy poza siedzibą zakładu pracy i nie mają możliwości codziennego dojazdu do pracy ze stałego miejsca zamieszkania. Siedzibą zakładu pracy w rozumieniu cyt. przepisu jest w stosunku do wnioskodawców Punkt Dyspozycyjny w P., jak na to wskazuje obowiązujące od 1 października 1982 r. zarządzenie nr 25/82 Dyrektora ZTS w Z. z 15 grudnia 1982 r. W skład zakładu bowiem wchodzi między innymi Oddział w S. działający w oparciu o wewnętrzny rozrachunek, który od 1 kwietnia 1983 r. prowadzi Punkt Garażowania P.-N. Nie ma też możliwości, aby wnioskodawcy mogli być traktowani jako pracownicy czasowo przeniesieni w rozumieniu przepisów uchwały nr 78 Rady Ministrów z 17 kwietnia 1981 r. w sprawie świadczeń dla pracowników czasowo przeniesionych (M.P. Nr 11, poz. 84 z późn. zm.), które mogą być stosowane w Zjednoczeniu Górnictwa i Gazownictwa stosownie do pisma Zjednoczenia Górnictwa Naftowego i Gazownictwa z 16.VII.1981 r.

Wedle bowiem przepisu § 2 uchwały nr 78 Rady Ministrów pracownikiem czasowo przeniesionym jest pracownik, który wyraził zgodę na okresowe przeniesienie go do pracy na inny teren poza miejscowość stałego zamieszkania lub codziennie do niej dojeżdżał, bądź też w innej miejscowości niż miejscowość stałego zamieszkania i mieszkał w hotelu pracowniczym lub w kwaterze wynajętej przez przedsiębiorstwo.

W świetle tej definicji stwierdzić należy, że wnioskodawcy nie są okresowo przeniesieni, skoro wszyscy, w większości od wielu już lat stale pracują w Punkcie Garażowania P.-N., który był jedynie podległy innym jednostkom organizacyjnym. Nie można też przyjąć, aby wnioskodawcy byli zakwaterowani na warunkach wymienionych w uchwale i z tej miejscowości zostali okresowo przeniesieni. W konkluzji przyjdzie więc stwierdzić, iż wobec braku podstaw do traktowania wnioskodawców, jako pracowników czasowo przeniesionych, brak jest możliwości wypłacania im tzw. świadczeń rozłąkowych. Okoliczność, iż w czasie, gdy Punkt Garażowania podlegał Oddziałowi J. ZTS T., wnioskodawcy otrzymywali tego typu świadczenia, sama przez się nie może uzasadniać roszczenia. Należy tym samym podzielić w tym zakresie zarzuty zakładu pracy. Przyjdzie też wskazać, że - zgodnie z praktyką stosowaną obecnie w pozwanym Oddziale - wnioskodawcy pracujący jako kierowcy bądź ich pomocnicy mają prawo do stosownych świadczeń przysługujących pracownikom za czas podróży służbowych, a to w oparciu o uchwałę nr 90 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1973 r. w sprawie diet i innych należności za czas podróży służbowych na obszarze kraju (M.P. z 1981 r. Nr 14, poz. 106 z późn. zm.)".

W odwołaniu wnioskodawcy domagają się zmiany powyższego wyroku i uwzględnienia ich roszczeń zawartych we wniosku lub przekazania sprawy Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania.

Zdaniem skarżących, siedzibą zatrudniającego ich zakładu pracy jest S., a nie P. Wnioskodawcy twierdzą także, że w związku z "przejściem" wnioskodawców z OTS J. do OTS S. nie wypowiedziano im warunków pracy i płacy. Przeciwnie, Dyrektor do spraw Technicznych K. zagwarantował im, że nic z dotychczasowych warunków pracy nie zostanie zmienione, w tym także otrzymywane świadczenia dodatkowe związane z wykonywaniem pracy poza siedzibą zakładu pracy.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Odwołaniu nie można odmówić słuszności.

Do prawidłowego rozstrzygnięcia roszczeń dochodzonych przez wnioskodawców w niniejszej sprawie konieczne jest - w pierwszej kolejności - wyjaśnienie, jakiej treści umowa wiązała wnioskodawców z Oddziałem Zakładu Transportowo-Sprzętowego w J., a także gdzie mieściła się siedziba tego Zakładu, jako zakładu pracy zatrudniającego wnioskodawców, i czy rzeczywiście Zakład ten wypłacał wnioskodawcom świadczenia, o jakie chodzi im w niniejszej sprawie, jaką stosował przy tym argumentację i jakie to były konkretne świadczenia.

Do poczynienia w tym zakresie stosownych ustaleń mogłoby okazać się przydatne przesłuchanie w charakterze świadków osób, które bądź w imieniu Oddziału Zakładu Transportowo-Sprzętowego w J. zawarły z wnioskodawcami umowy o pracę, bądź wypłacały im sporne świadczenia. Skoro wnioskodawcy twierdzą, że ich "przejściu" do Oddziału Transportowo-Sprzętowego w S. nie towarzyszyło wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy i płacy, ustalonych w okresie ich zatrudnienia w Zakładzie w J., i że, przeciwnie, Dyrektor do spraw Technicznych K. zagwarantował im, że nic z dotychczasowych warunków pracy nie zostanie zmienione, w tym także otrzymywane świadczenia dodatkowe, związane z wykonywaniem pracy poza siedzibą zakładu pracy, konieczne jest sprawdzenie tych twierdzeń w drodze przeprowadzenia stosownych dowodów, nie wyłączając dowodu z przesłuchania w charakterze świadków osób, które pertraktowały w imieniu Oddziału w S. z wnioskodawcami w przedmiocie ich "przejścia" z Oddziału w J. do Oddziału w S., zwłaszcza zaś Dyrektora do spraw Technicznych oraz dowodu z przesłuchania stron.

Trafnie zwraca uwagę odwołanie na niedostatecznie przekonywającą argumentację, mającą - zdaniem Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - usprawiedliwiać wniosek, iż siedzibą pozwanego Zakładu - w stosunku do wnioskodawców - jest P. Siedziba zakładu pracy jest pojęciem obiektywnym, nie ulegającym zmianie w drodze porozumienia między kierownikiem zakładu pracy a pracownikiem. Siedzibą przedsiębiorstwa państwowego określa dokument stanowiący podstawę wpisu tego przedsiębiorstwa do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Siedziba przedsiębiorstwa państwowego musi być określona jednoznacznie i podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorstw państwowych (por. § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. w sprawie prowadzenia rejestru przedsiębiorstw państwowych - Dz. U. Nr 31, poz. 171).

Odpowiedzi więc na pytanie, gdzie ma siedzibę pozwany Zakład Transportowo-Sprzętowy w S., jeżeli Zakład ten jest w rozumieniu przepisów kodeksu pracy zakładem pracy, zatrudniającym wnioskodawców, należy szukać w treści wpisu w rejestrze. Nic nie upoważnia do wniosku, że & 1 załącznika nr 24 do Układu Zbiorowego Pracy dla Górnictwa Naftowego, stanowiąc, iż określone w tym załączniku warunki przyznawania diet i innych świadczeń dla pracowników górnictwa naftowego zatrudnionych poza stałą siedzibą zakładu pracy dotyczą pracowników zatrudnionych w zakładach pracy objętych układem, którzy zostali skierowani do pracy w miejscowości poza siedzibą zakładu pracy i nie mają możliwości codziennego dojazdu do pracy ze stałego miejsca zamieszkania, z wyjątkiem pracowników zatrudnionych w: 1) Zakładzie Opracowań Geologicznych Górnictwa Naftowego "Geonafta" w m. st. Warszawie, 2) Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, 3) Zakładach Urządzeń Naftowych w Krośnie, 4) Branżowym Ośrodku Informatyki w Krakowie, posługuje się wyrażeniem "siedziba zakładu pracy" w innym znaczeniu.

W dotychczasowym postępowaniu przed Okręgowym Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie zostało także dostatecznie wyjaśnione, dlaczego Punkt Garażowania w P. miałby być uważany za stałe miejsce pracy wnioskodawców lub za samodzielny mający własną "siedzibę" zakład pracy, zatrudniający wnioskodawców. Nazwa tego punktu zdaje się wskazywać na to, że w punkcie tym powinny być tylko garażowane samochody. Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie przytoczył argumentów uzasadniających wniosek, że wnioskodawcy w tym tylko punkcie mieli stale przebywać i tam tylko wykonywać swoją pracę.

Brak dostatecznych ustaleń faktycznych, uniemożliwiający merytoryczną ocenę trafności stanowiska zajętego przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonym wyroku - zasadnie wytknięty przez skarżących w odwołaniu - rodzi przewidzianą w art. 63 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 39, poz. 231 ze zm.) w związku z art. 74 § 2 tej ustawy konieczność uchylenia tego wyroku i przekazania sprawy Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania.