Wyrok z dnia 1971-11-03 sygn. I KR 183/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I KR 183/71

Wyrok z dnia 3 listopada 1971 r.

Wniosek z art. 214 § 3 k.k. o ściganie sprawcy może złożyć nie tylko właściciel pojazdu, lecz również jego posiadacz lub użytkownik.

Wielość podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku nie eliminuje możliwości złożenia wniosku przez jednego z nich.

Przewodniczący: sędzia R. Kryże. Sędziowie: S. Kotowski, S. Mirski (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Generalnej: F. Prusak.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 1971 r. sprawy Tadeusza G., oskarżonego z art. 201, 214 § 1 i 2 i art. 199 § 1 w związku z art. 11 § 1 k.k., oraz Zbigniewa G., oskarżonego z art. 201 k.k., z powodu rewizji założonych przez oskarżonych od wyroku Sądu Wojewódzkiego dla m. st. Warszawy z dnia 13 maja 1971 r.,

utrzymał w mocy zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonych Tadeusza G. i Zbigniewa G.

Uzasadnienie

W stan oskarżenia zostali postawieni:

Tadeusz G. i Zbigniew G. o to, że:

w dniu 29 września 1970 r. w W., działając wspólnie, dokonali włamania do sklepu Foto-Optyki w W., skąd zabrali w celu przywłaszczenia aparaty fotograficzne, kamery filmowe, projektory i inne przedmioty ogólnej wartości 100.977 zł na szkodę wymienionego wyżej sklepu, tj. o czyn z art. 208 i 201 k.k.

Tadeusz G., Stanisław G. i Waldemar T. o to, że:

w dniu 29 listopada 1970 r. w W., działając wspólnie, zabrali w celu krótkotrwałego użycia samochód osobowy marki "Syrena" należący do Antoniego P. i po uszkodzeniu go, porzucili pojazd w okolicznościach, które umożliwiły nie znanym sprawcom skradzenie części samochodowych, tj. o czyn z art. 214 § 2 k.k.;

Tadeusz G. i Stanisław G. o to, że:

w dniu 13 stycznia 1971 r. w W., działając wspólnie, zabrali w celu krótkotrwałego użycia samochód osobowy marki "Wołga" stanowiący własność Jerzego H., tj. o czyn z art. 214 § 1 k.k.;

w dniu 13 grudnia 1970 r. w W., działając wspólnie, usiłowali dokonać kradzieży radia samochodowego wartości 3.000 zł na szkodę Jerzego H., lecz zamierzonego skutku nie osiągnęli, gdyż zostali zatrzymani przez funkcjonariuszy MO, tj. o czyn z art. 11 § 1 w związku z art. 203 k.k.;

Tadeusz G. o to, że:

w dniu 27 listopada 1970 r. w W. zabrał w celu krótkotrwałego użycia samochód osobowy marki "Syrena" stanowiący własność Kazimierza B., pozostawiając go w stanie uszkodzonym i w takich okolicznościach, które umożliwiły utratę lub zniszczenie pojazdu, tj. o czyn z art. 214 § 2 k.k.;

Waldemar T. o to, że:

w listopadzie 1970 r. w W. nabył od Tadeusza G. kamerę filmową marki "Łada" i projektor filmowy marki "Łucz", o łącznej wartości 10.800 zł, wiedząc o tym, że przedmioty te pochodzą z włamania do sklepu Foto-Optyki w W., tj. o czyn z art. 215 § 1 k.k.

Sąd Wojewódzki dla m. st. Warszawy wyrokiem z dnia 13 maja 1971 r.,

uznał za winnych:

a) Tadeusza G. popełnienia czynu zarzucanego:

pod pkt I z tą zmianą, że wartość zagarniętego mienia wynosi 100.721,70 zł i za to, skazując go z art. 208 i art. 201 k.k., wymierzył mu na podstawie art. 201 w związku z art. 10 § 3 k.k. oraz art. 36 § 2 i 3, 40 § 1 pkt 3 i 46 § 1 pkt 2 k.k. 5 lat pozbawienia wolności, 20.000 zł grzywny, 2 lata pozbawienia praw publicznych i konfiskatę mienia w całości,

pod pkt III z tą zmianą, że dopuścił się go w dniu 13 grudnia 1970 r. i na szkodę Klubu Motoryzacyjnego "LOK", i za to na podstawie art. 214 § 1 k.k. skazał go na 8 miesięcy pozbawienia wolności,

pod pkt IV z tą zmianą, że dopuścił się go na szkodę Klubu Motoryzacyjnego "LOK", i za to na podstawie art. 199 § 1 w związku z art. 11 § 1 k.k. i art. 36 § 2 i 3 k.k. skazał go na 1 rok pozbawienia wolności i 1.000 zł grzywny,

pod pkt V i za to z mocy art. 214 § 2 k.k. skazał go na 10 miesięcy pozbawienia wolności, wymierzając mu zarazem karę łączną 5 lat pozbawienia wolności, z zaliczeniem na jej poczet okresu tymczasowego aresztowania od dnia 13 grudnia 1970 r., oraz 2.000 zł grzywny z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie na 20 dni pozbawienia wolności;

b) Zbigniew G. popełnienia czynu zarzucanego pod pkt I z tą zmianą, że wartość zagarniętego mienia wynosi 100.721,70 zł, i za to, skazując go z 208 i art. 201 k.k., wymierzył mu na podstawie art. 201 w związku z art. 10 § 3 k.k. i przy zastosowaniu art. 57 § 2 pkt 2 k.k. 3 lata pozbawienia wolności, z zaliczeniem na poczet tej kary okresu tymczasowego aresztowania od dnia 14 grudnia 1970 r., 2.000 zł grzywny z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie na 20 dni pozbawienia wolności, 2 lata pozbawienia praw publicznych i konfiskatę mienia w całości;

c) Waldemara T. popełnienia czynu opisanego pod pkt V i za to z mocy 215 § 1 k.k. i art. 36 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu rok pozbawienia wolności z zawieszeniem wykonania tej kary na okres 3 lat i równoczesnym zobowiązaniem oskarżonego do przepracowania 20 godzin na cele społeczne, oraz 5.000 zł grzywny z zamianą w razie nieuiszczenia w terminie na 50 dni pozbawienia wolności;

d) Stanisława G. popełnienia czynów opisanych pod punktami III i IV z ta zmianą, że czynów tych dopuścił się z rozeznaniem i na szkodę Klubu Motoryzacyjnego "LOK" i że czyn opisany pod pkt III miał miejsce 13 grudnia 1970 r., i za to skazał go z mocy 214 § 1 k.k. i art. 199 § 1 w związku z art. 11 § 1 k.k. oraz art. 70 § 1 i 2 d.k.k. na umieszczenie w zakładzie poprawczym, z zawieszeniem jednak umieszczenia na okres 3 lat i z oddaniem go na ten okres pod nadzór kuratora;

uznając, że czyn zarzucony pod pkt II wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 214 § 1 k.k., na podstawie art. 11 pkt 4 k.p.k. postępowanie karne przeciwko Tadeuszowi G., Waldemarowi T. oraz Stanisławowi G. umorzył;

III. na podstawie art. 363 § 1 k.p.k. zasądził solidarnie od oskarżonych Tadeusza G. i Zbigniewa G. na rzecz Przedsiębiorstwa Państwowego Foto-Optyka w W. 48.861,30 zł z 8% od dnia 30 września 1970 r. do dnia zapłaty.

Od tego wyroku wnieśli rewizje oskarżeni Tadeusz G. i Zbigniew G. za pośrednictwem swych obrońców.

Rewizja oskarżonego Tadeusza G. zarzuca:

a) co do czynu pod pkt I:

wadliwości ustaleń faktycznych przez niesłuszne przyjęcie, że wartość skradzionego towaru wynosi 100.721,70 zł, gdy tymczasem z całokształtu zebranego materiału dowodowego wynika, iż szkoda oscyluje w granicach 55.000 zł;

b) co do czynów ujętych pod punktami III i IV:

rażącą surowość wymierzonych oskarżonemu kar, będącą wynikiem niedostatecznego uwzględnienia takich okoliczności łagodzących, jak przyznania się do winy, wyrażenia skruchy, niekaralności oskarżonego i spowodowanej przez niego niewielkiej szkody. Poza tym, zdaniem rewidującego, sentencja wyroku rażąco nie spełnia wymagań art. 295 § 1 pkt 2 i art. 360 § 1 pkt 1 k.p.k., przy czym takich samych wymagań nie spełnia także akt oskarżenia;

c) co do czynu pod pkt V:

naruszenie przepisów prawa procesowego z art. 5 § 3 k.p.k. przez skazanie za przestępstwo z art. 214 § 2 k.k. mimo braku wniosku o ściganie uprawnionej osoby oraz obrazę przepisów prawa materialnego przez błędną interpretację art. 214 § 2 k.k. i skazanie za uszkodzenie samochodu, mimo że brak jest dowodów, aby uszkodzenia były zawinione przez oskarżonego.

W konkluzji rewizja domaga się zmiany zaskarżonego wyroku:

a) co do czynu pod pkt I - przez przyjęcie, że oskarżony dokonał zaboru sprzętu fotograficznego wartości około 55.000 zł, i przez wymierzenie mu "odpowiednio niższej kary" z równoczesnym "uchyleniem orzeczenia odszkodowawczego",

b) co do czynów pod pkt III i IV - przez obniżenie kar do dolnej granicy zagrożenia ustawowego,

c) co do czynu V - przez umorzenie postępowania na podstawie 11 pkt 4 k.p.k.,

d) przez wymierzenie "odpowiednio niższej kary łącznej i odpowiednie złagodzenie orzeczenia o kosztach".

Rewizja oskarżonego Zbigniewa G., wnosząc "o uchylenie" wyroku i uznanie oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 215 § 1 k.k., oraz o wymierzenie mu łagodniejszej kary, zarzuca wyrokowi wadliwość ustaleń faktycznych przez niesłuszne przyjęcie, że oskarżony z Tadeuszem G. dokonał włamania do sklepu "Foto-Optyka", gdy tymczasem zebrane dowody wskazują na to, że dopuścił się on jedynie paserstwa przedmiotów pochodzących z przestępstwa.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizje obu oskarżonych nie są słuszne.

Wbrew tezie rewizyjnej oskarżonego Tadeusza G. brak jest jakichkolwiek przesłanek świadczących o wadliwości w przypisaniu oskarżonym kradzieży aparatów fotograficznych, kamer filmowych i różnych do nich akcesorii - na ogólną wartość 100.721,70 zł. Ustaleń nie może podważać powołana w rewizji pewna zbieżność co do ilości i rodzaju zagarniętego sprzętu fotograficznego pierwszych zeznań ze śledztwa kierownika sklepu, do którego włamali się oskarżeni, mianowicie Zenony P., z wynikami przeprowadzonej rewizji w mieszkaniu rodziców Tadeusza G. oraz z ilością odzyskanych aparatów. Przede wszystkim pierwsze informacje przekazane przez Zenonę P. nie były pełne, o czym świadczy jej wypowiedź, a poza tym rewizja nie uwzględnia w swej argumentacji, że Zenona P. po przeprowadzeniu inwentaryzacji towarów określiła wartość skradzionego mienia na około 101.000 zł, że przed zamknięciem śledztwa sprecyzowała dokładnie, jaka ilość i jaki rodzaj sprzętu fotograficznego składa się na wspomnianą sumę strat, i że identycznie zeznała na rozprawie sądowej. Nie można również ograniczyć odpowiedzialności oskarżonego do ilości odzyskanych aparatów foto-optycznych, gdyż nie ulega wątpliwości, że oskarżony do czasu ujawnienia i zatrzymania go część skradzionych towarów zdążył sprzedać lub pozbyć się ich w inny sposób. Twierdzenie rewizji, że personel sklepowy był zainteresowany w tym, aby na konto oskarżonych zaliczyć swoje braki i niedobór towarowy, nie znajduje żadnego potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym. Pogląd natomiast, że jest mało prawdopodobne, by oskarżeni mogli zmieścić w dwu walizkach skradzioną aparaturę wartości przypisanej zaskarżonym wyrokiem, jest błędny, jeśli się zważy (a wynika to z zeznań Barbary O.) że aparatura ta była o rozmiarach stosunkowo małych i droga.

Bezpodstawne jest również kwestionowanie wyliczeń księgowości poszkodowanego przedsiębiorstwa, gdyż depozycje Zenony P. świadczą o tym, że zostały one dokonane na podstawie przeprowadzonego w sklepie spisu z natury.

Nie można zgodzić się z krytycznymi uwagami autora rewizji co do sformułowania zarzucanych i przypisanych oskarżonemu przestępstw, gdyż redakcja ich w niczym nie narusza wskazań zawartych w art. 295 § 1 pkt 2 i w art. 360 § 1 pkt 4 k.p.k.

Zarzut rewizji, że skazanie oskarżonego Tadeusza G. za zabranie samochodu marki "Syrena" nastąpiło z obrazą art. 214 § 3 k.k., gdyż wniosek o ściganie złożyła nieuprawniona osoba, jest błędny.

Artykuł 214 § 3 k.k. przewiduje ściganie sprawcy na wniosek pokrzywdzonego, tj. osoby, której dobro prawne w rozumieniu art. 40 § 1 k.p.k. zostało naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Przedmiotem zatem ochrony jest także prawo do posiadania czy też użytkowania rzeczy. Skoro zatem oskarżony, zabierając samochód w czasie, gdy był on w użytkowaniu Kazimierza B., naruszył jego prawa jako użytkownika, to brak jest podstaw do przyjęcia, by Kazimierz B. nie miał uprawnień do złożenia wniosku o ściganie sprawcy. Nadmienić przy tym należy, że wielość podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku nie eliminuje możliwości złożenia wniosku przez jednego z nich.

Co do zarzutu błędnej interpretacji art. 214 § 2 k.k., to należy stwierdzić, że przepis ten stanowi kwalifikowaną postać przestępstwa ze względu na porzucenie przez sprawcę pojazdu w stanie uszkodzonym lub w takich okolicznościach, że zachodzi niebezpieczeństwo jego utraty. Dokonana zatem przez Sąd Wojewódzki analiza zebranego materiału dowodowego nie pozostawia wątpliwości co do tego, że oskarżony Tadeusz G. czynem swym wypełnił dyspozycję tegoż przepisu.

Brak jest również podstaw do złagodzenia wymierzonych oskarżonemu kar za poszczególne przestępstwa i kary łącznej, gdyż przy uwzględnieniu okoliczności, podniesionych w motywach zaskarżonego wyroku, są one adekwatne do stopnia zawinienia oraz warunków osobistych oskarżonego i tym samym czynią zadość dyrektywom art. 50 § 1 i 2 k.k. oraz nie są niewspółmierne w rozumieniu art. 387 pkt 4 k.p.k.

Wbrew twierdzeniom rewizji oskarżonego Zbigniewa G. przypisanie oskarżonemu współsprawstwa we włamaniu do sklepu "Foto-Optyka" i w kradzieży aparatów fotograficznych, kamer filmowych i innych akcesorii (na ogólną wartość 100.721,70 zł) jest prawidłowe oraz oparte na dogłębnej i logicznej ocenie całości materiału dowodowego.

Zasadniczym dowodem wskazującym na winę oskarżonego są obciążające go pomówienia ze śledztwa współoskarżonego Tadeusza G., w których bardzo szczegółowo opisał on okoliczności, w jakich obaj dopuścili się włamania do sklepu i kradzieży mienia społecznego, zaznaczając przy tym, że w wyborze aparatów fotograficznych poważną rolę odegrał oskarżony Zbigniew G. jako fachowiec z dziedziny fotografiki oraz że tenże Zbigniew G. przywiózł ze sobą łom i dwie kłódki, na które po włamaniu zamknął kraty od wejścia. Wprawdzie Tadeusz G. odwołał swoje pomówienia na rozprawie sądowej, jednakże - czemu dają wyraz motywy zaskarżonego wyroku - skoro nie potrafił on logicznie wytłumaczyć zmiany swego stanowiska, to Sąd Wojewódzki bezbłędnie odrzucił nową wersję jego wyjaśnień, jako nie odpowiadającą rzeczywistemu przebiegu całego zdarzenia.

Zaznaczyć przy tym należy, że rewizja, kwestionując ustalenia Sądu I instancji, sprowadza się w swej treści do wyrażania własnego poglądu na podstawie wyjaśnień Zbigniewa G. i wyjaśnień złożonych przez Tadeusza G. na rozprawie sądowej, przy czym wyjaśnienia te zostały w sposób przekonywający przez Sąd Wojewódzki ocenione negatywnie.

Nie dopatrując się zatem błędu w rozumowaniu, które doprowadziło Sąd Wojewódzki do wniosku o winie obu oskarżonych, zaskarżony wyrok, zgodnie z art. 386 § 1 i 399 k.p.k., utrzymano w mocy, orzekając co do kosztów na podstawie art. 546, art. 547 § 1 k.p.k. oraz art. 9, 10 i 15 dekretu z dnia 23 stycznia 1947 r. o opłatach sądowych w sprawach karnych (Dz. U. Nr 19, poz. 73 z późn. zm.).

OSNKW 1972 r., Nr 3, poz. 52