Postanowienie z dnia 2019-09-24 sygn. I SPP/Go 95/19

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim – Damian Bronowicki po rozpoznaniu w dniu 24 września 2019 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku I. spółka z o.o. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie doradcy podatkowego w sprawie z jej skargi na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za III kwartał 2013 r. postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie

I. spółka z o.o. (dalej również: Spółka, skarżąca, strona) wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia [...] maja 2019 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za II kwartał 2013 r.

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 100.000 zł wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie doradcy podatkowego.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że w związku z wydanymi decyzjami w zakresie zakwestionowania prawa do odliczenia podatku od towarów i usług strata bilansowa za rok bieżący wynosi 14.800.000 zł. Do 2014 r. spółka nie jest w stanie generować zysków, a przyrost majątku nie jest możliwy, albowiem działalność operacyjno-handlowa ustała. Wszystkie rachunki bankowe spółki są zajęte przez organ egzekucyjny na zabezpieczenie zobowiązań podatkowych.

Równocześnie prezes zarządu i jedyny udziałowiec spółki – S.G. oświadczył, że nie jest w stanie uiścić opłaty z własnych lub pożyczonych środków pieniężnych. Obecnie nie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę oraz nie osiąga żadnych dochodów. Pełni jedynie funkcję członka zarządu w spółce F. – za którą nie pobiera wynagrodzenia. Nie posiada żadnych środków na rachunkach bankowych, nie posiada także majątku ruchomego i nieruchomego.

Z oświadczenia o majątku o dochodach Spółki wynika, że wysokość kapitału zakładowego wynosi 50.000 zł. Nie posiada żadnych środków trwałych a jej zysk za ubiegły rok obrotowy wyniósł 0 zł.

Do formularza PPPr załączono również bilans Spółki wg. stanu na koniec czerwca 2019r., z którego wynika, że Spółka posiada m.in. środki pieniężne na rachunkach i w kasie, w wysokości 238.623,63 zł. Równocześnie jej zobowiązania krótkoterminowe z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń wynoszą 23.787.517,00 zł.

Ponieważ treść ww. oświadczeń nie była wystarczająca do ustalenia rzeczywistych zdolności płatniczych skarżącej, wezwano ją do przedłożenia dodatkowych dokumentów i informacji.

W odpowiedzi prezes zarządu Spółki oświadczył, że Skarżąca nie jest czynnym płatnikiem VAT, nie składała również deklaracji w podatku akcyzowym. Z nadesłanej ewidencji środków trwałych wynika, że Spółka nie posiada środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 5.000 zł. Zgodnie z wyciągami z kont bankowych, ich saldo na dzień [...] sierpnia 2019 r. wynosi 0 zł.

Z kolei w odpowiedzi na wezwanie o nadesłanie dokumentów obrazujących sytuację majątkową wspólnika Spółki S.G. oświadczył, że nie posiada żadnego źródła dochodów i w konsekwencji nie był zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego za 2018 r. Nie posiada nieruchomości, oszczędności, wierzytelności, papierów wartościowych i innych praw majątkowych oraz przedmiotów o wartości powyżej 5.000 zł. Z nadesłanych wyciągów z kont bankowych wynika, że nie dokonuje na nich żadnych transakcji i nie posiada zgromadzonych środków pieniężnych. Wraz z żoną mają ustanowioną rozdzielność majątkową i z tego tytułu nie jest w posiadaniu informacji dotyczących jej majątku.

Stosownie do treści art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. Nr z 2018r., poz. 1302 ze zm. – dalej zwanej P.p.s.a.) osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania.

Zgodnie z art. 177 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1577 ze zm.) umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu, dopłaty mogą być wnoszone w związku z czasowymi trudnościami finansowymi spółki, potrzebą jej dokapitalizowania, koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów inwestycyjnych (por. A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1-300 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych; LEX/el., 2016. Stan prawny na 30 czerwca 2017 r.). Jak natomiast wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny (np. w postanowieniach z dnia 19 grudnia 2013 r. sygn. akt I GZ 567/13 i I GZ 568/13. Dostępne: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), z uwagi na fakt, że dopłata jest formą wewnętrznej przymusowej pożyczki wspólników na rzecz spółki, należy przyjąć, że może ona być wykorzystana także na pokrycie kosztów sądowych w sprawach prowadzonych przez spółkę.

Zatem nawet, gdy spółka nie dysponuje środkami pieniężnymi niezbędnymi do opłacenia takich koniecznych wydatków, udziałowcy mają możliwości prawne by wesprzeć finansowo utworzony przez nich podmiot prawa, poprzez dofinansowanie działalności spółki bądź w formie dopłat bądź udzielania pożyczki przez udziałowca.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż nawet gdy umowa spółki nie przewiduje możliwości żądania dopłat od wspólników, wnioskodawca w pierwszej kolejności powinien zwrócić się do wspólników spółki o udzielenie pomocy w zakresie uiszczenia kosztów sądowych, a nie liczyć jedynie na to, że koszty sądowe zostaną pokryte z budżetu państwa. Bierność w kwestii ewentualnej zmiany umowy spółki, bądź podjęcia innych działań skutkujących dokonaniem przez wspólników wpłat do spółki dodatkowych sum, stanowi argument przemawiający za odmową przyznania wnioskowanego prawa pomocy i brakiem podstaw do traktowania w sposób uprzywilejowany (por. postanowienia NSA: z 11 grudnia 2015 r., II FZ 871/15; z 20 października 2015 r., II FZ 812/15).

Przenosząc powyższe uwagi na okoliczności faktyczne niniejszej sprawy stwierdzić należy, że zdaniem orzekającego, Skarżąca nie wykazała, że zdobycie funduszy w drodze dopłaty od wspólnika, chociażby w części, nie jest możliwe. Spółka nie wyjaśniła jaka jest rzeczywista sytuacja majątkowa jej wspólnika.

Z nadesłanych dokumentów i oświadczeń wynika, że S.G. nie ma żadnego dochodu ani majątku. Z kolei nie może on udzielić żadnych informacji na temat majątku żony, ponieważ w jego małżeństwie ustanowiono rozdzielność majątkową.

Zauważyć jednak należy, że wspólnik Skarżącej jest zatrudniony w spółce należącej do jego małżonki. Jak wynika z dostępnej na stronie https://ekrs.ms.gov.pl informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego jedynym właścicielem F. sp. z o.o. (nr KRS [...]) jest M.G. Jak wynika z nadesłanego Jednostronnego rachunku zysków i strat (k. 8) Spółka ta osiągnęła w 2018r. przychód w wysokości 719.545,44 zł.

Już z tych fragmentarycznych danych, ustalonych z urzędu mimo odmowy współdziałania spółki w tym zakresie, wynika, że małżonkowie G. mogą dysponować znacznym majątkiem.

Podkreślić należy, że w małżeństwie obowiązuje zasada wzajemnej pomocy małżonków, unormowana w art. 23 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 583 ze zm.), który stanowi, że małżonkowie są zobowiązani do wzajemnej pomocy. W judykaturze ugruntowany został pogląd, zgodnie z którym małżonkowie zobowiązani są do wzajemnej pomocy obejmującej swym zakresem także prowadzenie procesów sądowych i pokrywania związanych z tym kosztów, którego to obowiązku nie niweczy zniesienie między małżonkami wspólności ustawowej (por. postanowienia NSA z dnia 12 listopada 2012 r. sygn. akt I FZ 421/12, Lex 1247068, z dnia 22 stycznia 2013 r. sygn. akt II FZ 5/13, Lex 1274294, z dnia 25 marca 2013 r. sygn. akt II FZ 104/13, Lex 1299412 oraz z dnia 28 stycznia 2014 r. sygn. akt I FZ 11/14, Lex 1419368). W ocenie orzekającego, pomoc ta może polegać na dofinansowaniu spółek, których jedynym właścicielem jest współmałżonek. Niedopuszczalne jest bowiem aby to Skarb Państwa, a zatem ogół obywateli, ponosił koszty postępowania sądowego lub koszty pomocy prawnej w sprawie zainicjowanej przez osobę prawną, w sytuacji gdy koszty te mogą zostać pokryte z majątku jej właściciela lub jego małżonka.

Z uwagi na powyższe, wobec uznania, że wnioskodawczyni nie wykazała, że zdobycie funduszy w drodze dopłaty od wspólnika jest niemożliwe, na podstawie art. 246 § 2 pkt 1 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.