Uchwała z dnia 1986-09-12 sygn. U 7/86

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt U 7/86

Uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 12 września 1986 r.

Czyn pasera nabywającego mienie pochodzące z rozboju, którego wartość nie przekracza 5.000 zł, stanowi występek określony w art. 215 § 1 k.k.

Przewodniczący: gen. bryg. K. Lipiński. Sędziowie: płk A. Kaszycki, płk H. Kmieciak, płk S. Mendyka, płk S. Wojtczak, płk E. Zawiłowski, kpt W. Oziębło (sprawozdawca).

Prokurator Naczelny Prokuratury Wojskowej: płk B. Kliś.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu przedstawionego postanowieniem z dnia 20 czerwca 1986 r. przez skład trzech sędziów Izby Wojskowej Sądu Najwyższego zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości, a mianowicie:

"Czy czyn pasera nabywającego mienie pochodzące z rozboju, którego wartość nie przekracza 5.000 zł, stanowi występek określony w art. 215 § 1 k.k., czy też wykroczenie określone w art. 122 § 1 k.w.?"

na podstawie art. 13 pkt 5 i art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 45, poz. 241)

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Poważne wątpliwości składu trzech sędziów Izby Wojskowej Sądu Najwyższego rozpoznającego wymienioną na wstępie sprawę co do tego, czy czyn pasera nabywającego mienie pochodzące z rozboju, którego wartość nie przekracza 5.000 zł, stanowi występek określony w art. 215 § 1 k.k., czy też wykroczenie określone w art. 122 § 1 k.w., wynikały z rozbieżności poglądów prezentowanych w tej materii w orzecznictwie Sądu Najwyższego.

Przykładem tych rozbieżności mogą być zwłaszcza poglądy zaprezentowane w wyrokach z dnia 19 września 1978 r. - III KR 136/78 (OSNKW 1979, z. 4, poz. 43) i z dnia 18 października 1983 r. - IV KR 211/83 (OSNKW 1984, z. 5-6, poz. 56).

W pierwszym z wyroków stwierdzono, że "(...) w wypadku gdy wartość mienia przekracza (...) granice kwotowe lub gdy mienie pochodzi z innego rodzajowo niż kradzież lub przywłaszczenie czynu zabronionego, odpowiednia do takiego czynu jest kwalifikacja z art. 215 § 1 k.k."

W drugim wywiedziono natomiast, że "nabycie mienia pochodzącego z przestępstwa określonego w art. 210 k.k., którego wartość nie przekracza 2.000 (obecnie 5.000 zł, uwaga SN), jest wykroczeniem przewidzianym w art. 122 § 1 k.w."

W związku z tego rodzaju rozbieżnymi poglądami i wyłaniającymi się na ich tle wątpliwościami zauważyć należy, co następuje:

Warunkiem bytu wykroczenia przewidzianego w art. 122 k.w. jest to, aby mienie pochodziło z kradzieży lub przywłaszczenia, a przy tym jego wartość nie przekraczała 5.000 zł.

Korygująca zakres penalizacji rola czynnika wartości mienia została wyraźnie sprzęgnięta z elementem pochodzenia mienia.

Oba te warunki muszą być spełnione jednocześnie, a istnienie tylko jednego z nich wyłącza możliwość zastosowania kwalifikacji z art. 122 k.w. Z dyspozycji tego ostatniego przepisu zatem wyraźnie wynika, że paserstwo odnosi się tylko do najprostszych form zagarnięcia mienia, tj. kradzieży i przywłaszczenia, określonych w art. 119 k.w.

Kradzież (art. 203 k.k.) i przywłaszczenie (art. 204 k.k.) stanowią inny jakościowo zamach na mienie niż rozbój (art. 210 k.k.). Rozbój w przeciwieństwie do kradzieży zwykłej i przywłaszczenia jest przestępstwem złożonym, którego cechą jest to, że działanie sprawcy skierowane jest zarówno przeciwko mieniu, jak i osobie.

Niedopuszczalne jest więc rozumowanie, że skoro nabycie mienia o wartości nie przekraczającej 5.000 zł pochodzącego z kradzieży i przywłaszczenia stanowi wykroczenie (art. 122 § 1 k.w.), to pod tym samym warunkiem wykroczeniem jest również nabycie mienia pochodzącego z rozboju.

Stanowisko to jednak jest poprawne tylko przy założeniu, że sprawca ma świadomość, iż mienie stanowiące przedmiot paserstwa pochodzi z innego rodzajowo niż kradzież lub przywłaszczenie czynu zabronionego.

Z tych przyczyn należało udzielić odpowiedzi jak w części wstępnej uchwały.

OSNKW 1986 r., Nr 11-12, poz. 85