Wyrok z dnia 1982-05-10 sygn. Rw 317/82

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt Rw 317/82

Wyrok z dnia 10 maja 1982 r.

Podżegaczem - w myśl art. 18 § 1 k.k. - jest ten, kto umyślnie, i to wyłącznie z zamiarem bezpośrednim, działa w celu wywołania u innej osoby decyzji dokonania czynu zabronionego, o pomocy (psychicznej) zaś można mówić tylko wtedy, gdy jest ona udzielona osobie, która już ma zamiar popełnienia przestępstwa, a pomocnik tylko ją w tym postanowieniu podtrzymuje (utwierdza), dostarczając środków, udzielając rad lub informacji.

Przewodniczący: sędzia płk H. Kmieciak. Sędziowie: płk W. Sieracki (sprawozdawca), ppłk H. Góra (s. wojsk. deleg.).

Wiceprokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: ppłk Z. Stefaniak.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 10 maja 1982 r. na rozprawie sprawy nieprawomocnie skazanych:

1) Piotra S. za popełnienie przestępstwa określonego w art. 208 k.k. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności - z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata - oraz grzywny w wysokości 10.000 zł,

2) Romana M. za popełnienie przestępstwa określonego w art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 208 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności - z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata - oraz grzywny w wysokości 8.000 zł, z powodu rewizji wniesionych przez obrońców obu oskarżonych od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w N. z dnia 22 marca 1982 r.:

1) nie uwzględnił rewizji obrońcy oskarżonego Piotra S. i w odniesieniu do tego oskarżonego zaskarżony wyrok utrzymał w mocy,

2) uwzględniając rewizję obrońcy oskarżonego Romana M., zmienił zaskarżony wyrok przez uniewinnienie tego oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 108 k.k. (...).

Uzasadnienie

Wyrok ten zaskarżony został rewizjami obu oskarżonych.

Obrońca oskarżonego Piotra S., zarzucając w swej rewizji obrazę przepisów postępowania mogącą mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku oraz błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tego wyroku, a mogące również mieć wpływ na jego treść, wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzutu popełnienia przypisanego mu przestępstwa albo o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego Romana M., zarzucając w swej rewizji błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku mogące mieć wpływ na jego treść, wnosił o zmianę tego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od zarzutu przypisanego mu przestępstwa.

Po wysłuchaniu obrońcy oskarżonego Romana M., wnoszącego o uwzględnienie wniesionej przezeń rewizji, i po wysłuchaniu wiceprokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej, wnoszącego o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy,

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zawarte w rewizji obrońcy oskarżonego Piotra S. wywody, zmierzające do uzasadnienia zarzutu, że sąd pierwszej instancji bezpodstawnie ocenił jako wiarygodne dowody z wyjaśnień współoskarżonych Sławerego A., Alfonsa K. i Zbigniewa W. oraz że w związku z tym poczynił błędne ustalenia faktyczne, stanowiące podstawę skazania oskarżonego Piotra S. za opisane w zaskarżonym wyroku przestępstwo, nie są przekonujące. Podkreślić bowiem należy, że sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał, dlaczego i na jakich przesłankach opierając się uznał wyjaśnienia wymienionych współoskarżonych za wiarygodne. Nie dopatrując się w rozumowaniu sądu pierwszej instancji wadliwości natury faktycznej lub logicznej, Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, że brak podstaw do zasadnego kwestionowania trafności dokonanej przez sąd pierwszej instancji oceny wyjaśnień, zwłaszcza współoskarżonego Alfonsa K., stwierdzającego współudział oskarżonego Piotra S. w dokonaniu przestępstwa określonego w art. 208 k.k. (...).

W odniesieniu do oskarżonego Romana M. sąd pierwszej instancji ustalił, iż oskarżony ten: "(...) wskazując na jeden z kontenerów powiedział do oskarżonego Sławerego A., że jest tam alkohol, wystarczy jedynie zerwać plombę i można zabrać sobie kilka butelek, następnie oskarżeni Piotr S. i Roman M. zaplombują kontener posiadaną plombownicą (...). Po rozmowie tej oskarżony Roman M. odszedł (...)". Przedstawione ustalenia faktyczne nie odpowiadają w pełni wynikom przewodu sądowego. Z ujawnionego w czasie rozprawy głównej materiału dowodowego bowiem wynika, że o zerwaniu plomby z kontenera, a następnie o zaplombowaniu tego kontenera mówił nie oskarżony Roman M., lecz oskarżony Piotr S. W świetle złożonych w czasie rozprawy głównej wyjaśnień Sławerego A., które - wbrew wywodom zawartym w rewizji oskarżonego Romana M. - są wiarygodne, należało ustalić, że działanie tego oskarżonego ograniczało się tylko do tego, iż Sławeremu A. "(...) wskazał kontener i powiedział, że jest w nim alkohol," oraz że: "(...) można z tego kontenera wziąć kilka butelek alkoholu." Stwierdzając, że tym działaniem oskarżony Roman M. wyczerpał znamiona czynu określonego w art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 208 k.k., sąd pierwszej instancji - wbrew wymaganiom zawartym w art. 372 § 1 pkt 2 k.p.k. - nie wyjaśnił podstawy prawnej wyroku, a w szczególności nie wskazał, dlaczego uznał, że przedstawione działanie oskarżonego Romana M. stanowiło nakłanianie Sławerego A. do popełnienia czynu określonego w art. 208 k.k. Analiza przedstawionego działania na tle art. 18 § 1 k.k. prowadzi do wniosku, że działanie to nie wyczerpuje znamion podżegania do dokonania czynu zabronionego. Podżegaczem bowiem - w myśl art. 18 § 1 k.k. - jest ten, kto umyślnie, i to wyłącznie z zamiarem bezpośrednim: "(...) chcąc, aby (...)", działa w celu wywołania u innej osoby decyzji dokonania czynu zabronionego. W tym kontekście należało uznać, że wypowiedziane przez oskarżonego Romana M. w obecności Sławerego A. słowa: "można z kontenera wziąć kilka butelek alkoholu" nie wyczerpują znamion podżegania, gdyż wypowiedź ta, będąca w istocie rzeczy wyrażoną w obecności Sławerego A. jedynie opinią o możliwości zaboru alkoholu z kontenera, nie wskazuje jednoznacznie na to, iż oskarżony chciał (zamiar bezpośredni) skłonić Sławerego A. do dokonania kradzieży alkoholu z kontenera. Wypowiedzi tej nie można także uznać za pomoc (psychiczną) do popełnienia przez Sławerego A. kradzieży alkoholu z kontenera, gdyż ani przed tą wypowiedzią oskarżonego, ani w czasie tej wypowiedzi Sławery A. nie zamierzał dokonać kradzieży (Sławery A. został prawomocnie uniewinniony od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w art. 208 k.k.), a wiadomo, że o pomocy (psychicznej) można mówić tylko wtedy, gdy jest ona udzielona osobie, która już ma zamiar popełnienia przestępstwa, pomocnik zaś tylko w tym postanowieniu ją podtrzymuje, dostarczając potrzebnych informacji lub udzielając rad.

W świetle przedstawionych wywodów należało uznać, że zachowanie się oskarżonego Romana M. nie wyczerpuje ustawowych znamion zarówno podżegania, jak i pomocnictwa do popełnienia przestępstwa określonego w art. 208 k.k., co w konsekwencji powoduje zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie tego oskarżonego od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 208 k.k.

OSNKW 1982 r., Nr 10-11, poz. 72