Wyrok z dnia 2005-09-21 sygn. II OSK 69/05

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Rzążewska, Sędziowie NSA Eugeniusz Mzyk /spr./, Małgorzata Stahl, Protokolant Agnieszka Majewska, po rozpoznaniu w dniu 21 września 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych "C." Sp. z o.o. oraz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 23 września 2004 r. sygn. akt II SA/Lu 1497/03 w sprawie ze skargi M. P., A. C., M. Ł. i R. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie 2. odstępuje od zasądzenia na rzecz wnoszących skargi kasacyjne kosztów postępowania kasacyjnego

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 23 września 2004 r., sygn. akt II SA/Lu 1497/03, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, uchylił zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy [...] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

W motywach wyroku Sąd Wojewódzki powołał się na następujące okoliczności faktyczne i prawne.

Organ I instancji, tj. Wójt Gminy [...] decyzją z dnia [...] uwzględnił wniosek "C." Sp. z oo ustalając warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie stacji bazowej telefonii komórkowej składającej się z wieży stalowej o wysokości 52 m wraz z infrastrukturą (łącznie z drogą dojazdową i ogrodzeniem). Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] - po rozpoznaniu odwołania M. P., M. Ł., R. W. i A. C. – utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Organ odwoławczy podzielił poczynione w sprawie ustalenia, dokonane przez organ I instancji a także przyjętą podstawę prawną rozstrzygnięcia tj. art. 43 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym, który nie przewiduje możliwości odmowy ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli zamierzona inwestycja nie narusza ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia tego planu przewidują dla przedmiotowego terenu funkcję upraw polowych, bez inwestycji, określają jednak wyjątek dla urządzeń infrastruktury, a do nich należy stacja bazowej telefonii komórkowej. W tej sytuacji nie było podstaw do wydania decyzji odmownej. Poza tym wnioskodawca przedłożył niezbędne uzgodnienia, łącznie z raportem oddziaływania na środowisko, według którego nie jest wymagane wyznaczenie stref ochronnych.

W ocenie Sądu Wojewódzkiego zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji wydane zostały z naruszeniem prawa materialnego jak i procesowego, w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Z materiału dowodowego wynika, że zdaniem Sądu Wojewódzkiego, że każde z tzw. postanowień uzgodnieniowych, wydanych w trybie art. 106 § 5 kpa, nie zostały stronom w sposób prawidłowy doręczone. Potwierdziła to, podczas rozprawy przed sądem, M. Ł., jedna ze stron postępowania, którą organ odwoławczy potraktował jako swoistą reprezentantkę społeczności lokalnej i której doręczono kopię raportu oddziaływania na środowisko, a następnie kopie uzgodnień z organami współdziałającymi. Te uchybienia powodują konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. Dlatego też, jak dalej stwierdził Sąd Wojewódzki, "właściwy organ ponownie rozpatrując przedmiotową sprawę musi zbadać tę kwestię pod kątem ustalenia czy przedmiotowe postanowienia dotyczące uzgodnienia, zostały przesłane wszystkim stronom postępowania.".

Powyższy wyrok z dnia 23 września 2004 r. został zaskarżony skargami kasacyjnymi, do Naczelnego Sądu Administracyjnego, przez "C." Sp. z oo oraz przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...].

Skarga kasacyjna "C." oparta została na zarzucie naruszenia art. 145 § 1 pkt. 1 ppkt. a) i c) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na uchyleniu zaskarżonej decyzji, która jest zgodna z prawem.

Skargę kasacyjną Samorządowego Kolegium Odwoławczego oparto na zarzucie naruszenia prawa materialnego art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym /Dz. U z 1999 r. Nr 15 poz. 139 ze zm./ przez jego błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie. Zdaniem Kolegium błędne jest stanowisko Sądu Wojewódzkiego, iż ewentualna wadliwość uzgodnień w trybie art. 106 kpa, skutkuje wadliwością postępowania głównego. Według twierdzeń skargi kasacyjnej doręczenie aktu administracyjnego (postanowienia o uzgodnieniu) tylko niektórym stronom, stanowi uchybienie, które może stanowić podstawę wznowienia postępowania dla pozostałych stron. Nie może natomiast prowadzić do oceny, że wadliwe jest postępowanie w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje :

Zarzutom skarg kasacyjnych nie można odmówić słuszności. Trafnie zarzuca skarga kasacyjna, wniesiona przez "C.", że Sąd Wojewódzki, powołując się na naruszenie prawa materialnego przez organy, nie tylko nie wskazał konkretnego przepisu prawa, który miałby zostać naruszony, lecz jednocześnie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku kwestię tę pominął milczeniem, gdyż nie wskazał na czym to naruszenie miałoby polegać. Inaczej rzecz ujmując, jak to wywiedziono w skardze kasacyjnej, powołano formalną podstawę prawną uwzględnienia skargi (art. 145 § 1 pkt. 1 ppkt. "a" Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a więc naruszenie prawa materialnego), jednakże bez jakiegokolwiek uzasadnienia a nawet nawiązania tego stwierdzenia. Nie wiadomo zatem, czy zdaniem Sądu Wojewódzkiego, organy obydwu instancji naruszyły czy tez nie naruszyły prawa materialnego.

Trafnie z kolei podnosi skarga kasacyjna Samorządowego Kolegium Odwoławczego, że w istocie Sąd Wojewódzki oparł rozstrzygnięcie, objęte zaskarżonym wyrokiem, na jednym jedynym ustaleniu a mianowicie, że wydane w sprawie postanowienia, w trybie art. 106 § 5 kpa, nie zostały prawidłowo doręczone wszystkim stronom postępowania. Świadczy o tym także, jak dalej wywodzi Sąd Wojewódzki, oświadczenie M. Ł., złożone na rozprawie, której, jako stronie postępowania, doręczono raport oddziaływania na środowisko a następnie kopie uzgodnień z organami współdziałającymi. W ocenie Sądu Wojewódzkiego, M. Ł. nie może być traktowana jako "swoista reprezentantką społeczności lokalnej", jak nazwał ją organ odwoławczy. Okoliczność ta, w ocenie Sądu Wojewódzkiego, rodzi konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. Tak wyrażone stanowisko Sądu Wojewódzkiego skutecznie podważa skarga kasacyjna Samorządowego Kolegium Odwoławczego i w tym zresztą tkwi istota zagadnienia.

Niewątpliwie rację ma Sąd Wojewódzki, że M. Ł. nie można traktować jako "swoistej reprezentantką społeczności lokalnej", jak to wadliwie przytoczył organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji. Uszło jednak uwadze Sądu Wojewódzkiego, po pierwsze, że kwestia owej reprezentacji lokalnej społeczności stanowiła zagadnienie drugoplanowe i nie wiązała się z merytorycznym rozstrzygnięciem sprawy przez organ odwoławczy, po wtóre, że zgodnie z art. 106 § 5 kpa, organ współdziałający wydaje postanowienie, na które przysługuje zażalenie. Konsekwencją dopuszczalności wniesienia zażalenia na postanowienie wydane w trybie art. 106 § 5 kpa, jest możliwość wniesienia na takie postanowienie skargi do sądu administracyjnego. Oznacza to, że ewentualna weryfikacja postanowień, wydawanych w trybie art. 106 § 5 kpa, możliwa jest wyłącznie w drodze zażalenia stron a następnie w postępowaniu sądowodadministarcyjnym. Skoro tak to organ podejmujący rozstrzygnięcie w indywidualnej sprawie z zakresu administracji publicznej (w tzw. postępowaniu głównym), nie może sprawdzać czy weryfikować postanowień podejmowanych przez inne organy na podstawie art. 106 § 5 kpa. Wadliwe zatem było założenie, które legło u podstaw wydania zaskarżonego wyroku, i które stanowiło jedyną podstawę tego rozstrzygnięcia.

Jeśli do tego dodać, co również trafnie podniesiono w skargach kasacyjnych, że Sąd Wojewódzki nie rozważał innych aspektów sprawy a ograniczył się wyłącznie do analizy w/w założenia (zresztą wadliwego, jak to już podniesiono), zaskarżony wyrok należało uchylić a sprawę przekazać do ponownego rozpoznania.

W tym stanie rzeczy skoro podniesione w skargach kasacyjnych zarzuty okazały się uzasadnione Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz. U Nr 153, poz. 1270 ze zm./, orzekł jak w sentencji.

Jednocześnie, na podstawie art. 207 § 2 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi odstąpiono od zasądzenia na rzecz wnoszących skargi kasacyjnej kosztów postępowania. Do zwrotu tych zobowiązane byłyby osoby fizyczne, wnoszące skargę do Sądu Wojewódzkiego, znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i działające bez pełnomocnika.