Postanowienie z dnia 1972-11-17 sygn. I KO 73/72

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I KO 73/72

Postanowienie z dnia 17 listopada 1972 r.

Jeżeli osoby odpowiadające we wspólnym postępowaniu (art. 24 § 1 i 2 k.p.k.) oskarżone są o przestępstwo podlegające właściwości rzeczowej sądu wojewódzkiego, a ponadto o kilka przestępstw podlegających właściwości rzeczowej sądu powiatowego i popełnionych w okręgach różnych sądów wojewódzkich, to właściwy do rozpoznania sprawy jest ten sąd wojewódzki, w którego okręgu popełniono przestępstwo uzasadniające właściwość sądu wyższego rzędu (art. 23 § 2 k.p.k.), a nie ten sąd wojewódzki, w którym najpierw wszczęto postępowanie.

Przewodniczący: sędzia L. Jax (sprawozdawca). Sędziowie: Z. Neumann, R. Staszkiewicz.

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Ferenc.

Sąd Najwyższy w sprawie Antoniego C. i innych, oskarżonych z art. 208, 214 § 2, art. 210 § 2 i art. 215 § 1 k.k., po rozpoznaniu wniosku Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Łódzkiego w Łodzi z dnia 23 października 1972 r. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość i po wysłuchaniu wniosku prokuratora postanowił:

1) rozstrzygnąć spór o właściwość przez stwierdzenie, że właściwym do rozpoznania niniejszej sprawy jest Sąd Wojewódzki dla Województwa Łódzkiego w Łodzi,

2) na podstawie art. 26 k.p.k. przekazać sprawę Sądowi Wojewódzkiemu w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu.

Uzasadnienie

Akt oskarżenia w niniejszej sprawie Prokuratura Wojewódzka w Bydgoszczy skierowała do Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu jako właściwego do rozpoznania sprawy na podstawie art. 17 § 1 i art. 23 § 1 k.p.k.

Postanowieniem z dnia 27 września 1972 r. wyżej wymieniony Sąd Wojewódzki uznał się miejscowo niewłaściwym do rozpoznania sprawy i postanowił sprawę tę skierować do Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Łódzkiego w Łodzi jako miejscowo właściwego. Sąd Wojewódzki w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu stwierdził bowiem, że podstdawę właściwości rzeczowej sądu wojewódzkiego w niniejszej sprawie stanowi zarzut wymienionyw pkt IX aktu oskarżenia, tj. zarzut zbrodni określonej w art. 210 § 2 k.k. w związku z art. 60 § 1 k.k., a czyn ten został popełniony na terenie powiatu K., czyli w okręgu Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Łódzkiego w Łodzi.

Ostatnio wymieniony Sąd Wojewódzki postanowił sprawy nie przyjąć i powołując się na art. 28 § 1 oraz art. 21 § 1 i 26 k.p.k. wystąpił do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość miejscową. Sąd ten w swym postanowieniu z dnia 23 października 1972 r. wyraził pogląd, że właściwy do rozpoznania niniejszej sprawy jest Sąd Wojewódzki w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu, gdyż z akt sprawy wynika, iż przestępstwa zarzucone oskarżonym zostały popełnione w okreach różnych sądów wojewódzkich, a ponieważ postępowanie karne zostało wszczęte najpierw w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu, Sąd ten jest właściwy do rozpoznania sprawy na podstawie art. 21 § 3 k.p.k. W postanowieniu powyższym podniesiono ponadto, że większość świadków wymienionych w akcie oskarżęnia, a mianowicie 34 świadków na ogólną liczbę 50 zamieszkuje w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Jeżeli osoby odpowiadające we wspólnym postępowaniu (art. 24 § 1 i 2 k.p.k.) oskarżone są o przestępstwo podlegające właściwości rzeczowej sądu wojewódzkiego, a ponadto o kilka przestępstw podlegających właściwości rzeczowej sądu powiatowego i popełnionych w okręgach różnych sądów wojewódzkich, to właściwy do rozpoznania sprawy jest ten sąd wojewódzki, w którego okręgu popełniono przestępstwo uzasadniające właściwość sądu wyższego rzędu (art. 23 § 2 k.p.k.), a nie ten sąd wojewódzki, w którym najpierw wszczęto postępowanie.

Za słuszny zatem należy uznać pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu z dnia 27 września 1972 r.

Tak zwana zasada wyprzedzenia, sformułowana w art. 21 § 3 k.p.k., na który to przepis powołał się Sąd Wojewódzki dla Województa Łódzkiego w Łodzi w swym postanowieniu z dnia 23 października 1972 r., stanowi uzupełnienie przepisu art. 21 § 1 k.p.k. i ma na celu rozstrzygnięcie wątpliwości co do właściwości miejscowej w wypadku, gdy jedno przestępstwo popełnione zostało w okręgu kilku sądów. Taki wypadek jednak w sprawie niniejszej nie zachodzi. Nie ma także zastosowania w niniejszej sprawie art. 23 § 1 k.p.k., który określa właściwość miejscową sądu wówczas, gdy oskarżony odpowiada za popełnienie kilku przestępstw na terenie różnych sądów tego samego rzędu. Jeżeli bowiem jedno z przestępstw zarzuconych oskarżonym w niniejszej sprawie (przestępstwo przewidziane w art. 210 § 2 k.k.) podlega właściwości rzeczowej sądu wojewódzkiego, to w danym wypadku ma zastosowanie art. 23 § 2 k.p.k. i o właściwości miejscowej sądu wyższego rzędu decyduje miejsce popełnienia tego właśnie przestępstwa.

Skoro zatem przestępstwo określone w art. 210 § 2 k.k. zarzucone oskarżonym Ryszardowi M. i Bronisławowi K. w pkt IX aktu oskarżenia zostało popełnione w K., tj. w okręgu Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Łódzkiego w Łodzi, to na podstawie art. 23 § 2, 24 § 1 i 2 w związku z art. 17 § 1 pkt 1 oraz 21 § 1 k.p.k. należy stwierdzić, że sądem rzeczowo i miejscowo właściwym do rozpoznania niniejszej sprawy jest ostatnio wymieniony Sąd Wojewódzki.

Jednocześnie jednak nie można odmówić słuszności dalszym argumentom przytoczonym w uzasadnieniu postanowienia Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Łódzkiego w Łodzi z dnia 23 października 1972 r., a wskazującym na to, że w sprawie istnieją przesłanki uzasadniające przekazanie sprawy w trybie art. 26 k.p.k. Sądowi Wojewódzkiemu w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu. Spośród bowiem 50 świadków powołanych w akcie oskarżenia tylko 17 mieszka na terenie m. Łodzi (7 świadków) albo w K. i na terenie powiatu K. (10 świadków), natomiast 22 świadków mieszka w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu, a 11 dalszych świadków na terenie województwa olsztyńskiego i to w części graniczącej z województwem bydgoskim. Jeżeli ponadto uwzględni się, że oskarżeni przebywają w areszcie albo w zakładach karnych na terenie województwa bydgoskiego, że do akt wpłynął wniosek o dopuszczenie dalszych świadków przebywających w Bydgoszczy oraz że powiat K. graniczy z województwem bydgoskim, to przekazanie sprawy na podstawie art. 26 k.p.k. Sądowi Wojewódzkiemu w Bydgoszczy - Ośrodek Zamiejscowy w Toruniu należy uznać za w pełni uzasadnione.

OSNKW 1973 r., Nr 4, poz. 51