Postanowienie z dnia 1999-08-30 sygn. III KZ 74/99

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KZ 74/99

Postanowienie z dnia 30 sierpnia 1999 r.

Przy braku spójności między treścią zarzutu kasacji a uzasadnieniem należy kierować się regułą interpretacyjną wyrażoną w art. 118 § 1 k.p.k., w myśl której znaczenie czynności procesowej ocenia się według treści złożonego oświadczenia. W przypadku kasacji znaczenie to wyraża się w oświadczeniu, które realizuje wymóg podania, na czym polega zarzucone uchybienie (art. 526 § 1 k.p.k.), a więc zawartym w uzasadnieniu.

Przewodniczący: sędzia SN H. Gradzik.

Prokurator Prokuratury Krajowej: K. Parchimowicz.

Sąd Najwyższy w sprawie Norberta A. i Roberta Ż., skazanych z art. 208, 215 § 2 d.k.k. i z innych, po rozpoznaniu zażalenia obrońcy na zarządzenie upoważnionego sędziego Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 17 marca 1999 r., po wysłuchaniu wniosku prokuratora

postanowił utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie.

Uzasadnienie

W ustawowym terminie obrońca skazanych Norberta A. i Roberta Ż. wniósł kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 16 kwietnia 1998 r.

Zarzucił prawomocnemu wyrokowi rażące naruszenie prawa, tj. art. 372 § 2 d.k.p.k. w zw. z art. 3 d.k.p.k. poprzez pominięcie w uzasadnieniu wyroku okoliczności przemawiających na korzyść skazanych przy wymierzaniu im kary, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia. Podnosząc ten zarzut autor kasacji wniósł o uchylenie wyroku sądu drugiej instancji w części dotyczącej orzeczenia o karach i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania.

Zarządzeniem z dnia 17 marca 1999 r. upoważniony sędzia Sądu Apelacyjnego (art. 93 § 2 k.p.k.) na podstawie art. 530 § 2 k.p.k. odmówił przyjęcia kasacji po stwierdzeniu, że jako wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary (art. 523 k.p.k.) jest niedopuszczalna z mocy ustawy (art. 429 § 1 k.p.k.).

W zażaleniu obrońca skazanych zarzucił zarządzeniu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, a polegający na przyjęciu, że kasacja została wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary, chociaż z zarzutów i uzasadnienia wynika, iż wniesiono ją z powodu rażącego naruszenia prawa. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zarządzenia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rozstrzygnięcie zażalenia zależało od tego, czy istotnie, jak utrzymuje obrońca, w kasacji zrzucono wyrokowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 523 k.p.k. Wskazywałaby na to artykulacja zarzutu wytykającego orzeczeniu obrazę art. 372 § 2 d.k.p.k. w nawiązaniu do art. 3 d.k.p.k. (z ogólnikowym powołaniem się na uchybienie zasadzie obiektywizmu). Gdyby ograniczyć rozważania wyłącznie do formuły użytej przez obrońcę skazanych w petitum kasacji, to należałoby przyznać rację skarżącemu, iż nie było podstaw do odmowy przyjęcia kasacji z przyczyn powołanych w zarządzeniu.

Zagadnienie nie wyczerpuje się jednak w werbalizacji zarzutu zamieszczonego w części wstępnej środka odwoławczego. Kasacja należy do tych pism procesowych, co do których ustawa wymaga sporządzenia uzasadnienia (art. 518 k.p.k. w zw. z art. 427 § 2 i art. 119 § 1 pkt 3 k.p.k.). W nim właśnie skarżący powinien przedstawić wywód prawny uściślający, na czym polega zarzucone uchybienie (art. 526 § 1 k.p.k.). Uzasadnienie kasacji, stanowiące jej konieczny składnik, tworzy integralną całość z częścią wstępną.

Jeśli jednak poddać analizie treść uzasadnienia przedmiotowej kasacji, to w sposób nieodparty nasuwa się wniosek, że pozostaje ono w dysjunkcji z wysuniętym w petitum zarzutem. O ile bowiem, formułując zarzut obrazy art. 372 § 2 d.k.p.k. obrońca utrzymuje, że polega ona na pominięciu w uzasadnieniach wyroków sądów obu instancji okoliczności przemawiających na korzyść skazanych przy wymierzaniu im kary, to w uzasadnieniu kasacji wywodzi o wadliwym, w jego przekonaniu, wartościowaniu owych okoliczności przy podejmowaniu przez sąd rozstrzygnięciu o rodzaju i surowości kar. Dochodzi ostatecznie do wniosku, że sądy orzekające bezzasadnie pozbawiły skazanych dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kar pozbawienia wolności. Wymowna w tym względzie jest zamieszczona w uzasadnieniu ocena skarżącego, wytykająca sądowi odwoławczemu, że "wziął pod uwagę i skupił się jedynie na stopniu społecznego niebezpieczeństwa czynów przypisanych skazanym i społecznym oddziaływaniu kary". Jego zdaniem, uwzględnienie przytoczonych dyrektyw wymiaru kary przysłoniło sądowi cele wychowawcze i zapobiegawcze kary, a orzeczenie bezwzględnych kar pozbawienia wolności nie zostało "należycie umotywowane".

Całość wywodu zawartego w uzasadnieniu kasacji nie pozostawia wątpliwości co do tego, że sprowadza się on do roztrząsania znaczenia okoliczności wpływających na wymiar kary, w kontekście ogólnych dyrektyw określonych w art. 50 § 1 d.k.k. i kwestionowaniu zarazem stanowiska zajętego w tym względzie przez sądy obu instancji. Wskazanie natomiast na obrazę przepisu art. 372 § 2 d.k.p.k. posłużyło skarżącemu za pretekst do wysunięcia de facto zarzutu niewspółmierności kary.

Przy braku spójności między treścią zarzutu kasacji a uzasadnieniem należy kierować się regułą interpretacyjną wyrażoną w art. 118 § 1 k.p.k., w myśl której znaczenie czynności procesowej ocenia się według treści złożonego oświadczenia. W przypadku kasacji znaczenie to wyraża się w oświadczeniu, które realizuje wymóg podania, na czym polega zarzucone uchybienie (art. 526 § 1 k.p.k.), a więc zawartym w uzasadnieniu.

Wracając na grunt niniejszej sprawy, należy raz jeszcze zauważyć, że argumentacja zawarta w uzasadnieniu kasacji wspiera zarzut niewspółmierności kar wymierzonych skazanym, a nie - rażącego naruszenia prawa, jak to ujęto w petitum. Przedmiotem kwestionowania jest bowiem stopień dolegliwości orzeczonych kar (brak warunkowego zawieszenia). Decyzja procesowa w tym zakresie należy do swobodnego uznania sędziowskiego w granicach przewidzianych w ustawie, co stanowi nadrzędną zasadę wymiaru kary. Zarzut podważający trafność rozstrzygnięcia sądu co do wymiaru kary w ramach zagrożenia ustawowego jest zarzutem rażącej niewspółmierności kary. Może zostać wysunięty w apelacji, tj. w zwykłym środku odwoławczym (art. 438 pkt 4 k.p.k.). Nie może natomiast stanowić, jako zarzut wyłączny, przyczyny wniesienia kasacji, gdyż podstawy zaskarżenia prawomocnego wyroku tym środkiem mają charakter autonomiczny i w całości zostały określone w art. 523 k.p.k.

Podsumowując powyższe rozważania, pozostaje stwierdzić, że zaskarżone zarządzenie upoważnionego sędziego Sądu Apelacyjnego w G. okazało się trafne. Opiera się bowiem na prawidłowym ustaleniu treści kasacji z punktu widzenia ustawowych podstaw do jej wniesienia. Wobec niezasadności zażalenia obrońcy Sąd Najwyższy zdecydował o utrzymaniu w mocy zarządzenia o odmowie przyjęcia kasacji.

OSNKW 1999 r., Nr 9-10, poz. 57