Wyrok z dnia 2021-06-10 sygn. V AGa 504/18

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V AGa 504/18

WYROK SĄDU APELACYJNEGO W KATOWICACH

z dnia 10 czerwca 2021 r.

Przewodniczący: SSA Grzegorz Stojek (spr.)
Sędziowie: SA Tomasz Pidzik
SA Olga Gornowicz-Owczarek

Art. 358 § 2 zdanie drugie k.c.(w brzmieniu sprzed 8 września 2016 r.) należy wykładać w ten sposób, że w wypadku zwłoki dłużnika w spełnieniu świadczenia w wykonaniu zobowiązania, którego przedmiotem jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, wierzyciel ma prawo wyboru kursu, według którego określana jest wartość waluty obcej, jeżeli dłużnik dokona wyboru waluty polskiej.

1. W chwili zawarcia umowy przez strony art. 358 k.c. składał się z dwóch jednostek redakcyjnych. W pierwszej z nich, oznaczonej jako § 1, omawiany przepis stanowił, że jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej. Druga z nich, oznaczona jako § 2 , także składała się z dwóch jednostek redakcyjnych. Mianowicie w zdaniu pierwszym §2 art. 358 k.c. w ówczesnym brzmieniu przepis stanowił, że wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej.

Z kolei w zdaniu drugim § 2 art. 358 k.c. w ówczesnym brzmieniu przepis stanowił, że w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia, w którym zapłata jest dokonana. Z dniem 8 września 2016 r. nastąpiła zmiana art. 358 k.c., dokonana przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych
ustaw(Dz.U. poz. 1311 z późn. zm.; dalej: ustawa zmieniająca z dnia 10 lipca 2015r.). Od 8 września 2016 r. art. 358 k.c. ma następującą treść: „§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania podlegającego wykonaniu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia wyłącznie w walucie obcej. § 2.Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna zastrzega inaczej. § 3 Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonywana”. Prowadzi to do wniosku, że z dniem 8 września 2016 r. treść zawarta przed tym dniem w art. 358 k.c. zdanie drugie („w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez NBP
z dnia, w którym zapłata jest dokonana”)została redakcyjnie wyodrębniona w art. 358 § 3 k.c. („Jeżeli dłużnik opóźnia się ze
spełnieniem świadczenia wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonywana”) i w miejsce zwłoki mowa jest o opóźnieniu.

Merytoryczną zmianą przepisu jest opóźnienie, zamiast zwłoki, jako przesłanka powstania po stronie wierzyciela uprawnienia do żądania przerachowania po kursie z dnia zapłaty. Nie nastąpiła jednak zmiana w odniesieniu do uprawnienia przysługującego wyłącznie dłużnikowi do dokonania zapłaty w walucie polskiej. Przepis art. 385 k.c. nadal stanowi o sytuacji, w której decyzję o spełnieniu świadczenia w walucie polskiej podejmuje dłużnik, a nie wierzyciel. Tym samym zarówno w stanie prawnym sprzed 8 września 2016 r., jak i obowiązującym od tego dnia tylko dłużnikowi przysługuje uprawnienie do wykonania w walucie polskiej zobowiązania wyrażonego w walucie obcej. W sprawie ma zastosowanie art. 358 k.c. w brzmieniu sprzed 8 września 2016 r. obowiązującym w chwili powstania zobowiązania (…) ponieważ art. 23
ustawy zmieniającej z dnia 10 lipca 2015 r. nie zawiera regulacji intertemporalnej w odniesieniu do zmiany art. 358 k.c.

BIULETYN NR 3/2021