Wyrok z dnia 2013-08-08 sygn. III KK 232/13

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KK 232/13

Wyrok z dnia 8 sierpnia 2013 r.

1. Strażnicy gminni (miejscy) mogą kontrolować kierującego pojazdem tylko wówczas, gdy nie stosuje się on do zakazu ruchu w obu kierunkach, określonego odpowiednim znakiem drogowym (B-1) albo narusza przepisy ruchu drogowego w przypadku ujawnienia i zarejestrowania czynu przy użyciu urządzenia rejestrującego (art. 129b ust. 2 pkt 1 lit. a, b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.)
2. Straż gminna (miejska) nie jest uprawniona do kontroli kierującego pojazdem, który nie zastosował się do zakazu ruchu w jednym kierunku, określonego znakiem zakazu wjazdu (znak B-2).

Przewodniczący: sędzia SN M. Gierszon.

Sędziowie SN: J. Dołhy (sprawozdawca), Z. Puszkarski.

Sąd Najwyższy w sprawie I. C., ukaranego z art. 92 § 1 k.w., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 k.p.k., w dniu 8 sierpnia 2013 r. kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść obwinionego od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 13 listopada 2012 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w W. z dnia 5 lipca 2012 r.,

uchylił zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy wyrok Sądu Rejonowego w W. z dnia 5 lipca 2012 r., i na podstawie art. 5 § 1 pkt 9 k.p.s.w. umorzył postępowanie w sprawie (...).

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w W., wyrokiem z dnia 5 lipca 2012 r., uznał I. C. za winnego tego, że w dniu 1 lipca 2012 r., o godzinie 17.00 w P., na ulicy P., kierując pojazdem VW o numerze rejestracyjnym (...), naruszył przepisy ruchu drogowego nie stosując się do znaku drogowego B-2 "zakaz wjazdu", tj. wykroczenia z art. 92 § 1 k.w., i za to wymierzył mu karę grzywny w wysokości 300 zł.

Od tego wyroku apelację wniósł obwiniony, podnosząc zarzut wykroczenia przez Straż Miejską poza zakres ustawowych uprawnień, skutkiem czego wyrok skazujący zapadł w sytuacji braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

Sąd Okręgowy w G., wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 r., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. Pisemne motywy wyroku nie zostały sporządzone.

Od powyższego wyroku kasację na korzyść obwinionego I. C. wniósł Rzecznik Praw Obywatelskich. Skarżący wyrokowi temu zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa procesowego, to jest art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.s.w., polegające na nienależytym rozważeniu przez Sąd drugiej instancji zarzutów sformułowanych w apelacji obwinionego, co w konsekwencji doprowadziło do utrzymania w mocy wyroku skazującego obwinionego za wykroczenie z art. 92 § 1 k.w. pomimo istnienia negatywnej przesłanki procesowej w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą wskazaną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w. W konkluzji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu pierwszej instancji i umorzenie postępowania, na podstawie art. 5 § 1 pkt 9 k.p.s.w.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja jest oczywiście zasadna. Ma rację skarżący, że Sąd Okręgowy w G. dopuścił się rażącego naruszenia art. 433 § 2 k.p.k. (w zw. z art. 109 § 2 k.p.s.w.). Mimo że pisemne motywy wyroku sądu odwoławczego nie zostały sporządzone, to nie ulega wątpliwości, że sąd ten nie rozważył wszystkich zarzutów i wniosków apelacji obwinionego, skutkiem czego w sposób bezkrytyczny zaakceptował oczywiście niesłuszne stanowisko Sądu pierwszej instancji.

Kwestię organów uprawnionych do wnoszenia i popierania wniosków o ukaranie w sprawach o wykroczenia reguluje art. 17 k.p.s.w., którego § 3 wskazuje na uprawnienia straży gminnych (miejskich) w tym zakresie, ale jedynie wówczas, gdy w zakresie swojego działania ujawniły wykroczenie. Zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz.U. z 2003 r. Nr 208, poz. 2026 ze zm.), strażnicy są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu za wykroczenia określone w: art. 84, art. 85 § 1, art. 89, art. 98, art. 99 § 1, art. 100, art. 101, art. 102 k.w., a ponadto - w zakresie upoważnienia do kontroli ruchu drogowego uzyskanego lub utrzymanego w mocy na podstawie przepisów wykonawczych wydanych zgodnie z dyspozycją art. 131 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) za wykroczenia określone w art. 88, art. 90, art. 91, art. 92, art. 94, art. 95, art. 96 § 1 pkt 2 oraz art. 97 k.w.

Przepisy powyższe wskazują wprawdzie na uprawnienia straży miejskiej w zakresie ścigania wykroczeń określonych w art. 92 § 1 k.w., rzecz jednak w tym, że uprawnienie to ograniczone jest ustawowo do niektórych zachowań (ograniczenie przedmiotowe). Mianowicie zgodnie z art. 129b ust. 2 pkt 1 lit. a, b ustawy - Prawo o ruchu drogowym strażnicy mogą kontrolować kierującego pojazdem tylko wówczas, gdy nie stosuje się on do zakazu ruchu w obu kierunkach, określonego odpowiednim znakiem drogowym (B-1), lub narusza przepisy ruchu drogowego w przypadku ujawnienia i zarejestrowania czynu przy użyciu urządzenia rejestrującego.

W świetle powyższego Straż Miejska nie była uprawniona do kontroli kierującego pojazdem I. C., który nie zastosował się do zakazu ruchu w jednym kierunku, określonego znakiem zakazu wjazdu (znak B-2).

Wydane przez Komendanta Powiatowego Policji w P. upoważnienie do wykonywania przez konkretnych strażników miejskich kontroli ruchu drogowego nie mogło, wbrew stanowisku sądów obu instancji, uprawniać Straży Miejskiej do szerszego zakresu kontroli, niż wynika to z ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Autor kasacji trafnie wywodzi, że wnosząc do sądu wniosek o ukaranie I. C., Straż Miejska w P. wykroczyła poza zakres swoich ustawowych uprawnień, skutkiem czego wyrok w sprawie zapadł w sytuacji braku skargi upoważnionego oskarżyciela. Oczywiste jest zatem, że w sprawie zaistniało uchybienie stanowiące bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w., albowiem w sprawie zachodziła negatywna przesłanka procesowa określona w art. 5 § 1 pkt 9 k.p.s.w. w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy wyrok Sądu Rejonowego w W. i na podstawie art. 5 § 1 pkt 9 k.p.s.w. umorzył postępowanie.

OSNKW 2013 r., Nr 12, poz. 104