Wyrok z dnia 1997-04-11 sygn. I CKU 45/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CKU 45/97

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 1997 r.

Sąd Najwyższy Izba Cywilna w składzie następującym:

S. Dąbrowski (spraw.)

L. Walentynowicz

Przewodniczący: SSN -

Sędziowie:  SN

SA - H. Szachułowicz

Protokolant: B. Kalbarczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej - J. Szewczyka po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 1997 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa

działającej w imieniu własnym

oraz w imieniu i na rzecz małoletniej córki D| przeciwko W|

o ustalenie ojcostwa i roszczenia z tym związane

na skutek kasacji Ministra Sprawiedliwości

od wyroku Sądu Rejonowego w

z dnia 14 grudnia 1994 r., sygn. akt III RC

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przeka zuje Sądowi

Rejonowemu w  (...)   do ponownego rozpoznania,

pozostawiając temuż Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

W pozwie o ustalenie ojcostwa wniesionym do Sądu Rejonowego w zameldowany u swoich rodziców, jednak faktycznie jego miejsce pobytu nie jest znane. Mając to na uwadze wniosła o ustanowienie dla pozwanego kuratora.

 W sprawie wyznaczony został termin rozprawy i zarządzono doręczenie pozwanemu odpisu pozwu i wezwania na rozprawę na adres wskazany w pozwie. Wezwanie zostało zwrócone z adnotacją: „adresat przebywa za granicą, rodzina odmawia przyjęcia”. Na rozprawie w dniu 10.10.1994 r. powódka oświadczyła, że pozwany przebywa we Włoszech, pod bliżej nieznanym adresem. Dzień przed rozprawą miał do niej telefonować, a gdy powiedziała mu o wyznaczonym terminie rozprawy odpowiedział, że nie stawi się do Sądu i nie wie, kiedy wróci do kraju.

Na wniosek powódki, zarządzeniem z dnia 19.10.1994 r. przewodniczący ustanowił dla pozwanego kuratora w osobie pracownika sekretariatu sądu i nakazał wywieszenie ogłoszeń na tablicy ogłoszeń Sądu i Urzędu Miejskiego w

Po upływie jednego miesiąca od daty wywieszenia ogłoszeń Sąd na rozprawie w dniu 12 grudnia 1994 r, przeprowadził dowody z przesłuchania świadków i powódki oraz po zamknięciu rozprawy wydał wyrok ustalający ojcostwo pozwanego. W kwestii władzy rodzicielskiej, nazwiska, alimentów i zwrotu kosztów związanych z ciążą i porodem Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu i obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu powódce kosztów procesu, zwalniając go równocześnie od kosztów sądowych w sprawie.

Wyrok ten uprawomocnił się bez zaskarżenia w zwykłym trybie i nie sporządzono jego pisemnego uzasadnienia.

Od powyższego wyroku Minister Sprawiedliwości złożył kasację. Zarzucając rażące naruszenie przepisów art. 144 § 1 kpc, a także art. 3 § 2, 213 § 1 i 316 § 1 kpc w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 1996 r. oraz naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w R^|^| do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189) Minister Sprawiedliwości może zaskarżyć, w drodze kasacji, prawomocny wyrok wydany przed dniem 1 lipca 1996 r., na podstawach i w terminach, które były przewidziane dla rewizji nadzwyczajnej.

Przepis art. 144 § 1 kpc w sprawach o ustalenie ojcostwa i o związane z tym roszczenia nakłada obowiązek przeprowadzenia stosownego dochodzenia celem ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego przed ustanowieniem dlań kuratora. Trafnie wywodzi się w uzasadnieniu kasacji, że Sąd mógł nawiązać kontakt z rodzicami pozwanego. Można zasadnie przypuszczać, że rodzice znali miejsce pobytu pozwanego. Nie można też wykluczyć, że wyraziliby zgodę na pełnienie obowiązków kuratora, czyniąc to z większym zaangażowaniem niż kurator - pracownik sądu.

Nie podejmując żadnych działań z urzędu Sąd Rejonowy rażąco naruszył art. 144 § 1 kpc. Zachodziła więc pierwsza podstawa rewizji nadzwyczajnej z art. 417 § 1 kpc. W konsekwencji uchybienia naruszone zostało prawo pozwanego do obrony, a biorąc pod uwagę, że sprawa dotyczy ustalenia praw stanu, uznać trzeba, że zaskarżony wyrok nie tylko rażąco narusza prawo, ale narusza także

interes Rzeczypospolitej Polskiej. Zatem upływ terminu przewidzianego w art. 421 § 2 kpc nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu kasacji.

Z powyższych względów i na mocy art. 393¹³ kpc Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji wyroku.