Wyrok z dnia 1980-04-25 sygn. Rw 143/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt Rw 143/80

Wyrok z dnia 25 kwietnia 1980 r.

Dowód osobisty lub inny dokument stwierdzający tożsamość nie może być przedmiotem rabunku w rozumieniu art. 210 k.k.

Przewodniczący: sędzia płk C. Bakalarski. Sędziowie: płk E. Olczak (sprawozdawca), płk W. Morawski.

Wiceprokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: ppłk S. Przyjemski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 1980 r. na rozprawie sprawy nieprawomocnie skazanych: 1) Leszka Pawła K. za przestępstwo określone w art. 158 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności z karą dodatkową degradacji; 2) Józefa N. i 3) Mirosława M. - za przestępstwa określone w art. 159 k.k. na kary po 1 roku i 3 miesiące pozbawienia wolności, 4) Jacka P. za przestępstwo określone w art. 210 § 1 k.k. w związku z art. 55 § 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 1974 r. Nr 14, poz 85) na karę 4 lata pozbawienia wolności i 2.000 zł grzywny, z powodu rewizji złożonej przez prokuratora na niekorzyść trzech oskarżonych oraz rewizji obrońcy oskarżonego Leszka Pawła K. i Jacka P. od wyroku Wojskowego Sądu Garnizonowego w N. z dnia 19 marca 1980 r.

nie uwzględnił rewizji prokuratora w całości oraz rewizji obrońcy Leszka Pawła K. i zaskarżony wyrok w tej części utrzymał w mocy, natomiast uwzględniając rewizję obrońcy Jacka P. wyrok ten zmienił przez:

1) uznanie, że oskarżony ten czynem swym nie wyczerpał znamion zbrodni przestępstw polegających na tym, że:

a) w dniu 31 stycznia 1980 r. około godz. 23.00 w N., działając wspólnie z Leszkiem K., Józefem N. i Mirosławem M., będąc w stanie nietrzeźwości i używając niebezpiecznego narzędzia w postaci butów żołnierskich, wziął udział w pobiciu Edwarda G. w ten sposób, że po uderzeniu przez Mirosława M. pokrzywdzonego i jego upadku na ziemię kopał go wespół z wymienionymi oskarżonymi, w następstwie czego Edward G. doznał uszkodzeń ciała w postaci stłuczenia okolicy obojczyka lewego oraz krwiaka i obrzęku wargi dolnej - tj. przestępstwa określonego w 159 k.k.;

b) w dniu 31 stycznia 1980 r. w N. ukradł Edwardowi G. dokumenty stwierdzające jego tożsamość, a mianowicie dowód osobisty, książeczkę wojskową i prawo jazdy - tj. przestępstwa określonego w 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych;

2) uchwalenie wymierzonych oskarżonemu Jackowi P. na podstawie art. 210 § 36 § 1 i 3 k.k. kar: 4 lat pozbawienia wolności i 2.000 zł grzywny, a orzeczenie - na podstawie art. 159 k.k. - kary 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych kary 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 66 i 67 § 1 k.k. - kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, i z tymi zmianami zaskarżony wyrok w pozostałych częściach utrzymał w mocy.

 Uzasadnienie

 (...) Prokurator zaskarżył ten wyrok co do pierwszych trzech oskarżonych z powodu obrazy prawa materialnego, błędu w ustaleniach faktycznych i rażącej łagodności orzeczonych im kar. Podnosząc te zarzuty, prokurator w rewizji tej wniósł o zmianę zapadłego wyroku - w części dotyczącej Leszka Pawła K., Józef N. i Mirosława M. - przez uznanie ich za winnych popełnienia przestępstwa określonego w art. 210 § 1 k.k. w związku z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz wymierzenia im za ten czyn kar: Mirosławowi M. 3 lat pozbawienia wolności, Leszkowi Pawłowi K. i Józefowi N. po 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności, z jednoczesnym wymierzeniem im kary grzywny w wysokości po 1.500 zł oraz orzeczeniem kary dodatkowej degradacji wobec Leszka Pawła K..

Obrońca oskarżonych Leszka Pawła K. i Jacka P. w rewizji swej zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, polegającą na zastosowaniu do oskarżonego Leszka Pawła K. art. 296 § 2 k.k., a w stosunku do oskarżonego Jacka P. - art. 210 § 1 k.k., obrazę przepisów postępowania, a w zwłaszcza art. 3 k.p.k., która miała wpływ na treść wyroku, błąd w ustaleniach faktycznych wskutek dania wiary zeznaniom świadka Edwarda G. oraz rażącą niewspółmierność kary. W związku z tymi zarzutami obrońca w omawianej rewizji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonego Leszka Pawła K. przez uchylenie kary dodatkowej, tj. degradacji, oraz warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności lub orzeczenie - z zastosowaniem art. 54 § 1 k.k. - kary ograniczenia wolności, zmianę zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonego Jacka P. przez uznanie go za winnego przestępstwa określonego w art. 159 k.k. i wymierzenie mu łagodnej kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Na rozprawie rewizyjnej przedstawiciel Naczelnej Prokuratury Wojskowej wniósł o uwzględnienie rewizji prokuratora, a nieuwzględnienie rewizji obrońcy. Obrońca oskarżonych Leszka Pawła K. i Jacka P. wniósł o uwzględnienie jego rewizji, a ponadto domagał się - podobnie jak obrońcy oskarżonych Józefa N. i Mirosława M. - nieuwzględnienia rewizji prokuratora.

 Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

(...) Sąd Najwyższy uznaje za konieczne zauważyć, że sąd pierwszej instancji nawet w przyjętym przezeń stanie faktycznym sprawy nie miał uzasadnionych podstaw do zastosowania kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego Jacka P. z art. 210 § 1 k.k. w związku z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, ponieważ między tymi przepisami nie zachodzi żaden związek. W przyjętym przez ten sąd stanie faktycznym za jedynie poprawną ocenę prawną czynu oskarżonego można było uznać kwalifikację z art. 210 § 1 k.k. w zbiegu z art. 55 ust. 1 powołanej ustawy.

Wypada tu też od razu podkreślić i to, że zabór dokumentów (dowodu osobistego, książeczki wojskowej, prawa jazdy) po uprzednim doprowadzeniu pokrzywdzonego przez sprawcę do stanu bezbronności nie stanowi zbrodni określonej w art. 210 § 1 k.k. Rozbój bowiem jest przestępstwem skierowanym jednocześnie przeciwko osobie i przeciwko mieniu. Przedmiotem zaboru określonego w art. 210 k.k. może być, podobnie jak w art. 203 k.k., tylko mienie ruchome, a więc rzecz przedstawiająca wartość materialną i mogąca być w związku z tym przedmiotem obrotu (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1978 r. - OSNKW 1978, z. 6, poz. 58). Dowód osobisty nie przedstawia wartości materialnej, jest bowiem, jak to stanowi art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. Nr 14, poz. 85 ) - dokumentem stwierdzającym tożsamość osoby. Dlatego też dowód taki lub inny dokument stwierdzający tożsamość nie może być przedmiotem rabunku w rozumieniu art. 210 k.k. (...).

Konsekwencją zmiany oceny prawnej działania oskarżonego Jacka P. na oczywiście łagodniejszą jest orzeczenie odpowiednio współmiernych kar do wagi przypisanych mu czynów oraz orzeczenie mu stosownej kary łącznej. Kara ta jest wyższa od tych, które orzeczono pozostałym sprawcom, gdyż jest wynikiem połączenia represji wymierzonej oskarżonemu za dwa przestępstwa

OSNKW 1980 r., Nr 8, poz. 68