Wyrok z dnia 1981-07-14 sygn. IV CR 222/81

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV CR 222/81

Wyrok z dnia 14 lipca 1981 r.

W sytuacji, w której hodowca drobiu w dążeniu do maksymalnego zysku decyduje się na hodowanie drobiu w ilości znacznie przekraczającej obowiązujące w drobiarstwie normy zwierząt na metr kwadratowy powierzchni, dopuszczając do nadmiernego zagęszczenia w pomieszczeniach hodowlanych, musi liczyć się z powstaniem takich zdarzeń jak szybsze niż w normalnych warunkach rozprzestrzenianie się zarazy zwierzęcej. Postępując tak, hodowca podejmuje ryzyko co najmniej przyczynienia się do powstania szkody, co w świetle art. 362 k.c. nie może pozostać bez wpływu na ewentualne należne mu odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia.

Przewodniczący: sędzia SN S. Rudnicki (sprawozdawca).

Sędziowie SN: J. Ignatowicz, K. Piasecki.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Jana K. przeciwko Państwowemu Zakładowi Ubezpieczeń - Inspektorat w T. o 171.000 zł na skutek rewizji pozwanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 27 lutego 1981 r.

zmienił zaskarżony wyrok w ten tylko sposób, że zasądzoną kwotę 168.067 zł z odsetkami obniżył do kwoty 157.260 zł z 8% od dnia 27.XI.1978 r., a w pozostałej części oddalił rewizję.

Uzasadnienie

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego Zakładu kwotę 168.067 zł z odsetkami tytułem odszkodowania ubezpieczeniowego za gęsi padłe w prowadzonej przez niego hodowli wskutek choroby zwanej aspergilozą.

Pozwany Zakład odmówił wypłaty odszkodowania z tego powodu, że wskutek rażącego niedbalstwa powoda lekarz weterynarii zawiadomiony został o rozszerzającej się zarazie zbyt późno, co uniemożliwiło podjęcie w porę odpowiednich zabiegów terapeutycznych zmniejszających szkodę. Z tej przyczyny strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Sąd Wojewódzki uwzględnił powództwo, uznając, że powodowi nie można zarzucić rażącego niedbalstwa, zawiadomił bowiem lekarza weterynarii w czasie odpowiednim. Skoro zaś jedynie wina umyślna lub rażące niedbalstwo uprawniają zakład ubezpieczeń do odmowy wypłaty odszkodowania, przeto powództwo jest uzasadnione.

Od tego wyroku strona pozwana wniosła rewizję, domagając się jego zmiany i oddalenia powództwa lub uchylenia i przekazania sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania. Rewizja oparta jest na podstawach z art. 368 pkt 1 i 3 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Wbrew odmiennym wywodom rewizji nie można przypisać powodowi rażącego niedbalstwa w znaczeniu zarówno art. 826 § 1 k.c., jak i przepisu § 13 ust. 2 ogólnych warunków ubezpieczenia z dnia 10.XI.1968 r. Sąd Wojewódzki bowiem nie tylko dokonał prawidłowej wykładni pojęcia rażącego niedbalstwa, ale i bezbłędnie zanalizował ustalony stan faktyczny. Sąd Najwyższy podziela zarówno wyrażony przez Sąd Wojewódzki w tej mierze pogląd prawny, jak i ocenę - w tym aspekcie - stanu faktycznego sprawy.

Jednakże Sąd Najwyższy nie podziela stanowiska sądu meriti, że powodowi przysługuje prawo do całego odszkodowania ubezpieczeniowego. W sytuacji bowiem, w której hodowca drobiu w dążeniu do maksymalnego zysku decyduje się na hodowanie drobiu w ilości znacznie przekraczającej obowiązujące w drobiarstwie normy zwierząt na metr kwadratowy powierzchni, dopuszczając do nadmiernego zagęszczenia w pomieszczeniach, musi liczyć się z powstaniem takich zdarzeń jak szybsze niż w normalnych warunkach rozprzestrzenianie się zarazy zwierzęcej. Podejmuje w ten sposób ryzyko własnego przyczynienia się do powstania lub zwiększenia szkody, które z punktu widzenia art. 362 k.c. nie może pozostać bez wpływu na wysokość odszkodowania.

W niniejszej sprawie należy ponadto zauważyć, że wspomniane warunki hodowlane nakładały na powoda obowiązek wyższej niż normalnie staranności, a tym samym znacznie wcześniejszego zasięgnięcia porady weterynaryjnej. Oceniając stopień przyczynienia się powoda, Sąd Najwyższy uznał, że uzasadnia on obniżenie zasądzonego odszkodowania o 1/10 - do kwoty 157.260 zł (art. 390 § 1 k.p.c.). W pozostałej części rewizja jako nie uzasadniona ulega oddaleniu (art. 387 k.p.c.).

OSNC 1982 r., Nr 2-3, poz. 32