Wyrok z dnia 1978-04-20 sygn. VII KZP 1/78

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VII KZP 1/78

Wyrok z dnia 20 kwietnia 1978 r.

1. Sprawca, który jednym działaniem dokonuje zaboru w celu przywłaszczenia cudzego mienia oraz kradnie lub przywłaszcza dokument stwierdzający tożsamość innej osoby, dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 203 k.k. oraz w art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. Nr 14, poz. 85) w związku z art. 10 § 2 k.k.
2. Sprawca, który kradnie lub przywłaszcza sobie dokument stwierdzający tożsamość innej osoby, a następnie go niszczy, dopuszcza się przestępstw określonych w art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz w art. 268 k.k., pozozstających ze sobą w zbiegu realnym.

Przewodniczący: sędzia M. Budzianowski. Sędziowie: W. Żebrowski, H. Kempisty (sprawozdawca).

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Kabat.

 Sąd Najwyższy w sprawie Bogdana W., oskarżonego z art. 203 § 1 i art. 268 k.k., po rozpoznaniu przekazanego na podstawie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu postanowieniem z dnia 5 grudnia 1977 r. zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"1. Czy przestępstwo polegające na zabraniu portfela skórzanego z pieniędzmi, w którym był dowód osobisty i książeczka wojskowa, a następnie spaleniu skradzionych dokumentów stanowi jedno przestępstwo określone w art. 203 § 1 k.k., czy też dwa przestępstwa określone w art. 203 § 1 i w art. 268 k.k.?

2. Czy czyn polegający na zniszczeniu cudzego dowodu osobistego wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w art. 268 k.k., czy też przestępstwa określonego w art. 20 dekretu z dnia 22 października 1951 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 1962 r. Nr 2, poz. 5) (lex specialis derogat legi generali)?"

i po wysłuchaniu wniosku prokuratora

uchwalił udzielić odpowiedzi na pytanie pierwsze jak wyżej, a odmówił udzielenia odpowiedzi na pytanie drugie, sformułowane w pkt 2.

 Uzasadnienie

Przedmiotem przestępstwa kradzieży, określonego w art. 203 k.k., może być tylko cudze mienie ruchome. Przez mienie ruchome rozumieć należy każdą rzecz przedstawiającą wartość materialną i mogącą być w związku z tym przedmiotem obrotu. Tak pojmowanym mieniem ruchomym może być dokument, jeżeli - oczywiście - zawiera wymienione właściwości.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. Nr 14, poz. 85): "Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość osoby." Podobny charakter ma książeczka wojskowa. Wymienione dokumenty nie przedstawiają wartości materialnej, w związku z czym ich kradzież nie stanowi przestępstwa określonego w art. 203 k.k. Natomiast sprawca, który kradnie lub przywłaszcza sobie dokument stwierdzający tożsamość innej osoby, a więc dowód osobisty i książeczkę wojskową, dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 55 ust. 1 powołanej wyżej ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r., która uchyliła między innymi cytowany w postanowieniu Sądu Wojewódzkiego art. 20 dekretu z dnia 22 października 1951 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 1962 r. Nr 2, poz. 5).

Jeżeli sprawca jednym działaniem (jednym czynem) dokonuje zaboru w celu przywłaszczenia cudzego mienia ruchomego oraz kradnie lub przywłaszcza dokument stwierdzający tożsamość innej osoby, dopuszcza się jednego tylko przestępstwa, ale określonego zarówno w art. 203 k.k., jak i w art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. Nr 14, poz. 85).

W takiej więc sytuacji - stosując art. 10 § 2 k.k. - sąd skazuje sprawcę na podstawie zbiegających się wyżej wymienionych przepisów ustawy karnej.

Wymieniony art. 55 ust. 1 cytowanej ustawy dotyczy tylko kradzieży lub przywłaszczenia dokumentu stwierdzającego tożsamość innej osoby albo legitymowania się takim dokumentem.

Norma ta nie obejmuje więc zachowania polegającego na zniszczeniu dokumentu wymienionego w jej dyspozycji. To ostatnie natomiast, faktycznie odrębne, działanie (tj. zniszczenie dokumentu stwierdzającego tożsamość innej osoby) stanowi przestępstwo przewidziane w art. 268 k.k.

Kradzież więc lub przywłaszczenie dokumentu stwierdzającego tożsamość innej osoby, a następnie zniszczenie tego rodzaju dokumentu stanowią dwa różne przestępstwa, odpowiadające dwom fizycznie także różnym działaniom i pozostające ze sobą w zbiegu realnym.

Każde bowiem z tych działań charakteryzuje się nie tylko odrębnym działaniem, ale wyczerpuje ponadto znamiona różnych i odrębnych przestępstw, z których każde wyróżnia inny przedmiot ochrony prawnej.

Jeżeli więc sprawca kradnie lub przywłaszcza dokument stwierdzający tożsamość innej osoby, a następnie go niszczy, dopuszcza się dwóch, pozostających ze sobą w zbiegu realnym, przestępstw, a mianowicie przestępstwa określonego w art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz przestępstwa określonego w art. 268 k.k.

III. Wobec tego, że pytanie drugie, zawarte w pkt 2, formułowane zostało między innymi na tle uchylonego już art. 20 dekretu z dnia 20 października 1951 r. o dowodach osobistych, który w sprawie niniejszej, ze względu na datę, nie może mieć zastosowania, nie zachodzi potrzeba udzielania na nie odpowiedzi.

 OSNKW 1978 r., Nr 6, poz. 58