Uchwała z dnia 1981-05-12 sygn. I PZP 6/81

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PZP 6/81

Uchwała z dnia 12 maja 1981 r.

Przewodniczący: Sędzia SN S. Perestaj. Sędziowie SN: E. Jachczyk, K. Zieliński (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, z udziałem Prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, K. Soboty, w sprawie z wniosku Jerzego Z. i innych przeciwko Urzędowi Miasta i Gminy w P. o wynagrodzenie za pracę, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu postanowieniem z dnia 25 lutego 1981 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 66 ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych.

"Czy przy roszczeniach o wyrównanie wynagrodzenia do minimum stawek płac przewidzianych tabelami zaszeregowania zasadność wniosku należy oceniać w stosunku do poszczególnych minimalnych składników wynagrodzenia (płaca zasadnicza i dodatki), czy też w stosunku do łącznej kwoty minimalnego wynagrodzenia?"

udzielił następującej odpowiedzi:

Jeżeli umowa o pracę określa zasadnicze wynagrodzenie o pracę pracownika w wysokości niższej od wynagrodzenia, jakie pracownik ten otrzymywałby przy zastosowaniu właściwego przepisu płacowego, pracownikowi przysługuje roszczenie o różnicę wynagrodzenia za okres nieprzedawniony także wówczas, gdy inne składniki wynagrodzenia określono w umowie powyżej minimalnych stawek zgodnie z przepisami płacowymi.

Uzasadnienie

Wnioskodawcy żądali zasądzenia od pozwanego Urzędu Miasta i Gminy w P. na ich rzecz wyrównania miesięcznego wynagrodzenia za pracę od dnia 1.I.1977 r.

Z uzasadnienia wniosków wynika, że zgodnie z zarządzeniem nr 2 Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 2 lutego 1977 r. w sprawie uzupełnienia tabeli wynagrodzeń oraz stanowisk, kwalifikacji i zaszeregowania pracowników terenowych organów administracji państwowej (nie publ.) poczynając od 1.I.1977 r. stosuje się do pracowników urzędów gmin i miast tabelę "C" stanowiącą załącznik nr 2 uchwały nr 219/75 Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1975 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników terenowych organów administracji państwowej również do pracowników urzędów miast i gmin (§ 1 pkt 3 lit. c), a w takim razie od 1.I.1977 r. kierownikom wydziałów urzędów miast i gmin przysługiwała stawka wynagrodzenia zasadniczego według grupy 14 do 17, czyli najniższa 4.580 zł, natomiast wnioskodawcom przyznano wynagrodzenie zasadnicze według tabeli "D" w grupie 12 wynoszące 3.900 zł.

Równocześnie z żądaniem wyrównania różnicy wynagrodzenia zasadniczego wnioskodawcy domagali się zasądzenia na ich rzecz wyższego dodatku stażowego, który naliczony jest od wynagrodzenia zasadniczego.

Pozwany zakład pracy nie kwestionując twierdzeń faktycznych wnioskodawców i uznając roszczenie co do zasady zarzucił, że uwzględniając uprawnienie wnioskodawców do minimalnego wynagrodzenia przewidzianego w tabeli "D" należy różnicę w wynagrodzeniu zasadniczym na korzyść wnioskodawców pomniejszyć o przyznany wnioskodawcom dodatek socjalny przewidziany w tabeli "C" o kwotę przekraczającą jego minimalną wysokość.

Okręgowy Sąd na tle takiego stanu faktycznego przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia budzące poważne wątpliwości prawne zagadnienie prawne ujęte w sentencji uchwały.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Wątpliwości Okręgowego Sądu Pracy powstały w związku z wyjaśnieniem Sądu Najwyższego w orzeczeniu z dnia 15 października 1975 r. (OSNCP 1976, z. 6, poz. 145), w którym wyrażono pogląd, że sądy nie mogą kształtować treści stosunków pracy i w konsekwencji przyznawać pracownikowi wyższego wynagrodzenia, jeżeli mieści się ono w granicach wynagrodzeń przewidzianych dla danego stanowiska, natomiast sąd może przyznać pracownikowi tylko minimalne wynagrodzenie przypisane do danego stanowiska, Okręgowy Sąd zaznaczył wszakże, iż teza Sądu Najwyższego nie daje odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku zaniżenia wynagrodzenia zasadniczego przez zakład pracy z równoczesnym przyznaniem innych składników wynagrodzenia na poziomie wyższym od minimalnego, niż w granicach przewidzianych stawek, dopuszczalne jest skorygowanie przez sąd jednego składnika błędnie określonego przez zakład pracy czy też wyrównanie wynagrodzenia może nastąpić tylko wówczas, gdy powstała różnica na niekorzyść pracownika w razie jej stwierdzenia przy porównaniu wypłaconego wynagrodzenia i wynagrodzenia obejmującego wszystkie jego składniki w minimalnych stawkach.

Jeżeli określono w umowie o pracę dodatek specjalny, przewidziany w przepisach płacowych dla kierowników wydziałów w różnych stawkach od 300 do 800 zł, na kwotę 600 zł miesięcznie i był on wypłacony w tej wysokości, to przyjąć należy niezależność wynagrodzenia zasadniczego i dodatku, a zmiana dodatku specjalnego ze stawki wyższej na niższą wymagałaby wypowiedzenia warunków pracy, skoro pracownik nabył określone prawa. W każdym razie niekorzystnej dla pracownika zmiany przez obniżenie wypłacanego dodatku do niższej stawki nie można dokonywać w postępowaniu przed organami rozpatrującymi spory pracownicze, zwłaszcza że przedmiotem sporu jest inne żądanie dotyczące zgodnego z przepisami płacowymi zaszeregowania pracownika do najniższej grupy wynagrodzenia zasadniczego, gdy zakład pracy przyznał mu wynagrodzenie zasadnicze poniżej minimum przewidzianego w tabeli płac.

W przedstawionym do rozstrzygnięcia zagadnieniu prawnym nie chodzi o odszkodowanie, lecz o przyznanie pracownikowi należnego mu wynagrodzenia zasadniczego zgodnie z przepisami płacowymi w minimalnej wysokości, a ponieważ pracownikowi wypłacono niższe wynagrodzenie od wynagrodzenia, jakie otrzymałby przy zastosowaniu właściwego przepisu płacowego, należy się mu wynikająca stąd różnica za okres nieprzedawniony.

Z tych przyczyn udzielono odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

OSNC 1981 r., Nr 11, poz. 210