Postanowienie z dnia 2016-02-12 sygn. VIII Cz 96/16

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VIII Cz 96/16

POSTANOWIENIE

Dnia 12 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VIII Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Marek Lewandowski (spr.),

Sędziowie SO Hanna Matuszewska, SO Marek Paczkowski

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2016 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. N.

z udziałem J. N.

o wykonanie orzeczenia o kontaktach z małoletnimi N. i S. rodzeństwem N.

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na zarządzenie przewodniczącego w Sądzie Rejonowym w Toruniu

z dnia 5 stycznia 2016 r.

sygn. akt III Nsm 1478/15

postanawia:

uchylić zaskarżone zarządzenie.

/SSO Hanna Matuszewska/ /SSO Marek Lewandowski/ /SSO Marek Paczkowski/

UZASADNIENIE

Zaskarżonym zarządzeniem przewodniczący zwrócił wniosek. W uzasadnieniu wskazał on, że zarządzeniem doręczonym wnioskodawcy w dniu 6 listopada 2015 r. został on zobowiązany do usunięcia braków formalnych wniosku poprzez podanie numeru PESEL wnioskodawcy oraz dołączenie odpisu wykonalnego orzeczenia w przedmiocie kontaktów w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu wniosku. W dniu 12 listopada 2015 r. wnioskodawca złożył pismo, w którym wskazał swój numer PESEL. Nie wykonał natomiast w wyznaczonym terminie zarządzenia w zakresie dołączenia do wniosku odpisu wykonalnego orzeczenia w przedmiocie kontaktów z dziećmi. Wnioskodawca wyjaśnił, że odpis ten znajduje się w aktach sprawy III Nsm 600/15. W związku z tym wniósł o procedowanie na podstawie ww. dokumentu, gdyż pobranie nowego orzeczenia z wymaganą klauzulą w terminie nie jest możliwe.

Zdaniem Przewodniczącego – w myśl art. 598 ¹ § 1 k.p.c. w zw. z art. 578 ¹ § 1 k.p.c. - niedołączenie do wniosku odpisu wykonalnego orzeczenia w przedmiocie kontaktów stanowi brak formalny pisma wszczynającego postępowanie w sprawie. W orzecznictwie sądowym przyjęto, że niedopuszczalne jest przerzucanie na sąd wykonywania czynności obciążających stronę, choćby czynności te miały charakter techniczny i polegały na wykonaniu odpisu pisma i załączników do pisma. Na gruncie rozpatrywanej sprawy wnioskodawca mógł – przed złożeniem wniosku – zażądać wydania z akt III Nsm 600/15 odpisu wykonalnego orzeczenia w przedmiocie kontaktów z dziećmi, a następnie dołączyć go do niniejszego wniosku. Nie było również przeszkód, by wnioskodawcy zwrócił się do Sądu Okręgowego w Toruniu o wydanie z akt I C 2270/13 kolejnego odpisu wykonalnego orzeczenia w przedmiocie kontaktów z dziećmi. W konsekwencji – w ocenie Przewodniczącego – niewykonanie zarządzenia z 4 listopada 2015 r. skutkowało zwrotem wniosek w myśl art. 130 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Zażalenie na powyższe zarządzenie złożył wnioskodawca, który zaskarżył je w całości, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu skarżący stwierdził, że 7-dniowy termin wyznaczony przez Sąd Rejonowy do uzupełnienia dokumentów był niewykonalny. Złożony przez wnioskodawcę w grudniu 2014 r. do Sądu Okręgowego w Toruniu wniosek o wydanie orzeczenia o kontaktach celem załączenia go do dokumentacji akt sprawy III Nsm 600/15, został przesłany jemu dopiero po ok. 3 tygodniach. Orzeczenie to zostało załączone do sprawy III Nsm 600/15 i nie zostało zwrócone przez Sąd po jego zakończeniu. Zdaniem żalącego nie ma przeszkód prawnych, aby Sędzia prowadzący sprawę ponownie procedował na jego podstawie, tym bardziej, że dokument ten jest mu znany, a akta sprawy rozwodowej, w ramach której uregulowano kontakty wnioskodawcy z dziećmi, zostały przekazane przez Sąd Okręgowy w Toruniu do Gdańska. W ocenie skarżącego nie stanowi żadnej uciążliwości przeprowadzenie przez Sąd Rejonowy w Toruniu dowodu z akt sprawy znajdującej się w tym samym wydziale, a wobec dopuszczalności dowodu ustała by konieczność angażowania w pozyskanie kolejnego egzemplarza postanowienia o kontaktach Sądu Okręgowego w Toruniu i Sądu Apelacyjnego w Gdańsku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie jako uzasadnione prowadziło do uchylenia zaskarżonego zarządzenia.

Na wstępie należy zauważyć, że zgodnie z art. 598 ¹⁹ . § 1 k.p.c. do wniosku o wszczęcie postępowania uregulowanego w niniejszym oddziale należy dołączyć odpis wykonalnego orzeczenia albo wykonalnej ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem.

W piśmiennictwie utrwalony jest pogląd, że postępowanie w sprawach dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem (art. 598 ¹⁵ -598 ²¹ k.p.c.) jest sui generis postępowaniem rozpoznawczym (jurysdykcyjnym), choć - w przeciwieństwie do postępowania o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej pozostającej pod opieką regulującego fazę rozstrzygającą i realizacyjną (wykonawczą) - obejmuje tylko fazę wykonawczą; fazę rozstrzygającą, w której orzeka się o prawie do kontaktów i sposobie ich wykonywania, regulują przepisy ogólne o postępowaniu opiekuńczym. W związku z tym postępowanie dotyczące wykonywania kontaktów może być wszczęte tylko wtedy, gdy zainteresowany dysponuje wykonalnym (niekoniecznie prawomocnym) orzeczeniem albo wykonalną ugodą sądową lub zawartą przed mediatorem w przedmiocie kontaktów. Z tego względu wymagane jest przedłożenie tego orzeczenia lub ugody.

Obowiązek dołączenia już do wniosku orzeczenia albo wykonalnej ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów ma służyć uproszczeniu i przyspieszeniu postępowania. Niedołączenie tego orzeczenia lub ugody stanowi brak formalny, który podlega usunięciu na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. (por. uzasadnienie uchwały SN: z 7 grudnia 1993 r., III CZP 165/93, LexPolonica nr 300725, OSNCP 1994, nr 6, poz. 134 i z 12 grudnia 2001 r., III CZP 70/01, LexPolonica nr 353624, OSNC 2002, nr 10, poz. 116 z glosami A. Nowaka, PS 2003, nr 1, s. 137, M. Lewandowskiego, Prawo Bankowe 2003, nr 3, s. 20 oraz P. Sokala, PPE 2003, nr 6-8, s. 91, a także postanowienie SN z 10 października 2007 r., I CSK 230/07, LexPolonica nr 1944803, OSNC-ZD 2008, nr C, poz. 80). W razie nieusunięcia tego braku w terminie, wniosek podlega zwrotowi.

W piśmiennictwie (J. Gudowski (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. T. Erecińskiego i J. Gudowskiego, tom III, Warszawa 2012, Lex, teza do art. 598 ¹⁹ k.p.c.) słusznie podkreślono, że orzeczenie lub ugoda mają być dołączone do pierwszego wniosku w sprawie, wszczynającego postępowanie; do kolejnych wniosków o wydanie kolejnych postanowień dołączanie tych dokumentów jest zbędne.

Nie można tracić z pola widzenia, że rozpoznawana sprawa stanowi kolejną sprawę o realizację kontaktów rodzica z dzieckiem, wszczętą z wniosku wnioskodawcy na podstawie tego samego wykonalnego orzeczenia - postanowienia Sądu Okręgowego w Toruniu z 3 czerwca 2014 r., I C 2207/13. Pierwsza sprawa, tocząca się przed Sądem Rejonowym w Toruniu pod sygn. III Nsm 600/15, zakończyła się oddaleniem wniosku. Jak wynika z akt tej sprawy wniosek dotyczył uniemożliwiania wnioskodawcy przez matkę dziecka kontaktów z córką w okresie od 20 października do 21 listopada 2014 r. oraz od czerwca do grudnia 2014 r. W aktach tych znajduje się odpis wykonalnego orzeczenia Sądu Okręgowego w Toruniu z 3 czerwca 2014 r. (k. 16 akt III Nsm 600/15).

Nie może również ujść uwadze, że w rozpatrywanej sprawie wnioskodawca – nie wskazał we wniosku, jakiego okresu dotyczy uniemożliwianie wykonywania kontaktów. W szczególności nie podał on, że Sąd Rejonowy rozstrzygnął już prawomocnie o jego żądaniu zawartym we wniosku wszczynającym postępowanie w sprawie III Nsm 600/15. W tych okolicznościach uzasadnione jest wezwanie wnioskodawcy do sprecyzowania podstawy faktycznej, na której opiera swoje żądanie w nin. sprawie celem ustalenia, czy i w jakim zakresie wnioski te są tożsame co do podstawy faktycznej.

Nie było natomiast podstaw – zdaniem Sądu Okręgowego - do wydania zarządzenia o zwrocie wniosku z powodu niewykonania przez wnioskodawcę zarządzenia Przewodniczącego z 4 listopada 2015 r. w zakresie żądania dostarczenia odpisu wykonalnego orzeczenia w przedmiocie kontaktów. Jak zasadnie twierdził skarżący, dokument ten znajduje się bowiem w aktach III Nsm 600/15 i nie było żadnych przeszkód, by – zgodnie z wnioskiem wnioskodawcy - dołączono go do nin. sprawy i przeprowadzono z niego dowód. Zatem in concreto niedostarczenie przez wnioskodawcę tego dokumentu nie uniemożliwiało nadanie sprawie biegu i tym samym nie mogło prowadzić do zwrotu wniosku.

Z przedstawionych powodów na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

/SSO Hanna Matuszewska/ /SSO Marek Lewandowski/ /SSO Marek Paczkowski/