Uchwała z dnia 1980-11-21 sygn. III CZP 53/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 53/80

Uchwała z dnia 21 listopada 1980 r.

Przewodniczący: Sędzia SN J. Ignatowicz. Sędziowie SN: W. Bryl (sprawozdawca), J. Majorowicz.

Sąd Najwyższy, w sprawie z powództwa Bogdana C. skarga na czynności komornika, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Warszawie postanowieniem z dnia 21 sierpnia 1980 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.

"Czy w przypadku złożenia tytułu wykonawczego do komornika, po uprzednim otrzymaniu alimentów przez wierzyciela w trybie art. 88 § 1 i § 2 k.p. - w razie sporu co do wysokości potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych - dłużnikowi przysługuje jedynie powództwo przeciwegzekucyjne dla wykazania wysokości wpłat, czy też komornik obliczając zaległości alimentacyjne powinien brać pod uwagę potrącenia dokonane w trybie wyżej cytowanego art. 88 k.p.

podjął następującą uchwałę:

Komornik jest uprawniony do zaliczenia na poczet egzekwowanych należności pieniężnych sum ściągniętych od dłużnika przez jego zakład pracy w trybie art. 88 k.p.

Uzasadnienie

Udzielając wyżej wskazanej odpowiedzi na przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia pytanie prawne Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przepis art. 88 k.p. zmierza do uproszczenia realizacji tytułów wykonawczych, na mocy których są dochodzone świadczenia alimentacyjne. Podstawą działania zakładu pracy jest wniosek wierzyciela i tytuł wykonawczy (art. 88 § 2 k.p.). Na mocy art. 90 k.p. do omówionego trybu potrąceń stosuje się odpowiednie przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Stosownie do art. 90 k.p. złożenie wniosku wraz z tytułem wykonawczym wywiera takie same skutki prawne jak zaświadczenie zakładu pracy złożone przez komornika o zajęcie określonej części wynagrodzenia pracownika. Z chwilą złożenia wymienionego wniosku powstają po stronie zakładu pracy szczególne obowiązki, które w postępowaniu egzekucyjnym obciążają komornika, a których niewykonanie lub nienależyte wykonanie może spowodować odpowiedzialność cywilną zakładu pracy za szkodę poniesioną przez wierzyciela.

Na tle realizacji tytułu wykonawczego może dojść do sporu między dłużnikiem a wierzycielem w związku z twierdzeniem dłużnika, że zaspokoił już wierzyciela w całości lub w części, a twierdzenie to nie znajduje odzwierciedlenia w tytule wykonawczym bądź dlatego, że zaspokojenie długu nastąpiło dobrowolnie z pominięciem zakładu pracy, bądź też z powodu nieuczynienia wzmianki na tytule wykonawczym o wysokości dokonanych potrąceń. Rozstrzygnięcie tego rodzaju zarzutów nie należy w tych przypadkach do zakładu pracy, który obowiązany jest zrealizować tytuł wykonawczy zgodnie z jego treścią i wnioskiem wierzyciela. Dłużnikowi w tego rodzaju przypadkach przysługuje powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części (art. 840 § 1 k.p.c.).

Wybór bezegzekucyjnego potrącenia wierzytelności alimentacyjnej jest uprawnieniem wierzyciela, który może w każdym czasie zgłosić żądanie skierowania jego wniosku do komornika w celu dokonywania potrąceń w trybie postępowania egzekucyjnego. W razie więc zrezygnowania przez wierzyciela z uprawnienia do dalszego otrzymywania alimentów od zakładu pracy w trybie art. 88 k.p., zakład pracy na żądanie wierzyciela powinien skierować jego wniosek wraz z tytułem wykonawczym do komornika w celu wszczęcia i prowadzenia egzekucji alimentów należnych od dłużnika. W tym przypadku zakład pracy powinien tytuł wykonawczy wraz z wnioskiem wierzyciela przesłać właściwemu komornikowi, czyniąc adnotację na tytule wykonawczym co do sumy dokonanych potrąceń przekazanych wierzycielowi (art. 816 k.p.c.). Komornik, otrzymawszy tytuł wykonawczy ze wzmianką co do wysokości przekazanych przez zakład pracy wierzycielowi kwot, powinien uwzględnić tę okoliczność i odmówić ponownego egzekwowania spłaconych alimentów. Na takie postanowienia komornika zarówno wierzyciel, jak i dłużnik mogą wnieść skargę do sądu, który rozstrzygnie czy działalność komornika była zgodna z prawem. Nie zachodzi natomiast w omawianej sytuacji konieczność odsyłania zainteresowanych na drogę powództwa cywilnego z art. 840 § 1 k.p.c.

Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi wskazanej w sentencji uchwały.

OSNC 1981 r., Nr 5, poz. 74