Wyrok z dnia 1981-02-06 sygn. IV CR 533/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt IV CR 533/80

Wyrok z dnia 6 lutego 1981 r.

Znane małżonkom w chwili zawierania przez nich małżeństwa odchylenie od normy w stanie zdrowia psychicznego jednego z nich nie uzasadnia oceny, że zawarli oni małżeństwo w złej wierze, jeżeli stan zdrowia tego małżonka został oceniony - gdy chodzi o dopuszczalność zawarcia małżeństwa - niejednolicie przez specjalistów (psychiatrów).

Przewodniczący: Sędzia SN J. Ignatowicz (sprawozdawca). Sędziowie SN: T. Bukowski, St. Rudnicki.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Danuty Z. przeciwko Jerzemu Z. o unieważnienie małżeństwa, na skutek rewizji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Bielsku Białej z dnia 30 czerwca 1980 r.

zaskarżony wyrok w ten tylko sposób zmienił, że orzekł, iż żadna ze stron, zawierając małżeństwo, nie była w złej wierze, nie obciążył pozwanego kosztami procesu za II instancję.

Uzasadnienie

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Wojewódzki w Bielsku Białej unieważnił zawarty w dniu 22.XII.1977 r. związek małżeński Jerzego Z. z Danutą O. z powodu choroby psychicznej pozwanego i uznał, że zawierając ten związek powódka była w złej wierze. Na podstawie opinii Kliniki Psychiatrycznej Śląskiej Akademii Medycznej w L. Sąd Wojewódzki ustalił, że pozwany choruje na przewlekłą chorobę psychiczną w postaci schizofrenii, której stan stanowi poważną przeszkodę dla pożycia małżeńskiego.

Dokonując oceny, która ze stron zawierała małżeństwo w złej wierze, Sąd Wojewódzki dokonał następujących ustaleń faktycznych: Przed zawarciem związku małżeńskiego strony znały się od dłuższego czasu, były razem z matką powódki na wczasach. Pozwany poinformował powódkę i jej matkę o tym, że jest chory psychicznie. Udostępnił im historię choroby, którą posiadał. Przed zawarciem związku małżeńskiego powódka z matką były u dr C., u którego leczył się pozwany, i tam zostały poinformowane, na co pozwany choruje, jakie zażywa leki oraz o tym, że choroba ma charakter nawracający.

Wymieniony na wstępie wyrok zaskarżyła powódka o tyle, o ile pomija on ustalenie, że zawierając małżeństwo w złej wierze był także pozwany. Na rozprawie w Sądzie Najwyższym powódka oświadczyła, że odpowiadałoby jej, gdyby Sąd Najwyższy uznał, że żadna ze stron zawierając małżeństwo nie była w złej wierze.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zawarty w oświadczeniu powódki wniosek znajduje usprawiedliwienie w ustaleniach dokonanych zarówno w zaskarżonym wyroku, jak i w pierwszym wyroku Sądu Wojewódzkiego, te zaś znajdują oparcie w materiale dowodowym. Jak to wynika z pierwszego wyroku Sądu Wojewódzkiego, powództwo zostało początkowo oddalone z tej przyczyny, że biegli, na których opinii Sąd poprzednio się oparł, doszli do wniosku, że choroba pozwanego nie miała tego rodzaju następstwa, aby wyłączała prawidłowe funkcjonowanie małżeństwa. Wprawdzie stanowisko to zostało obecnie odrzucone, ale wskazuje ono na to, że nawet niektórzy specjaliści zapatrywali się inaczej niż to obecnie przyjął Sąd Wojewódzki na stan zdrowia psychicznego pozwanego. Jeżeli zaś tak, to tym bardziej strony mogły żywić nadzieję, że małżeństwo ich spełni swe zadanie. Trudno więc w tych warunkach mówić o złej ich wierze. Strony w tych warunkach mogły zasadnie być przekonane, że pewne odchylenie od normy w umysłowości pozwanego nie przybrało postaci choroby psychicznej, stanowiącej przeszkodę małżeńską (art. 12 k.r.o.).

Z tych zasad należało z mocy art. 390 k.p.c. orzec jak w sentencji.

OSNC 1981 r., Nr 11, poz. 215