Postanowienie z dnia 2004-06-09 sygn. IV KK 66/04

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KK 66/04

Postanowienie

Sądu Najwyższego

z dnia 9 czerwca 2004 r.

Przewodniczący: Sędzia A. Siuchniński (spraw.) Sędziowie: S. Kosmal, R. Sądej

Sąd Najwyższy w sprawie K. G. skazanego z art. 208 k.k. z 1969 r. po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 9 czerwca 2004 r., kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego (DSP VI 631/99/03) od postanowienia Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 14 kwietnia 2003 r., sygn. akt Ko 378/03, oddala kasację; kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża Skarb Państwa.

Uzasadnienie

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 29 czerwca 1998 r. K. G. uznany został za winnego tego, że w dniu 2 kwietnia 1997 r. w D., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami dokonał włamania do sklepu przez wybicie szyby, a następnie zabrał w celu przywłaszczenia artykuły spożywcze o łącznej wartości 2000 zł na szkodę H. B. i za tak przypisany czyn, z mocy art. 208 w zw. z art. 36 § 3 k.k. z 1969 r. skazany na rok pozbawienia wolności oraz 600 zł grzywny, przy czym, na podstawie art. 73, 74 § 2 i 76 § 3 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności zostało mu warunkowo zawieszone na trzyletni okres próby z oddaniem go na ten czas pod dozór kuratora sądowego. Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej postanowieniem z dnia 19 czerwca 2001 r. sygn. Ko 452/01, utrzymanym w mocy orzeczeniem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 września 2001 r., sygn. VII Kz1 183/01, na podstawie art. 75 § 1 k.k. zarządził wykonanie powyższej kary roku pozbawienia wolności.

Postanowieniami z dnia 28 stycznia 2002 r. sygn. Ko 1698/01 i z dnia 9 grudnia 2002 r. Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej dwukrotnie odroczył K. G. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności, każdorazowo na okres sześciu miesięcy.

W dniu 4 lutego 2003 r. K. G. zwrócił się do sądu o ponowne warunkowe zawieszenie wykonania wymierzonej mu kary.

Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2003 r. Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej, na podstawie art. 152 Kodeksu karnego wykonawczego w zw. z art. 69 § 1 i 2 i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej względem K. G. kary roku pozbawienia wolności, a na mocy art. 152 k.k.w. w zw. z art. 73 § 1 k.k. oddał go na okres próby pod dozór kuratora sądowego (k. 330 tom II akt), nie określając jednak czasu trwania próby. Postanowienie powyższe nie zostało zaskarżone i uprawomocniło się bez postępowania odwoławczego.

Już po uprawomocnieniu się tego postanowienia Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 9 lipca 2003 r. o sprostowaniu orzeczenia z dnia 14 kwietnia 2003 r., w trybie art. 105 k.p.k., uzupełnił zwrotem "na okres próby wynoszący 5 lat". Postanowienie to zostało uchylone przez sąd odwoławczy jako ingerujące w merytoryczną treść orzeczenia, nie zaś prostujące tylko oczywistą omyłkę pisarską.

W tej sytuacji, od postanowienia Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 14 kwietnia 2003 r., na podstawie art. 521 k.p.k., na korzyść K. G., w części dotyczącej określenia okresu próby, kasację złożył Prokurator Generalny, zarzucając rażącą obrazę art. 70 § 1 k.k., polegającą na zaniechaniu określenia czasu poddawania oskarżonego próbie w orzeczeniu o warunkowym zawieszeniu wykonania wymierzonej mu kary pozbawienia wolności i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Dąbrowie Górniczej w celu ponownego rozpoznania, w zakresie ustalenia okresu próby.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Trafnie podniesiono w kasacji, że zaskarżone nią postanowienie zapadło z rażącym naruszeniem art. 70 § 1 k.k.

Istotnie, orzekając o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności Sąd Rejonowy, wbrew wynikającemu z tego przepisu obowiązkowi, nie określił czasu trwania okresu próby, służącego weryfikacji trafności postawionej prognozy resocjalizacyjnej i jednocześnie określającego czas sprawowania dozoru przez kuratora. Tego rodzaju uchybienie sprawia, że rozstrzygnięcie w zakresie wymiaru kary rzeczywiście nie odpowiada ustawowym warunkom, zaś usunięte może być wyłącznie w toku kontroli odwoławczej. Zasadność podniesionego w kasacji zarzutu, sama w sobie, nie otwiera jednak in concreto drogi do jej uwzględnienia.

Droga do jej uwzględnienia otwiera się bowiem dopiero po prawidłowym określeniu kierunku kasacji (na korzyść lub na niekorzyść skazanego). Prokurator Generalny w kasacji wskazał, że została ona wniesiona "na korzyść" skazanego G. W jej uzasadnieniu nie podniósł jednak żadnych argumentów przekonujących o tym, że faktyczne uwzględnienie kasacji wywoła dla skazanego korzystne z procesowego punktu widzenia skutki. To nakazywało wnikliwie rozważyć, czy i jakie korzyści może odnieść skazany w następstwie uwzględnienia kasacji. Rozpatrując zatem z tego punktu widzenia sytuację skazanego powstałą na tle wadliwego, ale prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 14 kwietnia 2003 r., należy stwierdzić, co następuje: niewskazanie czasu trwania okresu próby wywołuje wątpliwości co do sposobu wykonania orzeczenie, co stwarzało skazanemu uprawnienie do zwrócenia się do tego Sądu, w trybie art. 13 § 1 k.k.w., o ich rozstrzygnięcie. Jest przy tym oczywiste, że w tym konkretnym układzie procesowym, ich rozstrzygnięcie mogło nastąpić tylko w jednym kierunku, tj. na korzyść skazanego, przez przyjęcie minimalnego, przewidzianego w art. 70 § 1 pkt 1 k.k. okresu próby dla warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, tj. okresu dwóch lat, przy czym bieg tego okresu należałoby liczyć od daty uprawomocnienia się zaskarżonego kasacją postanowienia.

Zatem w dniu rozpoznawania kasacji (4 czerwca 2004 r.) możliwy do przyjęcia względem skazanego okres próby związany z warunkowym zawieszeniem wykonania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności zbliża się ku końcowi.

Uwzględnienie kasacji, zgodnie z jej wnioskiem, skutkujące uchyleniem zaskarżonego postanowienia i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu w Dąbrowie Górniczej w celu ponownego rozpoznania, w zakresie ustalenia okresu próby, prowadziłoby do wydatnego pogorszenia sytuacji skazanego i to nawet wtedy, gdyby ten okres próby określono w minimalnych granicach, tj. tylko na dwa lata.

Skutkowałoby bowiem ustaleniem okresu próby, którego bieg (zgodnie z art. 70 § 1 k.p.k.) zacząłby się na nowo, od uprawomocnienia się wydanego postanowienia ustalającego ten okres.

Poza tym, w realiach faktycznych tej sprawy, spodziewać należałoby się ustalenia dłuższego niż dwa lata (na to wskazuje okres pięciu lat ustalony w postanowieniu o sprostowaniu postanowienia z dnia 14 kwietnia 2003 r.) okresu próby.

W istocie rzeczy zatem kasacja wniesiona została na niekorzyść skazanego, a nie, jak to wskazano w niej, na jego korzyść. Ustalenie to ma w tej konkretnej sprawie znaczenie szczególnie istotne, ponieważ zaskarżone postanowienie jest prawomocne od dnia 22 kwietnia 2003 r., zaś kasacja wniesiona została w marcu 2004 r., zatem po upływie sześciu miesięcy od daty jego uprawomocnienia się.

Natomiast, zgodnie z art. 524 § 3 k.p.k., niedopuszczalne jest uwzględnienie kasacji na niekorzyść skazanego wniesionej po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się zaskarżonego nią orzeczenia.

W tej sytuacji uwzględnienie kasacji Prokuratora Generalnego nie było możliwe. Postanowienie Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 14 kwietnia 2003 r. jako ostateczne winno być wykonywane przy założeniu, że okres próby trwać może tylko przez minimalny przewidziany ustawą czas, tj. przez okres dwóch lat.

W tych warunkach Sąd Najwyższy orzekł o oddaleniu kasacji, kosztami postępowania kasacyjnego, zgodnie z art. 638 k.p.k., obciążając Skarb Państwa.