Wyrok z dnia 1992-12-21 sygn. I PRN 52/92

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PRN 52/92

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia 21 grudnia 1992 r.

Przewodniczący: Sędzia SN M. Mańkowska (spraw.).

Sędziowie SN: A. Filcek, T. Flemming-Kulesza.

Protokolant: C. Malińska.

Sąd Najwyższy Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 1992 r. sprawy z powództwa (...) P. przeciwko Burmistrzowi Gminy i Miasta w I. o odprawę

na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości S/C VII P 5320/435/92 od wyroku Sądu Wojewódzkiego Sadu Procy i Ubezpieczeń Społecznych w z dnia 11 lipca 1991 r. sygn. akt IV Pr [...]

uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Rejonowego -Sądu Pracy w K. z dnia 25 marca 1991 r. sygn. akt IV P [...] i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu - Sądowi Pracy w K.

Uzasadnienie

Powódka (...) P. w pozwie przeciwko Burmistrzowi Gminy i Miasta I. domagała się zasądzenia wynagrodzenia, następnie zmieniła żądanie pozwu i dochodzi odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

Strona pozwano nie uznała powództwa zarzucając, że powódce nie należy się odprawa jako pracownikowi samorządowemu mianowanemu, o wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy do połowy listopada 1990 r. zostało jej wypłacona.

Sąd Rejonowy - Sąd Pracy w K. wyrokiem z dnia 26 marca 1991 r. oddalił powództwo i ustalił, że powódka była mianowanym pracownikiem samorządowym do 31 października 1990 r. Stosunek pracy z powódką został rozwiązany za uprzednim trzymiesięcznym wypowiedzeniem przez stronę pozwaną. Powódka podjęła działalność gospodarczą na własny rachunek z dniem 10 listopada 1990 r., dlatego pozwany Urząd wypłacił powódce wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy jedynie za połowę listopada 1990 r. Zdaniem Sądu - powódce przysługiwało tylko wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy z mocy art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124 ze zm.), nie przysługuje jej natomiast dochodzona odprawa pieniężna ponieważ była pracownikiem mianowanym.

Stanowisko to podzielił Sąd Wojewódzki - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalając rewizję powódki wyrokiem z dnia 11 lipca 1991 r.

Wyrok ten zaskarżył rewizją nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości i zarzucił: rażące naruszenie prawa w szczególności art. 8 i 17 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. nr 4, poz. 19 ze zm.), art. 33 ust. 3 ustawy z dnia. 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124 z późn. zm.) oraz naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku i poprzedzającego go wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy w K. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu Sądowi.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona. Stanowisko Sądów obu instancji nie jest trafne, że pracownikowi samorządowemu mianowanemu przysługuje z mocy art. 10 ust. 3 w związku z art. 33 ustawy o pracownikach samorządowych jedynie wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy. Rację ma skarżący, że jest to pogląd błędny i kwestionowany wyrok rażąco narusza powołane przepisy prawne.

Pogląd taki pozostaje w sprzeczności z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 1991 r. I PZP 28/91,, PiZG 1992, nr 2, str. 55 w której stwierdzono, że pracownikowi samorządowemu mianowanemu, z którym przed dniem 1 października 1990 r. nie nawiązano stosunku pracy i z którym został rozwiązany stosunek pracy na mocy porozumienia stron przed 31 grudnia 1990 r., przysługuje odprawa pieniężną na podstawie art. 8 i art. 17 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 4, poz. 19 z 1990 r. ze zm.), jeżeli zachodzę okoliczności" o których mowa w art. 1 ust. 1 tej ustawy.

W uzasadnieniu tej uchwały Sad Najwyższy podkreślił, że uregulowanie z art. 33 ust. 1 i 3 ustawy o pracownikach samorządowych określa zupełnie inne przesłanki przyznawania świadczeń dla pracowników tracących zatrudnienie od tych przesłanek, które stanowią podstawę nabycia świadczeń przewidzianych w ustawie z 28 grudnia 1989 r. Nie byłoby zatem uzasadnione traktowanie przepisu art. 33 ust. 1 i 3 ustawy o pracownikach samorządowych jako przepisu szczególnego, który wyłączałby zastosowania ustawy z 28 grudnia 1989 r. Zgodnie zaś z art. 17 zd. 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. pracownikom mianowanym przysługuje świadczenia pieniężna przewidziano w art. 8 tej ustawy w razie rozwiązania stosunku pracy w okolicznościach, o których mowa w art. 1 ust. 1 i 2, jeżeli przepisy regulujące ich prawa i obowiązki nie przewidują takich świadczeń. Treść art. 17 tej ostatniej ustawy było przedmiotom wyjaśnienia Sądu Najwyższego, który w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 24 maja 1991 r. I PZP 1/91 /OSNCP 1992, nr 1. poz. 2/ stwierdził:

"Urzędnikowi państwowemu mianowanemu, któremu w związku z rozwiązaniem stosunku pracy przysługuje wynagrodzenie określono w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.) należy się również odprawa pieniężna przewidziana w art. 8 w związku z art. 17 ustawy z dnia 22 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 z późn. zm.)".

W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, określono w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych i odprawa pieniężna uregulowana w art. 8 ustawy z dnia. 28 grudnia 1989 r. są rodzajowo odmiennymi świadczeniami mającymi różnorodny charakter prawny i opartymi na różnych przesłankach ich przyznawania i stąd brak jest faktycznych i prawnych podstaw do ich utożsamienia.

Wyjaśnienia zawarte w tej uchwale mają odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie, gdyż wynagrodzenie przewidziane w art. 10 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych jest analogiczne do wynagrodzenia, o którym nowa jest w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych.

(...) 1989 r. odprawa pieniężna określona w art. 8 tej ustawy, jeżeli stosunek pracy rozwiązano z przyczyn wymienionych w art. 1 ust. 1 tej ustawy.

Takie ustalenia w zakresie przyczyn rozwiązywania z powódkę stosunku pracy nie zostały dotąd w sprawie poczynione Stąd przy ponownym rozpoznaniu sprawy rzeczą Sądu Rejonowego będzie przeprowadzanie dowodów na okoliczność, czy przyczyną rozwiązania z powódkę stosunku pracy była konieczność zmniejszenia zatrudnienia w pozwanym Urzędzie z przyczyn ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyjnymi lub w celu poprawy warunków pracy.

(...) wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy stosunku pracy z przyczyn dotyczących, zakładu pracy, co uzasadnia prawo pracownika do odprawy pieniężnej z art. 8 tej ustawy.

Pozbawienie powódki należnego świadczenia, jeżeli rozwiązanie z nią stosunku pracy było z przyczyn dotyczących zakładu pracy naruszałoby interes Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 421 par. 2 k.p.c.

Stronę pozwaną w niniejszej sprawie jest urząd gminy, przy pomocy którego zarząd gminy wykonuje swoje zadania, a nie burmistrz. Zakładem pracy dla pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędzie gminy jest ten urząd, a nie burmistrz czy wójt będący kierownikiem tego urzędu (art. 3 k.p. w zw. z art. 33 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym - Dz. U. Nr 15, poz. 95 ze zm. oraz ort. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych - Dz. U. Nr 21, poz. 124 ze zm.).

Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 422 par. 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.