Uchwała z dnia 1982-09-18 sygn. VI KZP 10/82

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt VI KZP 10/82

Uchwała z dnia 18 września 1982 r.

Określenie: "grupa osób", użyte w art. 178 § 1 i 2 k.k., oznacza zespół ludzi połączonych - choćby czasowo - wspólnym celem, interesem, właściwościami lub inną wyodrębnioną więzią.

Przewodniczący: sędzia W. Żebrowski (sprawozdawca). Sędziowie: R. Góral, J. Tobera.

Prokurator Prokuratury Generalnej: A. Kabat.

Sąd Najwyższy w sprawie Mariusza C., oskarżonego z art. 178 § 2 k.k., po rozpoznaniu przekazanego na podstawie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki w Szczecinie postanowieniem z dnia 22 marca 1982 r. zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

"Czy przez pojęcie: "grupa osób" w znaczeniu użytym w art. 178 § 1 i 2 k.k. należy rozumieć: a) zespół osób, które łączy odpowiednia więź podyktowana wspólnością zadań i celów, albo zbiorowość osób o określonej strukturze organizacyjnej; b) osoby wykonujące takie same lub podobne zajęcia, nawet wtedy, gdy nie występują okoliczności wyżej wymienione; c) osoby, co do których nie występują żadne z wymienionych wyżej okoliczności, a które łączy jedynie sytuacja faktyczna (np. podróż tym samym autobusem, wyczekiwanie w kolejce do sklepu)?"

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

Artykuł 178 § 1 i 2 k.k., przewidując karalność zniesławienia między innymi "grupy osób", nie wyjaśnia tego, co należy rozumieć przez to określenie. Także inne przepisy kodeksu karnego, np. art. 193 i 274, posługujące się zbliżonym określeniem ("grupa ludności") nie wyjaśniają jego znaczenia. W tej sytuacji w celu określenia treści pojęcia "grupa osób" sięgnąć należy o wykładni językowej i ustalić znaczenie wyrazu "grupa".

W słownikach języka polskiego przez "grupę" rozumie się pewną liczbę jednostek skupionych w wyodrębniającą się całość, zbiorowość, której członkowie połączeni są jakąś więzią, zespół ludzi spełniających (wypełniających) określone zadanie (por. "Słownik Języka Polskiego" pod red. M. Szymczaka, PWN 1978, s. 704 i pod red. W. Doroszewskiego, "Wiedza Powszechna" 1960, t. I i II, s. 1331).

Uwzględniając przytoczony sens określenia "grupa" przy ustalaniu treści pojęcia "grupa osób", użytego w art. 178 § 1 i 2 k.k., dojść należy do wniosku, że oznacza ono zespół ludzi połączonych, choćby czasowo, wspólnym celem, interesem, właściwościami lub jakąkolwiek inną wyodrębniającą więzią. Tak rozumianą "grupę osób" mogą stanowić np. członkowie rodziny, mieszkańcy domu, zespół pracowniczy, osoby wykonujące dany rodzaj działalności, a także uczestnicy wspólnej wycieczki.

Jeżeli zaś chodzi o podniesioną w uzasadnieniu postanowienia Sądu Wojewódzkiego kwestię uprawnienia osób fizycznych, wchodzących w skład "grupy osób", do osobistego występowania w charakterze pokrzywdzonych w wypadku zniesławienia tej grupy, to nie może to budzić wątpliwości, jeżeli, rzecz jasna, czyn sprawcy bezpośrednio naruszył lub zagroził dobru prawnemu takiej osoby fizycznej. Natomiast "grupa osób" nie może wystąpić w charakterze pokrzywdzonego, kodeks postępowania karnego bowiem (art. 40 i 49) nie zalicza jej do kręgu podmiotów, którym przysługuje takie uprawnienie.

OSNKW 1983 r., Nr 1, poz. 3