Wyrok z dnia 2020-03-11 sygn. VI SA/Wa 2673/19

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Aneta Lemiesz Sędzia WSA Danuta Szydłowska Protokolant st. spec. Patrycja Kumicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 marca 2020 r. sprawy ze skargi A. W. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] października 2019 r. nr [...] w przedmiocie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z [...] października 2019 r. Urząd Patentowy RP (dalej: "Urząd Patentowy", "Urząd") , utrzymał w mocy decyzję z [...] lipca 2019 r., którą odmówił udzielenia prawa ochronnego na słowno-graficzny znak towarowy "PL PREMIUM LEASING", zgłoszony w dniu 19 marca 2019r., pod numerem [...] przez P. ( dalej "Skarżąca", "Zgłaszająca").

Jako podstawę prawną wskazano art. 245 ust. 1 pkt 1 oraz art. 1291 ust. 1 pkt 2 oraz art. 1291 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2017.776 z późn. zm. - dalej p.w.p.)

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Dnia 19 marca 2019 r. pod numerem [...] Zgłaszająca złożyła do Urzędu Patentowego wniosek o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy słowno-graficzny "PL PREMIUM LEASING", przeznaczony do oznaczania następujących usług: klasa 36: doradztwo w sprawach finansowych; informacje finansowe; inwestycje finansowe; leasing finansowy; pożyczki [finansowanie]; pożyczanie pod zastaw; transakcje finansowe; usługi finansowania; zarządzanie finansami. 

W dniu 17 lipca 2019 r. Urząd Patentowy wydał decyzję odmawiającą udzielenia Zgłaszającej prawa ochronnego. Zdaniem Urzędu przedmiotowe oznaczenie nie spełnia przesłanek do tego, aby przypisać mu funkcję znaku towarowego. Jest to znak składający się w całości z elementów niewyróżniających, mających wyłącznie walor informacyjny względem wszystkich usług objętych zgłoszeniem.

Przywołując art. 1291 ust. 1 pkt 2 p.w.p. i art. 1291 ust. 1 pkt 3 p.w.p. oraz orzecznictwo Urząd uznał, że w oznaczeniu nie sposób doszukać się jakiegokolwiek czynnika fantazyjnego. Wykazuje ono zbyt wysoki stopień opisowości, przekazując odbiorcom wprost informacje o rodzaju, funkcji, przeznaczeniu i przydatności usług z klasy 36. Tym samym nie pozwala odbiorcom na powiązanie go ze Zgłaszającą jako podmiotem oferującym dane usługi. Nie zawiera ono żadnego fantazyjnego elementu, pozwalającego na dokonanie bezpośredniej i niebudzącej żadnych wątpliwości asocjacji usług z oferującym je podmiotem. Określeń tego rodzaju nie należy monopolizować na rzecz jednego podmiotu poprzez udzielenie prawa ochronnego.

Zgłaszająca złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, w którym podkreśliła, że użyte w oznaczeniu słowa "PL PREMIUM LEASING" wraz z zastosowaną grafiką stanowią charakterystyczne zestawienie, zapadające w pamięć oraz pozwalające na identyfikację uprawnionego podmiotu (usługodawcy). Cechą charakterystyczną oznaczenia są litery "PL" umieszczone w złotej ramce, które przykuwają uwagę i ułatwiają zapamiętanie usługodawcy.

Po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy Urząd Patentowy RP utrzymał w mocy decyzję z [...] lipca 2019 r.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Urząd Patentowy RP podtrzymał stanowisko wyrażone w decyzji z [...] lipca 2013 r., że sporne oznaczenie nie posiada dostatecznych znamion odróżniających ze względu na swój opisowy charakter oraz nie posiada cech fantazyjnych.

Zdaniem organu do relewantnego kręgu odbiorców usług w tej sprawie można zaliczyć się osoby dorosłe zainteresowane skorzystaniem z usług finansowych oferowanych przez Zgłaszającą, wymienionych w wykazie. Będą to głównie przedsiębiorcy (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz osoby prawne), ale także zwykli konsumenci niebędący przedsiębiorcami, szczególnie w kontekście coraz bardziej popularnej usługi leasingu konsumenckiego dotyczącego finansowania posiadania samochodów. Według Urzędu będzie to krąg nieograniczony czynnikami obiektywnymi takimi jak płeć czy wykształcenie; każdy może chcieć skorzystać z tego rodzaju usług. Będzie to więc modelowy, przeciętny nabywca, w miarę dobrze poinformowany oraz w miarę uważny i rozważny.

Biorąc pod uwagę tak określony krąg odbiorców Urząd Patentowy stwierdził, że przedmiotowe oznaczenie "PL PREMIUM LEASING" nie spełnia przesłanek do tego, aby nadać mu przymiot znaku towarowego. Jest to oznaczenie składające się w całości z elementów niewyróżniających, mających wyłącznie walor informacyjny oraz grafiki, wykazującej nadmierną prostotę. Oznaczenie to jest oznaczeniem niedystynktywnym w rozumieniu art. 1291 ust. 1 pkt 2 p.w.p., a także wskazuje jednoznacznie na rodzaj, funkcję, przeznaczenie i przydatność usług z klasy 36 wymienionych w wykazie, realizując tym samym przesłanki z art. 1291 ust. 1 pkt 3 p.w.p.

Poddając analizie poszczególne warstwy organ wskazał, że warstwa słowna zgłoszonego oznaczenia składa się z trzech słów w języku angielskim: "pl", "premium" i "leasing". "PL" to skrót słów "premium leasing", również umieszczonych w znaku. Umieszczenie elementu "PL" bezpośrednio obok słów "premium leasing" sprawia, że element ten, który odzwierciedla początkowe litery powyższych słów, odbiorcy uznają za oczywisty skrót słów "premium leasing". Słowo "premium" oznacza m.in. "składkę ubezpieczeniową; dodatkową opłatę, dopłatę, dodatek, a także wysoki (np. jakość, czynsz)". Jego stosowanie w kontekście różnych towarów lub usług może być zatem traktowane jako podkreślenie ich pozytywnych cech (w kontekście usług - np. jakości ich wykonania, sprawnej i kulturalnej obsługi czy wiedzy fachowej osób świadczących usługi) poprzez odniesienie się do cechy wyjątkowej jakości.

Z kolei słowo "leasing" oznacza specyficzną formę umowy najmu lub dzierżawy, polegającą na odpłatnym (rozłożonym na raty) przekazaniu w użytkowanie określonego przedmiotu transakcji; ze względu na czas trwania umowy leasingu wyróżnia się leasing finansowy, kiedy umowa zawierana jest na kilka lat i obejmuje okres zbliżony do okresu przydatności do eksploatacji przedmiotu leasingu. Całość wyrażenia "PL PREMIUM LEASING" oznacza zatem usługi polegające na finansowaniu rożnego rodzaju towarów czy działalności w systemie ratalnym, cechujące się wyjątkową jakością. Ponadto pojęcie "leasingu" mieści się znaczeniowo w zakresie części z wymienionych w wykazie usług z klasy 36, pozostałe z nich zaś mogą dotyczyć leasingu. Zatem warstwa słowna przedmiotowego znaku towarowego rozpatrywana w całości może być rozumiana jako kombinacja wzajemnie objaśniających się i mających charakter opisowy wskazówek lub skrótów, która z tego względu pozbawiona jest charakteru odróżniającego (zob. wyrok TSUE z dnia 15.03.2012 r., C-90/11 i C-91/11, Alfred Strigl/Deutsches Patent und Marketnamt (Multi Markets Fund MMF) oraz Securvita Gesellschaft/ Óko-lnvest (NAI - Der Natur-Aktien-lndex), pkt 40).

Oceniając grafikę Urząd podkreślił, że grafika zastosowana w przedmiotowym znaku to zapisanie zwrotu "PL PREMIUM LEASING" białymi literami na czarnym tle w kształcie prostokąta. Napis stanowi centralny punkt całego znaku. Dodatkowo skrót "PL" umieszczono w kwadratowej ramce w kolorze złotym. W ocenie Urzędu zastosowana warstwa graficzna jest zbyt prosta i nie posiada charakteru fantazyjnego, brakuje jej elementu charakterystycznego, dystynktywnego (nie zastosowano tutaj żadnego oryginalnego zabiegu graficznego). Umieszczenia białych liter na czarnym tle nie można uznać za zabieg pozwalający przeciętnemu odbiorcy natychmiast i bez głębszego zastanowienia odczytać cały znak w inny sposób niż wskazuje na to jego warstwa słowna a przez to nie pozwala zindywidualizować źródła pochodzenia oferowanych usług. Kolor czarny stanowi wyłącznie tło dla tego napisu, podkreśla przekaz warstwy słownej omawianego znaku. Umieszczenie części znaku, a mianowicie skrótu "PL" w kwadratowej ramce koloru złotego stanowi jedynie podkreślenie znaczenia warstwy słownej znaku.

Urząd Patentowy zwrócił uwagę, że zwykle wszelkie oznaczenia, także te o charakterze ogólnoinformacyjnym, są używane w obrocie handlowym z dodaniem grafiki, zróżnicowania czcionek, a także we wzajemnym uwypukleniu i rozmieszczeniu poszczególnych wyrazów (np. na plakatach). Celem takiego działania jest po prostu poprawienie estetyki napisu. Oznaczenia wyłącznie opisowe, których warstwa graficzna jest uboga i mało wyróżniająca się, nadal pozostają oznaczeniami niedystynktywnymi, pozbawionymi konkretnej zdolności odróżniającej. (wyrok Sądu Pierwszej Instancji Trybunału Sprawiedliwości WE z dn. 3 lipca 2003 r. w sprawie T-122/01 B. Inc. przeciwko O.). W wyroku tym Sąd przeanalizował zagadnienie opisowości i niedystynktywności słowno-graficznego oznaczenia BEST BUY, uznając, iż skąpa warstwa graficzna znaku nie wystarczy, by mógł on wyróżniać w obrocie handlowym przedmiotowe towary i identyfikować źródło komercyjnego pochodzenia towaru. W swoim orzecznictwie Trybunał Sprawiedliwości UE nigdy nie wyraził poglądu, iż samo dodanie grafiki do znaku towarowego sprawia, że jest on znakiem dystynktywnym. Oznaczenie wykazujące nadmierną prostotę i składające się z podstawowej figury geometrycznej, jak koło, linia, prostokąt lub klasyczny pięciokąt, nie może jako takie zawierać przekazu, który konsumenci zachowają w pamięci, a zatem ci ostatni nie będą go postrzegać jako znak towarowy, chyba że uzyskało ono charakter odróżniający w następstwie używania [wyrok Sądu z dnia 12 września 2007 r. w sprawie T-304/05 . przeciwko O. (Przedstawienie pięciokąta), niepublikowany w Zbiorze, pkt 22].

W ocenie organu, sporne oznaczenie w zgłoszonej postaci nie jest jednak na tyle charakterystyczne, aby krąg odbiorców usług opatrywanych takim oznaczeniem był w stanie bez cienia wątpliwości przypisać te usługi do Zgłaszającej jako podmiotu je oferującego. Nie niesie ono żadnej konkretnej informacji, pozwalającej na dokonanie przez odbiorców bezpośredniej i niebudzącej wątpliwości asocjacji usług z oferującym je podmiotem - nie zawiera np. nazwy firmy. Nie sposób zatem dopatrzyć się w takim zestawieniu słów jakiegokolwiek charakteru fantazyjnego. Nie występuje w nim żaden czynnik abstrakcyjny, który byłby w stanie przyciągnąć uwagę odbiorców, zakorzeniając się w ich świadomości.

Zdaniem Urzędu, jednocześnie zgłoszone oznaczenie wskazuje na rodzaj, funkcję, przeznaczenie i przydatność zgłoszonych usług z klasy 36 w rozumieniu art. art. 1291 ust. 1 pkt 3 p.w.p. Przeciętny odbiorca, stykając się z przedmiotowym oznaczeniem w kontekście wskazanej w wykazie usługi "leasing finansowy", natychmiast będzie poinformowany o rodzaju usługi. Pojęcie "leasingu" mieści się znaczeniowo także w ramach usług takich jak "inwestycje finansowe", "transakcje finansowe" i "usługi finansowania"; leasing można traktować zarówno jako inwestycję finansową, rodzaj transakcji finansowej, jak i formę finansowania. Słowo "leasing" swoim zakresem znaczeniowym wkracza w zakres większości zgłoszonych usług. Niewątpliwie "doradztwo w sprawach finansowych" może obejmować także doradztwo w zakresie leasingu, tak samo jak "informacje finansowe" mogą dotyczyć leasingu w ogólności bądź stanu realizacji konkretnej umowy leasingowej. "Inwestycje finansowe" również obejmują swoim zakresem leasing. Tożsamość pojęć "leasing" i "leasing finansowy" jest oczywista. Usługa określona jako "pożyczki [finansowanie]" (tj. finansowanie pożyczek) nie jest co prawda bezpośrednio powiązana z leasingiem, jednakże leasing, tak jak pożyczka jest formą rozłożonego w czasie sfinansowania wejścia w posiadanie danego przedmiotu w sytuacji, gdy nabywający nie dysponuje odpowiednimi środkami lub w sytuacji, gdy przedsiębiorca chce zoptymalizować finansowanie swojej działalności - korzystanie z leasingu wiąże się bowiem chociażby z możliwością wliczenia rat leasingowych w koszty prowadzenia działalności. Usługi te mają zatem wspólny cel.

Kontynuując swoje rozważania Urząd wskazał, że w związku z tym istnieje prawdopodobieństwo, że część odbiorców może traktować pojęcia "pożyczki" oraz "leasingu" w sposób wymienny. Podobnie usługa taka jak pożyczanie pod zastaw"; jest to usługa w istocie odmienna od leasingu, jednakże mająca ten sam cel. Leasing jest formą "transakcji finansowej" oraz "usług finansowania". Także "zarządzanie finansami" dotyczyć może leasingu.

Z uwagi na te okoliczności, zdaniem organu, odbiorcy stykający się z przedmiotowym wyrażeniem zostaną bezpośrednio poinformowani co najmniej o funkcji, przeznaczeniu i przydatności usług zawartych w wykazie; dla odbiorców będzie oczywiste, że są to usługi funkcjonalnie związane z leasingiem, przeznaczone do sfinansowania wejścia w posiadanie danego przedmiotu oraz w tym celu przydatne. W kontekście usługi "leasingu finansowego" nastąpi bezpośrednie poinformowanie o rodzaju usługi. Zdaniem Urzędu, opisowość przedmiotowego oznaczenia podkreśla zastosowanie słowa "premium", wskazującego na potencjalne pozytywne właściwości świadczonych usług, takie jak ich wysoka jakość, sprawność przeprowadzenia procesu zawarcia umowy czy uzyskiwania informacji bądź też wysokie kompetencje i kultura osobista osoby lub osób bezpośrednio świadczących usługi.

Zdaniem organu odbiorcy usług opatrywanych przedmiotowym oznaczeniem, a w szczególności usługi "leasingu finansowego", będą wykazywali wysoki stopień uwagi. Co do zasady z usług takich korzysta się raz lub regularnie w kilkuletnich odstępach. W szczególności jednak wśród przedsiębiorców wiele podmiotów posiada w tym samym czasie więcej niż jedno zobowiązanie z tytułu leasingu. Każdorazowo usługa taka będzie w jakimś stopniu obciążeniem budżetu przedsiębiorstwa lub budżetu gospodarstwa domowego w przypadku leasingu konsumenckiego; należy mieć na uwadze, że w szczególności konsumenci, wśród których wciąż bardziej popularne są raczej formy finansowania takie jak np. kredyt czy pożyczka, będą bardzo uważnymi odbiorcami usług leasingu. Wysoki stopień uwagi przykłada się także do pozostałych wskazanych w wykazie usług, dotyczą one bowiem bez wyjątku istotnej sfery w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa oraz w życiu konsumenta, jaką jest sfera finansowa. W przypadku odbiorców znaku, będących profesjonalistami można oczekiwać specjalnej znajomości rynku. Co prawda poziom uwagi takich odbiorców jest z definicji wyższy niż poziom przeciętnego konsumenta, to niekoniecznie wynika z tego, że nieznaczny charakter odróżniający oznaczenia będzie wystarczający, w przypadku gdy właściwe grono odbiorców tworzą specjaliści w danej dziedzinie (wyrok z dnia 12.07.2012 r., S./O., C-311/11 P, pkt 48 i 49; wyrok z 24.11.2016 r" A./E., T-614/15, niepublikowany, pkt 30).

Reasumując swoje rozważania Urząd stwierdził, że percepcja przedmiotowego oznaczenia wprost, wyraźnie i jednoznacznie, w sposób niewymagający złożonej dedukcji prowadzi przeciętnego odbiorcę do powzięcia informacji o cechach usług, nie zaś do skojarzenia oznaczenia z konkretnym przedsiębiorcą.

Urząd nie zgodził się z zarzutem, że dokonując analizy poszczególnych słów tworzących oznaczenie, nie wziął pod uwagę całości wyrażenia. W tej kwestii Urząd wskazał, że przy dokonywaniu całościowej oceny może bowiem okazać się pomocne zbadanie każdego z elementów tworzących dany znak towarowy (tak: wyrok TSUE z dnia 25.10.2007 r. w sprawie D. H. GmbH & Co. B. KG v. O., sygn. akt C-238/06; podobnie: wyrok z dnia 30 czerwca 2005 r. w sprawie C-286/04 P E. v.O., Zb.Orz. str. 1-5797, pkt 22 i 23 oraz wskazane w nich orzecznictwo).

Urząd Patentowy podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko, że sporne oznaczenie "PL PREMIUM LEASING" nie posiada żadnych indywidualizujących cech, które w percepcji przeciętnego odbiorcy pozwoliłyby na trwałą, jednoznaczną asocjację zgłoszonych usług i oznaczenia z tym i tylko z tym podmiotem, od którego one pochodzą. Analizowane oznaczenie posiada cechy, które wskazują jedynie na rodzaj, funkcję, przeznaczenie i przydatność usług, a nie identyfikują ich pochodzenia. Oznaczenie tego rodzaju (oznaczenie informacyjne wskazujące na przeznaczenie) może występować obok znaku towarowego, ale samo w sobie nie może być znakiem towarowym. Biorąc więc pod uwagę ogólne wrażenie wywierane przez zgłoszone oznaczenie, jego wartość znaczeniową i ubogą grafikę, organ doszedł do wniosku, że oznaczenie to nie posiada znamion indywidualizujących, które mogłyby zapewnić jednolite skojarzenia ich odbiorcom, że usługi oznaczone słownym oznaczeniem pochodzą od jednego i zawsze tego samego przedsiębiorcy, w tym przypadku od Zgłaszającej.

Zgłaszająca A. W. (dalej: "Skarżąca") wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Zarzuciła w skardze :

1.niewłaściwą ocenę co do zastosowania przepisu prawa materialnego, tj. art. 1291 ust. 1 pkt 2 p.w.p. przez stwierdzenie, że wskazany przez Skarżącą znak słowno-graficzny nie nadaje do odróżnienia w obrocie towarów, dla których został zgłoszony,

2.niewłaściwą ocenę co do zastosowania przepisu prawa materialnego, tj. art. 1291 ust. 1 pkt 3 p.w.p. przez przyjęcie, że wskazany przez Skarżącą znak słowno-graficzny składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności.

Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji o odmowie udzielenie prawa ochronnego i zasądzenie od organu kosztów postępowania, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi powyższe zarzuty zostały szczegółowo omówione.

Zdaniem Skarżącej Urząd Patentowy RP błędnie uznał warstwę graficzną za zbyt prostą. Natomiast zastosowana przez Skarżącą szata kolorystyczno-graficzna wraz z użytymi znakiem słownym stanowi logotyp prowadzonej przez Skarżącą działalności odróżniając ją od innych przedsiębiorców. Wprawdzie słowo "premium" może wskazywać na jakość usług, a słowo "leasing" na rodzaj usługi, to jednak zgłoszony znak towarowy nie składa się wyłącznie z tych elementów. Zawiera on również określoną szatę graficzną, unikalną czcionkę, rozmieszczenie słów w ramach znaku, czy zaprojektowaną kolorystykę. Wskazane elementy również tworzą znak towarowy jako całość, a nie mają charakteru opisowego.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy RP wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Rozpatrując zarzuty skargi Sąd w całości podzielił stanowisko Urzędu Patentowego, że w rozpoznawanej sprawie Skarżąca nie wykazała posiadania przez sporne oznaczenie zdolności odróżniającej w klasie 36 dla usług: doradztwo w sprawach finansowych; informacje finansowe; inwestycje finansowe; leasing finansowy; pożyczki [finansowanie]; pożyczanie pod zastaw; transakcje finansowe; usługi finansowania; zarządzanie finansami. 

Na wstępie należy podkreślić, że funkcją każdego znaku towarowego jest zdolność odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów pochodzących od innych przedsiębiorstw, co wprost wynika z definicji znaku towarowego zawartej w art. 120 ust. 1 p.w.p. Zdolność ta przejawia się w tym, że znak towarowy nie może wprowadzać uczestników obrotu w błąd co do pochodzenia towarów. Znakiem towarowym może być zatem wyłącznie oznaczenie, do używania którego można przyznać prawo wyłącznie jednemu podmiotowi, gwarantując jednocześnie prawo do swobodnego dostępu pozostałym uczestnikom obrotu gospodarczego do oznaczeń ogólnoinformacyjnych. W tym znaczeniu znak towarowy pozwala odbiorcy rozpoznać towary objęte prawem wyłącznym jako pochodzące z określonego przedsiębiorstwa, a tym samym umożliwia odróżnianie tych towarów, od towarów pochodzących z innych przedsiębiorstw. Posiadanie przez znak towarowy dostatecznych znamion odróżniających jest zatem podstawową przesłanką oceny przy udzielaniu prawa ochronnego na konkretne oznaczenie, jak również przy próbie wzruszenia takiego prawa.

Przeszkoda rejestracji znaku wynikająca z art. 1291 ust. 1 pkt 2 p.w.p. (nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, które nie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone) określana jest mianem konkretnej zdolności odróżniającej i badana jest w odniesieniu do konkretnych towarów, dla jakich znak został zgłoszony do ochrony, przy czym przyjmuje się, że dostateczne znamiona odróżniające oznaczenia rozumiane w sensie konkretnym pozwalają na to, by właściwy krąg odbiorców, składający się z przeciętnych, właściwie poinformowanych, dostatecznie uważnych i rozsądnych konsumentów towarów (usług) oznaczonych danym znakiem, postrzegał wskazany towar jako pochodzący z konkretnego przedsiębiorstwa (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 22 czerwca 2006 r. w sprawie C-24/05).

Za niezdolne do pełnienia funkcji znaku towarowego uważa się znaki, które pozbawione są dostatecznych znamion odróżniających w odniesieniu do towarów, dla sygnowania których zostały przeznaczone; znamion takich nie posiadają oznaczenia, które nie pozwalają zindywidualizować towaru jako pochodzącego od konkretnego przedsiębiorcy. W tej grupie oznaczeń znajdują się oznaczenia/znaki opisowe, tj. oznaczenia, które składają się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności (art.1291 ust.1 pkt 3 p.w.p.); czyli elementów, których jedyną funkcją jest przekazywanie informacji o towarze (usłudze), a nie o jego pochodzeniu z określonego przedsiębiorstwa.

Znakiem opisowym jest znak, który realizuje zasadę aktualnej, konkretnej i bezpośredniej opisowości. Aktualność oznaczenia podlega ocenie obiektywnej i sprowadza się do ustalenia, czy z punktu widzenia aktualnych warunków rynku oznaczenie jest przydatne do opisu towaru i jako takie powinno być dostępne dla wszystkich jego uczestników. Reguła konkretnej opisowości wskazuje natomiast, że wyłączony z rejestracji jako opisowy może być tylko taki znak, który wskazuje na konkretne cechy tego towaru, dla którego oznaczania jest przeznaczony. Bezpośredniość opisu ma zaś miejsce wtedy, gdy znak przekazuje informację o cechach konkretnego towaru wprost, wyraźnie i jednoznacznie, tak że może być ona również odczytana wprost, a nie drogą skojarzeń (por. wyrok NSA z 9 grudnia 2011 r. II GSK 1346/10).

W niniejszej sprawie analizie podlegało oznaczenie słowno-graficzne: "PL PREMIUM LEASING" przeznaczone dla usług z klasy 36: doradztwo w sprawach finansowych; informacje finansowe; inwestycje finansowe; leasing finansowy; pożyczki [finansowanie]; pożyczanie pod zastaw; transakcje finansowe; usługi finansowania; zarządzanie finansami. 

W skardze podniesiono zarzuty naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 1291 ust. 1 pkt 2 p.w.p. art. 1291 ust. 1 pkt 3 p.w.p. przez przyjęcie, że zgłoszony przez Skarżącą znak słowno-graficzny nie nadaje się do odróżniania w obrocie bowiem składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności.

Odnosząc się do tak sformułowanych zarzutów Sąd doszedł do przekonania, że nie są one usprawiedliwione. Przede wszystkim organ prawidłowo ocenił sporne oznaczenie jako niedystynktywne dla zgłoszonych usług, skoro jest ono wyłącznie nośnikiem informacji o tych usługach, a nie o źródle ich komercyjnego pochodzenia.

W stanie faktycznym sprawy nie budzi wątpliwości zasadność stanowiska organu, że elementy słowne zgłoszonego oznaczenia czyli słowa "premium" i "leasing" pełnią funkcję ściśle opisową w odniesieniu do klasy 36 i ww. usług. Dał temu wyraz Urząd Patentowy w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji obszernie przytaczając poglądy doktryny oraz orzecznictwa wspólnotowego i krajowego. Dlatego też nie ma potrzeby ponownego powtarzania w tym miejscu tak szczegółowej i wyczerpującej argumentacji organu.

Zdaniem Sądu, należy przyznać rację organowi co do tego, że zgłoszony znak składa się z wyrazów pozbawionych zdolności odróżniającej w stosunku do usług objętych zgłoszeniem. Słowa te mają swoje ścisłe i określone znaczenie, których treść jest rozumiana natychmiastowo i bezpośrednio, pomimo że "premium" to słowo z języka angielskiego oznaczające "składkę ubezpieczeniową, dodatkową opłatę, dopłatę, dodatek", a także "wysoki" (np. jakość, czynsz), zaś "leasing" to słowo, które określa specyficzną formę umowy najmu lub dzierżawy, polegającą na odpłatnym (rozłożonym na raty) przekazaniu w użytkowanie określonego przedmiotu transakcji.(v. str. 3-4 decyzji z [...] lipca 2019 r.). Jednakże zważywszy na dobrą znajomość języka angielskiego w społeczeństwie polskim przeciętny konsument nie będzie miał trudności z odczytaniem, że w tym zestawieniu słów chodzi o wysokiej jakości usługi leasingowe (ratalne, finansowe). Dlatego oczywiste jest, że przeciętny, krajowy odbiorca towarów lub usług będzie znał znaczenie wszystkich słów składających się na zgłoszone oznaczenie. Etymologia tych słów jest powszechnie znana i łatwa do weryfikacji za pomocą ogólnie dostępnych opracowań słownikowych, czy wyszukiwarek internetowych. Jednocześnie należy przyznać rację organowi, że litery "PL" będą odczytywane nie inaczej, tylko jako skrót słów: "premium leasing".

Należy podkreślić, że dla przeciętnego należycie poinformowanego, dobrze zorientowanego i rozsądnego konsumenta znak ten nie będzie stanowić dostatecznej podstawy dla zidentyfikowania towarów i usług jako pochodzących od jednego, stałego i zawsze od tego samego producenta. Składa się bowiem z elementów/wyrazów pozbawionych zdolności odróżniającej w stosunku do usług objętych zgłoszeniem. Wyrazy te mają określone znaczenie; ich treść jest odczytywana bez przeprowadzania dodatkowego procesu myślowo – skojarzeniowego. W konsekwencji Sąd nie podzielił argumentacji Skarżącej, że użyte w badanym znaku: skrót "PL" oraz słowa "PREMIUM LEASING", we wzajemnym połączeniu dają oznaczenie aluzyjne, nie spełniające tym samym wymogu bezpośredniej opisowości.

Jak stwierdził Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) w sprawie "P." (nr C-363/99 z dnia 12.02.2004), "generalną zasadą jest, że zwykłe połączenie elementów, z których każdy jest opisowy w stosunku do towarów lub usług, dla których zgłoszono znak, dalej skutkuje opisowością (...), Zwyczajne zestawienie takich elementów razem, bez wprowadzania jakiejkolwiek zmiany, w szczególności składniowej lub znaczeniowej, nie może skutkować niczym innym jak tym, że znak zawiera wyłącznie oznaczenia mogące służyć w obrocie do określenia cech towarów i usług".

W skardze podniesiono też kwestię użytej grafiki m.in. przestrzenne umiejscowienie słów wykorzystywanych w logotypie, stylizowaną czcionkę. W szczególności Skarżąca podkreśla, że w przedmiotowym oznaczeniu mamy do czynienia z trzema słowami oraz z trzema kolorami, w tym z literami "PL" otoczonymi złotym obramowaniem, co w efekcie sprawia, że zastosowana szata kolorystyczno-graficzna wraz z użytymi znakiem słownym odróżnia działalność Skarżącej od działalności innych przedsiębiorców.

Niewątpliwie w spornym oznaczeniu występują elementy grafiki, ale nie można podzielić stanowiska Skarżącej, że ta grafika jest na tyle charakterystyczna, że pozwala konsumentowi na powiązanie badanego oznaczenia z usługami wykonywanymi przez Skarżącą. W tym zakresie Sąd przychylił się do argumentacji Urzędu Patentowego, który ocenił grafikę jako mało fantazyjną i nie przykuwającą uwagi przeciętnego odbiorcy. Jak słusznie wskazał organ brak jest w tej grafice oryginalnego zabiegu graficznego, a zatem taka niewyszukana grafika (prosta czcionka, użyte kolory czarny i biały) podkreśla jedynie informacyjną rolę elementów słownych występujących w tym znaku. Dlatego też nawet umieszczenie skrótu "PL" w kwadratowej ramce koloru złotego nie nadaje oznaczeniu większej dystynktywności graficznej, która pozwoliłaby na udzielenie prawa ochronnego na ww. oznaczenie.

Zdaniem Sądu należy podzielić wniosek wynikający z poczynionych przez organ ustaleń faktycznych, że oznaczenie to jako opisowe jest zarazem oznaczeniem niedystynktywnym w odniesieniu do sygnowanych nim usług bowiem wskazuje przedmiot, rodzaj lub przeznaczenie tych usług.

Tym samym oznaczenie to jako przydatne do opisu usługi powinno pozostać dostępne dla wszystkich uczestników obrotu gospodarczego. Zmonopolizowanie oznaczenia (zawłaszczenie) przez jeden podmiot wyłączyłoby z jego używania inne podmioty gospodarcze oferujące podobne usługi, naruszając zasadę swobody działalności gospodarczej i uczciwą konkurencję.

Z tych względów Sąd uznał, że zarzuty skargi nie znajdują oparcia w przepisach prawa, a biorąc dodatkowo pod uwagę, że Sąd nie dostrzegł takich naruszeń przepisów prawa procesowego lub materialnego, które mogłoby mieć wpływ na wynik sprawy – skargę należało oddalić.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.