Wyrok z dnia 2019-06-20 sygn. C-100/18

–

w imieniu Línea Directa Aseguradora SA przez M. Relaña, abogado,

–

w imieniu Segurcaixa, Sociedad Anónima de Seguros y Reaseguros, przez C. Blanca Sáncheza de Cueta, procurador, a także A. Ruiz Hourcadette, abogada,

–

w imieniu rządu hiszpańskiego przez L. Aguilerę Ruiza oraz przez V. Ester Casas, działających w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu litewskiego przez R. Krasuckaitė i G. Taluntytė, działające w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu austriackiego przez G. Hessego, działającego w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu rządu Zjednoczonego Królestwa przez S. Brandona, działającego w charakterze pełnomocnika, wspieranego przez A. Batesa, barrister,

–

w imieniu Komisji Europejskiej przez H. Tserepę-Lacombe i J. Riusa, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (Dz.U. 2009, L 263, s. 11).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Segurcaixa, Sociedad Anónima de Seguros y Reaseguros (zwaną dalej „Segurcaixą”), a Línea Directa Aseguradora SA (zwaną dalej „Línea Directa”) w przedmiocie zwrotu odszkodowania, jakie Segurcaixa wypłaciła ofierze pożaru, którego źródłem była instalacja elektryczna pojazdu ubezpieczonego przez Linea Directa.

3

Zgodnie z art. 1 dyrektywy 2009/103:

„W rozumieniu niniejszej dyrektywy:

[…]”.

4

Artykuł 3 tej dyrektywy przewiduje:

„Z zastrzeżeniem art. 5 każde państwo członkowskie podejmuje wszelkie stosowne środki w celu zapewnienia objęcia ubezpieczeniem odpowiedzialności cywiln[ej] odnosząc[ej] się do ruchu pojazdów normalnie przebywających na jego terytorium.

Zakres pokrycia szkód oraz warunki ubezpieczenia zostają ustalone w ramach środków określonych w akapicie pierwszym.

Każde państwo członkowskie podejmuje wszelkie stosowne środki, aby zapewnić objęcie umową ubezpieczenia również:

Ubezpieczenie, o którym mowa w akapicie pierwszym, pokrywa obligatoryjnie zarówno szkody majątkowe, jak i szkody na osobie”.

5

Artykuł 5 wspomnianej dyrektywy przewiduje:

„1.   Państwo członkowskie może przewidzieć odstępstwo od art. 3 w stosunku do niektórych osób fizycznych lub prawnych, publicznych lub prywatnych; lista takich osób zostaje sporządzona przez dane państwo i notyfikowana innym państwom członkowskim i Komisji.

[…]

2.   Państwo członkowskie może odstąpić od stosowania art. 3 w zakresie niektórych rodzajów pojazdów lub niektórych pojazdów posiadających specjalną tablicę; lista takich rodzajów pojazdów lub takich pojazdów zostaje sporządzona przez dane państwo i przekazana innym państwom członkowskim i Komisji.

[…]”.

6

Artykuł 13 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy stanowi:

„1.   Każde państwo członkowskie podejmuje wszelkie odpowiednie środki w celu zapewnienia uznania za bezskuteczny każdego przepisu lub postanowienia umownego zawartego w polisie ubezpieczeniowej wydanej zgodnie z art. 3 w stosunku do roszczeń osób trzecich poszkodowanych w wypadku, gdy ten przepis lub postanowienie umowne wyłącza z zakresu ubezpieczenia użytkowanie pojazdu przez:

[…]

7

Ley sobre responsabilidad civil y seguro en la circulación de vehículos a motor (ustawa o odpowiedzialności cywilnej i o ubezpieczeniu w związku z ruchem pojazdów mechanicznych), tekst jednolity zatwierdzony Real Decreto Legislativo 8/2004 por el que se aprueba el texto refundido de la Ley sobre responsabilidad civil y seguro en la circulación de vehículos a motor (dekretem królewskim z mocą ustawy nr 8/2004 zatwierdzającym tekst jednolity ustawy o odpowiedzialności cywilnej i o ubezpieczeniu w związku z ruchem pojazdów mechanicznych) z dnia 29 października 2004 r. (BOE nr 267 z dnia 5 listopada 2004 r., s. 36662), w brzmieniu mającym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, stanowi w art. 1 ust. 1:

„Kierowca pojazdów mechanicznych jest odpowiedzialny z tytułu ryzyka związanego z ich prowadzeniem, za szkody na osobie lub szkody na mieniu wyrządzone w związku z ruchem pojazdów.

W przypadku szkód na osobie jest on zwolniony z tej odpowiedzialności tylko w sytuacji, gdy wykaże, że szkody wynikają z wyłącznej winy poszkodowanego lub z siły wyższej niezwiązanej z prowadzeniem lub działaniem pojazdu; za przypadki siły wyższej nie uznaje się wad pojazdu ani pęknięcia lub usterki jakiejkolwiek części lub mechanizmów tego pojazdu.

W przypadku szkód na mieniu kierowca odpowiada wobec osób trzecich, jeżeli ponosi cywilną odpowiedzialność na mocy przepisów art. 1902 i nast. Código Civil [kodeksu cywilnego], art. 109 i nast. Código Penal [kodeksu karnego], oraz przepisów niniejszej ustawy.

Jeśli zarówno kierowca, jak i ofiara dopuścili się niedbalstwa, odpowiedzialność zostaje odpowiednio rozłożona, a kwota odszkodowania zostaje podzielona proporcjonalnie do odpowiedzialności każdego z nich.

Właściciel niebędący kierowcą pojazdu odpowiada za szkody na osobie oraz za szkody majątkowe spowodowane przez kierowcę, jeżeli wiąże go z nim jeden ze stosunków, o których mowa w art. 1903 kodeksu cywilnego i art. 120 ust. 5 kodeksu karnego. Odpowiedzialność ta kończy się z chwilą, gdy właściciel ów wykaże, że dołożył wszelkiej staranności zapobiegliwego ojca rodziny (bonus et diligens pater familias), aby zapobiec szkodzie.

Właściciel niebędący kierowcą pojazdu, który nie jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem, ponosi odpowiedzialność cywilną wspólnie z kierowcą za szkody na osobie oraz szkody majątkowe spowodowane przez ten pojazd, chyba że udowodni, iż pojazd został mu ukradziony”.

8

Artykuł 2 ust. 1 Reglamento del seguro obligatorio de responsabilidad civil en la circulación de vehículos de motor (rozporządzenia w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej w związku z ruchem pojazdów mechanicznych), tekst jednolity zatwierdzony Real Decreto 1507/2008 por el que se aprueba el Reglamento del seguro obligatorio de responsabilidad civil en la circulación de vehiculos a motor (dekretem królewskim 1507/2008 zatwierdzającym rozporządzenie w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej w związku z ruchem pojazdów mechanicznych) z dnia 12 września 2008 r. (BOE nr 222 z dnia 13 września 2008 r., s. 37487), stanowi, co następuje:

„Dla celów odpowiedzialności cywilnej w związku z ruchem drogowym pojazdów mechanicznych i objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem regulowanym niniejszym rozporządzeniem okoliczności związane z ruchem oznaczają okoliczności wynikające z ryzyka związanego z prowadzeniem pojazdów mechanicznych, do którego odnosi się poprzedni artykuł, zarówno w garażach i parkingach, jak i na drogach lub terenach publicznych i prywatnych zdatnych do ruchu pojazdów, miejskich lub międzymiastowych oraz drogach lub terenach, które choć nie są zdatne do tego celu, są powszechnie używane”.

9

W dniu 19 sierpnia 2013 r. Luis Salazar Rodes zaparkował swój nowy samochód w prywatnym garażu nieruchomości, której właścicielem jest Industrial Software Indusoft, S.L. (zwana dalej „Indusoft”).

10

W dniu 20 sierpnia 2013 r. L. Salazar Rodes, który chciał pokazać swój samochód sąsiadowi, uruchomił silnik samochodu, bez przemieszczania go. W nocy z 20 na 21 sierpnia 2013 r. samochód L. Salazara Rodesa, który nie był prowadzony od ponad 24 godzin, zaczął się palić, powodując pożar w nieruchomości Indusoft i wyrządzając jej szkody. Źródłem tego pożaru była instalacja elektryczna tego pojazdu.

11

L. Salazar Rodes zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych z towarzystwem ubezpieczeniowym Linea Directa.

12

Indusoft zawarł umowę ubezpieczenia nieruchomości z Segurcaixa, która wypłaciła mu kwotę w łącznej wysokości 44704,34 EUR z tytułu szkód wyrządzonych przez wspomniany pożar.

13

W marcu 2014 r. Segurcaixa wniosła pozew przeciwko Linea Directa do Juzgado de Primera Instancia de Vitoria-Gazteiz (sądu pierwszej instancji w Vitoria-Gazteiz, Hiszpania) i wniosła o zapłatę odszkodowania w wysokości 44704,34 EUR wraz z ustawowymi odsetkami z tego powodu, że zdarzenie powodujące szkodę miało swoje źródło w „okoliczności związanej z ruchem” objętej ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej za szkody wynikające z ruchu pojazdu L. Salazara Rodesa. Sąd ten oddalił powództwo, stwierdzając, że omawianego pożaru nie można uznać za „okoliczność związaną z ruchem” w rozumieniu prawa hiszpańskiego.

14

Segurcaixa wniosła odwołanie od wyroku Juzgado de Primera Instancia de Vitoria-Gazteiz (sądu pierwszej instancji w Vitoria-Gazteiz) do Audiencia Provincial de Álava (sądu okręgowego w Álava, Hiszpania), który uznał odwołanie i nakazał Linea Directa zapłatę odszkodowania żądanego przez Segurcaixę.

15

Linea Directa wniosła skargę kasacyjną na wyrok Audiencia Provincial de Álava (sądu okręgowego w Álava) do Tribunal Supremo (sądu najwyższego, Hiszpania).

16

Ostatni z wymienionych sądów zauważył, że Audiencia Provincial de Álava (sąd okręgowy w Álava) przyjął szeroką wykładnię pojęcia „okoliczności związanej z ruchem drogowym”, zgodnie z którą w rozumieniu prawa hiszpańskiego pojęciem tym jest objęta sytuacja, w której pojazd zaparkowany nie na stałe w prywatnym garażu zapalił się, jeżeli pożar ten został wywołany przez powody tkwiące w samym pojeździe i bez interwencji osób trzecich.

17

W tym kontekście sąd odsyłający uznał, iż centralną kwestią jest rozstrzygnięcie tego, czy samochodowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej obejmuje wypadek, taki jak ten, w którym uczestniczył pojazd, którego silnik nie był uruchomiony, jeżeli pojazd ten, który był zaparkowany w prywatnym garażu, nie stanowił żadnego zagrożenia dla użytkowników dróg.

18

W tym zakresie ów sąd zauważył, że zgodnie z jego orzecznictwem, po pierwsze, pojęciem „okoliczności związanej z ruchem pojazdu” w rozumieniu prawa hiszpańskiego objęte są nie tylko sytuacje, w których pojazd przemieszcza się, ale również i te, w których pojazd zatrzymuje się na trasie i zapala się.

19

Po drugie, Tribunal Supremo (sąd najwyższy) orzekł już, że pożar pojazdu, który był zaparkowany na drodze publicznej i który był przykryty, w celu ochrony przed szronem, nie znajdował się w „okoliczności związanej z ruchem pojazdu” w rozumieniu prawa hiszpańskiego.

20

Sąd ten wyjaśnia, że zgodnie z prawem hiszpańskim, jeżeli pojazd jest unieruchomiony i wypadek nie jest związany z funkcją transportową tego pojazdu, nie ma mowy o „okoliczności związanej z ruchem pojazdu”, która może zostać objęta obowiązkowym ubezpieczeniem.

21

W tym kontekście sąd odsyłający zauważa, że zgodnie z prawem hiszpańskim kierowca nie jest odpowiedzialny za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów, jeżeli szkody te wynikają z przypadku działania siły wyższej, która jest niezależna od prowadzenia pojazdu. Niemniej jednak ani wady pojazdu, ani zepsucie się lub wada jednego z jego mechanizmów nie mogą zostać uznane za przypadek działania siły wyższej. W konsekwencji w sytuacjach, w których wypadek jest spowodowany wadą pojazdu, owa wada nie zwalnia kierowcy z odpowiedzialności, a zatem nie wyklucza ona objęcia samochodowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej.

22

Sąd odsyłający uważa, po pierwsze, że jeżeli pożar następuje wówczas, gdy pojazd jest unieruchomiony, lecz ów pożar znajduje swoje źródło w funkcji koniecznej lub użytecznej dla poruszania się tego pojazdu, sytuację tę należy uznać za związaną ze zwyczajną funkcją pojazdu.

23

Po drugie, sytuacja, w której pojazd jest zaparkowany w prywatnym garażu, może zostać wykluczona z pojęcia „ruchu pojazdu” w rozumieniu art. 3 dyrektywy 2009/103, jeżeli, bądź to w braku bliskości czasowej pomiędzy wcześniejszym używaniem tego pojazdu a pożarem, bądź to z powodu sposobu, w jakim doszło do zdarzenia wyrządzającego szkodę, nie ma związku pomiędzy tym zdarzeniem, a poruszaniem się pojazdu.

24

Sąd odsyłający podkreśla w tym względzie, że interpretacja, która rezygnuje ze związku czasowego pomiędzy wcześniejszym użyciem pojazdu i zdarzeniem wyrządzającym szkodę, mogłaby doprowadzić do zrównania obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych z ubezpieczeniem posiadacza obejmującym ewentualną odpowiedzialność wynikającą z samego faktu posiadania pojazdu lub bycia jego właścicielem.

25

W tych okolicznościach Tribunal Supremo (sąd najwyższy) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

26

Linea Directa uważa, że pytanie pierwsze jest niedopuszczalne z tego powodu, że dotyczy ono wyłącznie hipotetycznej problematyki. Spółka ta podnosi, że okoliczność, iż omawiany pożar znajdował swe źródło w instalacji elektrycznej odnośnego pojazdu, jest jedyną bezsporną okolicznością faktyczną ustaloną przez sąd odsyłający. Z kolei nie wykazano, że pożar ten miał swoje źródło w mechanizmach koniecznych dla zapewnienia funkcji transportowej pojazdów.

27

W tym zakresie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pytania dotyczące wykładni prawa Unii, z którymi zwrócił się sąd krajowy w ramach stanu prawnego i faktycznego, za którego ustalenie jest on odpowiedzialny, przy czym prawidłowość tych ustaleń nie podlega ocenie przez Trybunał, korzystają z domniemania znaczenia dla sprawy. Odmowa wydania przez Trybunał orzeczenia w przedmiocie złożonego przez sąd krajowy wniosku jest możliwa tylko wtedy, gdy jest oczywiste, że wykładnia prawa Unii, o którą wniesiono, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub z przedmiotem postępowania głównego, gdy problem ma hipotetyczny charakter, bądź gdy Trybunał nie dysponuje informacjami w zakresie stanu faktycznego lub prawnego niezbędnymi do udzielenia użytecznej odpowiedzi na postawione mu pytania (wyrok z dnia 24 października 2018 r., XC i in., C‑234/17, EU:C:2018:853, pkt 16).

28

W niniejszej sprawie nie wydaje się, by wykładnia prawa Unii, o którą wniósł sąd odsyłający, nie miała żadnego związku ze stanem faktycznym lub przedmiotem sporu w postępowaniu głównym, ani by problem wskazany przez sąd odsyłający miał charakter hipotetyczny. W tym zakresie z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika, że wykładnia ta ma na celu wyjaśnić pojęcie „ruchu pojazdów” w rozumieniu art. 3 dyrektywy 2009/103, od którego zależy rozstrzygnięcie postępowania głównego, które dotyczy odszkodowania za szkody spowodowane przez pożar pojazdu. Ponadto sąd odsyłający dostarczył wystarczających informacji co do stanu faktycznego i prawnego, umożliwiających Trybunałowi udzielenie użytecznej odpowiedzi na przedstawione mu pytania.

29

Przez pytania prejudycjalne, które należy rozpatrywać łącznie, sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 3 akapit pierwszy dyrektywy 2009/103 należy interpretować w ten sposób, że pojęciem „ruchu pojazdów”, o którym mowa w tym przepisie, jest objęta sytuacja, taka jak sytuacja w postępowaniu głównym, w której pojazd zaparkowany w prywatnym garażu nieruchomości zapalił się, powodując pożar, który znajduje swoje źródło w instalacji elektrycznej tego pojazdu i który wyrządził szkody w tej nieruchomości, podczas gdy wspomniany pojazd nie przemieścił się od ponad 24 godzin przed wybuchem pożaru.

30

Artykuł 3 akapit pierwszy dyrektywy 2009/103 przewiduje, że z zastrzeżeniem art. 5 tej dyrektywy każde państwo członkowskie podejmuje wszelkie stosowne środki w celu zapewnienia objęcia ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej odnoszącej się do ruchu pojazdów normalnie przebywających na jego terytorium.

31

Na wstępie należy zauważyć, że pojazd, taki jak omawiany w postępowaniu głównym, jest objęty zakresem pojęcia „pojazdu”, o którym mowa w art. 1 pkt 1 dyrektywy 2009/103, który został zdefiniowany jako „pojazd silnikowy [mechaniczny] przeznaczony do podróżowania lądem oraz napędzany siłą mechaniczną, który nie porusza się po szynach”. Ponadto jest bezsporne, że ów pojazd normalnie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego i nie jest objęty wyjątkiem przyjętym na podstawie art. 5 tej dyrektywy.

32

Jeżeli chodzi o to, czy sytuacja taka, jak omawiana w postępowaniu głównym jest objęta pojęciem „ruchu pojazdów” w rozumieniu art. 3 akapit pierwszy wspomnianej dyrektywy, to należy przypomnieć, że pojęcia tego nie można pozostawić ocenie każdego z państw członkowskich, lecz stanowi ono autonomiczne pojęcie prawa Unii, które musi być interpretowane zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału, z uwzględnieniem w szczególności kontekstu tego przepisu i celów zamierzonych przez uregulowanie, którego stanowi on część (wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Núñez Torreiro, C‑334/16, EU:C:2017:1007, pkt 24).

33

Otóż uregulowanie Unii w dziedzinie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikającej z ruchu pojazdów, którego część stanowi dyrektywa 2009/103, zmierza, po pierwsze, do zapewnienia swobodnego przemieszczania się zarówno pojazdów normalnie przebywających na terytorium Unii Europejskiej, jak i osób, które znajdują się na ich pokładzie, oraz po drugie, do zagwarantowania ofiarom wypadków spowodowanych przez te pojazdy korzystania z podobnego traktowania, niezależnie od miejsca na terytorium Unii, w którym doszło do wypadku (zob. podobnie wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Núñez Torreiro, C‑334/16, EU:C:2017:1007, pkt 25, 26).

34

Ponadto z ewolucji tego uregulowania wynika, że prawodawca Unii trwale dążył i umacniał cel ochrony ofiar wypadków spowodowanych przez pojazdy (wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Núñez Torreiro, C‑334/16, EU:C:2017:1007, pkt 27).

35

Z uwagi na te rozważania Trybunał orzekł w tym kontekście, że art. 3 akapit pierwszy dyrektywy 2009/103 należy interpretować w ten sposób, że zawarte w nim pojęcie „ruchu pojazdów” nie jest ograniczone do sytuacji ruchu drogowego, to znaczy ruchu na drodze publicznej, ale obejmuje każde użytkowanie pojazdu, które jest zgodne z normalną funkcją tego pojazdu (wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Núñez Torreiro, C‑334/16, EU:C:2017:1007, pkt 28).

36

Trybunał wyjaśnił, że w zakresie, w jakim pojazdy mechaniczne przewidziane w art. 1 pk1 1 dyrektywy 2009/103, niezależnie od ich cech charakterystycznych, mają zazwyczaj służyć jako środki transportu, pojęciem tym jest objęte każde korzystanie z pojazdu jako środka transportu (wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Núñez Torreiro, C‑334/16, EU:C:2017:1007, pkt 29).

37

W tym zakresie należy zauważyć, po pierwsze, że pojazd biorący udział w wypadku był unieruchomiony w chwili zajścia, co samo w sobie nie wyklucza, że korzystanie z tego pojazdu w tej chwili może zostać objęte jego funkcją środka transportu, a w konsekwencji pojęciem „ruchu pojazdów” w rozumieniu art. 3 akapit pierwszy dyrektywy 2009/103 (zob. podobnie wyrok z dnia 15 listopada 2018 r., BTA Baltic Insurance Company, C‑648/17, EU:C:2018:917, pkt 38 i przytoczone tam orzecznictwo).

38

Kwestia, czy silnik danego pojazdu działał w chwili zaistnienia wypadku, nie ma ponadto znaczenia (zob. podobnie wyrok z dnia 15 listopada 2018 r., BTA Baltic Insurance Company, C‑648/17, EU:C:2018:917, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

39

Po drugie, należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału żaden przepis dyrektywy 2009/103 nie ogranicza zakresu obowiązku ubezpieczenia i ochrony, jaki ten obowiązek zamierza przyznać ofiarom wypadków spowodowanych przez pojazdy mechaniczne, do przypadków używania tych pojazdów na określonym terenie lub określonych drogach (wyrok z dnia 20 grudnia 2017 r., Núñez Torreiro, C‑334/16, EU:C:2017:1007, pkt 31).

40

Z tego wynika, że zakres pojęcia „ruchu pojazdów” w rozumieniu art. 3 akapit pierwszy dyrektywy 2009/103 nie zależy od cech terenu, na którym pojazd ten jest używany, a w szczególności od tego, czy w chwili wypadku odnośny pojazd jest unieruchomiony i znajduje się na parkingu (zob. podobnie wyrok z dnia 15 listopada 2018 r., BTA Baltic Insurance Company, C‑648/17, EU:C:2018:917, pkt 37, 40).

41

W tych okolicznościach należy stwierdzić, że zaparkowanie i okres unieruchomienia pojazdu są naturalnymi i koniecznymi etapami, które stanowią integralną część korzystania z tego pojazdu jako ze środka transportu.

42

Tym samym pojazd jest używany zgodnie z jego funkcją środka transportu, jeżeli przemieszcza się, ale zasadniczo również w trakcie jego zaparkowania pomiędzy jednym i drugim przemieszczeniem.

43

W niniejszym przypadku należy stwierdzić, że zaparkowanie pojazdu w prywatnym garażu stanowi jeden ze sposobów korzystania z niego, który jest zgodny z jego funkcją środka transportu.

44

Wniosku tego nie podważa okoliczność, że wspomniany pojazd był zaparkowany od ponad 24 godzin w tym garażu. Zaparkowanie pojazdu oznacza bowiem, że pojazd ten niekiedy przez długi czas jest unieruchomiony do czasu jego kolejnego przemieszczenia.

45

Jeżeli chodzi o okoliczność, iż wypadek omawiany w postępowaniu głównym wynika z pożaru pojazdu spowodowanego instalacją elektryczną pojazdu, należy uznać, że ponieważ pojazd ten, który jest źródłem tego wypadku, odpowiada definicji „pojazdu” w rozumieniu art. 1 pkt 1 dyrektywy 2009/103, nie należy wyróżniać wśród części wspomnianego pojazdu tej części, która jest źródłem zdarzenia wywołującego szkodę, ani ustalać funkcji, jaką zapewnia owa część.

46

Taka wykładnia jest zgodna z celem ochrony ofiar wypadków spowodowanych przez pojazdy mechaniczne, który prawodawca Unii wyznaczył i potwierdził, o czym przypomniano w pkt 34 niniejszego wyroku.

47

Ponadto należy zauważyć, że z art. 13 dyrektywy 2009/103 wynika, że za bezskuteczny, w odniesieniu do roszczeń osoby trzeciej będącej ofiarą wypadku, należy uznać każdy przepis prawa lub postanowienie umowy, które wyłącza z objęcia ubezpieczeniem szkody spowodowane przez korzystanie z pojazdu lub jego prowadzenie przez osobę, która nie przestrzega ustawowych wymogów technicznych dotyczących stanu i bezpieczeństwa danego pojazdu, co potwierdza tę wykładnię.

48

Z uwagi na powyższe rozważania na przedstawione pytania trzeba odpowiedzieć, że art. 3 akapit pierwszy dyrektywy 2009/103 należy interpretować w ten sposób, że pojęciem „ruchu pojazdów”, o którym mowa w tym przepisie, jest objęta sytuacja, taka jak omawiana w postępowaniu głównym, w której pojazd zaparkowany w prywatnym garażu nieruchomości, używany zgodnie z jego funkcją środka transportu, zapalił się, wywołując pożar, który znajduje swe źródło w instalacji elektrycznej tego pojazdu i który spowodował szkody w tej nieruchomości, nawet wówczas gdy wspomniany pojazd nie przemieszczał się od ponad 24 godzin przed wybuchem pożaru.

49

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 3 akapit pierwszy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności należy interpretować w ten sposób, że pojęciem „ruchu pojazdów”, o którym mowa w tym przepisie, jest objęta sytuacja, taka jak omawiana w postępowaniu głównym, w której pojazd zaparkowany w prywatnym garażu nieruchomości, używany zgodnie z jego funkcją środka transportu, zapalił się, wywołując pożar, który znajduje swe źródło w instalacji elektrycznej tego pojazdu i który spowodował szkody w tej nieruchomości, nawet wówczas, gdy wspomniany pojazd nie przemieszczał się od ponad 24 godzin przed wybuchem pożaru.

Podpisy