Postanowienie z dnia 1979-09-13 sygn. I PRN 84/79

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PRN 84/79

Postanowienie z dnia 13 września 1979 r.

Zakaz rozwiązywania umów o pracę obowiązuje również w sytuacji, gdy pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia, a po okresie wypowiedzenia przerwała ciążę. Kwestia natomiast powiadomienia zakładu pracy o ciąży już po rozwiązaniu umowy o pracę może mieć tylko znaczenie przy rozpoznawaniu roszczenia wnioskodawczyni o wynagrodzenie za czas, w którym nie pracowała, nie zawiadomiwszy zakładu pracy o ciąży.

Przewodniczący: Sędzia SN Z. Stypułkowska. Sędziowie SN: Z. Świeboda (sprawozdawca), Z. Zaziemski.

Sąd Najwyższy, z udziałem przedstawiciela Prokuratury Generalnej PRL, prok. Z. Paczyńskiego, po rozpoznaniu sprawy z wniosku Ałły W., przeciwko Polskiej Agencji Interpress w W. o przywrócenie do pracy i odszkodowanie, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych od postanowienia Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 29 grudnia 1978 r.

uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Ałła W. zatrudniona została w pozwanej Agencji Interpress na podstawie umowy o pracę od dnia 5.VII.1977 r. w charakterze maszynistki redakcyjnej na czas nie określony. Pismem z dnia 25.IV.1978 r. pozwana Agencja wypowiedziała wnioskodawczyni umowę o pracę z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem na dzień 13.V.1978 r.

W odwołaniu wniesionym do Terenowej Komisji Odwoławczej wnioskodawczyni domagała się przywrócenia do pracy oraz wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Wnioskodawczyni twierdziła, że nie otrzymała świadectwa pracy i opinii, dlatego nie mogła podjąć pracy, wypowiedzenie zaś umowy o pracę było nieuzasadnione. Była bowiem pracownikiem zdyscyplinowanym, sumiennym i koleżeńskim. Terenowa Komisja Odwoławcza oddaliła wniosek z tym uzasadnieniem, że wnioskodawczyni jest obywatelką ZSRR, a pozwana Agencja zerwała z wnioskodawczynią umowę o pracę wbrew przepisom zarządzenia Prezesa Rady Ministrów nr 31 z dnia 29 kwietnia 1975 r. (M.P. Nr 23, poz. 110) dotyczącego zatrudnienia cudzoziemców.

Orzeczenie to zaskarżyła wnioskodawczyni, podnosząc, że wypowiedzenie umowy o pracę jest też nieuzasadnione z tego powodu, że od marca 1978 r. była w ciąży. Podtrzymała również żądanie odszkodowania w związku z niewydaniem świadectwa pracy i opinii. Na rozprawie przed Okręgowym Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wnioskodawczyni przedłożyła odpowiednie zaświadczenie lekarskie o ciąży i jej przerwaniu w połowie lipca 1978 r. z powodu powstałych komplikacji i cofnęła odwołanie od orzeczenia Terenowej Komisji Odwoławczej.

Postanowieniem z dnia 29.XII.1978 r. Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie odwoławcze.

W rewizji nadzwyczajnej Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, zarzucając rażące naruszenie prawa, a w szczególności art. 99, 177 § 1 k.p., art. 37 § 3 i 55 ustawy o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych wnosi o uchylenie postanowienia umarzającego postępowanie odwoławcze i przekazanie sprawy Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:

Nie można odmówić słuszności rewizji nadzwyczajnej kwestionującej umorzenie postępowania odwoławczego przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na skutek cofnięcia odwołania przez wnioskodawczynię w sytuacji, gdy cofnięcie to narusza słuszny jej interes jako pracownika. Stosownie bowiem do art. 37 § 3 ustawy o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych powinien Sąd uznać takie cofnięcie odwołania za niedopuszczalne.

Pozwana Agencja Interpress rozwiązała stosunek pracy z wnioskodawczynią przez wypowiedzenie, nie wiedząc nic o jej stanie ciąży. Wnioskodawczyni podniosła tę ostatnią okoliczność dopiero po raz pierwszy w odwołaniu od orzeczenia Terenowej Komisji Odwoławczej wniesionym w październiku 1978 r. i nadmieniła, że w ciąży była od marca 1978 r., o której nie wiedziała w okresie wypowiedzenia jej umowy o pracę. Na rozprawie zaś przed Okręgowym Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 22.XII.1978 r. oświadczyła, że przerwała ciążę w połowie lipca 1978 r. z powodu zaistniałych komplikacji i przedłożyła odpowiednie zaświadczenie lekarskie. W piśmie procesowym przytoczyła, że stan ciąży ustalony został przez lekarza w dniu 24.V.1978 r.

Zgodnie z ustalonym orzecznictwem, które zachowało aktualność także pod rządem kodeksu pracy (np. orzeczenie SN z 13.IV.1972 r., III PZP 2/72) zakaz rozwiązania umów o pracę obowiązuje również w sytuacji, gdy pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia, a po okresie wypowiedzenia przerwała ciążę. Kwestia natomiast powiadomienia pozwanej o stanie ciąży już po rozwiązaniu umowy o pracę może mieć tylko znaczenie przy rozpoznawaniu roszczenia wnioskodawczyni o wynagrodzenie za czas, w którym nie pracowała, nie zawiadomiwszy zakładu pracy o ciąży.

Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uszła uwadze okoliczność, że wnioskodawczyni roszczenia swoje opierała także na niewydaniu jej świadectwa pracy i opinii, co w świetle art. 99 § 1 k.p. uzasadnia odszkodowanie. Terenowa Komisja Odwoławcza do tego żądania w ogóle się nie ustosunkowała, Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zaś w uzasadnieniu postanowienia umarzającego postępowanie odwoławcze nadmienił, jakoby w sprawie chodziło tylko o przywrócenie do pracy.

Nie ma natomiast w sprawie znaczenia zerwanie umowy o pracę z wnioskodawczynią - obywatelką ZSRR - bez uprzedniej opinii organów MO wymaganej przepisami zarządzenia Prezesa Rady Ministrów nr 31 z dnia 20 kwietnia 1965 r. (M.P. Nr 23, poz. 110) dotyczącego zatrudnienia cudzoziemców. Zasady odnoszące się do zatrudnienia cudzoziemców objęte treścią wymienionego zarządzenia odnoszą się bowiem do kierowników zakładów pracy, a nie mają wpływu na ważność już zawartych umów o pracę.

Skoro Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, umarzając postępowanie odwoławcze, rażąco naruszył powołane w rewizji nadzwyczajnej przepisy prawa, Sąd Najwyższy z mocy art. 422 § 1 k.p.c. o art. 277 § 2 i 3 k.p. orzekł jak w sentencji.

OSNC 1980 r., Nr 3, poz. 58