Postanowienie z dnia 1999-01-28 sygn. III CKN 63/98

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CKN 63/98

Postanowienie

Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 1999 r. 

Przewodniczący: SSN - A. Wypiórkiewicz

Sędziowie: SN - B. Czech (spraw.) SN - T. Domińczyk

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 1999 r. na posiedzeniu niejawnym, sprawy z wniosku Wojciecha K., z udziałem Zofii S., Bogusława L., Jarosława L. i Joanny B., o dział spadku po Teodorze K., na skutek kasacji uczestniczki postępowania Zofii S. od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w S. z dnia 4 września 1997 r., sygn. akt (...), postanawia:

1. uchylić zaskarżone postanowienie oraz postanowienie Sądu Rejonowego w W. z dnia 21 lutego 1997 r., sygn. akt (...), odrzucające apelację uczestniczki postępowania Zofii S. od postanowienia tegoż Sądu Rejonowego z dnia 20 września 1996 r., sygn. akt (...);
2. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego pozostawić do orzeczenia końcowego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w W. postanowieniem z 21 lutego 1997 r., sygn. akt (...), odrzucił apelację uczestniczki postępowania Zofii S. od postanowienia tegoż Sądu z 20 września 1996 r., albowiem uczestniczka postępowania, mimo wezwania, nie oznaczyła wartości przedmiotu zaskarżenia.

Zażalenie uczestniczki postępowania na to postanowienie oddalił Sąd Wojewódzki w S. postanowieniem z 4 września 1997 r., sygn. akt (...).

Uczestniczka postępowania Zofia S. w kasacji od powyższego postanowienia Sądu Wojewódzkiego, zarzuciła naruszenie art. 5, 19, 130 § 1, art. 368 i 370 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC i wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Uczestniczka postępowania Zofia S. w apelacji (k. 409-413) oraz w pismach stanowiących odpowiedź na wezwanie o oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia (k. 417-421, 427-431) w istocie rzeczy - aczkolwiek nieporadnie, bo działała bez fachowego pełnomocnika - zakwestionowała w szczególności przyjętą przez Sąd wartość nieruchomości spadkowej i wysokość przyznanej jej spłaty.

Przypomnieć jednak trzeba, że sprawa działowa stanowi jedną całość w tym sensie, że wszystkie dyspozycje orzeczenia działowego są wzajemnie zależne i wzajemnie uwarunkowane. W szczególności taki ścisły związek zachodzi między orzeczeniem o podziale majątku spadkowego, a orzeczeniem przyznającym określonym spadkobiercom spłaty gotówkowe. Dlatego zasadą - dopuszczającą wyjątki - jest, że wadliwość jednego z tych dwu orzeczeń pociąga za sobą konieczność uchylenia postanowienia działowego w całości (zob. orz. SN z 7 listopada 1964 r., III CR 294/64, OSN 1965, z. 7-8, poz. 130). W takiej sytuacji wartość przedmiotu zaskarżenia postanowienia działowego z reguły odpowiada wartości spadku ulegającego podziałowi.

Powyższe prowadzi do wniosku, że w ogóle zbędne było wzywanie uczestniczki o oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia, albowiem stanowi ją wartość spadku ulegającego podziałowi. Sąd Rejonowy miał obowiązek wartość tę ustalić ( art. 684 KPC), czego zresztą nie uczynił w sentencji postanowienia działowego (k. 391), a dopiero w jego uzasadnieniu (k. 403).

Odrzucając apelację Sąd Rejonowy uchybił przeto art. 130 § 1 i art. 370 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC, zaś Sąd Wojewódzki bez uzasadnionej podstawy oddalił zażalenie uczestniczki postępowania.

Dlatego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji ( art. 393¹³ § 1 KPC i art. 108 § 2 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC).