Wyrok z dnia 1971-03-17 sygn. III KR 260/70

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III KR 260/70

Wyrok z dnia 17 marca 1971 r.

Ujawnienie wiadomości stanowiącej tajemnicę państwową polega na udzieleniu tej wiadomości innej osobie, nie upoważnionej do jej poznania z tytułu zajmowanego stanowiska. Sposób ujawnienia może polegać na udostępnieniu dokumentu, na wypowiedzi ustnej, a nawet na użyciu znaku lub gestu.

Przewodniczący: sędzia T. Majewski (sprawozdawca). Sędziowie: K. Grzebuła, I. Kazimierczak.

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Graff.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 17 marca 1971 r. sprawy Edwarda S., oskarżonego z art. 260 § 2 k.k., z powodu rewizji założonej przez prokuratora od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy-Ośrodek w Toruniu z dnia 11 listopada 1970 r.

zmienił zaskarżony wyrok w części dotyczącej oskarżonego Edwarda S. w ten sposób, że:

1. uchylił orzeczenie o karze łącznej,
2. uznał oskarżonego Edwarda S. w zakresie zarzutu IV aktu oskarżenia za winnego tego, że w lutym 1970 r. w M. ujawnił wiadomości stanowiące tajemnicę państwową ze względu na obronność i bezpieczeństwo Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, uzyskane w czasie służby wojskowej w jednostkach lotniczych, w ten sposób, iż przekazał ustnie współwięźniowi Jerzemu S. dane sytuacyjne dotyczące jednostki wojskowej w N. i jednostki wojskowej w N.¹ z podaniem ich technicznego i bojowego wyposażenia oraz z wyszczególnieniem stanu osobowego, nazwisk kadry oficerskiej i jej funkcji służbowych, na podstawie czego Jerzy S. z jego udziałem sporządził stosowne plany sytuacyjne tychże jednostek wojskowych, a następnie dokumenty te przechowywał na terenie Zakładu Karnego w M.;
3. skazał za to przestępstwo z mocy art. 260 § 2 k.k. tegoż oskarżonego Edwarda S. na karę 3 lat pozbawienia wolności;
4. na podstawie art. 66 i 67 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu Edwardowi S. karę łączną 3 lat pozbawienia wolności (...).

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki w Bydgoszczy-Ośrodek w Toruniu rozpoznał między innymi sprawę Edwarda S. oskarżonego o to, że:

1) w miesiącu lutym 1970 r. w M., jako więzień miejscowego Zakładu Karnego, działając - w celu rozpowszechniania fałszywych wiadomości mogących wyrządzić poważną szkodę interesom Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej - w porozumieniu z więźniami karnymi Jerzym S. i Wiktorem P., przechowywał na terenie Zakładu Karnego list adresowany do redakcji "Daily Mirror" w Londynie, zawierający w swej treści nieprawdziwe wiadomości o istniejących warunkach w Zakładach Karnych w Polsce i zbierał pod tym listem podpisy od współwięźniów w przekonaniu, że list ten będzie wysłany pod wspomnianym adresem, tj. o przestępstwo przewidziane w art. 273 § 2 k.k. w związku z art. 271 § 1 k.k.;

2) w tym samym czasie i miejscu ujawnił wiadomości stanowiące tajemnicę państwową ze względu na obronność i bezpieczeństwo PRL, uzyskaną w czasie służby wojskowej w jednostkach lotniczych, w ten sposób, że przekazał ustnie więźniowi Jerzemu S. dane sytuacyjne dotyczące jednostki wojskowej w N.¹ z podaniem ich technicznego i bojowego wyposażenia oraz z wyszczególnieniem stanu osobowego, nazwisk kadry oficerskiej i jej funkcji służbowych, na podstawie których Jerzy S. z jego udziałem sporządził stosowne plany sytuacyjne tychże jednostek wojskowych ze szczegółowym opisem, a następnie dokumenty te przechowywał na terenie Zakładu Karnego w M., sprowadzając niebezpieczeństwo ujawnienia tej tajemnicy państwowej, tj. o przestępstwo przewidziane w art. 260 § 2 k.k.

Po rozpoznaniu tej sprawy, Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 11 listopada 1970 r. uznał oskarżonego Edwarda S. za winnego popełnienia czynu zarzuconego mu w pkt III i za ten czyn skazał go z mocy art. 273 § 2 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności; ponadto Sąd uznał tegoż oskarżonego za winnego tego, że w miesiącu lutym 1970 r. w M., jako więzień miejscowego Zakładu Karnego, naruszając zarządzenie wydane dla ochrony tajemnicy państwowej, w rozmowach z więźniem Jerzym S. przekazał mu ustnie dane sytuacyjne dotyczące jednostki wojskowej w N. i jednostki wojskowej w N.¹ z podaniem ich technicznego i bojowego wyposażenia oraz z wyszczególnieniem stanu osobowego, nazwisk kadry oficerskiej i jej funkcji służbowych, na podstawie których Jerzy S. z jego udziałem sporządził plany sytuacyjne tychże jednostek wojskowych ze szczegółowym opisem, a następnie dokumenty te przechowywał na terenie Zakładu Karnego w M., sprowadzając niebezpieczeństwo ujawnienia tej tajemnicy państwowej, i za czyn ten na zasadzie art. 263 k.k. skazał go na 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności; na zasadzie art. 66 i 67 § 1 k.k. Sąd wymierzył Edwardowi S. za powyższe przestępstwa łączną karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Od powyższego wyroku wniósł rewizję prokurator, zarzucając obrazę przepisów prawa materialnego przez uznanie, że czyn Edwarda S. zawiera tylko cechy przestępstwa z art. 263 k.k., jakkolwiek ustalone przez Sąd działanie oskarżonego polegające na ujawnieniu Jerzemu S. wiadomości o jednostkach wojskowych w N. i N.¹, stanowiących tajemnicę państwową ze względu na ochronę i bezpieczeństwo PRL, wyczerpuje znamiona przestępstwa przewidzianego w art. 260 § 2 k.k. i wnosząc o zmianę wyroku Sądu Wojewódzkiego-Ośrodek w Toruniu w części opisanej w punkcie 2 w stosunku do Edwarda S. oraz o uznanie tegoż oskarżonego za winnego przestępstwa z art. 260 § 2 k.k. i wymierzenie mu za ten czyn surowszej kary pozbawienia wolności, a ponadto surowszej kary łącznej za obydwa przypisane mu czyny przestępne.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja prokuratora jest zasadna.

Zgodnie z wynikami przewodu sądowego Sąd Wojewódzki ustalił, że oskarżony Edward S. przekazał współwięźniowi Jerzemu S. informacje stanowiące tajemnicę państwową, a ponadto współdziałał z nim w sporządzeniu odpowiednich planów.

Ze względu na ściśle wojskowy charakter tych informacji podlegały one szczególnej ochronie łączącej się z obronnością i bezpieczeństwem Państwa.

Z chwilą zakomunikowania tego rodzaju informacji współwięźniowi nastąpiło już ujawnienie tajemnicy, gdyż ujawnienie wiadomości stanowiącej tajemnicę państwową polega na udzieleniu tej wiadomości innej osobie, nie upoważnionej do jej poznania z tytułu zajmowanego stanowiska. Sposób ujawnienia może polegać na udostępnieniu dokumentu, na wypowiedzi ustnej, a nawet na użyciu znaku lub gestu.

Przypisując oskarżonemu Edwardowi S. jedynie sprowadzenie niebezpieczeństwa ujawnienia tajemnicy państwowej, Sąd Wojewódzki wysnuł z prawidłowo dokonanych ustaleń nietrafne wnioski i w konsekwencji nastąpiła obraza normy prawa materialnego, albowiem czyn, którego dopuścił się oskarżony, wykracza poza ramy kwalifikacji z art. 263 k.k. i powinien być zakwalifikowany z art. 260 § 2 k.k.

Przy wymiarze kary należało wziąć pod uwagę, że zagrożenie z art. 260 § 2 k.k. jest o wiele surowsze w porównaniu z przepisem zastosowanym (nieprawidłowo) przez Sąd Wojewódzki.

Okolicznością łagodzącą jest to, że ujawnienie tajemnicy nastąpiło w warunkach więziennych, ograniczających kontakt ze światem zewnętrznym. Za okoliczność obciążającą należało uznać karalność oskarżonego (art. 52 k.k.).

Przy wymiarze kary łącznej należało uwzględnić bliski związek podmiotowy i przedmiotowy obu przestępstw przypisanych oskarżonemu Edwardowi S., co uzasadniało zastosowanie pełnej absorpcji.

Z tych powodów Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.

OSNKW 1971 r., Nr 10, poz. 151