Wyrok z dnia 2002-11-26 sygn. V CKN 1397/00

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V CKN 1397/00

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia 26 listopada 2002 r.

Przewodniczący: SSN Stanisław Dąbrowski.

Sędziowie SN: Gerard Bieniek, Marek Sychowicz (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Georga S. przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w W. o zapłatę, po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej w dniu 26 listopada 2002 r. na rozprawie kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 17 listopada 1999 r.

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w K. do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 17 listopada 1999 r. Sąd Apelacyjny w K. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w K. oddalający powództwo wytoczone przez Georga S. przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w W. i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 16.654,47 zł z odsetkami i kosztami procesu. Zasądzona kwota, stanowiąca równowartość 7.489,51 DM, stanowi - ponad wypłacone już powodowi 26.759,71 DM -odszkodowanie za szkody poniesione przez niego w wyniku uszkodzenia samochodu marki Ford Skorpio w wypadku komunikacyjnym w dniu 2 października 1995 r., którego sprawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.

Wyrok wymieniony na wstępie zaskarżył kasacją pozwany. Podstawę kasacji stanowi naruszenie prawa materialnego, "w szczególności" art. 805 § 1 i art. 361 § 1 (w wyniku pomyłki oznaczonego jako art. 362 § 2) k.c. w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz naruszenie przepisów postępowania, "w szczególności" art. 233 § 1 w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. Skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w K. i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania, względnie o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie apelacji powoda od wyroku sądu pierwszej instancji.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, oparty on został na ustaleniach, według których wartość samochodu w chwili wypadku wynosiła 20.500 DM, a poniesiona przez powoda szkoda odpowiadająca kosztowi naprawy samochodu wyraża się kwotą 18.591,57 DM. Wbrew twierdzeniu skarżącego, koszt naprawy nie przekraczał więc wartości rynkowej samochodu i zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania odpowiadającego kosztowi naprawy nie stanowi naruszenia art. 361 § 1 k.c. ani art. 8 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

Zasadnie natomiast skarżący kwestionuje prawidłowość zaliczenia do kosztów naprawy kwoty 3.195 DM. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że jest to - zgodna ze złożonym rachunkiem (k. 195) - wartość dwóch dodatkowych pakietów wyposażenia samochodu. Jeżeli Sąd Apelacyjny uznał, że powód wykazał, iż zakupił elementy dodatkowego wyposażenia samochodu i w chwili wypadku samochód był w nie wyposażony, to nie wystarczało to do uznania ich wartości za część szkody. W sprawie nie ustalono, jaka była wartość elementów dodatkowego wyposażenia samochodu w chwili wypadku, a przede wszystkim, czy nie zostały one już uwzględnione przy ustaleniu przez sąd pierwszej instancji kosztów naprawy w kwocie 15.396,57 DM. Sąd Apelacyjny, jak się zdaje, nie podzielił w tym zakresie pisemnej opinii biegłego R. O. (k. 87-106 i 169-173), ale wykorzystał ustne jej uzupełnienie (k. 200v-201). Jednakże nie dokonał jego oceny pozwalającej na poczynienie na tej podstawie jednoznacznych ustaleń, koniecznych do rozstrzygnięcia sprawy w omawianym zakresie. Postawionemu w kasacji zarzutowi naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. nie można więc odmówić racji.

Także zasadnie skarżący podważa prawidłowość uznania za element szkody poniesionej przez powoda, podlegający naprawieniu przez pozwanego, kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w okresie od dnia 28 listopada do dnia 30 grudnia 1995 r. w kwocie 5.829,50 DM. Oceniając żądanie powoda zasądzenia tej kwoty, Sąd Apelacyjny nie wziął pod uwagę obowiązku powoda, jako wierzyciela (art. 354 § 2 k.c.) i jako ubezpieczonego (co wynika z art. 826 k.c.), do działania zmierzającego do zminimalizowania szkody. W sytuacji gdy ustalone zostało w sprawie, że za szkodę polegającą na uszkodzeniu samochodu pozwany ponosi odpowiedzialność w zakresie kosztów naprawy, przy ocenie zasadności innych elementów szkody doznanej przez powoda, do naprawienia których odpowiedzialny jest także pozwany, ustalenie to nie może być pominięte. Oczywiście powód mógł podjąć - z jego punktu widzenia uzasadnioną - decyzję o odstąpieniu od naprawy samochodu, ale "kosztami" tej decyzji nie może obciążać powoda. Skoro samochód mógł zostać naprawiony, to powód może w zasadzie żądać od pozwanego zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego poniesionych jedynie w okresie naprawy samochodu. Należy zaś zauważyć, że jak ustalił sąd pierwszej instancji, wykonanie naprawy samochodu powoda było możliwe do dnia 20 października 1995 r. Okoliczność, że świadczenie z tytułu odszkodowania w kwocie 26.761,20 DM powód otrzymał od pozwanego dopiero w styczniu 1996 r., nie może być uznana za wyłączającą możliwość naprawy samochodu wcześniej. Bowiem powód, jeżeli nie miał środków na pokrycie kosztów naprawy, to mógł skorzystać z możliwości naprawy, której koszt - na podstawie umowy pozwanego z zakładem naprawczym - pokryłby bezpośrednio pozwany. W omawianym zakresie podstawa kasacji, polegająca na naruszeniu art. 361 § 1 k.c. i art. 8 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, okazała się zatem usprawiedliwiona.

Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 393¹³ § 1 i art. 393¹⁹ w zw. z art. 108 § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.