Wyrok z dnia 1979-07-13 sygn. Rw 226/79

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt Rw 226/79

Wyrok z dnia 13 lipca 1979 r.

Przewidziana w art. 343 § 1 k.p.k. możliwość przesłuchania świadka przez sędziego ze składu nie odnosi się do ławnika, gdyż nie korzysta on z całokształtu uprawnień procesowych zastrzeżonych wyłącznie dla sędziego.

Przewodniczący: sędzia płk J. Górski. Sędziowie: płk J. Woźniak (sprawozdawca), ppłk R. Misiuna (sędzia s. wojsk. deleg. do SN).

Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk E. Wiącek.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 1979 r. na rozprawie sprawy:

1) Leona G., nieprawomocnie skazanego za przestępstwo określone w art. 202 § 1 k.k. w związku z art. 58 k.k. z zastosowaniem art. 36 § 3 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności i 15.000 zł grzywny - z warunkowym zawieszeniem kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 lata,

2) Andrzeja O., nieprawomocnie skazanego za przestępstwo określone w art. 202 § 1 k.k. w zbiegu z art. 266 § 1 k.k. i w związku z art. 58 k.k. z zastosowaniem art. 36 § 3 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności i 8000 zł grzywny - z warunkowym zawieszeniem kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 lata,

3) Czesława W., nieprawomocnie skazanego za przestępstwo określone w art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 202 § 1 k.k. w zbiegu z art. 266 § 1 k.k. i w związku z art. 58 k.k. z zastosowaniem art. 36 § 3 i art. 57 § 2 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności i 5000 zł grzywny - z warunkowym zawieszeniem kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 lata,

z powodu rewizji wniesionych przez obrońców i oskarżonego Czesława W. od wyroku Wojskowego Sądu Garnizonowego w N. z dnia 1 czerwca 1979 r.,

uwzględniając rewizję obrońców i oskarżonego Czesława W., zaskarżony wyrok zmienił przez uniewinnienie oskarżonych:

a) Leona G. od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w 202 § 1 k.k. w związku z art. 58 k.k.,

b) Andrzeja O. od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w 202 § 1 k.k. w zbiegu z art. 266 § 1 k.k. w związku z art. 58 k.k.,

c) Czesława W. od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w 18 § 2 k.k. w związku z art. 202 § 1 k.k. w zbiegu z art. 266 § 1 k.k. i w związku z art. 58 k.k.

Uzasadnienie

 (...) W złożonych rewizjach obrońcy tych oskarżonych i oskarżony Czesław W. wnosił o uniewinnienie od zarzutu popełnienia przypisanych im czynów.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Złożone w tej sprawie rewizje są zasadne. (...)

Przypisując oskarżonym Leonowi G. i Andrzejowi O. to, że wykorzystując działalność przedsiębiorstwa zagarnęli bezprawnie pieniądze, sąd pierwszej instancji zaznaczył w wyroku, że: "(...) ustalając stan faktyczny opierał się przede wszystkim na wyjaśnieniach oskarżonych z dochodzenia, kiedy to oskarżeni podawali fakty zgodne z zeznaniami świadków."

Ta niezwykle lakoniczna ocena dowodów nie wskazująca nawet, o które i o jakiej treści wyjaśnienia oskarżonych i zeznania świadków chodzi, nie pozwala sądowi rewizyjnemu prześledzić toku rozumowania sądu pierwszej instancji.

O ile jednak z samym zacytowanym wyżej twierdzeniem zgodzić się można, o tyle stwierdzić trzeba, że ani dowody z wyjaśnień oskarżonych - i to złożonych zarówno na rozprawie, jak i w stadium postępowania przygotowawczego - ani przeprowadzone przez sąd dowody z zeznań świadków i dokumentów nie zawierają takich treści, na podstawie których można by bezspornie i jednoznacznie ustalić, że każdy z oskarżonych wiedział, że: "(...) dwaj pozostali wykorzystując działalność przedsiębiorstwa zagarniają bezprawnie pieniądze."

Lektura materiałów tej sprawy po prostu wykazuje, że brak jest takich dowodów.

A skoro tak i skoro, pomimo wysiłków sądu pierwszej instancji starającego się skrupulatnie zebrać wszystkie dostępne dowody, nie zebrano takich, na podstawie których można by oskarżonym wykazać, że działając umyślnie dążyli oni wspólnie do zagarnięcia mienia społecznego i w tym celu umyślnie fałszowali wykazy przepracowanych godzin pozasłużbowych, w wypadkach bowiem wątpliwych konsultowali się oni z przedstawicielami przedsiębiorstwa i działali zgodnie z treścią tych konsultacji - co świadkowie potwierdzili, a zebrane dowody wskazywać jedynie mogą, że działali oni w dobrej wierze, to zgodnie z treścią art. 3 § 3 k.p.k. nie można było opierać wyroku na domniemaniu, gdyż nie dających się usunąć wątpliwości nie można rozstrzygać na niekorzyść oskarżonych.

Dlatego, uwzględniając rewizje, sąd rewizyjny uniewinnił oskarżonych Leona G., Andrzeja O. i Czesława W., nie dopatrując się w ich działaniu ani przestępstwa zarzuconego im w akcie oskarżenia, ani innego przestępstwa.

Rację mają również te rewizje, które stawiają sądowi pierwszej instancji zarzuty obrazy przepisów postępowania, a w szczególności art. 372 § 1 pkt 1 i art. 346 k.p.k., gdyż mogły one mieć wpływ na treść orzeczenia.

W związku jednak z tym, że zebrane w tej sprawie przez sąd pierwszej instancji dowody pozwoliły sądowi rewizyjnemu orzec odmiennie co do istoty, w efekcie czego oskarżeni zostali uniewinnieni od zarzutu popełnienia przypisanych im przestępstw, uchylenie wyroku z powodu obrazy przepisów postępowania było niecelowe.

Z urzędu sąd rewizyjny stwierdził, że oprócz naruszenia art. 346 i 372 § 1 pkt 1 k.p.k. sąd pierwszej instancji z pogwałceniem art. 343 § 1 k.p.k. zlecił przesłuchanie świadka Ewalda J. ławnikowi Konradowi Ć., zamiast sędziemu.

Przepisy art. 19, 20, 30-34 i 96 § 2 k.p.k. wyraźnie rozróżniają sędziów od ławników.

Wprawdzie w zakresie orzekania ławnikowi przysługują te same prawa co sędziemu, jednakże nie może on przewodniczyć na rozprawie i korzystać z całokształtu uprawnień procesowych tak jak sędzia.

Nie może on nawet sporządzać protokołu przebiegu rozprawy (art. 130 § 1 k.p.k.), przesłuchania świadka, dokonania oględzin i innych, jeżeli nie zastosowano art. 130 § 2 i 3 k.p.k.

Dlatego ławnik nie może pełnić funkcji sędziego delegowanego, jest bowiem ona zastrzeżona wyłącznie dla sędziów dysponujących określonymi w przepisach uprawnieniami.

OSNKW 1979 r., Nr 9, poz. 98