Wyrok z dnia 1971-08-25 sygn. Rw 846/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt Rw 846/71

Wyrok z dnia 25 sierpnia 1971 r.

Brak jest dostatecznych podstaw do kwestionowania na gruncie nowego kodeksu karnego poglądu, że zabór broni lub amunicji oraz następne przechowywanie bezprawne tych przedmiotów stanowią dwa oddzielne czyny i dwa odrębne przestępstwa w tzw. zbiegu realnym. Okoliczność, że przepis art. 4 § 1 m.k.k. stanowił między innymi o przechowywaniu bez zezwolenia broni palnej lub amunicji, a przepis art. 286 k.k. traktuje między innymi o posiadaniu bez wymaganego zezwolenia broni palnej lub amunicji, nie podważa trafności tych argumentów, które legły u podstaw rozstrzygnięcia tej kwestii prawnej przez połączone Izby Karną i Wojskową SN w uchwale z dnia 26 czerwca 1964 r. VI KO 57/63 (OSNKW z 1964 r., nr 10, poz. 142).

Przewodniczący: sędzia ppłk S. Mendyka. Sędziowie: płk W. Sieracki (sprawozdawca), ppłk E. Olczak.

Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: ppłk J. Szpilski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Kazimierza O., skazanego nieprawomocnie za przestępstwa: 1) z art. 329 § 2 k.k. - na karę jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności, 2) z art. 286 k.k. - na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności, 3) z art. 199 § 1 k.k. - na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności i 500 zł grzywny oraz łącznie na karę dwóch lat pozbawienia wolności i 500 zł grzywny, z powodu rewizji wniesionej przez obrońcę od wyroku Wojskowego Sądu Garnizonowego w N. z dnia 12 lipca 1971 r.

zmienił zaskarżony wyrok przez warunkowe zawieszenie wykonania wymierzonej oskarżonemu kary dwóch lat pozbawienia wolności na okres próby wynoszący trzy lata, a to na podstawie art. 73 § 1 i art. 74 § 1 k.k.

Uzasadnienie

Wyrokiem Wojskowego Sądu Garnizonowego w N. z dnia 12 lipca 1971 r. Kazimierz O. skazany został za przestępstwa:

1) z art. 329 § 2 k.k. na karę jednego roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności za to, że w grudniu 1970 r. w N ¹ i w kwietniu 1971 r. na poligonie w N² samowolnie zabrał z jednostki wojskowej w N¹ 64 naboje kalibru 9 mm, 9 naboi 7,62 mm do SWD, 5 naboi 7,62 mm do PK, 3 naboje 7,62 mm do KBK AK, 5 zapalników ciernych do granatów dymnych i bagnet, po czym wymienione środki walki w dniu 29 maja 1971 r., w zamiarze wywiezienia do swego miejsca zamieszkania, wyniósł poza rejon zakwaterowania jednostki wojskowej,

2) z art. 286 k.k. na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności za to, że od grudnia 1970 r. do dnia 29 maja 1971 r. przechowywał bez wymaganego zezwolenia 64 naboje kalibru 9 mm, 5 zapalników ciernych, a następnie od kwietnia 1971 r. do 29 maja 1971 r. przechowywał bez wymaganego zezwolenia pozostałe środki walki wymienione w pkt 1;

3) z art. 199 § 1 k.k. na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności i 500 zł grzywny za to, że w maju 1971 r. zagarnął z 7 kompanii jednostki wojskowej w N¹ płaszcz OP-1 wartości 550 zł, po czym w zamiarze zawiezienia go do swego miejsca zamieszkania w dniu 29 maja 1971 r. wyniósł ten płaszcz poza rejon zakwaterowania jednostki wojskowej.

Łącznie wymierzono oskarżonemu karę dwóch lat pozbawienia wolności i 500 zł grzywny.

Od powyższego wyroku wniósł rewizję obrońca oskarżonego. W rewizji zawarte są zarzuty: a) obrazy przepisów prawa materialnego przez skazanie Kazimierza O. za przestępstwo z art. 286 k.k., mimo że skazanie za przestępstwo z art. 329 § 2 k.k. wyłącza odrębną odpowiedzialność za czyn określony w art. 286 k.k., b) wymierzenia oskarżonemu rażąco niewspółmiernie surowej kary.

W związku z tym skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez uchylenie skazania oskarżonego za przestępstwo z art. 286 k.k. i warunkowe zawieszenie wykonania wymierzonej mu kary pozbawienia wolności. W uzasadnieniu tego ostatniego wniosku skarżący wywodzi, że oskarżony cieszył się dotychczas opinią uczciwego człowieka pracy i zdyscyplinowanego żołnierza, że dopuszczając się przestępstwa "nie kierował się niskimi pobudkami" i wreszcie że zabrał amunicję "na pamiątkę" i nie miał zamiaru tej amunicji "nigdy wykorzystać".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Wywody rewizji zmierzające do uzasadnienia poglądu, że dokonany przez oskarżonego zabór amunicji, a następnie jej posiadanie nie stanowią dwóch przestępstw w tzw. zbiegu "realnym" z art. 329 § 2 k.k. i z art. 286 k.k., lecz tylko jedno przestępstwo z art. 329 § 2 k.k., nie są przekonywające. Rozstrzygając tę kwestię Sąd Najwyższy oparł się na uchwale połączonych Izb Karnej i Wojskowej Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1964 r. VI KO 57/63 (OSNKW z 1964 r., nr 10, poz. 142). Treść tej uchwały zawiera pogląd, że zabór m.in. amunicji i jej następne nielegalne przechowywanie stanowią dwa odrębne przestępstwa w zbiegu realnym. Brak jest dostatecznych podstaw do kwestionowania tego poglądu na gruncie nowego kodeksu karnego, gdyż zmiana stanu prawnego wyrażająca się w tym, że przepis art. 4 § 1 m.k.k. stanowił m.in. o przechowywaniu bez zezwolenia broni palnej lub amunicji, a przepis art. 286 k.k. traktuje m.in. o posiadaniu bez wymaganego zezwolenia broni palnej lub amunicji, nie podważa trafności tych argumentów, które stały się podstawą rozstrzygnięcia przez połączone Izby Sądu Najwyższego omawianej w powołanej uchwale kwestii prawnej. Z tych względów Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, że stanowisko Sądu I instancji, który uznał, że oskarżony, dokonując najpierw zaboru różnego rodzaju amunicji, a następnie posiadając tę amunicję, dopuścił się dwóch odrębnych przestępstw z art. 329 § 2 k.k. i z art. 286 k.k., jest słuszne, tym bardziej że oskarżony posiadał również amunicję otrzymaną od kolegów, a więc amunicję, której nie zabrał w rozumieniu art. 329 § 2 k.k.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że oskarżony wykorzystując różne okazje przywłaszczył sobie 64 sztuki amunicji do pistoletu P-64, zabrał 5 zapalników ciernych do granatów dymnych i jeden bagnet oraz posiadał otrzymane od kolegów 17 sztuk różnej amunicji kal. 7,62 mm. Ponadto oskarżony zagarnął jeszcze jeden płaszcz typu OP-1. Czyn oskarżonego, polegający na przywłaszczeniu bądź zabraniu przezeń wymienionych środków walki, tak ze względu na ich rodzaj (amunicja pistoletowa i karabinowa) jak i ich ilość oraz pobudki działania oskarżonego, nie przedstawia tak dużego ładunku społecznego niebezpieczeństwa, że przy uwzględnieniu innych okoliczności wyłączona by była możliwość warunkowego zawieszenia wykonania wymierzonej mu kary. Zwraca szczególną uwagę zaakcentowana w zaskarżonym wyroku skrucha okazana przez oskarżonego w czasie rozprawy sądowej. Podkreślić bowiem należy, że rozprawa główna odbyła się na terenie jednostki wojskowej w obecności około 400 żołnierzy. Oskarżony wobec tych żołnierzy stwierdził: "Będąc świadomym (...) dokonanego przestępstwa, chciałbym szczerze i prawdziwie wyjaśnić wszystko, jak przystało na żołnierza dotychczas nie karanego. Chcę mówić szczerze i otwarcie, wyznać chcę całą prawdę, może w ten sposób ustrzegę kolegów przed przykrościami, jakie mogłyby ich spotkać, gdyby przypadkiem chcieli iść w moje ślady. Bardzo żałuję swojego czynu; dopuszczając się przestępstwa, zniszczyłem cały swój dotychczasowy dorobek moralny. Także "zepsułem" dobrą opinię 7 kompanii, w której służyłem. Nigdy nie wstąpię już na drogę przestępstwa. Wstydzę się swoich czynów. Wiem, że tylko uczciwą pracą będę mógł zrzucić piętno człowieka karanego".

Wynikająca z treści przytoczonych wyjaśnień postawa oskarżonego, będąca wynikiem zrozumienia szkodliwości społecznej jego czynu, ma szczególną wymowę, tym bardziej gdy się zważy, że oskarżony w czasie pełnienia przeszło 18 miesięcy służby wojskowej był pod każdym względem wzorowym żołnierzem, któremu w związku z tym udzielono kilku wyróżnień. Przed powołaniem go do służby wojskowej oskarżony - jak to wynika z treści wywiadu środowiskowego i z treści opinii Zakładów Metalowych w N ¹ - prowadził nienaganny tryb życia, będąc robotnikiem (tokarzem) zdyscyplinowanym i należycie wywiązującym się z obowiązków służbowych. Oskarżony "nie posiadał żadnych kontaktów z elementem przestępczym ani chuligańskim", a członkowie najbliższej rodziny oskarżonego (ojciec oskarżonego jest członkiem PZPR i ORMO) cieszą się opinią nieposzlakowanych obywateli. W tym kontekście niesłusznie Sąd I instancji dopatrzył się dużej szkodliwości społecznej czynów oskarżonego jedynie dlatego, że zabrane przez oskarżonego amunicja i inne przedmioty "mogły być wykorzystane przez osoby trzecie dla celów przestępnych". Brak jest bowiem jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że oskarżony przekazałby komukolwiek posiadaną amunicję.

Przytoczone okoliczności uzasadniają w pełni - zdaniem Sądu Najwyższego - przekonanie, że oskarżony mimo niewykonania wymierzonej mu kary nie popełni ponownie przestępstwa i będzie przestrzegał porządku prawnego. Zilustrowana poprzednio postawa oskarżonego w czasie rozprawy sądowej, stanowiąc zarazem podstawę pozytywnej oceny jego zachowania się po popełnieniu przestępstwa (art. 50 § 2 k.k.), powinna przyczynić się do kształtowania właściwych postaw wśród żołnierzy, co w konsekwencji sprawia, że względy na społeczne oddziaływanie kary nie przemawiają przeciwko zastosowaniu wobec oskarżonego przepisu art. 73 § 1 k.k.

Z tych względów należało orzec jak na wstępie.

OSNKW 1971 r., Nr 11, poz. 179