Wyrok z dnia 1981-11-05 sygn. I KR 240/81

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I KR 240/81

Wyrok z dnia 5 listopada 1981 r.

Mąż siostry oskarżonego należy do osób najbliższych i będąc powinowatym w linii bocznej (art. 120 § 5 k.k.) powinien być pouczony o prawie odmowy zeznań oraz wypowiedzieć się, czy z prawa tego korzysta.

Przewodniczący: sędzia W. Kozłowski. Sędziowie: J. Gaj (sprawozdawca), L. Jax.

Prokurator Prokuratury Generalnej: J. Sewruk.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy Leszka R., oskarżonego z art. 210 § 2 k.k., z powodu rewizji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Wojewódzkiego w C. z dnia 4 czerwca 1981 r.

uchylił

zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Wojewódzkiemu w C. do ponownego rozpoznania.

 Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki w C. wyrokiem z dnia 4 czerwca 1981 r. uznał Leszka R. za winnego tego, że w dniu 12 stycznia 1981 r. w G., grożąc użyciem niebezpiecznych narzędzi w postaci noża i żyletki i posługując się nimi, po doprowadzeniu Hanny O. do stanu bezbronności zabrał w celu przywłaszczenia na jej szkodę dwa pierścionki, dwie obrączki, magnetofon kasetowy, zegarek marki "Wiosna" oraz pieniądze w wysokości 1.000 zł, wszystko łącznej wartości 21.100 zł, i na podstawie art. 210 § 2, art. 36 § 3 i art. 40 § 1 pkt 3 k.k. skazał go na karę 5 lat pozbawienia wolności, 15.000 zł grzywny z zamianą, w razie nieuiszczenia w terminie, na 5 miesięcy zastępczej kary pozbawienia wolności oraz pozbawienia praw publicznych na okres 5 lat (...).

Od powyższego wyroku rewizję wniósł obrońca oskarżonego Leszka R.

Rewizja obrońcy oskarżonego, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie, że czyn przypisany oskarżonemu nie ma charakteru zbrodni rozboju, określonej w art. 210 § 2 k.k., a stanowi jedynie występek określony w art. 209 k.k., i wymierzenie mu za ten czyn łagodniejszej kary pozbawienia wolności, zarzuciła wyrokowi:

1) obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 210 § 2 k.k., wynikającą z jego nieprawidłowego zastosowania do stanu faktycznego niniejszej sprawy,

2) rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego Leszka R. podniósł na rozprawie rewizyjnej dodatkowy zarzut obrazy art. 173 § 2 k.p.k. na skutek tego, że świadek Piotr O. (szwagier oskarżonego) nie został uprzedzony o treści art. 165 k.p.k., i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w sądzie pierwszej instancji.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zaskarżony wyrok nie mógł się ostać ze względu na istotną obrazę przepisów postępowania, a konkretnie - art. 173 § 2 k.p.k. w związku z art. 165 k.p.k.

Wobec skorzystania przez świadków Hannę O. - żonę oskarżonego i Krystynę R. - matkę oskarżonego z prawa odmowy zeznań, Piotr O. był jedynym świadkiem, na podstawie którego zeznań mógł sąd pierwszej instancji poczynić ustalenia faktyczne w sprawie. Inne dowody mają charakter uzupełniający. Jednakże przesłuchanie świadka Piotra O. przed sądem odbyło się z obrazą art. 173 § 2 k.p.k. w związku z art. 165 k.p.k., gdyż świadek ten, pomimo że jest szwagrem oskarżonego, nie został uprzedzony o prawie odmowy zeznań.

Piotr O., jako mąż siostry oskarżonego, należy do osób najbliższych i będąc powinowatym w linii bocznej (art. 120 § 5 k.k.) powinien być pouczony o prawie odmowy zeznań oraz wypowiedzieć się, czy z prawa tego korzysta.

Nie każdej wprawdzie osobie nazwanej potocznie "szwagrem" przysługuje atrybut "osoby najbliższej", lecz atrybut taki przysługuje niewątpliwie mężowi siostry oskarżonego (por. S. Zimoch: Osoba najbliższa w prawie karnym, "Nowe Prawo" 1971, nr 9, s. 1304).

Na skutek nieuprzedzenia świadka Piotra O. o prawie odmowy zeznań płyną daleko idące konsekwencje, które ściśle wiążą się z zarzutem dokonania błędnych ustaleń.

Nie można wyłączyć, że świadek Piotr O. prawidłowo uprzedzony o prawie odmowy zeznań skorzystałby z tego prawa. Wówczas wszystkie jego zeznania poprzednio złożone nie mogłyby ani służyć za dowód, ani być odtworzone.

Z tych przyczyn zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania w sądzie pierwszej instancji, uznając tym samym za przedwczesne ustosunkowanie się merytoryczne do wniosku obrońcy - o skazanie oskarżonego z art. 209 k.k.

OSNKW 1981 r., Nr 12, poz. 73