Postanowienie z dnia 1978-02-18 sygn. II KO 9/78

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KO 9/78

Postanowienie z dnia 18 lutego 1978 r.

1. Ustalając terminy do zatarcia skazania, należy mieć na względzie datę rzeczywistego wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary pozbawienia wolności albo orzeczonych obok niej kar dodatkowych wymienionych w art. 38 pkt 1-4 k.k. lub umieszczenia w ośrodku przystosowania społecznego.
2. W wypadku gdy wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności następuje przez zaliczenie na jej poczet wcześniej odbytego okresu tymczasowego aresztowania, który w pełni ją pochłania, to karę tę należy uznać za wykonaną - w rozumieniu art. 111 k.k. - z dniem, który okres ten zamyka.

Przewodniczący: sędzia J. Szamrej (sprawozdawca). Sędziowie: J. Gawroński, J. Tobera.

Prokurator Prokuratury Generalnej: E. Gutkowska.

Sąd Najwyższy w sprawie Marcina M. o ułaskawienie po wysłuchaniu wniosku prokuratora

postanowił uchylić postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 6 lutego 1978 r. co do nadania biegu prośbie skazanego Marcina M. z dnia 21 września 1977 r. o zatarcie skazania w drodze łaski i sprawę przekazać temuż Sądowi w celu rozpoznania tej prośby w trybie zwykłym (art. 111 § 2 k.k.).

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki w Katowicach postanowieniem z dnia 6 lutego 1978 r. nadał bieg prośbie Marcina M. z dnia 21 września 1977 r. o zatarcie w drodze łaski skazania go wyrokiem tegoż Sądu z dnia 12 lutego 1973 r., przesyłając tę prośbę wraz z aktami i swoją opinią Prokuratorowi Generalnemu PRL za pośrednictwem Sądu Najwyższego. Jednocześnie Sąd Wojewódzki nie wyjaśnił, dlaczego uznał, że nie jest możliwe zatarcie skazania w trybie zwykłym (na podstawie art. 111 § 2 k.k.), chociaż stwierdził, że wymierzone skazanemu Marcinowi M. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 20.000 zł grzywny zostały "w całości pochłonięte przez zaliczenie okresu tymczasowego aresztowania" od dnia 1 lutego 1971 r. do dnia 14 grudnia 1972 r. i że od tego dnia do dnia wydania powołanego na wstępie postanowienia upłynęło już 5 lat, w ciągu których tenże Marcin M. przestrzegał porządku prawnego. Można jedynie przypuszczać, że Sąd Wojewódzki przyjął, iż termin do zatarcia skazania Marcina M. w trybie zwykłym należy liczyć od dnia 26 października 1974 r., tj. od dnia uprawomocnienia się skazującego go wyroku, i że dlatego nie jest możliwe zatarcie omawianego skazania na podstawie art. 111 § 2 k.k.

Zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary pozbawienia wolności albo od przedawnienia jej wykonania (art. 111 § 1 k.k.).

Sąd może jednak na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym czasie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 2 lat (art. 111 § 2 k.k.).

Data uprawomocnienia się wyroku skazującego z reguły nie jest identyczna z datą wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary pozbawienia wolności, kar dodatkowych wymienionych w art. 38 § 1 pkt 1-4 k.k. albo umieszczenia w ośrodku przystosowania społecznego, i dlatego nie może mieć decydującego znaczenia przy ustalaniu wskazanych wyżej terminów do zatarcia skazania.

Jeżeli chodzi np. o kary zasadnicze pozbawienia wolności lub grzywny, to - jak wiadomo - ich wykonanie następuje z reguły po upływie pewnego czasu od uprawomocnienia się wyroku skazującego. W wyjątkowych wypadkach wykonanie tych kar wyprzedza w czasie uprawomocnienie się, a nawet wydanie wyroku skazującego. Wypadki takie zachodzą wtedy, gdy uprzednio odbyty okres tymczasowego aresztowania zalicza się na poczet później orzeczonych kar pozbawienia wolności oraz grzywny i tym samym stwierdza się, iż kary te zostały już wykonane.

Dlatego, ustalając wskazane wyżej terminy do zatarcia skazania, należy mieć na względzie daty rzeczywistego wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary pozbawienia wolności albo orzeczonych obok niej kar dodatkowych wymienionych w art. 38 pkt 1-4 k.k. lub umieszczenia w ośródku przystosowania społecznego.

Mając powyższe ogólne wskazanie na uwadze, trzeba przyjąć, że w wypadku, gdy wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności następuje przez zaliczenie na jej poczet wcześniej odbytego okresu tymczasowego aresztowania, który w pełni ją pochłania, to karę tę należy uważać za wykonaną - w rozumieniu art. 111 k.k. - z dniem, który okres ten zamyka.

W wypadku niniejszej sprawy wymierzona skazanemu Marcinowi M. kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności została wykonana przez zaliczenie tymczasowego aresztowania od dnia 1 lutego 1971 r. do dnia 1 sierpnia 1972 r., a zatem tę ostatnią datę, a nie datę późniejszego uprawomocnienia się wyroku, należało przyjąć za podstawę ustalenia terminu do zatarcia skazania. Gdyby więc Sąd Wojewódzki uznał, że rzeczywiste i pełne wykonanie wymierzonej skazanemu Marcinowi M. kary pozbawienia wolności nastąpiło z dniem 1 sierpnia 1972 r., to niewątpliwie doszedłby do wniosku, że od wykonania tej kary upłynęło przeszło 5 lat, i w konsekwencji mógłby zarządzić zatarcie skazania go wymienionym wyżej wyrokiem na podstawie art. 111 § 2 k.k., przy stwierdzeniu, że w tym czasie przestrzegał on porządku prawnego i że chodzi tu o skazanie na karę pozbawienia wolności, która nie przekracza 2 lat. W wypadku zaś zatarcia omawianego skazania w trybie zwykłym (na podstawie art. 111 § 2 k.k.) zbędne i bezpodstawne byłoby nadanie biegu prośbie skazanego Marcina M. o zatarcie tego skazania w drodze łaski.

Stwierdzając zatem, że nadanie biegu prośbie skazanego Marcina M. o zatarcie skazania w drodze łaski nastąpiło bez rozważenia możliwości zatarcia skazania w trybie zwykłym (art. 111 § 2 k.k.), a więc przedwcześnie, Sąd Najwyższy postanowił jak wyżej.

OSNKW 1978 r., Nr 7-8, poz. 90