Postanowienie z dnia 2012-04-17 sygn. I AS 3/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I AS 3/12

POSTANOWIENIE

SĄDU APELACYJNEGO

W BIAŁYMSTOKU

z dnia 17 kwietnia 2012 r. 

Siedmiodniowy termin instrukcyjny do rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia wskazany w art. 737 k.p.c. rozpoczyna swój bieg dopiero wtedy, gdy wniosek o zabezpieczenie został prawidłowo zgłoszony, zatem wolny jest od braków. Jeżeli jest to wniosek złożony w pozwie, obowiązek jego rozpoznania powstaje dopiero z momentem usunięcia braków pozwu, których nieusunięcie zagrożone jest zwrotem pozwu na podstawie art. 130 § 2 k.p.c.

Przewodniczący: SSA Bogusław Dobrowolski

Sędziowie: SSA Irena Ejsmont-Wiszowata, SSO del. Marek Szymanowski (spr.)             

Sąd Apelacyjny w Białymstoku Wydział I Cywilny po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2012 r. w Białymstoku na posiedzeniu niejawnym skargi Teresy Zofii N. z udziałem Skarbu Państwa – P. S. O. w B. na przewlekłość postępowania w sprawie I C 1863/11 Sądu Okręgowego w B. z powództwa Teresy Zofii N. przeciwko Powiatowi B. o ochronę dóbr osobistych postanawia oddalić skargę.

UZASADNIENIE

Teresa Zofia N. powódka w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w B. wniosła o stwierdzenie, iż w postępowaniu w tejże sprawie naruszono jej prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki i przyznanie jej z tego tytułu sumy pieniężnej w wysokości 3.000 zł od Skarbu Państwa (S. O. w B.).

W uzasadnieniu powyższych żądań przytoczono, iż Teresa Zofia N. wystąpiła w dniu 14.11.2011 r. do Sądu Okręgowego w B. z powództwem przeciwko Powiatowi B. o ochronę dobór osobistych, w którym zawarła wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o zabezpieczenie powództwa. W dniu 31.11.2011 r. powódka otrzymała wezwanie do usunięcia braków formalnych poprzez sprecyzowanie tego, kto jest stroną pozwaną, na co odpowiedziała pismem z dnia 12.2011 r. W dniu 08.12.2011 r. Sąd Okręgowy rozstrzygnął wydanymi postanowieniami wniosek o zabezpieczenie oraz o zwolnienie od kosztów. Od orzeczeń tych wniesiono zażalenia tj. powódka zaskarżyła odmowę zwolnienia jej od opłaty w całości, a pozwany zaskarżył postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia. Wpiśmie z dnia 18.12.2011 r. pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo i złożył kolejny wniosek o zabezpieczenie, który do chwili obecnej nie został rozpoznany. Nierozpoznanie wniosku o zabezpieczenie przez okres prawie 3 miesięcy jaki upłynął do dnia złożenia skargi stanowi naruszenie praw skarżącej do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie, zwłaszcza że art. 737 k.p.c. nakłada na Sąd obowiązek bezzwłocznego rozpoznania wniosku, nie później niż w terminie tygodnia od jego wpływu. Jednocześnie zdaniem skarżącej nie przyczyniła się ona do zaistnienia zwłoki, jak również nie miało na to wpływu rozpoznawanie jej zażalenia przez Sąd Apelacyjny. (…)

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesiona skarga na przewlekłość jest niezasadna.

Analiza postępowania w sprawie I C 1863/11, której dotyczy skarga prowadzi do wniosku, iż przewlekłość w rozpoznaniu wniosku o zabezpieczenie nie miała miejsca. Zgodnie z art. 126² § 1 k.p.c. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. Złożony w sprawie, której dotyczy skarga, pozew podlegał opłacie sądowej, którą zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału z dnia 15.11.2011 r. ustalono na kwotę 1.100 zł. Ponieważ w pozwie zawarty był wniosek o zwolnienie od opłaty od pozwu, słusznie nie wzywano powódki w tamtej (a skarżącej w niniejszej) sprawie do uiszczenia opłaty, lecz rozpoznano wniosek w dniu 08.12.2011 r. w ten sposób, że zwolniono powódkę od opłaty powyżej 500 złotych, a w pozostałym zakresie wniosek ten oddalono. Prawidłowa wykładnia art. 126² § 1. k.p.c. winna prowadzić do wniosku, iż dalsze czynności w tejże sprawie mogły być podjęte dopiero po uprawomocnieniu się przedmiotowego postanowienia, co nastąpiło w dniu 15 lutego 2012 r., kiedy to oddalono zażalenie powódki. Po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych, należałoby zatem wezwać powódkę do uiszczenia opłaty w kwocie 500 złotych, od której nie została zwolniona i dalsze czynności Sądu zależeć winny od tego, czy taką opłatę powódka w terminie tygodniowym uiściłaby. Nieuiszczenie skutkowałoby zwrotem pozwu wraz z zawartym w nim wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia bez potrzeby jego rozpoznawania.

Powyższy wywód prowadzi do wniosku, że zgłoszony w pozwie wniosek o zabezpieczenie powództwa nie powinien być w ogóle rozpoznawany do czasu usunięcia wszystkich braków formalnych pozwu, w tym braku fiskalnego. Błędem zatem Sądu Okręgowego było nie nierozpoznanie drugiego wniosku o zabezpieczenie, lecz przedwczesne rozpoznanie pierwszego wniosku, zanim usunięto brak fiskalny pozwu. Przepis art. 737 k.p.c., który ustanawia tygodniowy termin in-strukcyjny do rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia rozpoczyna swój bieg dopiero wtedy, gdy wniosek o zabezpieczenie został prawidłowo zgłoszony, a zatem wolny jest od braków. Jeżeli taki wniosek zawarty jest w pozwie, to choćby sam wniosek nie zawierał braków, obowiązek jego rozpoznania powstaje dopiero z momentem usunięcia braków pozwu, których nieusunięcie zagrożone jest zwrotem pozwu w trybie art. 130 § 2 k.p.c.

Na poparcie prezentowanej przez Sąd Apelacyjny wykładni wypada uznać, że art. 126² § 1 k.p.c., stosownie do art. 13 § 2 k.p.c., ma odpowiednie zastosowanie do postępowania zabezpieczającego, a przy tym art. 737 k.p.c. nie jest w stosunku do niego przepisem szczególnym. Oba przepisy regulują inny zakres przedmiotowy. Podobnie należy też traktować inne terminy instrukcyjne wyznaczone sądowi w kodeksie postępowania cywilnego na dokonanie określonych czynności: np. 3-dniowy termin wyznaczony w art. 781¹ k.p.c. na rozpoznanie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, co oczywiście oznacza, iż termin ten należy liczyć od momentu, w którym wniosek taki nie zawiera braków formalnych, w tym został opłacony stosowną opłatą należną na podstawie art. 71 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 Nr 90 poz. 594).

W przypadku wniosku o zabezpieczenie wniosek taki, jeżeli nie jest zgłoszony w pozwie, podlega również osobnej opłacie sądowej stosownie do art. 68-69 u.k.s.c. Jest oczywiste, że bez uiszczenia takiej opłaty Sąd takiego wniosku nie roz-poznaje i nie biegnie termin z art. 737 k.p.c. Zawarcie go w pozwie wprawdzie powoduje, iż nie podlega odrębnej opłacie (art. 68 pkt 1 i art. 95 ust. 1 pkt 1 u.k.s.c.) ale ma ten skutek, że nie może on być rozpoznawany, dopóki braki pozwu nie zostaną usunięte, w tym nie zostanie on w sposób należyty opłacony. (…)