Wyrok z dnia 2004-02-26 sygn. IV KK 302/03

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV KK 302/03

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2004 r.

Przewodniczący: Sędzia SN Halina Gordon-Krakowska. Sędziowie SN: Tomasz Grzegorczyk, Edward Matwijów (spraw.). 

Prokurator Prokuratury Krajowej: Bogumiła Drozdowska.

Sąd Najwyższy w sprawie Ryszarda Z. oskarżonego z art. 278 § 5 k.k. po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 26 lutego 2004 r. kasacji, wniesionej przez prokuratora na niekorzyść od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 19 marca 2003 r. utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego z dnia 22 kwietnia 2002 r., uchyla zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy wyrok Sądu Rejonowego i sprawę Ryszarda Z. przekazuje temu ostatniemu do ponownego rozpoznania

Uzasadnienie

Ryszard Z. został oskarżony o to, że w okresie od nieustalonego dnia i miesiąca 2000 r. do 3 marca 2000 r. dokonał kradzieży energii elektrycznej w ten sposób, że poprzez uszkodzenie cech legalizacyjnych oraz wewnętrznych licznika poboru energii elektrycznej przyrząd ten niewłaściwie naliczał zużytą energię, powodując tym straty w wysokości 3.548,40 złotych na szkodę Zakładu Energetycznego, to jest o przestępstwo z art. 278 § 5 k.k.

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 9 marca 2001 r. uznał Ryszarda Z. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i na podstawie art. 278 § 5 k.k. skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat. Orzeczenie to na skutek wniesienia apelacji przez obrońcę oskarżonego Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 5.10.2001 r. uchylił i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy, wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2002 r., uniewinnił Ryszarda Z. od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator.

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 19 marca 2003 r., zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. Od tego prawomocnego wyroku kasację wniósł Prokurator Okręgowy zarzucając rażącą obrazę art. 278 § 5 k.k. mającą istotny wpływ na jego treść poprzez niezasadne przyjęcie, iż rzekoma niemożność wyliczenia faktycznej wysokości szkody prowadzić musi do ekskulpacji oskarżonego, podczas gdy zachowanie Ryszarda Z. wyczerpywało znamiona występku określonego w art. 278 § 5 k.k.

Podnosząc powyższy zarzut wniósł o uchylenie wyroków Sądów obu instancji i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Uniewinniając oskarżonego Ryszarda Z. od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 278 § 5 k.k. sąd pierwszej instancji uznał, a Sąd Okręgowy pogląd ten zaaprobował, że wobec niemożliwości ustalenia wartości zagarniętej energii elektrycznej, która to okoliczność należy do znamion przestępstwa z art. 278 § 5 k.k., brak było podstaw do przypisania oskarżonemu winy w zakresie popełnienia tego przestępstwa.

Z taką oceną prawną sądów obu instancji oraz zawartą na ich poparcie argumentacją nie można się zgodzić.

Przestępstwo kradzieży energii (elektrycznej, gazowej, cieplnej, wodnej, atomowej) uregulowane w art. 278 § 5 k.k. polega na bezprawnym uzyskaniu dostępu do źródła energii i korzystaniu z tej energii z pominięciem przyjmowanego w stosunkach danego rodzaju sposobu uzyskiwania lub korzystania z określonego rodzaju energii. Kradzież energii może przybierać różne formy czynności wykonawczej. Może ona polegać na podłączeniu do systemu dostarczającego dany rodzaj energii z pominięciem urządzenia mierzącego ilość wykorzystanej energii oraz określającego wysokość opłaty za korzystanie.

Przejawem kradzieży energii będzie uszkodzenie urządzenia rejestrującego ilość pobieranej energii, które następuje po legalnym przyłączeniu się sprawcy do systemu dostarczającego dany rodzaj energii, a także dokonywanie zmiany zapisu w urządzeniach rejestrujących ilość pobranej energii w taki sposób, iż nie zawiera ono informacji o faktycznie wykorzystanej przez sprawcę ilości energii (tzw. cofanie licznika).

Do znamion występku określonego w art. 278 § 5 k.k. należy skutek w postaci przejęcia w posiadanie lub zużytkowania odpowiedniego rodzaju energii bez względu na jego wielkość (wartość szkody).

Wartość zagarniętej energii nie ma znaczenia dla bytu przestępstwa z art. 278 § 5 k.k., bowiem zgodnie z ustaloną praktyką orzeczniczą w odniesieniu do kradzieży energii nie może być mowy o tzw. przepołowieniu przestępstwa kradzieży (vide Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 13 grudnia 2000 r., sygn. akt I KZP 43/2000).

W aspekcie przytoczonych powyżej uwag, mających istotne znaczenie dla oceny prawnej czynu oskarżonego Ryszarda Z., sądy obu instancji nie rozważały jego zachowania. Tymczasem jak słusznie zauważa Autor kasacji, na tle niebudzących wątpliwości ustaleń faktycznych wynika, że podczas przeprowadzonej w zabudowaniach oskarżonego kontroli instalacji elektrycznej, pracownicy Zakładu Energetycznego w K. ujawnili prowizoryczne instalacje elektryczne tzw. przewieszki, uszkodzenie licznika gospodarczego w postaci naruszenia plomb oraz odsunięcia ogranicznika powodującego obracanie tarczy bez naliczania zużycia energii, co świadczyłoby, iż odbiorca pobierał nielegalnie energię elektryczną.

Na nielegalny pobór energii elektrycznej wskazywała również i ta okoliczność, że po wyłączeniu bezpieczników w sprawnym drugim pomiarowym liczniku tzw. "domowym" i podłączeniu do gniazda przewieszek piekarnika elektrycznego pokazał on energię elektryczną.

Przy wydaniu nowego rozstrzygnięcia, uwzględniając powyższe wskazania i zapatrywania prawne, Sąd mimo niemożliwości wyliczenia wysokości szkody powinien ponownie rozważyć, czy tego rodzaju okoliczności nie dają wystarczających podstaw do przyjęcia, że oskarżony Ryszard Z. dopuścił się występku z art. 278 § 5 k.k. w formie dokonania kradzieży energii elektrycznej, a jeżeli nie, to należało rozważyć, czy nie zachodzi przestępstwo usiłowania dokonania takiego czynu.

Z przytoczonych powodów Sąd Najwyższy uchylił oba orzeczenia i sprawę przekazał sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.