Wyrok z dnia 1976-04-28 sygn. Rw 147/76

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt Rw 147/76

Wyrok z dnia 28 kwietnia 1976 r.

1. "Wojskowy obowiązek służbowy" (art. 564 § 2 k.p.k. in fine) obejmuje swą treścią te konkretne obowiązki żołnierskie, które wynikają z pełnionej służby wojskowej, a zwłaszcza z istoty zajmowanego przez żołnierza stanowiska służbowego lub też pełnionej przezeń funkcji w wojsku, chociażby obowiązki te nie zostały wyraźnie określone w odpowiednich przepisach. Wojskowy obowiązek służbowy jest spełniony wtedy, gdy żołnierz należycie wykona konkretną czynność służbową. Natomiast naruszenie wojskowego obowiązku służbowego następuje wówczas, gdy żołnierz, mimo istnienia określonego obowiązku, nie wykona odpowiedniej czynności służbowej lub też wykona czynność, która jest sprzeczna z tym obowiązkiem.
2. Uleganie emocjom hazardu nie może stanowić okoliczności łagodzącej.

 Przewodniczący: sędzia płk A. Porzecki. Sędziowie: płk C. Bakalarski, płk W. Sieracki (sprawozdawca).

Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: ppłk J. Pezowicz.

 Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 1976 r. na rozprawie sprawy Andrzeja P., skazanego nieprawomocnie za przestępstwa określone w: 1) art. 200 § 1 k.k. w zbiegu z art. 265 § 1 k.k. i w związku z art. 58 k.k na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 2.000 zł grzywny, 2) art. 239 § 2 k.k. w związku z art. 58 k.k. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 2.000 zł grzywny, 3) art. 246 § 1 i 2 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności i 2.000 zł grzywny oraz łącznie na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 4.000 zł, z powodu rewizji wniesionej przez obrońcę od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w N. z dnia 19 marca 1976 r.

nie uwzględnił rewizji obrońcy i zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

 Uzasadnienie

(...) Skarżący wnosił w swej rewizji o zmianę zaskarżonego wyroku przez poprawienie kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego z art. 200 § 1 k.k. na art. 200 § 2 k.k, zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary w części dotyczącej przestępstw określonych w art. 239 § 2 k.k. i art. 246 § 2 k.k. oraz złagodzenie kar orzeczonych za poszczególne przestępstwa oraz wymierzonej kary łącznej.

 Po wysłuchaniu obrońcy wnoszącego o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy według właściwości sądowi powszechnemu, i ewentualnie uwzględnienie wniesionej rewizji, jak też po wysłuchaniu prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej, wnoszącego o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy, wywodząc przy tym, że sąd wojskowy był właściwy do rozpoznania sprawy oskarżonego, Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przedstawione przez obrońcę w czasie rozprawy rewizyjnej wywody, zmierzające do wykazania, że sprawa oskarżonego Andrzeja P. nie należy do właściwości sądów wojskowych, lecz do właściwości sądów powszechnych, nie są przekonujące. Odpowiada rzeczywistości twierdzenie, że akt oskarżenia w sprawie oskarżonego wniesiony został już po zwolnieniu go z czynnej służby wojskowej (por. przepis art. 564 § 2 k.p.k. - pierwsze zdanie). Prawdą jest również i to, że popełnione przez oskarżonego przestępstwa nie są określone w rozdziałach XXXVIII-XLIII kodeksu karnego, lecz w części szczególnej tegoż kodeksu. Przytoczone fakty uzasadniałyby trafność przedstawionego uprzednio poglądu obrońcy tylko wtedy, gdyby istniały podstawy do ustalenia, że oskarżony, popełniając opisane w zaskarżonym wyroku przestępstwa, nie naruszył "wojskowego obowiązku służbowego" (drugie zdanie przepisu art. 564 § 2 k.p.k.). Na tle zebranego w sprawie materiału dowodowego w powiązaniu z istotą pojęcia "wojskowy obowiązek służbowy" brak jednak podstaw do tego rodzaju ustalenia. Przede wszystkim, bowiem podkreślić należy, że oskarżony w czasie popełnienia opisanych w zaskarżonym wyroku przestępstw pełnił zawodową służbę wojskową i popełniając przestępstwa naruszył wojskowy obowiązek służbowy. Należy bowiem wyrazić pogląd, że pojęcie "wojskowy obowiązek służbowy" (art. 564 § 2 k.p.k. in fine) obejmuje swą treścią te konkretne obowiązki żołnierskie, które wynikają z pełnionej służby wojskowej, a zwłaszcza z istoty zajmowanego przez żołnierza stanowiska służbowego lub też pełnionej przezeń funkcji w wojsku, chociażby obowiązki te nie zostały wyraźnie określone w odpowiednich przepisach. Wojskowy obowiązek służbowy jest spełniony wtedy, gdy żołnierz należycie wykona konkretną czynność służbową. Natomiast naruszenie wojskowego obowiązku służbowego następuje wówczas, gdy żołnierz, mimo istnienia określonego obowiązku, nie wykona odpowiedniej czynności służbowej lub też wykona czynność, która jest sprzeczna z tym obowiązkiem.

W świetle przedstawionych rozważań należało stwierdzić, że oskarżony, dopuszczając się opisanych w zaskarżonym wyroku przestępstw, naruszył zarówno wojskowe przepisy określające zasady postępowania w zakresie wypłacania należnego podwładnym żołdu, jak i przepisy określające zasady wydawania im przepustek i udzielania urlopów, a zatem oskarżony, dopuszczając się tzw. przestępstw pospolitych, naruszył jednocześnie wojskowy obowiązek służbowy, co w konsekwencji uzasadnia właściwość sądów wojskowych do rozpoznania sprawy oskarżonego, chociaż został on zwolniony z czynnej służby wojskowej przed wniesieniem aktu oskarżenia, zarzucającego oskarżonemu popełnienie tzw. przestępstw pospolitych (...). Przytoczone w rewizji okoliczności, że podłożem popełnionych przez oskarżonego przestępstw był fakt, iż ulegał on emocjom hazardu (oskarżony przegrał znaczne kwoty pieniężne w hazardowych grach w karty) i w związku z tym znalazł się w trudnej sytuacji finansowo-materialnej, nie może być uznana za przyczynę usprawiedliwiającą nawet w najmniejszym stopniu przestępnego działania oskarżonego. Przeciwnie - okoliczność ta powinna być oceniona negatywnie w aspekcie popełnionych przez oskarżonego przestępstw, skoro w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uprawiał on hazardowo grę w karty z podwładnymi (...).

OSNKW 1976 r., Nr 7-8, poz. 102