Wyrok z dnia 1977-08-24 sygn. V KR 111/77

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KR 111/77

Wyrok z dnia 24 sierpnia 1977 r.

Jedną z form pomocnictwa jest nabycie rzeczy uzyskanej za pomocą czynu zabronionego. Warunkiem jednak potraktowania takiego działania jako pomocnictwa jest porozumienie ze sprawcą czynu zabronionego przed jego dokonaniem, zapewnienie tegoż sprawcy, że uzyskana w ten sposób rzecz zostanie nabyta. Zgoda na nabycie uzyskanej za pomocą czynu zabronionego rzeczy musi więc poprzedzać ten czyn. Systematyczne nabywanie rzeczy uzyskanych za pomocą czynu zabronionego, jeżeli nie poprzedziło je zapewnienie nabycia takiej rzeczy lub co najmniej zgoda na to, nie wyczerpuje cech pomocnictwa, może jedynie wskazywać na kwalifikowaną postać paserstwa (stałe źródło dochodu).

Przewodniczący: sędzia M. Budzianowski (sprawozdawca), C. Gajewski, J. Musioł.

Prokurator Prokuratury Generalnej: L. Pryba.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Wiesława S. i Ryszarda B., oskarżonych z art. 201 k.k., Stefana D., oskarżonego z art. 199 § 1 k.k. w związku z art. 18 § 2 k.k., z powodu rewizji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Łodzi z dnia 18 marca 1977 r. oraz w trybie art. 384 k.p.k. sprawy Kazimiery H., skazanej tymże wyrokiem na podstawie art. 199 § 1 k.k.:

1) zmienił zaskarżony wyrok:

a) co do Stefana D. w ten sposób, że uznał go za winnego nabycia w okresie od kwietnia 1975 r. do września 1976 r. w Ł. co najmniej 48 kg przędzy mulinowej wartości 56.016 zł od Kazimiery H. z wiedzą o pochodzeniu tejże przędzy z przestępstwa, i za to na podstawie 215 § 1 k.k. skazał go na karę 2 lat pozbawienia wolności, darując ją na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. b dekretu z dnia 19 lipca 1977 r. o amnestii (Dz. U. Nr 24, poz. 102), oraz 50.000 zł grzywny (...),

b) co do Kazimiery H. w ten sposób, że wymierzoną jej grzywnę obniżył do 30.000 zł (..), a na podstawie 1 ust. 1 pkt 2 lit. b wymienionego wyżej dekretu o amnestii wymierzoną tejże oskarżonej karę 3 lat pozbawienia wolności darował (...);

2) w pozostałej zaskarżonej części tenże wyrok utrzymał w mocy (...).

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem skazani zostali: Wiesław S. i Ryszard B. - na kary po 6 lat pozbawienia wolności z pozbawieniem praw publicznych na okres 3 lat, po 40.000 zł grzywny i konfiskaty części ich mienia - na podstawie art. 201 k.k. oraz art. 36 § 3, art. 40 § 1 pkt 3 i art. 46 § 1 pkt 2 k.k., a Kazimiera H. - na karę 3 lat pozbawienia wolności i 50.00 zł grzywny - na podstawie art. 199 § 1 i art. 36 § 3 k.k. za to, że w okresie od 1975 r. do września 1976 r. w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali kradzieży przędzy mulinowej na szkodę Fabryki Nici w Ł., przy czym Wiesław S. i Ryszard B. uczestniczyli w zagarnięciu co najmniej 128 kg przędzy wartości 149.376 zł, a Kazimiera H. w czasie od kwietnia 1975 r. w zagarnięciu co najmniej 50 kg przędzy wartości 58.350 zł, natomiast Stefan D. - na karę 3 lat pozbawienia wolności i 100.000 zł grzywny - na podstawie art. 199 § 1 k.k. w związku z art. 18 § 2 k.k. oraz art. 36 § 3 k.k. za to, że w czasie od kwietnia 1975 r. do września 1976 r. w Ł. udzielił Kazimierze H. pomocy do zagarnięcia mienia społecznego, wyrażając gotowość nabycia i nabywając systematycznie kradzioną na szkodę Fabryki Nici w Ł. przędzę mulinową w ilości około 50 kg - wartości 58.350 zł.

Od wyroku tego wnieśli rewizje oskarżeni Wiesław S., Ryszard B. i Stefan D. (...).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

(...) Pomocnictwem w rozumieniu art. 18 § 2 k.k. jest każde działanie lub zaniechanie podjęte co najmniej z zamiarem ewentualnym ułatwienia innej osobie popełnienie czynu zabronionego. Pomoc ta jednak musi być udzielona przed, a najpóźniej w czasie popełnienia czynu zabronionego. Jedną z form pomocnictwa może być nabycie rzeczy uzyskanej za pomocą czynu zabronionego. Warunkiem jednak potraktowania takiego działania jako pomocnictwa jest porozumienie się ze sprawcą czynu zabronionego przed jego dokonaniem, zapewnienie tegoż sprawcy, że uzyskana w ten sposób rzecz zostanie nabyta. Zgoda na nabycie uzyskanej za pomocą czynu zabronionego rzeczy musi więc poprzedzać ten czyn. Systematyczne nabywanie rzeczy uzyskanych za pomocą czynu zabronionego, jeżeli nie poprzedziło je zapewnienie nabycia takiej rzeczy lub co najmniej zgoda na to, nie wyczerpuje cech pomocnictwa, mogłoby jedynie wskazywać na kwalifikowaną postać paserstwa (stałe źródło dochodu). Z wyjaśnień oskarżonej Kazimiery H. nie wynika bynajmniej, by między nią a Stefanem D. doszło do porozumienia co do nabywania przez niego pochodzącej z kradzieży przędzy, zanim takowa została skradziona. Faktem jest, że po przewinięciu pierwszej partii przędzy Kazimiera H. szukała nabywcy wśród właścicieli kiosków, której to przędzy - jak wynika z jej wyjaśnień - nikt nie chciał kupić, i dopiero oskarżony Stefan D. zgodził się ją nabyć. Nigdy nie twierdziła, aby rozmawiała ze Stefanem D. na temat dalszych dostaw przędzy, wprost przeciwnie - na rozprawie twierdziła, że nie mówiła mu, że będzie miała więcej przędzy, a raz tylko zapytała, czy może przynieść resztę przędzy, na co on wyraził zgodę.

Nie można więc tu mówić nawet o porozumieniu między Stefanem D. a Kazimierą H. w trakcie dokonywanych kradzieży przędzy mulinowej, a tym bardziej o świadomości jego, że dostarczana mu przędza pochodzi nie z jednej, lecz z systematycznie dokonywanych kradzieży. O planowanych bowiem dalszych kradzieżach nigdy nie było między Kazimierą H. a Stefanem D. mowy. Gotowość ze strony Stefana D. nabywania przędzy, wyrażająca się w każdorazowym zakupie przyniesionej przez Kazimierę H. przędzy, niczego w zakresie oceny prawnej jego działania nie przesądza. Jest to bowiem typowe zachowanie się pasera, mogące świadczyć jedynie o jego świadomości co do pochodzenia nabywanej rzeczy. Dlatego też należy wyrok w tej części skorygować przez przypisanie oskarżonemu Stefanowi D. jedynie przestępstwa określonego w art. 215 § 1 k.k., przyjmując przy tym, że mimo systematycznego nabywania przez niego przędzy przez przeszło rok nie można jeszcze, zważywszy ilość i wartość tejże przędzy, mówić o kwalifikowanej postaci przestępstwa.

 OSNKW 1977 r., Nr 12, poz. 131